تهران گردی؛ معرفی 19 خانه تاریخی و باغ موزه‌ دیدنی تهران / با فرهنگ و تاریخ پایتخت آشنا شوید 

به گزارش سرویس مجله خانواده ساعدنیوز، اما خانه‌هایی که هرکدام با گچ‌بری‌ها، تزیینات و بناهای زیبا معماری باشکوه دوران قاجار را به رخ می‌کشد، امروز به موزه‌هایی تبدیل شده که میزبان گردشگران و هنردوستان است. علاوه‌براین، باغ‌موزه‌ها ترکیب زیبایی است از نشستن بنای موزه‌ها در دل باغ‌های ایرانی. عمارت‌هایی که در باغ‌های ایرانی بنا شده، اغلب متعلق به مفاخر و مشاهیر گذشته ایران است که در گذر زمان به موزه تبدیل شده‌اند. در این بخش از مقاله جاهای دیدنی تهران، چند تا از دیدنی های تاریخی تهران را به شما معرفی خواهیم کرد.

1- باغ‌موزه نگارستان، میزبان روح و جان شماست

باغ‌موزه نگارستان مثل باغ ایرانی یکی از دل‌انگیزترین باغ‌موزه‌ها و جاهای دیدنی تهران در فصل بهار است که صدای آب‌نماها و حوض‌ها، سبزی چمن‌ها و گل‌های رنگارنگ آن دلبری می‌کند. گرچه فصل پاییز و زمستان این باغ هم با برگ‌های هزاررنگ و سپیدی برف پوشیده می‌شود و زیبایی خاص خودش را دارد.

این بنا و عمارت در واقع اقامتگاه تابستانی فتحعلی شاه قاجار بوده که بعدها به موزه تبدیل شد. در دو تالار باغ‌موزه نگارستان مجموعه مکتب کمال‌الملک، مجموعه ملک‌الشعرای بهار، مجمسه‌های مینیاتوری مردم‌شناسی استاد جهانگیر ارجمند، آثار مینیاتور و معرق چرم استاد علی اسفرجانی، اتاق کاشی‌های باغ نگارستان و صف سلام فتح‌علی‌شاهی را می‌توانید ببینید.

• آدرس: تهران، میدان بهارستان، خیابان دانشسرا، خیابان شریعتمدار رفیع

2- باغ فردوس، وصلت تاریخ و طبیعت

عمارت باغ فردوس که امروز میزبان موزه سینماست، به دستور محمد شاه قاجار ساخته شد. قرار بود این قصر اقامتگاه شاه در محله خوش‌آب‌وهوای تجریش باشد اما عمر شاه قد نداد. این باغ که به‌رسم تمام باغ‌های ایرانی عمارتی در وسط دارد و فواره‌ای که آب آن را کانال‌ها در تمام باغ جاری می‌کنند، این روزها پاتوق جوانان و خانواده‌ها و از بهترین جاهای دیدنی تهران است.

• آدرس: تهران، خیابان ولی‌عصر، نرسیده به میدان تجریش، کوچه بخشایش، باغ فردوس

3- باغ‌ موزه هنر ایرانی، چکیده بناهای نمادین ایرانی

این باغ که چند کوچه با باغ فردوس فاصله دارد، چکیده‌ای از نمادهای تمام شهرهای ایران و مکان های دیدنی تهران است؛ از برج آزادی و میلاد گرفته تا سی‌و‌سه‌پل و شمس‌‌العماره و گنبد سلطانیه. شما می‌توانید ماکت‌های جاهای تاریخی و دیدنی ایران که برای جشن‌های 2500ساله ساخته شده بود، در این باغ بینید.

در کنار تمام زیبایی‌های کاخ می‌توانید در کافه سنتی مجموعه در خنکای باغ و آن فضای دنج خودتان را به یک نوشیدنی مهمان کنید و از فضا لذت ببرید. در ورودی باغ هم یک نمایشگاه و فروشگاه صنایع دستی، در فضایی فوق‌العاده زیبا برپاست.

• آدرس: تهران، میدان تجریش، خیابان شهید دربندی (مقصودبیک)، خیابان دکتر حسابی، پلاک 25

4- باغ‌ موزه قصر، مصداق بارز چاه مکن بهر کسی اول خودت، دوم کسی

باغ‌موزه قصر مانند موزه عبرت یکی از جاهای دیدنی تهران از نوع سیاه است. موزه امروزی در گذشته زندان بوده و شاید برایتان جالب باشد که بدانید اولین زندانی این موزه همان کسی بود که این زندان را بنا کرد. سرتیپ درگاهی دو روز بعد از افتتاح زندان قصر در کنار رضا شاه، در زندان قصر محبوس شد.

بنای مارکوف، ساختمان بند سیاسی، بند تاریخ، بند اسناد، بند پهلوی دوم و بازداشتگاه پهلوی دوم بخش‌هایی هستند که در این باغ‌موزه می‌بینید.

• آدرس: تهران، انتهای خیابان شهید مطهری، خیابان شهدای ناجا، میدان پلیس

5- باغ‌ موزه دفاع مقدس

موزه‌ای به وسعت 250هزار مترمربع در انتظار شماست که تمام ماجراهای 8 سال جنگ را بازگو کند. این موزه باغ یکی از جاهای دیدنی تهران است که باید در یک روز دل‌چسب بهاری به دیدن آن رفت. در ادامه با بخش‌های مختلف این باغ‌موزه بزرگ آشنا خواهید شد.

اولین بخش باغ‌موزه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس تالار پروانه‌هاست. این تالار به معرفی سرداران شهید دفاع مقدس می‌پردازد و مجسمه آن‌ها را در ابعاد واقعی به شما نشان می‌هد. تالارهای آستانه، حیرت و واقعیت نشان‌دهنده اتفاقات مهم تاریخی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی تا پایان جنگ هستند. تالارهای زیاد دیگری هم هست که جنبه‌های مختلف جنگ را به شما نشان می‌دهد.

اما اگر نمی‌خواهید روز خود را در داخل ساختمان سپری کنید، محوطه موزه هم دیدنی‌های زیادی برای شما دارد که حین پیاده‌روی می‌توانید از آن‌ها بازدید کنید.

• آدرس: تهران، میدان ونک، بزرگراه شهید حقانی، انتهای خیابان سرو، روبروی پارک طالقانی

6- باغ‌ موزه مینیاتور

باغ‌موزه مینیاتور هم یکی دیگر از جاهای دیدنی تهران است که در آن می‌توانید دور ایران را در 40 دقیقه بگردید. وقتی می‌گوییم باغ‌موزه مینیاتور، یعنی اینکه اکثر جاهای دیدنی ایران در این موزه با اندازه مینیاتوری ساخته شده و در معرض نمایش قرار دارند. فقط کافی است یک عصر دلپذیر خود را به خیابان جانبازان برسانید و از قدم‌زدن در کتیبه بیستون و تخت جمشید و ده‌ها اثر تاریخی دیگر لذت ببرید.

این فضای حدودا 3 هکتاری با درختان سربه‌فلک‌کشیده و گل‌های زیبا این فرصت را برای شما به وجود آورده که چند ساعتی را به قدم‌زدن در فضای باز بگذرانید و درباره تاریخ و معماری ایران نکات ارزشمندی را بیاموزید. باغ‌موزه مینیاتور یک گالری هم دارد که در آن می‌توانید عکس‌هایی زیبا از دیدنی های تهران و ایران را ببینید.

• آدرس: تهران، خیابان جانبازان غربی، حد فاصل بزرگراه امام علی (ع) و خیابان کرمان، جنب بوستان تمدن

7- باغ‌ موزه هنر ایرانی

یکی دیگر از جاهای دیدنی تهران که می‌توانید جاذبه های گردشگری ایران را به‌صورت مینیاتوری در آن ببینید باغ‌موزه هنر ایرانی است. ساختمان تاریخی این باغ‌موزه به همسر یکی ار فرماندهان ارتش شاهنشاهی تعلق داشت. بعد از انقلاب این ساختمان در اختیار خانه سینما قرار گرفت تا اینکه بالاخره در سال 1384 باغ‌موزه هنر ایرانی در این مکان پا گرفت. این باغ‌موزه یک هکتاری علاوه بر ماکت‌های تاریخی زیبا، فروشگاه‌های صنایع دستی و فرش هم دارد که در آن می‌توانید سوغات شهرهای مختلف را بخرید.بعد از اینکه حسابی در باغ در میان ماکت‌ها و درختان قدم زدید می‌توانید به نگارخانه موزه بروید. این نگارخانه محل نگهداری و نمایش آثار هنری دست‌ساز از هنرمندانی ایرانی است که در روزهایی خاص می‌توانید از آن بازدید کنید. باغ‌موزه هنر ایرانی چند جاذبه دیگر هم دارد که شما را وامی‌دارد بارها و بارها راه خود را به سمت میدان تجریش کج کنید. یکی از این جاذبه‌ها نمایشگاه عکس ماهیانه در فضای آزاد است و دیگری کافه سنتی موزه که انواع نوشیدنی‌های گرم و سرد را در اختیار شما می‌گذارد.

آدرس: تهران، خیابان جانبازان غربی، حد فاصل بزرگراه امام علی (ع) و خیابان کرمان، جنب بوستان تمدن

8- غار موزه وزیری از جاهای دیدنی تهران

باغ‌موزه وریزی بیشتر به شکل غار موزه طراحی شده. این یکی از جاذبه های گردشگری تهران است که به‌صورت خصوصی طراحی و ساخته شده و تمام مسئولیت آن برعهده استاد هنرمند ناصر هوشمند وزیری ا‌ست. در واقع این هنر و خلاقیت استاد وزیری است که از اشیای بلااستفاده و دم‌دستی آثار هنری بی‌نظیری خلق کرده و آن‌ها را در غارهایی در دل کوه قرار داده.

غار موزه وزیری در سال 1384 آغاز به کار کرد، استاد هرچند وقت یک‌بار آثار جدیدی را به آن اضافه می‌کردند تا اینکه متاسفانه در سال 1398 دار فانی را وداع گفتند و این یادگار بی‌نظیر را برای ما به‌جای گذاشتند. اشیای نمایش داده‌شده در این موزه بیشتر حول محور داستان‌های شاهنامه فردوسی و داستان‌های فولکلور می‌گردد.

• آدرس: تهران، لواسانات، بلوار امام خمینی، جاده کند علیا و سفلی، دوراهی بوجان، سمت چپ بعد از چال ناظران پلاک 77

9- باغ‌موزه قصر

باغ‌موزه قصر یکی دیگر از جاهای دیدنی تهران با تاریخچه‌ای عجیب و شنیدنی است. این باغ‌موزه در اصل زندانی بوده که در سال 1177 به دستور فتحعلی‌شاه ساخته شد. این زندان سال‌ها بعد به کمک سرهنگ درگاهی بازسازی شد تا زندانیان دوره رضا شاه را در خود جا دهد. جالب اینجاست که تا قبل از ساخت زندان اوین، باغ‌موزه قصر تنها زندان متمرکز تهران بوده.

برگردیم به دوران امروزی، باغ‌ موزه قصر بخش‌های مختلفی دارد که ازجمله آن می‌توان به موزه مارکوف اشاره کرد. البته باید بدانید که اشیای نگهداری‌شده در باغ‌موزه قصر اکثرا درون‌مایه سیاسی دارند. حتی کتب نمایشگاه دائمی کتاب مستقر در موزه هم با موضوعات سیاسی و زندان انتخاب شده‌ است.

بعد از اینکه از بخش‌های داخلی زندان و برج‌های دیده‌بانی آن بازدید کردید می‌توانید سری به باغ ایرانی هم بزنید. این باغ زیبا پنج هزار متر وسعت دارد و انواع درختان سر به فلک‌کشیده در آن پیدا می‌شوند.

• آدرس: تهران، انتهای خیابان شهید مطهری، خیابان شهدای ناجا، میدان پلیس

10- خانه مقدم، یادگاری از ذوق زوج تاریخ‌دوست

یکی از محبوب‌ترین جاهای دیدنی تهران موزه مقدم است که هم در معماری و هم در اشیایی که در آن به نمایش گذاشته شده است، دل گردشگران را می‌برد. این خانه قاجاری متعلق به یکی از خانواده‌های صاحب‌نام قاجار بوده است.

بعدها پسر دوم این خانواده، یعنی محسن مقدم، استاد باستان‌شناسی دانشگاه تهران، به‌همراه همسر بلغاری‌اش سلما کویومجیان در خانه ساکن شدند. این زوج با جمع‌آوری اشیای تاریخی و فرهنگی امروز این موزه را به یادگار گذاشته‌اند.

• آدرس: تهران، خیابان امام خمینی، بعد از خیابان شیخ هادی، جنب بانک ملت، پلاک 251

11- عمارت مسعودیه، یک خانه تاریخی تاریخ‌ساز

عمارت مسعودیه یکی از زیباترین جاذبه های گردشگری تهران است که در بهارستان می‌توانید به دیدن آن بروید. این عمارت به دستور مسعودمیرزا فرزند ناصرالدین شاه ساخته شده است. عمارت مسعودیه معماری قاجاری را به زیباترین شکل ممکن به نمایش می‌گذارد و پنجره‌های ارسی و گچ‌بری‌های ظریف آن، دل گردشگران را می‌برد.

این بنا یکی از جاهای دیدنی تهران است که نقش‌ پررنگی هم در تاریخ معاصر داشته. در جریان مشروطه، عمارت مسعودیه یکی از پایگاه‌های مشروطه‌خواهان و محمدعلی‌ شاه بوده است. پایه کتابخانه ملی ایران و همچنین موزه ملی ایران در اتاق‌های همین بنا گذاشته شد. حتی زمانی هم اولین ساختمان وزارت آموزش‌وپرورش بوده است.

• آدرس: تهران، میدان بهارستان، خیابان اکباتان

12- موزه خانه سیمین و جلال

اگر علاقه‌ای به دنیای شعر و ادبیات دارید در خانه سیمین و جلال قرار است کیف کنید. خوشبختانه این خانه یکی از جاهای دیدنی تهران است که دکوراسیون و چیدمان آن خیلی تغییر نکرده و به همان سبک قدیمی و سنتی خودش باقی مانده.

همان‌طور که از اسمش پیداست، این خانه زمانی مکان زندگی دو تن از چهره‌های بزرگ و ماندگار ادبیات ایران، یعنی سیمین دانشور و همسرش جلال آل‌احمد بود و الان دو مجسمه مومی از این دو ساخته شده که در گوشه‌ای از خانه می‌توانید ببینید.

• آدرس: تهران، تجریش، دزاشیب، خیابان شهید رمضانی، کوچه‌ی رهبری، کوچه‌ی پسندیده، بن‌بست ارض، پلاک یک

13- خانه کاظمی

یکی دیگر از جاهای دیدنی تهران که نزدیک بازار بزرگ تهران قرار گرفته، خانه کاظمی است. این خانه با اسم خانه موزه تهران قدیم نیز شناخته می‌شود و یکی از خانه‌هایی است که در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

اگر از حال‌وهوای خانه‌های قدیمی و قاجاری خوشتان می‌آید قطعا تجربه خوب و لذت‌بخشی از این خانه به‌دست خواهید آورد.

• آدرس: خیابان 15خرداد، کوچه ابوالقاسم شیرازی، کوچه امامزاده یحیی

14- مسجد و مدرسه سپهسالار

در بین دیدنی های تهران، مواردی وجود دارد که اگر تاریخشان ثبت نشده بود هیچ‌کس باور نمی‌کرد. مثلا تهرانی که این‌همه قدمت دارد، اولین مسجد و مدرسه عالی‌اش هنوز پابرجاست که این روزها به اسم مسجد سپهسالار و مدرسه سپهسالار می‌شناسیم. البته بهتر است بدانید که این جاذبه تاریخی پس از انقلاب با نام مدرسه عالی و دانشگاه شهید مطهری نیز شناخته می‌شود.

اگر عکس‌هایی از مساجد استانبول را دیده باشید (یا شاید هم از نزدیک دیده‌اید) می‌توانید ببینید که در ساخت مسجد سپهسالار از این موارد الهام‌گرفته‌شده و زمان ساخت آن به عهد قاجار برمی‌گردد.

جدا از اینکه مجموعه سپهسالار با قدمتش یکی از بهترین جاهای دیدنی تهران به حساب می‌آید، حدودا 10 هزار جلد کتاب عتیقه و چاپ سنگی در این مکان وجود دارد که حتی تلاش برای قیمت‌گذاری روی این کتاب‌ها مثل یک شوخی به نظر می‌آید. پس اگر علاقه‌ای به تاریخ و ادبیات معاصر ایران دارید حتما سری به سپهسالار بزنید.

• آدرس: تهران، ضلع جنوب شرقی میدان بهارستان، خیابان بهارستان، جنب ساختمان قدیمی مجلس شورای ملی ایران

15- مدرسه دارالفنون از قدیمی ترین جاهای دیدنی تهران

هرکسی که کتاب‌های تاریخ دوره راهنمایی را خوانده باشد قطعا اسمی از میرزا محمدتقی خان فراهانی یا همان امیرکبیر شنیده است. این شخص فرهیخته که حدودا سه سال صدراعظم ایران بود کمک بزرگی به پیشرفت علمی و ادبی ایران کرد که یکی از معروف‌ترین و ماندگارترین‌هایش، احداث مدرسه دارالفنون بود.

این مدرسه که در عهد قاجار ساخته شده هنوز هم نزدیکی‌های بازار تهران پابرجاست و برگ مهمی از تاریخ کشورمان به حساب می‌آید.

• آدرس: تهران، خیابان ناصرخسرو، بالاتر از سعدی جنوبی

16- کاروان‌سرای خانات

باز هم می‌خواهیم به یکی از جاذبه های گردشگری تهران برویم که از زمان قاجار برای ما به یادگار مانده است. در آجر به آجر کاروان‌سرای خانات می‌توانید روح تجارت و سبک زندگی قاجاری را لمس کنید.

البته بهتر است بدانید که در سال 1357 کاروان‌سرای خانات در یک آتش‌سوزی بزرگ، آسیب‌های جدی دید اما بعدها به‌دست شهرداری تهران، بازسازی و ترمیم شد و این روزها هم صنف آجیل‌فروشان در آن مشغول به کار هستند و هم بازدید برای همگان آزاد است.

• آدرس: چهارراه مولوی، خیابان صاحب جمع، میدان امین‌السلطنه، کاروان‌سرای خانات

17- باغ و عمارت عین الدوله از دیدنی های تهران

عمارت عین الدوله یکی از جاهای دیدنی تهران و از آثار ارزشمند ملی کشور است که قدمت آن به دوره قاجار برمی‌گردد. این عمارت، یک محل تاریخی است که در آن استالین، چرچیل و رزولت روی ایوان عکس انداختند و مذاکره کردند. این رویداد تاریخی، قدمت بنا و معماری چشم‌نواز آن، دلایل کافی برای بازدید از عین الدوله هستند.

• آدرس: تهران، پاسداران، میدان هروی، خیابان وفامنش، خیابان جمالی، شماره 17

18- خانه مینایی یا موزه خیابان ولیعصر

خانه مینایی یکی از جاهای دیدنی در تهران است که به دوره ناصرالدین شاه می‌رسد، البته خیلی‌ها آن را به نام موزه خیابان ولیعصر می‌شناسند. حال‌وهوای قدیمی این خانه، درست در شلوغی‌ مرکز شهر، شما را به گذشته‌های دور می‌برد. معماری ارزشمند بنا، آیینه‌کاری‌ها، حوض قدیمی و اتاق‌های تابستانه و زمستانه از جمله دیدنی‌های این خانه هستند.

• آدرس: تهران، خیابان ولیعصر، بالاتر از میدان منیریه، کوچه مسلم کریمی طینت، پلاک 5

19- عمارت سلطان بیگم

عمارت سلطان بیگم یکی از جاهای دیدنی تهران با قدمت 150 ساله است که ساخت آن به دوران قاجار می‌رسد. این عمارت متعلق به خانم سلطان بیگم شجاعی، از نزدیکان ناصرالدین شاه بوده که در طول سالیان دست‌به‌دست می‌چرخد. معماری بی‌نظیر عمارت و المان‌های به‌کار رفته در این بنا آنقدر چشم‌نواز است که اتاق آیینه و کتاب‌خانه آن جزو مهم‌ترین و دیدنی‌ترین کتابخانه‌های جهان است.

• آدرس: تهران، میدان امام خمینی، ابتدای خیابان امیرکبیر، خیابان ناظم الاطبا جنوبی، کوچه دشتی، کوچه کمالی، خانه موزه بازار