برخلاف آنچه تابه امروز آموخته ایم، هرکسی می تواند خلاق باشد. خلاقیت فقط ویژۀ موسیقی دانان، هنرمندان و نویسندگان نیست. خلاقیت در تمام شغل ها و زمینه های زندگی وجود دارد و صرفا در آثار هنری یافت نمی شود. وقتی به این باور برسیم که ما هم می توانیم فردی خلاق باشیم و از خلاقیت خود برای پیشرفت و یافتن راه های تازه استفاده کنیم، نگرش متفاوتی پیدا می کنیم، از تکرار کارهای همیشگی دست برمی داریم و سعی می کنیم راه های تازه ای را امتحان کنیم. البته در این مسیر نباید از اشتباه و شکست بترسیم، چون بدون اشتباه و شکست نمی توانیم به موفقیت و پیشرفت برسیم.
منظور از خلاقیت، ویژگی های خلاقانه ای مانند فکر کردن به شکلی مبتکرانه و متفاوت، یافتن راه حل های جدید برای مشکلات قدیمی و ترکیب کردن دو ایده برای رسیدن به ایده ای جدید است. برای نمونه، زمانی که هنری فورد (مؤسس شرکت خودروسازی فورد) اتومبیل را ساخت، مردم فقط به این فکر می کردند که اسب های سریع تری داشته باشند!
یا ایلان ماسک (Elon Musk) را در نظر بگیرید. او برای حل کردن مشکل شلوغی خیابان ها در شهرها راه حلی کاربردی یافت؛ راه حل او هایپرلوپ (Hyperloop) بود. هایپرلوپ شکل جدیدی از حمل ونقل سریع زمینی است که مسافران را با سرعتی بیش از ۱۱۲۵ کیلومتر بر ساعت جابه جا می کند. هایپرلوپ سیستمی از تونل های زیرزمینی است که شهرهای مهم مرکزی را به یکدیگر متصل می کند. در این سیستم برای جابه جایی مسافران، اتومبیل ها، و بار از کپسول های تمیز و بسیار سریعی استفاده می شود که در تونل های زیرزمینی قرار دارند. ماسک در نظر دارد که برای حمل ونقل اتومبیل ها به تونل، از آسانسورهایی استفاده کند که اتومبیل ها را به زیر زمین می برند.
مثال آخر، مثالی است از شرکت Saltwater Brewery در ایالت فلوریدای امریکا. این شرکت حلقه هایی شش تایی را برای بسته بندی قوطی های خود ابداع کرده است که جانواران دریایی می توانند آنها را بخورند. در حالی که حلقه های شش تایی معمول که در نهایت از دریاها و اقیانوس ها سر درمی آورند، موجودات دریایی را می کشند، این حلقه ها غذای موجودات دریایی را تأمین می کنند. برای ساخت این حلقه ها از محصولات جانبی تولید آب جو استفاده شده است و دارای جو یا گندم هستند. البته این حلقه ها فقط برای ماهی ها قابل خوردن نیستند و انسان ها نیز می توانند آنها را بخورند!
خلاقیت و رفتار خلاقانه
خلاقیت واژه ای نو است و تا اندازه بیشتر در مجامع علمی به کار می رود. آمابیل از جمله روانشناسانی است که خلاقیت را با توجه به محصولات تعریف می کند: اجرای یک برنامه جدید به منظور جابجایی یا خدمات متفاوت را خلاقیت گفته می شود. تحقیقات دیگر نیز نو بودن و ارزشمندی را لازمه هر خلاقیتی می دانند. قیت را توانایی شخص در ایجاد ایده ها نظریه ها بینش ها یا اشیای جدید و نو و بازسازی مجدد در علوم و سایر معرفی کرده است با این شرط که به وسیله متخصصان به عنوان پدیده ابتکاری و از لحاظ علمی زیبایی شناختی فناوری و اجتماعی با ارزش قلمداد شود.
فردی تعریف ها نیز نو و واگرا بودن تفکر را برای خلاقیت کافی می دانند مانند فرهنگ روان شناسی و بر خلاقیت عبارت است از ظرفیت دیدن روابط جدید پدید آوردن اندیشه های غیر معمول و فاصله گرفتن از الگوهای سنتی تفکر. خلاقیت همان تمایل و ایجاد گری است که در همه افراد و در همه سنین به طور بالقوه وجود دارد و با محیط اجتماعی فرهنگی پیوستگی مستقیم و نزدیکی دارد. شرایط مناسب لازم است که تا این تمایل طبیعی به خود شکوفایی به تحقق بپیوندد. در نتیجه هر فکر تازه اگرچه پیشتر وجود داشته و به تولید رسیده یک خلاقیت به حساب می آید.
جزء کلیدی خلاقیت
تفکر خلاق جزء کلیدی خلاقیت است. تورنس به فرایند درک مسائل اطلاعات و عوامل جا افتاده حدس زدن فرضیه ها اصلاح و ارزیابی مجدد آنها و بالاخره ارائه نتایج تفکر خلاق می گوید و استرنبرگ تفکر خلاق را ترکیبی از قدرت ابتکار انعطاف پذیری و حساسیت در برابر نظریاتی که یادگیرنده را قادر می سازد خارج از تفکر نامعقول به نتایج متفاوت و مولد بیاندیشد و حاصل آن رضایت شخصی و احتمال خوشنودی دیگران خواهد بود. خلاقیت در مرحله تعریف و ارائه راه حل وارد فرایند حل مسئله می شود بعلاوه این که جهت گیری های فکری نسبت به مسئله در خلاقیت و حل مسئله تعداد زیادی همانند هم هستند.
خلاقیت پنهان درونی
خلاقیت پنهان درونی آن چیزی است که شما به دنبال آن هستید چرا که این خلاقیت کمک می کند که در شرایط زندگی خود تغییر و تحولاتی به وجود بیاورید. این را بدانید که تمام افراد می توانند خلاقیت پنهان درونی خود را کشف کنند و این موضوع هیچ ارتباطی به رشته تحصیلی یا فعالیت های آنان ندارد. بعضی از مردم تصور می کنند خلاقیت صرفاً برای اشخاصی است که موسیقیدان یا نقاش هستند در حالی که خلاقیت به اقشار خاصی مربوط نمی شود بلکه یک الگوی کلی می باشد و از یک نویسنده تا یک فرد با مشاغل معمولی را هم در بر می گیرد.
زمانی که به این باور رسیدید که در تمام زمینه ها می توانید خلاق باشید و این ربطی به جایگاه اجتماعی یا شغلی و روابط اجتماعی شما ندارد آنگاه می توانید به تمام موضوعات از دیدی دیگر بنگرید و تبدیل به یک انسان خلاق شوید. برای شروع کار سعی کنید کارهای تکراری نکنید. دنبال راه های جدید بگردید و سعی کنید چیزهای متفاوتی را تجربه کنید. البته این را بدانید که گاهی راهتان به شکست می خورد اما کسی موفق می شود که از شکست ها ناامید نشود و بتواند مسیر خود را طی کند. افرادی که همیشه سعی می کند در زندگی روزانه خود خلاق باشد چند ویژگی خاص دارند که شامل انگیزه کنجکاوی استقامت و پشتکار مثبت اندیشی و فکر باز است که این میتواند به دلیل مهارت های برتر متفکران خلاق در حل موضوعات باشد.
ویژگی های افراد خلاق
افراد خلاق راه هایی را جستجو می کنند که از طریق آن بتواند فکر خود را به سمت ایده های نو و تازه هدایت کند. آنها به همه جوانب یک موضوع و مسئله توجه می کند و در هر حل یک مسئله تمرکز حواس بیشتری از خود نشان می دهند. فرد خلاق فکرهای بکر را بیشتر از دیگران دارد و به راه حل هایی می اندیشد که ممکن است از نظر دیگران اهمیت چندانی نداشته باشد. از تجربیات مختلف نتایج جدیدی را می گیرند و افکار و عقاید خود را به راحتی مطرح می کنند و از مواجهه با عقاید مختلف استقبال می کند.
برای حل مسائل و مشکلات راه های مختلف را مورد بررسی قرار می دهد و تا رسیدن به نتیجه دلخواهشان تلاش می کند. فرد خلاق خود را محدود به آراء و عقاید دیگران نمی کند و اصلاً تفکر متعصبانه و بسته ای ندارد. همواره کنجکاو و در جستجوی اطلاعات جدید و نو هست و قدرت تصویرسازی ذهنی و تخیل بالایی برخوردار هستند تا حدی که به تفکرات خود عینیت می بخشند. آنها مثبت اندیش و پر انرژی هستند و اعتماد به نفس بالایی دارند. افراد خلاق معمولاً برای هر سالی آمادگی ارائه پاسخ های متفاوت را دارند و حتی ممکن است سوال و جواب های غیرعادی و عجیب غریب در آنها بیشتر دیده شود.
معلمان در مدارس به راحتی می تواند کودکان خلاق را تشخیص دهند. معلمی که درس را به همه دانش آموزان می دهد اما فقط چند نفر سوال های متفاوت و جالب میپرسند می تواند بفهمد که این دانش آموز قوه خلاقیت بهتری دارد. البته این را هم بدانید که خلاقیت چیزی است که هر فردی می تواند آن را داشته باشد و مخصوص اقشار خاصی نیست. در مورد کودکان هم همین است شما می توانید با ایجاد بازی های مختلف با کودک تان قوه تخیل را در آنها رشد و پرورش دهید.
تاثیر خلاقیت بر زندگی
محققین معتقدند که همه افراد می توانند از قوه خلاقیت خود در زندگی شان استفاده کنند. بعضی اوقات فقط برای کمک به کشف این بخش از خودتان نیاز به کمک دارید. اما این که خلاقیت چه تاثیری بر زندگی شما می گذارد مواردی بیان شده که به آن می پردازیم.
1. داشتن چشم انداز بهتر توسط خلاقیت
هر کسی امروز دوست دارد زندگی راحت تری داشته باشد به نوعی در کارهایش خلاقیت نشان دهد مثلاً یک زن خانه دار می تواند در حین آشپزی مواردی را برای خلاقیت انجام دهد و به دنبال راه های متفاوتی برای افزایش خلاقیت با تکنیک های کاربردی و مختلف باشد. این به این معنی است که شما می توانید برای کارهای ساده خود هم تجارب متفاوتی بیافرینید و از خود خلاقیت نشان دهید. هیئت داشته باشید کسانی در زندگی می توانند راحت تر مسیر موفقیت را طی کنند و زندگی با آرامش بیشتری داشته باشند که برای هر کاری دنبال راه های متنوع باشند و مسیرهای جدید را بیازمایند.
2. خلاقیت پنهان درونی و افزایش اعتماد به نفس
کسی که خلاقیت دارد قطعاً حس ارزشمندی و باور به توانایی هایش بیشتر می شود. در نتیجه اعتماد به نفس بیشتری هم خواهد داشت. به همین علت است که خیلی از معلمان به جای راه های سنتی و خشک سعی می کند با راهکارهای متنوعی خلاقیت را در دانش آموزان بالا ببرند و کلاس های درس را به مکانی برای پرداختن به ایده های دانش آموزان ببینند. از طرفی خلاقیت باعث می شود که افراد از منطقه امن خودشان خارج شود و به دنبال آزمایش موارد جدید در زندگی باشد بدون اینکه ترسی از شکست داشته باشند.
3. افزایش فرصت ها با خلاقیت
افراد خلاق یاد می گیرند که چگونه با مشکلات زندگی مواجه شوند و به چالش ها از زاویه دیگری نگاه کند. همین باعث می شود که مشکلات را به فرصت تبدیل کنند. بنابراین آنها فرصت های بیشتری از دیگران خواهند داشت. این فرصت ها می تواند برای افراد خلاق به منزله یک شانس باشد. این را بدانید که خیلی از مردم فرصت های زندگی شان را از دست می دهند و گاهی بعضی ها نمی دانند که این یک فرصت است و ممکن است دیگر تکرار نشود. اما افراد خلاق با توجه به داشتن مهارت انعطاف پذیری و داشتن ذهن باز می توانند از فرصت ها استفاده کنند.
4. خلاقیت پنهان درونی و رهایی از زندگی تکراری
یکی از دلایل خسته بودن و بی انرژی بودن خیلی از افراد این است که فقط روزمرگی میکنند و صبح را به شب و شب را به صبح می رسانند بدون آنکه برنامه و هدف دیگری داشته باشد. اما خلاقیت اینجاست که به سراغ افراد می آید و کمک می کند که دیگر زندگی یکنواخت و خسته کننده نداشته باشند و بتوانند تازگی و جدید بودن را وارد بطن زندگی شان کنند. در نظر بگیرید فردی که کار میکند و مجبور است هر روز سر ساعت خاصی سر کار باشد اما اگر او بتواند در کار روزمره تنوع ایجاد کند قطعاً حس و حال و روحیه بهتری از افراد دیگر خواهد داشت.
5. آزاد بودن برای انجام هرکاری
حتما جمله معروف ادیسون را شنیده اید که می گوید من شکست نخوردم بلکه فقط ۱۰۰۰۰ راه را امتحان کردم و فهمیدم نتیجه ای نداشت. این جمله به این معنی است که خلاقیت یعنی تجربه کسب کردن و تجربه ممکن است گاهی با اشتباه همراه باشد. اگر بخواهید افراد خلاق را به کسی یا چیزی تشبیه کنید بهترین گزینه طراحان گرافیک می باشند چرا که اگر دیده باشید آنها دائما در حال تغییر موارد هستند تا به تصویر و حسی که می خواهند برسند. افراد خلاق هم مانند این افراد مدام به امتحان مورد های جدیدی می پردازند تا به نتیجه مورد نظر برسند. خلاقیت پنهان درونی چیزی است که همانند تجسم خلاق نمی توان تاثیرش را نادیده گرفت.
نوآوری و خلاقیت منشاء تمام تغییرات مثبت و مفید در زندگی افراد است که زندگی بدون خلاقیت معنا و مفهومی ندارد. زمانی فردی کارش ارتقا پیدا می کند و مسیر متفاوتی را می تواند طی کند که خلاقیت بالایی از خود نشان دهد. اگر شما هم میخواهید استعداد های خود و کودکتان را بشناسید و از خلاقیت در زندگی تان بهره ببرید بهتر است به دنبال راه هایی برای افزایش خلاقیت پنهان درونی تان باشید. اگر شما هم در راستای این موضوع مسئله ای دارید، می توانید از مشاوران و روانشناسان در این مورد کمک بگیرید.
ایجاد حس علاقه و وفاداری نسبت به سازمان
