تعریف روشنایی و نورپردازی
روشنایی و نورپردازی دو جنبه بسیار مهم از علوم مربوط به نور و روشنایی هستند و تأثیر مهندسی علم نور در مطلوبیت روشنایی بسیار چشمگیر است، همگام با پیشرفت تکنولوژی و بهینه سازی روش های تولید منابع نوری استفاده از پروژکتورها و چراغ های ال ای دی برای روشنایی و نور پردازی فراگیر شده و این دو مقوله با وجود شباهت های بنیادین و وظیفه اصلی تأمین نور دو مفهوم نزدیک به یکدیگر هستند که معمار و طراحان دکوراسیون داخلی و دکوراسیون خارجی امروزه بیشترین ارتباط را با این مفاهیم دارند ولی با همه ی این ها تفاوت هایی نیز بین دو مبحث نورپردازی و روشنایی وجود دارد که غیر قابل چشم پوشی است. به طور کلی روشنایی اصولا در جایی کاربرد دارد که هدف از نور استفاده از استانداردهای اولیه برای دیدن و برخورد نکردن با اجسام مدنظر است و برای این منظور جایابی چراغ ها یا به عبارت دیگر در نظر گرفتن مکان های مشخص برای قرار دادن چراغ ها با محاسبات دقیق تعیین می شود و سایه ها تا حد قابل قبولی کنترل می شوند برای مثال جاده ها نیازمند روشنایی خاص هستند و این مسأله شب هنگام اهمیت زیادی پیدا می کند همچنین در یک محیط اداری یا دفتر کار طراح و نقشه کش روشنایی اهمیت بسیار زیادی دارد بنابراین برای به دست آمدن حداکثر بازدهی بایستی درخشندگی به میزان مشخصی محدود شود تا خیرگی برای کارکنان به وجود نیاید. در واقع کلیه نیازهای روشنایی به پارامترهایی بستگی دارد که عموماً توسط استاندارد های مختلف اندازه گیری و مشخص شده اند و توان مصرفی و ضریب توان، بازدهی و درجه حفاظت (IP) نیز عموماً جزء پارامتر هایی هستند که در حیطه روشنایی قرار می گیرند، وظیفه اصلی روشنایی دسدن اجسام است و همین که شرایطی فراهم شود تا اجسام بدون اینکه برخوردی با یکدیگر داشته باشند دیده شوند کفایت می کند.
تفاوت روشنایی و نورپردازی
در زمان های دور و از آغاز انسان ها برای روشن نمودن محیط در شب از سوختن چوب و روغن و دیگر مواد طبیعی و روشنایی به مدیریت احتراق سوخت مواد طبیعی و در دسترس وابسته بودند.بعد از این دوران و سیر تکامل تجهیزات نورپردازی، گاز به عنوان منبعی برای روشنایی محیط به کار گرفته شد. با اختراع روشنایی رشته و قوس الکتریکی، کم کم شاهد سقوط روشنایی گازی شدیم و در قرن گذشته شاهد سیر تکامل روشنایی با تکنولوژی های جدید چراغ و ال ای دی هستیم.در مطالب گفته شده ما فقط شاهد حضور روشنایی در زندگی روزمره بودیم و اما امروزه در معماری بناها و زیباسازی شهری علاوه بر روشنایی فضا، مبحث نورپردازی نیز مورد توجه قرار می گیرد.با توجه به این مطالب متوجه می شویم که نورپردازی و روشنایی اهمیت بسزایی در علم نور و مهندسی علم نور دارند و با اینکه شباهت های بنیادین بسیاری دارد، دارای تفاوت های چشم گیری نیز هست. زمانی که برای دیدن و برخورد نکردن با اجسام از نور جهت استانداردهای اولیه دیدن استفاده می کنیم از واژه روشنایی استفاده می شود. برای رسیدن به این هدف است که در خیابان ها، پارک ها و …، جایابی هایی برای روشنایی جهت کنترل سایه انجام میگردد. هم چنین برای به دست آمدن حداکثر بازدهی بایستی درخشندگی به میزان مشخصی محدود شود تا خیرگی برای عابرین و رانندگان ایجاد نشده و باعث بروز خطرات رانندگی ناشی از کم دیدی یا خیرگی نگردد. بنابراین وظیفه اصلی روشنایی دیدن اجسام است. اما در نورپردازی ملاک هنر، خلاقیت و معماری است.این امر زمانی اجرایی می شود که ما رعایت حداقل در میزان روشنایی را داشته باشیم. نورپردازی قصد دارد که بخشی از بنا، کالا یا محصول مورد نظر را با استفاده از نور و افکت های نوری برجسته نماید. یکی از پر مخاطب ترین بخش های نورپردازی، نورپردازی ساختمان است. در سال های اخیر توجه ویژه ای به نورپردازی نما شده تا جایی که حتی در دور افتاده ترین مناطق نیز از این مقوله استفاده می گردد. این علم برای زیباتر کردن و نشان دادن هر چه بهتر نمای ساختمان مورد استفاده بوده و علاوه بر اینکه در روز میتوان از زیبایی نما لذت برد، در شب نیز با نورپردازی زیبایی نمای ساختمان دو چندان می گردد.
موارد کاربرد نورپردازی
نورپردازی شکل های متنوعی دارد. در سال های اخیر توجه ویژه ای به نورپردازی نمای ساختمان شده است ، تا آنجا که حتی یک سنگ کار در یک روستای دور افتاده، جایی برای قرار دادن چراغ در نظر می گیرد. نورپردازی نما، شکوه و زیبایی یک بنا را دوچندان می نماید ، در حالیکه نورپردازی یک موزه یا نمایشگاه هنری جزئیات و ریزه کاری های هنری را نشان می دهد.یک شکل دیگر نورپردازی نمایش کالاهای فروشگاه است . فروشگاه ممکن است جواهر فروشی، البسه یا میوه فروشی باشد؛ نورپردازی باعث افزایش رغبت خرید، جذب مشتریان و رونق فروشگاه می گردد. کلیه نیازهای روشنایی به پارامترهایی برمی گردد که عموماً توسط استاندارد های مختلف اندازه گیری و مشخص گردیده اند. توان مصرفی و سایر پارامترهای الکتریکی نظیر ضریب توان، بازدهی و درجه حفاظت (IP) نیز عموماً جزو حیطه روشنایی قرار می گیرند. به طور کل وظیفه روشنایی، در محدوده "دیدن" خلاصه می شود به این معنی که وقتی اشیاء در حد قابل قبولی روئیت می شوند ماموریت روشنایی به پایان رسیده؛ حال آنکه نورپردازی به "لذت از دیدن" می پردازد. زمانی که یک پل، بنای تاریخی یا حتی فروشگاه، چشم نواز و زیبا به نظر می آید، نورپردازی آن به طور اصولی انجام شده باشد.
در آخر باید توجه نمود که نورپردازی و روشنایی در کنار هم معنا پیدا می نمایند و هیچ کدام به تنهایی مطلوب نخواهند بود. چه بسا پارک هایی که تنها توجهشان به نورپردازی بوده و از روشنایی غافل هستند از دور بسیار زیبا به نظر می آیند ولی برای استفاده از امکانات و حتی قدم زدن دید کافی ندارند و گاه دیده شده که تمام توجه به روشنایی معطوف شده و جذابیت فضا به فراموشی سپرده شده است
نورپردازی در منزل چگونه انجام می شود ؟
در زندگی امروزه شاهد افزایش شلوغی ها و کارهای روزمره بشر هستیم. با نگاهی گذرا به خیابان و مقایسه آنها با چند سال قبل متوجه می شویم که شلوغی ها و مشغله های محیط اطرافمان چند برابر افزایش یافته است. طبعاً این محیط شلوغ و پر سر و صدا برای افراد آزار دهنده است. بر همین اساس افراد از اینگونه محیطها فراری شده و سعی در قرار گرفتن در محیط های آرام می کنند. آرامش یک محیط به دلایل زیادی بستگی دارد. کاهش آلودگی صوتی و بصری، هوای پاک و نورپردازی مناسب تنها چند مورد از ویژگی های یک محیط آرام است.
نورپردازی محیطی و نحوه بکارگیری آن در منزل
