به گزارش سایت خبری ساعد نیوز به نقل از خبرآنلاین، پیش از شیوع ویروس کرونا شاید تنها نگرانی برای آغاز یک همه گیری آنفلوآنزا بود، ویروسی که همزمان با فصل سرد سال خودنمایی می کرد و بعد از افزایش آمار ابتلا در مواردی هم از خود مرگ ومیر به جا می گذاشت، بیشتر هم کسانی قربانی این ویروس می شدند که بیماری های زمینه ای داشتند. اما به مدد وجود واکسن هایی که به راحتی در داروخانه ها در دسترس عموم بود خیلی ها خودشان را در برابر آنفلوآنزا واکسینه می کردند. با این وجود بعد از شیوع کرونا، هم ویروس آنفلوآنزا و هم واکسن های آن تحت تاثیر بیماری کووید قرار گرفتند، طوری که تشخیص تفاوت میان کووید و آنفلوآنزا دیگر از شواهد بالینی ممکن نبود.
درهمین باره حمیدرضا نجاری، رئیس اداره آنفلوآنزای مرکز مدیریت بیماری های واگیردار وزارت بهداشت به خبرآنلاین می گوید: «روند بیماری کووید آهسته تر از آنفلوآنزا است، آنفلوآنزا یک بیماری حادِ تب دار و تنفسی است که ظرف چهار پنج روز به اوج خود می رسد؛ اما در کووید ما توقع داریم درگیری بافت ریه از روز ششم یا هفتم به بعد شروع شود، بنابراین روند بیماری در آنفلوآنزا سریع تر است. اما فرق میان آنفلوآنزا و کووید در کلینیک قابل تشخیص نیست. برای کادر پزشکی یک مرکز درمانی سخت است که بخواهند این دو بیماری تنفسی را از یکدیگر تشخیص دهند، بنابراین در مواردی که علائم وجود دارد حتما تست آنفلوآنزا را از حدود نیمه دوم سال در مراکز درمانی لحاظ می کنند.»
همان طورکه گفته شد علاوه بر تشخیص بیماری، واکسن آنفلوآنزا هم با شیوع کرونا تحت تاثیر کووید قرار گرفت طوری که کاملاً کمیاب شد. به گفته نجاری افزایش تقاضا برای تزریق واکسن آنفلوآنزا سبب شد در زمستان سال گذشته این واکسن فقط به گروه های خاص تزریق شود و در دسترس عموم قرار نگیرد: «واکسن های آنفلوآنزا وارداتی هستند، سال گذشته وزارت بهداشت در تامین واکسن دچار چالش شد، البته بیشتر سازمان غذا و دارو باید در این خصوص پاسخگو باشد اما می توان گفت واکسن یک مقدار دیر در دسترس قرار گرفت و نکته دوم این که محدود بود. برای همین امکان پخش آن در داروخانه های سطح شهر در سراسر کشور وجود نداشت.»
نجاری می گوید: «سال گذشته یک اقبال عمومی عجیب و غریب برای تزریق واکسن آنفلوآنزا صورت گرفت که در سال های قبل از آن اصلاً وجود نداشت. آن روزها حتی برخی از پرسنل بهداشت و درمان از تزریق واکسن اجتناب می کردند، با این وجود سال گذشته همه آن ها واکسن آنفلوآنزا تزریق کردند، مردم هم تمایل داشتند واکسن بزنند حتی آن هایی که جزو گروه های با ریسک بالا محسوب نمی شدند. لذا نیاز به واکسن بالا رفت چراکه افکار عمومی به این سمت جلب شد که حداقل درخصوص آنفلوآنزا به یک امنیت نسبی برسیم. احتمال دارد برای امسال هم تمایل برای واکسن آنفلوآنزا بالا باشد.»
همان طورکه رئیس اداره آنفلوآنزای مرکز مدیریت بیماری های واگیردار وزارت بهداشت می گوید احتمال دارد با شروع فصل سرما همانند سال گذشته، تقاضا برای تزریق واکسن آنفلوآنزا افزایش پیدا کند؛ تقاضایی که باید دید وزارت بهداشت برای آن تمهیداتی درنظر گرفته است؟
هشدارِ همزمانی آنفلوانزای فصلی و کرونا/ اهمیت واکسن آنفلوآنزا برای گروه های پرخطرادامه این گفت وگو را در زیر بخوانید.
آقای دکتر، در سال گذشته چند نفر به آنفلوآنزا مبتلا شدند؟
الان آمار دقیقی ندارم، اما از سال گذشته که بحث کووید مطرح شد، آمار ابتلا به آنفلوآنزا پایین آمد؛ یعنی موارد ابتلا به این ویروس بسیار کم و چیزی نبود که نگران کننده باشد.
دلیلش همان رعایت پروتکل های بهداشتی به خاطر ویروس کرونا بود؟
بله، به خاطر این که آنفلوآنزا با تمهیداتی مانند فاصله اجتماعی و رعایت بهداشت خیلی کم سرایت می کند و آمار موارد ابتلا را کاهش می دهد. سرایت آنفلوآنزا اصلاً مانند کووید نیست، لذا استفاده از ماسک و سایر اقداماتی که مردم برای پیشگیری از کووید انجام دادند در کنترل شیوع این ویروس موثر بود. ضمن این که در دنیا سوش قابل ملاحظه ای که تغییرات ژنتیکی برای آنفلوآنزا رخ داده باشد گزارش نشده است. امسال هم ما توقع نداریم اتفاق نگران کننده ای بیفتد اما هیچ چیز دور از انتظار نیست.
حالا که چیزی دور از انتظار نیست، آیا تمهیداتی برای تزریق واکسن آنفلوآنزا در نظر گرفته شده است؟
ببینید، همه گیری که در آنفلوآنزا رخ می دهد مانند کووید نیست. درصد سرایت آنفلوآنزا کمتر است اما بیماری ای است که همیشه در نیمه دوم سال نظام سلامت کشور را با چالش مواجه می کند. به همین خاطر مانند روال قبل در سال های گذشته افرادی که در مواجهه با ویروس آنفلوآنزا پر خطر محسوب می شوند بایستی برای آن ها واکسیناسیون صورت بگیرد. از جمله خانم های باردار، افراد مسن، کسانی که نقص سیستم ایمنی و بیماری های خاص دارند، همچنین کادر بهداشت و درمان. لذا برای همه این گروه ها از آن جایی که جزو افراد با رسیک بالا هستند، مانند روال گذشته تمهیداتی اندیشیده شده که امسال هم واکسن جدید آنفلوآنزا دریافت کنند.
الان چند دُز اوکسن تهیه شده است؟
این که دقیقاً چقدر واکسن آنفلوآنزا وارد کشور شده اطلاع ندارم، اما می دانم مقدار قابل توجهی در اختیار وزارت بهداشت قرار دارد. اگرچه برای تهیه واکسن تا سقف مورد نیاز هنوز درحال رایزنی هستیم.
واکسن های کرونا که دارد تزریق می شود برای جلوگیری از ابتلا به آنفلوآنزا موثر هستند؟
اصلاً این گونه نیست، شکل ویروس ها با یکدیگر متفاوت هستند. واکسن آنفلوآنزا بایستی بر اساس سوش های شایع همان سال که سازمان بهداشت جهانی تایید می کند تهیه و به افراد پر خطر تزریق شوند. بنابراین این دو واکسن هیچ پوششی نسبت به هم ندارند.
در خبرها داشتیم که واکسن آنفلوآنزای تولید داخل درحال ساخت است، از سرنوشت آن خبر دارید؟ آیا برای امسال قابل تزریق هستند؟
بعضی از شرکت هایی که در زمینه واکسن فعالیت می کنند درخصوص واکسن آنفلوآنزا فعالیت خودشان را شروع کردند. اما همه این ها فعلاً در مرحله تحقیقات هستند نه تولید انبوه، بنابراین این که این واکسن های آنفلوآنزای تولید داخل بتواند برای تزریق امسال به دست ما برسد کمی محل اما و اگر دارد. البته وزارت بهداشت تمایل دارد از تولیدات داخل استفاده کند اما همان طورکه گفتم فعلاً مطالعات آن ها در مرحله تحقیقاتی است.
با این وجود واکسن هایی که در اختیار دارید چه زمانی توزیع می شود؟
طبق آن چه گفته شده توزیع واکسن باید در مهرماه صورت بگیرد.
شرایط توزیع واکسن چگونه است؟
همان طورکه گفتم خانم های باردار، افراد پرخطر که یک مشکل اورگانیک زمینه ای، یعنی مشکلاتی مانند بیماری کبد دارند، افرادی که نقص سیستم ایمنی دارند بایستی واکسن دریافت کنند. معرفی این افراد با استفاده از مکانیسم های سیستم درمان صورت می گیرد و آن ها در آینده نزدیک حتما شامل حال واکسن آنفلوانزا خواهند شد. اما این که واکسن در اختیار عموم قرار بگیرد با توجه به امکاناتی که الان وجود دارد کمی دور از ذهن است. البته با گذشت زمان و بعد از این که افراد با ریسک بالا واکسن خودشان را دریافت کردند قطعاً واکسن در دسترس عموم قرار می گیرد اما درحال حاضر چنین امکانی وجود دارد. وظیفه وزارت بهداشت این است که براساس مستندات علمی رفتار کند. برای استفاده عموم از واکسن آنفلوآنزا هیچ سند معتبر علمی وجود ندارد. تمام منابع علمی واکسن را منوط به افراد پر خطر کردند.
افرادی که جزو گروه های خاص هستند برای تزریق واکسن چگونه باید معرفی شوند؟
معمولاً این طور است که پزشکان و مراکز درمانی که بیماران پرخطر را تحت درمان دارند این گروه ها را به مراکز بهداشتی درمانی جهت واکسیناسیون معرفی می کنند، کادر درمان و پرسنل بهداشت درمان هم که شناخته شده هستند، مادران باردار هم شناخته شده محسوب می شوند چراکه در سامانه بهداشت پرونده دارند. بنابراین افراد شناخته شده مانند کادر درمان برای تزریق واکسن فراخوانده می شوند و افرادی که در گروه های پرخطر هستند برای تزریق واکسن معرفی نامه دریافت می کنند.
فصل سرما دارد می رسد، شرایط ماه های آینده را درخصوص بیماری آنفلوآنزا چه طور پیش بینی می کنید و چه توصیه های بهداشتی دارید؟
انتظار داریم آنفلوآنزا امسال مشکلی ایجاد نکند. اگر همین مراقبت های بهداشتی فردی که برای پیشگیری از کووید رعایت می شود ادامه پیدا کند انتظار اپیدمی آنفلوآنزا را کمتر داریم. اگر همه افراد جامعه همین روش های پیشگیری از کووید را به کار ببرند قطعاً در حاشیه امنیت آنفلوآنزا هستند. استفاده از ماسک، شست وسوی دستان و رعایت فاصله اجتماعی جزو این موارد است. آنفلوآنزا چندان به روش انتقال از راه هوا، یعنی این که ویروس در هوا معلق باشد به دیگری سرایت نمی کند؛ بنابراین اگر افراد نسبت به یکدیگر فاصله داشته باشند احتمال انتقال ویروس ضعیف است، به این خاطر مانند کووید نگران آنفلوانزا نیستیم. ضمن اینکه در فصل سرد سال برای آن دسته از بیمارانی که علائم آن ها با کووید تطبیق ندارد معمولاً دانشگاه ها از یک فاصله زمانی شروع به نمونه گیری همزمان برای تشخیص کووید و آنفلوآنزا می کنند، همه آزمایشگاه های دانشگاه های علوم پزشکی که امکان انجام تست تشخیص را دارند موظفند در نیمه دوم سال در مواردی که ضرورت ایجاد می کند حتما تست آنفلوآنزا برای بیماران خودشان انجام دهند. چنین کاری از جهت رصد آنفلوآنزا اهمیت دارد.
