در دوران بارداری، انتظار دارید که بدن شما تغییرات واضحی مانند بزرگ تر شدن سینه ها و رشد رحم و شکم را تجربه کند. اما چیزی که ممکن است ندانید، این است که واژن شما نیز دچار تغییراتی می شود. درک اینکه واژن در بارداری چه تغییری می کند و بارداری چگونه بر سلامت واژن در طی این دوران و حتی پس از زایمان تأثیر می گذارد، بسیار مهم است.تغییرات واژن در اوایل بارداری مشاهده نمی شود زیرا در سه ماهه اول تقریباً تغییری ایجاد نمی شود و خیلی زود است. با این وجود، در سه ماهه دوم و سوم متوجه تغییرات خاصی خواهید شد و اندام زنانه شما در نتیجه تغییرات هورمونی، حتی در ظاهر بیرونی تغییر خواهند کرد.
اندازه طبیعی واژن
لابیا و واژن در هر زنی متفاوت از دیگری است، بنابراین یک لابیا یا واژن طبیعی کاملاً مختص شما در نظر گرفته می شود.لب های بیرونی که لابیای بزرگ واژن هستند می تواند از حالت پر تا صاف متغیر باشند و می توانند با تغییرات وزنی شما، درست مانند اندازه سوتین، کمی نوسان پیدا کنند.لب های داخلی که کوچکتر هستند از بالاترین قسمت چین پوستی تا پایین لبه آویزان اندازه گیری می شوند و به طور معمول از 0.7 تا 5 سانتی متر طول دارند. ممکن است توسط لب های بزرگ کاملاً پنهان شوند، یا ممکن است لبه پایین زیر آن آویزان شود.
در بیشتر موارد، اندازه و شکل لابیا شما (چه قسمت بیرونی و چه داخلی) توسط ژنتیک تعیین می شود و سطح هورمون ها یا فعالیت جنسی در این مقادیر دخیل نیست. در نتیجه طبیعت مادری تنها انتقال دهنده آن به شما است.طول واژن به طور متوسط از دهانه رحم (گردن رحم) تا مجرا حدود 7.5 سانتی متر است. از طرفی شکل و رنگ هر واژن متفاوت است. از آنجا که واژن خاصیت بسیار کشسانی دارد، برای کشش و جا دادن کودک شما در هنگام تولد طراحی شده است.تغییرات هورمونی و جسمی که در دوران بارداری و زایمان اتفاق می افتد گاهی به طور موقت و گاهی به مدت طولانی می تواند باعث تغییرات واژن و لابیا شود.
تغییرات واژن در دوران بارداری
برخی از تغییرات واژن در اوایل بارداری عبارتند از:
- پی اچ واژن در دوران بارداری تغییر می کند:پی اچ واژن در دوران بارداری تغییر می کند و می تواند باعث ایجاد تغییراتی در بوی واژن شود و آن را کمی اسیدی تر کند.
- افزایش ترشحات واژن: بارداری با تغییرات هورمونی فراوانی در بدن زن مشخص می شود. دیواره های واژن برای ایجاد ترشح شیری رنگ به نام لکوره تحریک می شود و بدن را از هر گونه عفونت محافظت می کند.
- احتمال ابتلا به عفونت ادراری:با پیشرفت بارداری، رحم بزرگ شده و در مقابل مثانه فشرده می شود که می تواند مانع از تخلیه کامل مثانه شود. این امر می تواند باعث عفونت دستگاه ادراری شود.
- حساسیت بسیار واژن:افزایش جریان خون به واژن در دوران بارداری می تواند باعث تحریک پذیری و حساسیت آن شود و حتی ممکن است متورم شود.
- مشاهده رگ های واریسی:تغییر دیگری که به دلیل افزایش جریان خون به واژن ایجاد می شود، واریس است. دیواره رگ ها تحت فشار قرار می گیرد زیرا مقدار زیادی از خون به آرامی از طریق آن ها جریان میابد و این دلیل ظهور واریس در زنان باردار است.
- آسیب پذیری در برابر عفونت های مخمر:عفونت های مخمر در زنان چه باردار باشند و چه نباشند شایع است. حدود 75 درصد از خانم ها در معرض عفونت های مخمر هستند اما با این حال، زنان باردار به دلیل افزایش سطح استروژن و تغییر در سطح pH، مستعد ابتلا به عفونت های مخمر می باشند.
- تغییر رنگ واژن:رنگ واژن معمولاً صورتی است اما ممکن است در دوران بارداری تغییر کند و مسبب آن افزایش جریان خون می باشد. همچنین به عنوان علامت چادویک نیز شناخته می شود. هورمون های مؤثر بر رنگدانه طی بارداری واژن و لگن را به سایه های آبی تیره تبدیل می کند.
- رشد بیشتر موهای زاید:مقادیر زیاد استروژن موجود در جریان خون ممکن است منجر به رشد سریع تر موهای زاید شود که به دلیل تعریق زیاد می توانند در منافذ مسدود شوند.
- احساس خارش در واژن:افزایش ترشحات واژن، تغییر در سطح pH و سایر تغییرات ممکن است باعث ناراحتی شود و ممکن است احساس خارش کنید. خارش واژن علامتی شایع در بارداری است و می تواند در هر زمان اتفاق بیفتد اما اگر طولانی شود، حتما باید با پزشک مشورت کنید.
آیا بزرگ شدن واژن در بارداری به حالت قبل باز می گردد؟
تقریباً تمام تغییراتی که در لابیای شما در حین و بعد از بارداری اتفاق می افتد، موقتی است. هنگامی که زایمان کردید، با بازگشت جریان خون به حالت طبیعی، رنگ معمول واژن به حالت قبل برمی گردد.به محض تولد نوزاد، با کاهش جریان خون اندازه لابیای مینور باید به اندازه قبلی خود برسد. برای بعضی از زنان، ممکن است لبه ها کمی بیشتر هم جمع شوند. بطور معمول در صورت وجود تغییرات طولانی تر در لابیاهای شما، به اندازه ای جزیی خواهند بود که مورد توجه شما و همسرتان قرار نخواهند گرفت.
در همین حال، واژن شما پس از تولد بسته به عوامل مختلفی از جمله نحوه زایمان، تعداد دفعات زایمانی، ژنتیک، اندازه نوزاد و موارد دیگر متفاوت خواهد بود. اگرچه واژن شما پس از زایمان دقیقاً همانند قبل نخواهد بود، اما ظاهری تقریبا نزدیک به آن خواهد داشت. این احتمال وجود دارد که حتی هیچ تغییراتی در آن مشاهده نکنید.در موارد نادر، برخی از متخصصین زنان ممکن است یک روش جراحی به نام لابیاپلاستی روی لابیاها توصیه کنند که برای جلوگیری از عوارض بالینی ناشی از بیرون آمدن لبه های داخلی از لبه های خارجی و برجسته شدن آنها می باشد. این موارد می توانند به علت تحریک ناشی از پوشیدن لباسهای تنگ یا افزایش اصطحکاک در طی فعالیت های خاص مانند دوچرخه سواری و بزرگ شدن واژن در بارداری باشند.
در حین رابطه جنسی، آلت تناسلی ممکن است چین های شل لبه های کوچک را به داخل حفره واژن فرو برده و در نتیجه باعث ایجاد خراش یا زخم شود. این بافت اضافی همچنین به دلیل رطوبت محبوس شده، می تواند منجر به بروز عفونت مزمن مخمری یا عفونت ادراری شود. اگر بطور سالیانه بیش از چهار مورد از این دو عفونت را تجربه می کنید، با پزشک خود درمورد اینکه آیا لابیای کوچک شما علت بروز آن هستند، صحبت کنید.مانند هر عمل جراحی، خطراتی نیز برای لابیاپلاستی وجود دارد، از جمله عوارض پس از جراحی مانند خونریزی و عفونت، افزایش خشکی در ناحیه دستگاه تناسلی، ناراحتی ناشی از عدم رضایت از نتیجه جراحی و ظاهر ناحیه تناسلی.
نکاتی بر حفظ سلامت واژن در بارداری
در ادامه نکاتی برای مراقبت بهتر از سلامت واژن در دوران بارداری و بعد از زایمان ذکر شده است:
- بعد از هر شست و شو مثل دست شویی، حمام، شنا و ... حتما با سشوار خنک یا دستمال های مناسب واژن را از جلو به پشت خشک کنید.
- در دوران بارداری به هیچ عنوان از دوش واژینال یا نوار بهداشتی و تامپون معطر استفاده نکنید
- از هیچ نوع ماده عطری ای برای شست و شوی واژن استفاده نکنید.
- از پوشیدن لباس های چسبان خودداری کنید.
- بصورت منظم و بیشتر از قبل لبنیات مخصوصا ماست بخورید
- قند و شیرینی جات تاثیر مناسبی بر روی واژن ندارند پس از آن ها بپرهیزید.
- نوشیدن مناسب آب و مایعات می تواند تا حدود بسیاری به شما در سلامت نگه داشتن واژن تان کمک رسان باشد.
- ورزش و فعالیت های مرتبط با تقویت واژن را فراموش نکنید.
- اگر پزشک شما را منع نکرده است حتما رابطه جنسی را جدی بگیرید