به گزارش پایگاه خبری_ تحلیلی ساعد نیوز به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، چند وقتی می شود که در فضای رسانه ای کشور، صحبت از انتقال گاز ایران به اروپاست و از گاز ایران به عنوان جایگزین گاز روسیه که حالا به خاطر اقدام به عملیات نظامی در اوکراین مورد تحریم کشور های غربی قرار گرفته نام برده می شود؛ نزدیکی زمستان به اروپا را هم شاید دلیل خوبی بر وقوع این اتفاق باشد و به بعد رسانه ای آن ضریب دهد. براساس آخرین گزارش کمیسون اروپا، مصرف گاز اتحادیه اروپا در سال ۲۰۲۱ به ۴۱۲ میلیارد مترمکعب رسید که ۴ درصد (۱۷ میلیارد مترمکعب) نسبت به سال ۲۰۲۰ افزایش داشته و به بالاترین میزان از سال ۲۰۱۱ رسید که عمدتاً به دلیل مصرف گاز بیشتر در منازل مسکونی در دوره های سردتر سال است. این کشور ها با درک شرایط موجود با طرف های بسیاری از جمله الجزایر یا قطر وارد مذاکره شدند و نیم نگاهی نیز به جمهوری اسلامی ایران یعنی دارنده ۲۱.۵ درصد از ذخیر گازی و رتبه دوم این ذخایر در جهان دارند، ولی تاکنون درخواست رسمی من باب تامین گاز از تهران به قلب اروپا به ایران ارائه ندادند.
چنانکه ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه با اشاره به این نیم نگاه اروپایی ها یادآور می شود که ایران به طور طبیعی یکی از بازیگران بزرگ بازار انرژی است و می تواند در صورت درخواست طرف های اروپایی بخشی از نیاز بازار های جهانی را برای علاقه مندان تامین کند، اما اینکه چرا اتحادیه اروپا با وجود مشکلات فراوان نمی خواهد از ظرفیت انرژی ایران در حوزه گاز استفاده کند، پرسشی است که باید از دولتمردان اروپایی سوال کرد. سوالی که شاید دیرکرد در پاسخ به آن تا به امروز باعث شده تا به نوشته روزنامه بلومبرگ، کمبود گاز به واسطه کاهش عرضه توسط روسیه قیمت آن را به حدود ۱۳ برابر استاندارد فصلی برساند و برقی هم که از سوخت این گاز تولید می شود، به حدی افزایش یافته است که اکنون معادل یک بشکه نفت ۱۰۰۰ دلاری معامله شود. اما به دنبال این مسائل انتقال گاز از ایران به اروپا چقدر امکان پذیر است؟ و گاز ایران در عرض دو تا سه ماه آینده باید با چه توافقی و از چه مسیری و چگونه به اروپا برسد تا بتواند جایگزین گاز روسیه شود؟
اتحادیه اروپا باوجود قرارگیری در شرایط سخت زمستانی توام با کمبود گاز، هنوز هیچ درخواست و تقاضای رسمی برای استفاده از ذخایر گازی جمهوری اسلامی ایران نداشته است
محمد خوش چهره اقتصاددان و استاد دانشگاه تهران در پاسخ به سوالات ابتدا بحث بود یا نبود انسجام در تقاضای کشور های اتحادیه اروپا از ایران را به میان می کشد و معتقد است: برخی کشور های کوچک اروپایی تمایل دارند که در شرایط فعلی اروپا، گاز ایران به جای گاز روسیه جایگزین شود، اما قدرت های اصلی اروپایی به این اتفاق به عنوان ایده و گزینه ای درکنار سایر گزینه ها برای تامین گاز مصرفی شهروندان خود در زمستان پیش رو نگاه می کنند. به گفته این اقتصاددان، به عبارت دیگر انسجامی بر سر این مسئله بین کشور های اروپایی وجود ندارد. ضمن اینکه به باور محمد خوش چهره، همچنین موانع جدی ای پیش روی طرح احتمالی انتقال گاز از ایران به اروپاست که از جمله آن می توان به اینکه این تقاضا یک درخواست بالفعل است یا یک درخواست بالقوه و اینکه آیا درحال حاضر جمهوری اسلامی ایران ظرفیت های مازاد گازی دارد که بخواهد حجم بالایی از گاز را به اروپا صادر کرده و نیاز های آن را پاسخگو باشد؟ اشاره کرد.
به باور محمد خوش چهره، میان یک درخواست بالقوه و یک ابراز تمایل از سمت طرف اروپایی تفاوت زیادی است و مراحل بسیاری پیش روست تا این تمایل احتمالی به قرارداد گازی منتهی شود
این استاد دانشگاه شهید بهشتی، همچنین معتقد است که در شبکه و فناوری انتقال گاز از ایران به اروپا نیز چالش جدی دارد و در این زمینه تا تمایل از طرف اروپایی ها قطعی نشود و از دل آن تقاضایی بیرون نیاید، نمی توان از تکمیل فرآیند های فنی این انتقال گاز مطمئن شد. محمد خوش چهره معتقد است که اگر اروپایی ها واقعا بخواهند به انتقال گاز از ایران به قاره سبز به عنوان گزینه ای جدی نگاه کنند، ابتدا باید مذاکراتی شکل بگیرد و از دل آن یادداشت تفاهم بیرون آید تا به قرارداد انتقال منجر شود که امری زمان بر است و تا زمستان اروپا به سرانجام نخواهد رسید. در واقع برای این انتقال انرژی در حوزه گاز می بایست از سال ها پیش فکر می شد تا در لحظات حساسی که اروپا در بحران انرژی قرار می گیرد نقش بازیگری ایران در بازار انتقال انرژی از حالتی بالقوه به بالفعل تبدیل شده و این بار این ایران باشد که با کارت انرژی برای طرف های غربی خط و نشان می کشد.
بدیهی است که روسیه تمایلی به احیای برجام ندارد!
