شهرستان نهبندان یکی از شهرستان استان خراسان جنوبی به شمار میرود که به دلیل نوع اقلیمی که دارد از جاذبههای طبیعی متنوعی برخوردار است. در این شهرستان میتوانید انواع گوناگونی از این جاذبهها را مشاهده کنید که یکی از آنها تالاب کجی نمکزار نهبندان محسوب میشود. تالاب کجی نمکزار نهبندان در 75 کیلومتری شهر نهبندان و در حاشیه جاده بیرجند – زاهدان قرار دارد که محل حضور پرندگان مهاجر در همه فصول است. تالاب کجی نمکزار نهبندان در کشور ایران، استان خراسان جنوبی و حوضه آبخیز سهل آباد واقع شده است. مختصات جغرافیایی حوضه آب خیز سهل آباد بین طول 59 درجه و 34 دقیقه تا 60 درجه و 14 دقیقه شرقی و 31 درجه و 45 دقیقه تا 32 درجه و 30 دقیقه شمالی قرار گرفته است. مساحت کلی این حوضه 2615 کیلومترمربع است، که تالاب کجی حدود 7 کیلومترمربع از این مساحت را به خود اختصاص میدهد. متوسط ارتفاع حوضه 1860 متر است. این تالاب اهیمت ویژهای در حفظ پرندگان منطقه دارد و در واقع به عنوان توقفگاه بین راهی در هنگام مهاجرت تابستانه و زمستانه پرندگان به شمار میرود. تالاب کجی نمکزار نهبندان از سال 1389 به عنوان پناهگاه حیات وحش کجی نمکزار نهبندان معرفی شد.
این تالاب سالانه میزبان پرندگان مهاجری است که از میان آنها میتوان به پرندگانی همچون غازسانان، کشیم سانان، لک لک شکلان و آبچلیک شکلان را نام برد. از طرف دیگر تالاب کجی مأمن امنی برای زیست پرندگانی همچون اردک سرسبز و زادآوری گونههایی همچن چکچک، سسک ابرو سفید و سسک نیزار محسوب میشود. همچنین این محوطه پوشش گیاهی خاص خود را دارد که از آن جمله میتوان به نی، تاغ و گز اشاره نمود. تالاب کجی یک تالاب فصلی به شمار میرود که آبگیری آن به ریزش باران و جوشش چشمههای کرانه تالاب وابسته است و معمولا از اواسط پاییز آغاز میشود، که در حال حاضر پهنه آبی و مدت زمان آبی آن به دلیل کاهش بارندگیها و همچنین برداشت بیرویه آب توسط چاه موتورهای اطراف تالاب کاهش چشمگیری داشته است. این تالاب همچنین زیستگاه حیواناتی مانند خرگوش، روباه، کفتار، گرگ، پایکا، پامسواکی، زردهبر و تشی است. املاح معدنی موجود در تالاب، دارای خواص درمانی برای بیماریهایی نظیر آرتروز، رماتیسم و بیماریهای مفاصل محسوب می شود.
بهترین زمان برای دیدن این تالاب فصل بهار است که در اوج زیبایی خود قرار دارد و بیشترین حجم آب را دارد. اگر میخواهید از پرندگان مهاجر دیدن کنید میتوانید فصل تابستان یا زمستان سری به این محوطه بزنید تا گونههای پرندگان مختلف را از نزدیک ببنید.