هنگامی که خرما را با مواد خوراکی مختلف مقایسه می‌کنیم، متوجه ارزش غذایی قابل توجه این خوراکی و کالری بالای آن می‌شویم. مصرف خرما در تقویت سیستم ایمنی، بهبود عملکرد مغز، رفع ضعف و خستگی بسیار مؤثر است. به همین دلیل در تهیه دسرها، انواع شیرینی، کیک و نان محلی از خرما استفاده می‌شود. این در حالی است که خرما را روی سفره صبحانه، عصرانه یا شام هم می‌بینیم. کالری بالای خرما را نمی‌توان نادیده گرفت. به گونه ای که در صورت پیروی از رژیم برای لاغری، اسمی از خرما درون برنامه رژیم دیده نمی‌شود.
اما نگهداری خرما همیشه ضرورت دارد. زیرا در حالتی که رژیم غذایی استاندارد را پیروی می‌کنید، مقدار مشخصی خرما در آن گنجانده شده است. در نتیجه بهتر است با توجه به نوع خرمای موجود در منزل، روش مختص به آن را انتخاب کنید
همانطور که می‌دانید، خرما انواع گوناگونی دارد که غالباً از استان‌های جنوبی کشور مانند خوزستان و هرمزگان به سایر نقاط ایران ارسال می‌شوند. رطب، خارک، خرما خشک، خرما کباب و خرما خاصویی انواعی از خرما هستند که در این مطلب به روش‌های نگهداری از آنها می‌پردازیم.
هنگامی که خرما نارس است به آن خارک می‌گویند. بافتی به رنگ زرد دارد که داخل آن سفید است. بافت سفت و کال آن در یک سو و طعم شیرین و گس آن به دلیل وجود تانین در این نوع خرما، از سوی دیگر باعث شده که بسیاری از مردم از جمله ساکنان منطقه جنوب ایران به آن علاقه زیادی داشته باشند. به همین دلیل بهتر است در همین ابتدا روش نگهداری خرما اما از نوع نارس را توضیح دهیم.
برای نگهداری این نوع خرما به صورت طولانی مدت دو روش عمده وجود دارند. پختن و یا نگهداری در جای خشک این دو روش هستند. نگهداری خرما در یخچال به شما کمک می‌کند که خارک‌ها را به مدت زمان طولانی نگهداری کنید. هرچند برای افزایش زمان نگهداری خارک‌ها، قرار دادن آنها در فریزر به موفقیت در نگهداری طولانی مدت کمک خواهد کرد.
بعد از این که خرما از حالت کال و نارس خارج شد، وارد مرحله رسیدگی می‌شود. خرما در اولین مرحله «رسیدن» با نام رطب شناخته می‌شود. در این حالت رنگی کمی تیره تر از خارک داشته و بافت آن هم نرم تر است. نگهداری خرما در یخچال بهترین شیوه برای استفاده طولانی مدت از رطب است. اگر این نوع از خرما را در محیط باز و گرم نگهداری کنید، خیلی زود نرم و ترش خواهد شد.
برای اینکه رطب را به مدت طولانی نگه دارید، آن را در ظرف در بسته بگذارید تا هوا به آن نرسد. سپس ظرف را در یخچال قرار دهید. خرماها با این شیوه به راحتی از 8 تا 12 ماه قابل استفاده هستند.
برای نگهداری از رطب به مدت بیش از یک سال بهتر است آن را در پاکت‌های زیپ دار قرار داده و مراقب باشید که میان رطب‌ها یک سانتی متر فاصله وجود داشته باشد. پس از آن زیپ را کامل ببندید به نحوی که هوای پاکت به طور کامل از آن خارج شود.
علاوه بر این که نباید رطب‌ها را کامل به هم بچسبانید، باید روی پاکت تاریخ فریز کردن را یادداشت کنید. به این ترتیب نگهداری خرما به مدت زمانی کافی انجام می‌شود و مصرف آن در زمان مناسب صورت می‌گیرد.
پاکت رطب‌ها را در نقاط انتهایی فریزر قرار دهید تا به طور کامل فریز شوند.
خرماهای بسته بندی شده که در بازار می‌بینیم، غالباً خرماهای خشک هستند که مدت زمان بیشتری عمر می‌کنند و در واقع دیرتر ترش یا خراب می‌شوند. نگهداری از این نوع از خرماها در فضای باز و دمای اتاق هم امکان پذیر است. اما برای نگهداری خرما به صورت استاندارد، بهتر است این خرماها را در ظروف شیشه ای و در بسته قرار دهید. به این ترتیب نگهداری آنها بدون حمله حشرات میسر است. احتمال ترش شدن آنها نیز کاهش می‌یابد.
در صورتی که بخواهید خرما خشک را به مدت طولانی تری نگهداری کنید، باید آن را در یخچال و فریزر قرار دهید. البته پیش از آن باید خرماها را در ظروف در بسته یا پاکت زیپ دار قرار دهید. اگر هم بخواهید در مدت یکی دو ماه خرماهای خشک خود را مصرف کنید، کافی است آن را در ظرف در بسته و محیط خشک و خنک قرار دهید.
یکی از بهترین انواع خرما در بازار، خرما کبکاب است. این نوع خرما نسبت به سایر انواع خرما نرم تر و دانه‌های آن درشت تر و شیره دار هستند. با توجه به ماهیت نرم و شیره داری که دارد، باید آن را برای نگهداری طولانی مدت در یخچال قرار داد. در واقع این خرما در دمای محیط و هوای گرم به سرعت ترش شده و از بین می‌رود. در ضمن نگهداری خرما در فریزر یکی دیگر از روش‌های کاربردی برای نگهداری از خرما کبکاب است. در صورتی که بخواهید در مدت زمان کوتاهی خرماها را مصرف کنید باید آنها را در جای خشک و خنک قرار دهید.
اکنون نکاتی را ذکر خواهیم کرد که در نگهداری خرما کاربرد زیادی دارند.
خرما را باید در دمای مثبت 5 درجه تا منفی 5 درجه سانتی گراد نگهداری کرد. اگر می‌خواهید خرما را در فریزر نگهداری کنید و طولانی مدت از آن استفاده کنید، دمای آن باید نهایتاً منفی 5 درجه سانتی گراد باشد. اما در صورت نگهداری خرما در محیط باز و دمای اتاق باید دمای آن حداکثر مثبت 5 درجه سانتی گراد باشد.
توجه داشته باشید که تمام روش‌های مذکور به شما کمک می‌کنند تا خرما را تا حدود 1 سال هم نگهداری و استفاده کنید. اما نگهداری طولانی مدت از ارزش غذایی خرما می‌کاهد.
اگر خرما را طولانی مدت نگهداری کنید، شیرابه ای انتهای ظرف جمع می‌شود که باعث ترش شدن خرما خواهد شد. در ضمن بی توجهی به بسته بودن کامل ظرف نگهداری خرما باعث ایجاد شکرک روی خرماها می‌شود.
اگر خرما به مدت زمانی زیاد نگهداری شود، روی آن لکه‌های قهوه ای شکل می‌گیرند که کریستاله قندی نام دارند. این کریستاله‌ها به سهولت با حرارت دیدن از بین می‌روند. اما اگر بی توجهی کنید، خرماها ترش می‌شوند و باید دور ریخته شوند.
آشنایی با اصول و طرز نگهداری خرما برای استفاده طولانی مدت از این دانه مغذی ضروری است. با توجه به اینکه دانه‌های خرما به‌صورت نارس، تازه و خشک مصرف می‌شوند، باید با مناسب‌ترین روش نگهداری در هر حالت آشنا باشید.
