خمیر بازی یک تجربه حسی فوق العاده برای کودکان است. کودکان در سنین مختلف نگاه متفاوتی به خمیر بازی دارند. ممکن است فرزند کوچکتر شما فقط بخواهد از لمس کردن خمیر لذت ببرد اما فرزند بزرگتر شما ممکن است دوست داشته باشد چیزهایی مانند حیوانات یا افراد با آن بسازد.
توصیه می کنیم اگر به دنبال فواید خمیر بازی برای کودکانه هستید، اجازه دهید مطابق میل خود پیش بروند. وظیفه شما به عنوان والدین فقط نظارت غیر مستقیم روی عملکرد کودک است. شما می توانید ریاضیات، واژگان، حرکات ظریف و بسیاری از مهارت های دیگر را از طریق خمیر بازی به کودک خود آموزش دهید. مطمئن باشید که دنیای خیالی کودکان پذیرای خوبی برای بازی کم هزینه ای مثل خمیر بازی است.
خمیر بازی چیست؟
خمیر ماده ای نرم و لزج است و کودکان می توانند با آن هر چیزی بسازند. شاید چیزی که خمیر بازی را برای کودکان جذاب تر می کند آرامش بخش بودن است. کودکان گاهی از بودن در دنیای ما بزرگسالان می ترسند و وجود چنین بازی هایی می تواند پناه خوبی باشد. در واقع خمیر بازی، در رشد عاطفی کودک تاثیر مثبت دارد؛ چرا که بازی با خمیر، راهی ساده برای تخلیه انرژی، عصبانیت و انرژی منفی است.
خلق شخصیت ها یا حیوانات خیالی با خمیر نه تنها باعث افزایش اعتماد به نفس کودک می شود، بلکه در بهبود قدرت خلاقیت او نیز بسیار موثر است. جالب است بدانید که طبق اصول روانشناسی، شکل گیری و توسعه بسیاری از مهارت های تکاملی کودک شما به انجام بازی های ساده ای مانند خمیربازی بستگی دارد.
ترکیبات تشکیل دهنده خمیر بازی کودکانه
خمیر بازی های موجود در بازار، یک ماده جامد، نرم و رنگی مثل خمیر نان هستند. مواد تشکیل دهنده خمیر بازی معمولا آرد، آب، نمک، اسید بوریک و روغن های معدنی است. کودکان معمولا از آن برای بازی یا انجام کارهای هنری مانند ساخت کاردستی استفاده می کنند. از انواع خمیر بازیهای موجود در بازار می توان به خمیر معمولی و خمیر بازی اسلایم اشاره کرد. برخلاف خمیرهای معمولی که در دوران کودکی ما نیز یافت می شدند؛ اسلایم ها، بافت سیال، کشسان و به شدت منعطفی دارند؛ به همین دلیل، از آن ها با عنوان خمیر جادویی یاد می شود.
اگرچه هر دو نوع از نظر ایمنی استاندارد هستند، اما باید از تماس آن ها با چشم و دهان کودک ممانعت کرد. همیشه حین خمیر بازی کودکان، خطراتی مانند خفگی یا مسمومیت آن ها را تهدید می کنند. بازی با اسباب بازی ها یا انجام هر فعالیت کودک نوپا تحت نظر والدین ایمن تر می شود.
سن مناسب برای خمیر بازی کودکان
با وجود فواید خمیر بازی برای کودکان، اما این روش برای همه سنین مناسب نیست. همانطور که اسباب بازی های مختلف نیز رده بندی سنی خاص خود را دارند. بهتر است خمیر بازی کودکانه، فقط برای کودکان بزرگتر از دو سال تهیه شود؛ زیرا خطراتی مثل خوردن خمیر و واکنش های آلرژیک کودکان خردسال را تهدید می کنند.از نظر کارشناسان، بهترین رنج سنی برای شروع خمیربازی 3 تا 7 سال است. اگر دقت کنید، در اکثر مدارس این فعالیت مناسب کودک پیش دبستانی تحت نظارت مربی انجام می شود. بهتر است بدانید که خمیر بازی شنی کودکان با خاک رس باید به بعد از 5 سالگی موکول شود. زیرا کار با آن سخت تر و احتمال خفگی کودک زیاد است.
مهم ترین فواید خمیر بازی کودکانه چیست؟
مطمئنا خمیر بازی به قدرت تخیل کودک پر و بال می دهد و کمک می کند خلاقانه تر به همه چیز نگاه کند. این مسئله منجر به شروع کاوش های ذهنی، یادگیری کلمات جدید و بهبود بسیاری از مهارت های شناختی و فیزیکی دیگر می شود. از نظر کارشناسان و روانشناسان کودک، خمیر بازی در سنین پیش دبستانی کودک را برای یادگیری دروس در سن 7 سالگی آماده تر می کند.علاوه بر این، بازی خلاقانه با خمیر برای بهبود مهارت های اجتماعی و حرکتی عالی است. می توان ادعا کرد که خمیر بازی یک بازی ساده اما پربازده است. فواید خمیر بازی برای کودکان از هر نظر قابل ستایش است. در اینجا قصد داریم با جزئیات بیشتر به دلایل فواید خمیر بازی برای کودکان بپردازیم.
تقویت قدرت دست و مهارت های حرکتی ظریف کودک
کودکان قبل از اینکه بتوانند نوشتن را در مدرسه یاد بگیرند، باید ماهیچه های انگشتان خود را قوی کنند تا کنترل مناسبی روی آن ها داشته باشند. در طول سال های پیش دبستانی، آن ها این عضلات را از طریق انجام انواع فعالیت هایی مانند خمیر بازی تقویت می کنند. چراکه می توانند با وسیله های مختلف خمیر را قالب بزنند، له کنند، بغلتانند یا حتی برش بزنند. این کارها به رشد مهارت های حرکتی ظریف کودک کمک زیادی می کنند.
مسئله بااهمیت درخصوص فواید خمیر بازی برای کودکان این است که وقتی یک کودک از سنین پایین (مثلا دوسالگی یا هر سنی که بداند خمیر برای بازی است و آن را به دهان نگذارد)، با خمیر بازی کند، می تواند در سال های بعد اشیاء دیگر را راحت تر در دست بگیرد؛ اشیائی که کار با آن ها واقعا مهم است؛ مثلا در به دست گرفتن مداد و سایر نوشت افزار و نیز قیچی و دیگر ابزاری که لازم است با آن ها کاردستی درست کند، موفق تر عمل می کند.
فواید خمیر بازی کودکانه در ایجاد حس آرامش و کاهش اضطراب کودک
خمیر بازی فعالیتی است که کودکان همیشه با آن تجربه مثبتی دارند. ماهیت نرم خمیر باعث ایجاد حس آرامش در آن ها می شود. شاید به همین دلیل است که بزرگسالان نیز نمی توانند در برابر خمیر بازی مقاومت کنند. بازی با خمیر می تواند به کاهش تنش، آزادسازی انرژی اضافی، بهبود تمرکز و بیان راحت تر احساسات کودک کمک کند. اگر کودک پر سر و صدای شما مدام احساس استرس می کند، به او ظرفی از خمیر بازی بدهید. فواید خمیر بازی کودکانه به کاهش اضطراب درونی او کمک می کند.
راهکاری برای دور شدن کودک از بازی های کامپیوتری و فضای مجازی
متاسفانه در حال حاضر اغلب کودکان پیش دبستانی درگیر بازی های کامپیوتری یا دنیای مجازی هستند. فعالیت هایی که ممکن است مضر نباشند اما سودمندی خاصی نیز ندارند. درحالی که فواید خمیر بازی کودکانه از هر نظر ثابت شده است. برای کاهش تدریجی مراجعه کودک به فضای مجازی، توصیه می کنیم که یک ظرف خمیر بازی برای او تهیه کنید. مطمئنا این بازی ساده در خانه می تواند بخش زیادی از توجه کودک را به خود اختصاص دهد.
یادگیری بصری اعداد و حروف الفبا
از جمله فواید خمیر بازی برای کودکان افزایش فرصت یادگیری بصری برخی از مهارت های ریاضی اولیه مانند شناسایی انواع اشکال هندسی و اعداد ریاضی است. معمولا آموزش نوشتن در کودکان پیش دبستانی با نشان دادن شکل حروف مختلف الفبا شروع می شود. می توانید از خمیر بازی برای این کار استفاده کنید. با توجه به اینکه کودک سه یا چهار ساله شما هنوز آماده نیست که مداد در دست بگیرد اما با درست کردن حروف نام خود به کمک خمیر می تواند آن را نمایش دهد. معمولا کودکان دروسی مثل ریاضی را خیلی دوست ندارند و در یادگیری آن از خود مقاومت نشان می دهند اما واقعیت این است که روش تدریس چنین درس هایی در ایجاد حس علاقه در کودک نقش مهمی دارد. خمیر بازی ابزاری عالی برای آموزش شمارش، شکل ها، توصیف و موارد دیگر به فرزندانتان است.
بهبود زمینه خیال پردازی و قدرت خلاقیت کودک
وقتی کودک با خمیر بازی می کند، تصور آن را دارد که می تواند چیز منحصربه فردی متناسب با ذهن خود خلق کند. شاید به همین دلیل است که معمولا کار نهایی جمعی از بچه ها با یکدیگر متفاوت است.
مهم نیست که چه رنگ هایی در اختیار کودک شما است، او با روش های خلاقانه خود یک مجسمه کوچک و خاص تحویل شما می دهد. همانطور که بچه ها بزرگتر می شوند و در قالب گیری خمیر تجربه بیشتری کسب می کنند، خلاقیت و جزئیات بیشتری را نشان می دهند. پس می توان ادعا کرد که خمیر بازی تاثیر زیادی در پرورش قدرت خلاقیت کودک دارد. بهتر است به این مسئله به عنوان یکی از مهم ترین فواید خمیر بازی کودکانه نگاه کنید.
تقویت قدرت هماهنگی چشم و دست کودک
در کنار خمیر بازی، احتمالاً مواد و ابزارهای مختلفی مانند وردنه، کاتر یا قالب پلاستیکی نیز در اختیار کودک شما است. این ابزارها که در اندازه های مختلف وجود دارند، هماهنگی دست و چشم کودک شما را با وادار کردن او به دستکاری خمیر برای مطابقت دادن آن با ایده هایش توسعه می دهند. کودک شما در آینده برای انجام کارهایی مانند نقاشی کردن یا قیچی کردن، به هماهنگی کامل چشم و دست نیاز دارد.
افزایش مهارت های اجتماعی و بهبود ارتباطات کودک
وقتی کودک شما در حین بازی با خمیر با بچه های دیگر یا حتی بزرگسالان کار می کند، مطمئنا به مرور آمادگی لازم را برای حضور در محیط های اجتماعی بزرگتر پیدا می کند. معمولا کودکان در اثر به اشتراک گذاشتن رنگ ها، ابزارها و مواد مختلف با یکدیگر و همچنین صرف زمان کافی با هم برای بحث و همکاری، مهارت های اجتماعی خود را تقویت می کنند. بنابراین، در خانه نیز از فرزندان خود بخواهید که در حین خمیر بازی روند کار خود را برای شما شرح دهد.
تاثیر خمیر بازی بر سلامت مغز کودک
یکی از بهترین مهارت هایی که خمیر بازی می تواند به تقویت آن کمک کند، افزایش تمرکز ذهنی به خصوص در کودکان مبتلا به بیش فعالی یا اوتیسم است. خمیر بازی یک فعالیت آرام است که کودک را ملزم می کند برای مدتی بی حرکت بنشیند. این مسئله برای افزایش تمرکز کودک در طول زمان عالی است. معمولا کودک هرچه بیشتر از طرحی که می سازد لذت ببرد، مدت بیشتری به خود فشار می آورد تا متمرکز بماند. بدین شکل حس پشتکار داشتن نیز در او احیا می شود.
طبق مطالعات، یکی از بهترین فواید خمیر بازی برای کودکان رشد شناختی مغز برای یادگیری مفاهیم اولیه علوم است. چراکه باعث وادار کردن کودک به انجام آزمون و خطا می شود. بنابراین از هر جنبه که به این بازی نگاه می شود، برای حفظ سلامت مغز و بهبود وضعیت آن بی نظیر است.
شناسایی و تقویت استعداد کودک با خمیربازی
جالب است بدانید که شما می توانید از خمیر بازی برای شناسایی و تقویت استعداد کودک خود استفاده کنید. به عنوان مثال، اگر کودک شما در صاف کردن و قالب زدن خمیر عالی عمل می کند، نشانه قدرت دست بالای او است یا اگر مجسمه های جالب و متناسبی خلق می کند نشانه طبع هنری عالی او است. اگر کودک می تواند با خمیر بازی آموزش اشکال هندسی، اعداد یا حروف را خیلی زود به خاطر بسپارد، می توانید روی هوشمندی و قدرت شناختی مغز او حساب باز کنید.
معمولا کودکانی که در حین خمیر بازی با دوستان خود ارتباط بهتری برقرار می کنند یا سعی دارند آن ها را مدیریت کنند، از هوش اجتماعی بالایی برخوردار هستند. صرفا شناسایی این استعدادها کافی نیست. سعی کنید پس از مشاوره با مربیان مهدکودک یا پیش دبستانی آن ها را پرورش دهید.
انواع خمیر بازی کودکان
از انواع خمیر بازی کودکان که در حال حاضر در بازار یافت می شوند، می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- خمیر اسلایم کودکانه
- خمیر بازی شنی کودکان
- خمیر بازی معمولی یا ساده
خمیر جادویی اسلایم از نظر انعطاف پذیری بالا بی نظیر است. می توان آن را برای حداقل یک متر به هر طرف کشید. بسته بندی خمیر بازی شنی کودکان، حاوی شن های رنگی، قالب ها و ابزارآلات جالبی مثل بیل کوچک برای بازی است.
کودک می تواند با قالب زدن شن ها یک فضای کوچک مانند فضای یک قلعه یا پارک را برای خود تداعی کند. درست مانند شرایطی که کنار ساحل تجربه می کند. خمیر بازی معمولی اگرچه بافت محکم تری دارد اما برای ساخت طرح های خیالی کودکان بهترین گزینه است. زیرا خیلی راحت با دست به اشکال مختلف تبدیل می شود.
خطرات خمیر بازی کودکان در خانه
از آنجایی که کودک شما هر روز باهوش تر می شود و مهارت های جدیدی را یاد می گیرد، بهتر است تا 3 سالگی کودک کمی برای خمیر بازی صبر کنید تا با مشکلاتی مانند موارد زیر مواجه نشوید:
- خوردن خمیر آماده: کودکان زیر دو سال تمایل دارند که چیزهای مختلف را با دهان خود کشف کنند. ممکن است بلعیدن ناخودآگاه مقدار کمی خمیربازی، مشکل جدی ایجاد نکند؛ اما اگر کودک به این کار عادت کند و مقدار زیادی از خمیر را بخورد؛ با خطراتی مثل مسمومیت، اسهال، استفراغ و حتی عفونت گوارشی همراه است.
- عدم توجه به هشدارهای شما: یک کودک هشت ماهه مطمئنا کمتر از یک کودک دو ساله شدت کلماتی مانند «ایست» یا «نه» را درک می کند. هرچه فرزند شما بزرگتر شود، بهتر هشدارهای شفاهی شما مانند «خمیر را وارد دهان یا بینی خود نکن» یا «خمیر را روی فرش ننداز» را متوجه می شود.
- واکنش های آلرژیک: احتمال بروز واکنش های آلرژیک به خمیر بازی های آماده یا خانگی، در کودکانی که سن بیشتری دارند و خردسال نیستند؛ کمتر است.
- بهره مندی اندک از فواید خمیر بازی کودکانه: بعید است که کودک شما تا حدود دو سالگی مهارت های شناختی یا حرکتی کافی برای بهره مندی از فواید خمیر بازی را داشته باشد. حتی ممکن است خمیر بازی بیشتر از سرگرمی برای او ناامیدی ایجاد کند.
ویژگی های خمیر بازی خوب
در رابطه با خمیر بازی کودکان، نگرانی هایی برای اکثر والدین وجود دارد و آن وجود مواد شیمیایی مضر در برخی خمیرهای بازی است. همچنین نوع بازی که کودکان با خمیر دارند، این که خمیر را به دهان نگذارند، آن را به موها و لباس های خود نچسبانند یا روی فرش رها نکنند و نگرانی هایی از این قبیل، سبب می شود برخی پدرومادرها از خرید خمیر بازی برای کودک خود صرف نظر کنند.
باید گفت در برابر فواید خمیر بازی برای کودکان، مضرات آن ناچیز است و اگر نظارت و هدایت والدین حین بازی باشد، هم احتمال چنین مضرات و آسیب هایی به صفر می رسد و هم کودک از حضور والدین در بازی اش احساس فوق العاده ای پیدا می کند که در رشد روحی و روانی او تأثیری بی نظیر و بی جایگزین دارد.
ساخت خمیر بازی کودکان در خانه
جالب است بدانید که خودتان نیز می توانید در خانه برای کودک خمیر درست کنید. مطمئنا در این شرایط دیگر نگرانی از بابت سمی بودن ترکیبات تشکیل دهنده آن نخواهید داشت. طرز تهیه خمیر بازی خانگی بدین شکل است که ابتدا باید مواد زیر را به خوبی در قابلمه با یکدیگر مخلوط کنید:
- یک فنجان نمک
- دو لیوان آب
- دو فنجان آرد ساده
- چهار قاشق غذاخوری کرم تارتار
- دو قاشق غذاخوری روغن پخت و پز
- رنگ خوراکی
سپس حدود پنج دقیقه آن را روی حرارت متوسط هم بزنید تا مخلوط ببندد. برای 1 تا 2 ساعت در یخچال بگذارید و سپس استفاده کنید.
سخن آخر
حال که از فواید خمیر بازی برای کودکان آگاه شدید، بهتر است بیشتر به این ماده پر قابلیت فکر کنید. اگر با روانشناسی اسباب بازی آشنا باشید، می دانید که یک وسیله خوب صرف نظر از قیمت می تواند کودک را برای ساعت های متوالی سرگرم کند و او را تا حد زیادی از اعتیاد بازی های رایانه ای و گوشی دور نگه دارد.
هیچ کدام از بازی های فریبنده به اندازه ی آن بازی برای کودک ارزشمند و جذاب نیست که در حین آن احساس توانمندی می کند، مهارت های خود را کشف کرده، ارتقا می دهد و ارتباط مؤثری با پدرو مادر و دیگر هم سالان خود برقرار می کند.