ویژگی ها و دیدنی های کاخ سلطنتی ورسای فرانسه

کاخ ورسای، بزرگترین کاخ های سلطنتی جهان

کاخ ورسای (به فرانسوی: Château de Versailles) مجموعه کاخ هایی در شهر ورسای در نزدیکی پاریس است که به عنوان بزرگترین کاخ های سلطنتی جهان شناخته می شود. این کاخ سابقاً در دهکده ای به همین نام در نزدیکی پاریس قرار داشت اما امروزه این دهکده و کاخ جزء حومه پاریس محسوب می شوند. از سال ۱۶۸۲ تا سال ۱۷۸۹ که به اجبار انقلابیون خانواده سلطنتی به پاریس منتقل شدند، این کاخ محل زندگی و دربار حکومتی شاهان فرانسه بود. معاهده ورسای که به جنگ جهانی اول پایان داد در این کاخ عقد شده است. این کاخ به عنوان یکی از میراث جهانی توسط یونسکو انتخاب شده است.

بر اساس مدارک تاریخی آثار وجود کاخ در دهکده ورسای به حدود سال ۱۰۳۸ میلادی بر می گردد. اما این کاخ جایگاه رسمی و سلطنتی نداشته است. بعدها از دهکده ورسای به عنوان شکارگاه استفاده می شد. به همین منظور لویی سیزدهم دستور ساخت بنایی را در این شکارگاه در سال ۱۶۲۴ داد. این شکارگاه به وسیله «فیلیبرت لروی» طراحی و به وسیله سنگ و آجر سرخ ساخته شد.

تا زمان سلطنت لوئی چهاردهم کاخ رسمی و سلطنتی فرانسه کاخ لوور بود اما پس از روی کار آمدن، او تصمیم گرفت کاخ شکوهمندی برای خود بسازد که در جهان نمونه ای از زیبایی، شکوه، بزرگی و پهناوری باشد. به همین منظور وی دستور داد دهکده زیبای ورسای به عنوان مکان ساخت این کاخ انتخاب شود. بعدها به همین علت کاخ هم ورسای نامیده شد. شروع ساخت و طراحی کاخ به سال ۱۶۶۹ برمی گردد. طراحی این کاخ به وسیله معماران چیره دستی به نام های «لویی لووا»، طراح فضای سبز آندره لونوتر و «شارل لُبران» نقاش و آذینگر زبردست انجام گرفت. اما طراحی اصلی کاخ به منظور استفاده به عنوان کاخ سلطنتی به سال ۱۶۷۸ باز می گردد. در کل مجموعه کاخ های ورسای در چهار مرحله ساخته و تکمیل شد.

بعد از این مراحل در دوره پادشاهان بعدی نیز عمارت هایی به این مجموعه افزوده شد. کاخ ورسای در تاریخ ۶ مه ۱۶۸۲ گشایش یافت. لویی چهاردهم با ساخت این کاخ در نظر داشت هم از شلوغی پاریس دور شود و هم با یکجا جمع کردن دستگاه های دولتی و دربار در ورسای کنترل بیشتری را بر آنها داشته باشد.

علاوه بر کاخ سلطنتی و اماکن دولتی نظیر دیوان ها و دادگاه ها، منازل هزاران نفر از درباریان، فرمانداران، قضات، وزرا و شخصیت های حکومتی در ورسای قرار داشت. لویی چهاردهم درباریان را وادار ساخت که در ورسای زندگی کنند و از افزایش حضور، قدرت و املاکشان در دیگر مکان ها بپرهیزند. با این کار لویی قدرت کنترل زیادی بر تمام درباریان پیدا کرد.

هنر و معماری کاخ ورسای

امروزه تقریبا هر فرد متخصصی که از کاخ ورسای بازدید کند، آن را مثال زنده ای از سبک های معماری باروک و روکوکو خواهد یافت (روکوکو یا باروک متأخر نوعی سبک معماری است که از اواسط قرن هجدهم معرفی شد؛ شاخصهٔ این سبک تزئینات و ریزه کاری های فراوان فضای داخلی و طراوت و سرزندگی آن است.) اما فرانسوی های معاصر زمان ساخت و بهره برداری از کاخ ورسای، معماری آن را به سبک باروک نمی دانستند و این مسئله کاملا قابل درک است، چراکه معماری کاخ ورسای، در مقایسه با بناهای عصر باروک ایتالیایی بسیار متفاوت است؛ بناهایی که در آن زمان به عنوان منبع الهامی برای دیگر کشورهای اروپایی به شمار می رفتند.

در واقع پیروی از سبک معماری باروک ایتالیایی برای ساخت کاخ ورسای می توانست مسئله ای باشد که باعث عصبانیت لویی چهاردهم شود: این مسئله با عقیدهٔ او دربارهٔ حکومت مطلق پادشاه و اینکه خود در مرکز همه چیز است در تناقض می بود. لویی چهاردهم برای نشان دادن رویهٔ خود معمار مشهور ایتالیایی را که برای کار بر روی کاخ لوور استخدام شده بود از کار برکنار کرد (کاخی که مدت کوتاهی پیش از کاخ ورسای ساخته شد).

امروزه بعضی از محققان و متخصص های تاریخ هنر معماری کاخ های ورسای و لوور را سبک معماری کلاسیک فرانسوی می خوانند. به باور آن ها ویژگی هایی نظیر نمادهای قدرت و سلطهٔ ابدی پادشاه که در معماری این دو کاخ قابل مشاهده است، آن ها را متمایز از بناهای عصر باروک ایتالیا می کند. البته در معماری باروک هم بعضا می شد استفاده از نمادها را مشاهده کرد، اما کمتر پیش می آمد که این نمادها بر قدرت پادشاهان یا این مسئله که او از سوی خداوند برای پادشاهی انتخاب شده است تأکید داشته باشند.

تقریبا هر کجا از کاخ ورسای را که نگاه کنیم، معنایی نمادین خواهیم یافت. برای نمونه در تزئین سقف ها از تصاویر خدایان رومی استفاده شده است و در این تصاویر لویی چهاردهم نقش آپولو، خداوند روشنایی یا خورشید را دارد. به علاوه در جای جای کاخ ورسای می توان حرف آغازین اسم پادشاه، «L» را مشاهده کرد که در نقش ونگارهای مختلف به گونه ای لحاظ شده است. تمامی این ها به منظور یادآوری مداوم این نکته است که او پادشاه است و عنایت و لطف خداوند سرچشمهٔ اصلی قدرت اوست.

نکتهٔ دیگری که در تزئینات کاخ ورسای به کار گرفته شده است و جلب توجه می کند، تأکید بر دستاوردهای پادشاه است. برای تزئین تالار آینه ها و سالن های «جنگ و صلح» مجاور آن از روایت تاریخ زندگی پادشاه استفاده شده است. برای نمونه در تالار آینه ها سی تابلو وجود دارد که روایت گر داستان هایی حماسی از دستاوردهای لویی چهاردهم هستند. در این روایت ها بر پیروزی پادشاه در نبردهای مختلف تأکید ویژه ای شده است. برای نمونه در یکی از تصاویر می توان لویی چهاردهم را دید که در سال ۱۶۷۲ به همراه ارتشش در حال عبور از رودخانهٔ راین است؛ لویی چهاردهم در این تصویر لباس رومی به تن دارد، موی بلندش از پشت سر، در جریان باد به حرکت در آمده است و آذرخشی در دست دارد که می خواهد به سمت دشمنانش پرتاب کند (آذرخش، به انگلیسی Thunderbolt، در اساطیر یونانی به عنوان سلاح زئوس معرفی شده است). او در این تصویر همانند خدایی در ارابهٔ خود نشسته است و کسی که ارابه اش را می کشد، کسی نیست جز هرکول، پسر زئوس.

فضای داخلی کاخ ورسای

کاخ ورسای دارای ۳۵۰ واحد اقامتی که از نظر اندازه و ساخت با یکدیگر متفاوت اند، است. مساحت و موقعیت جغرافیایی مکانی که برای زندگی در اختیار افراد قرار می گرفت، به مقام آن ها و میزان نزدیکی شان به پادشاه بستگی داشت.

اتاق خواب لویی چهاردهم در بالاترین طبقه و در مرکز محور غربی-شرقیِ کاخ ورسای قرار دارد. این اتاق به عنوان مهمترین مکان در فضای داخلی کاخ ورسای شناخته می شد. مراسم بیدار شدن و به خواب رفتن پادشاه که نماد طلوع و غروب خورشید بود در حالی در آن برگزار می شد که عده ای از ندیمان پادشاه او را همراهی می کردند.

این دو مراسم جزء مراسم های مهمی بود که هر روز و هر شب برگزار می شد. در واقع دربار پادشاهی به عنوان نمونهٔ کوچک تر جهان هستی شناخته می شد و در این میان خودِ پادشاه نقشِ خورشید را داشت. هر کاری که پادشاه می کرد، به عنوان استعاره ای نمادین از وجود الهی او در نظر گرفته می شد. «پلکان سفیران» که در کاخ ورسای در آن زمان احداث شد، به عنوان یکی از تشریفاتی ترین بناهای عصر باروک شناخته می شود. با استفاده از این پلکان بود که با دقت تمام امکان تعامل ملاقات کنندگان با پادشاه فراهم می شد.

مراسم های سلطنتی

کلیسای سلطنتی ای که دو طبقه از کاخ ورسای را دربر می گرفت برای مراسم های مذهبی در نظر گرفته شده بود و بین سال های ۱۶۹۹ و ۱۷۱۰ ساخته شده است. تخت پادشاهی لویی چهاردهم نیز در سالن آپولو قرار داشت. کاخ ورسای با تمام جلال و شکوهش فاقد سالن تئاتر مجلل بود و فقط سالن های موقتی برای این منظور وجود داشتند.

تالار آینه

تالار آینه یکی از برجسته ترین ویژگی های کاخ ورسای است. تالار آینه ۷۳ متر طول دارد و از ۱۷ پنجره طاقدار تشکیل یافته است که هر پنجره با ۲۱ آینه زینت داده شده است. بدین ترتیب این راهرو بازتابنده در مجموع دارای ۳۵۷ آینه است. از نظر تاریخی نیز معاهده ورسای در سال ۱۹۱۹ برای پایان دادن به جنگ جهانی اول در این تالار امضا شد.

آپارتمان بزرگ

آپارتمان بزرگ شاه لویی چهاردهم با عنوان آپارتمان سیاره نیز شناخته می شود. دلیل این نام گذاری وجود نقاشی یک سیاره در هر یک از هفت سالن داخل آپارتمان است. اگر می خواهید از این کاخ بازدید کنید، یادتان نروید که حتماً بالا را نگاه کنید؛ یکی از جالب توجه ترین چیزها درباره این اتاق سقف آن است. خودتان باید بروید و ببینید!

باغ ورسای

باغ کاخ ورسای بزرگ ترین در نوع خود در اروپا است و طراحی آن توسط آندره لونتر در قرن هفدهم و با الگوی هندسی بوته ها، گل ها و درخت ها انجام شده است. باغ ها در قسمت جنوبی کاخ واقع شده اند و منظره بسیار زیبایی را به وجود می آورند. در باغ ورسای آبنماها زیبایی نیز طراحی شده اند که عظمت و زیبایی باغ را دو چندان می کند. آبنماهای آپلو و لاتونا جزو زیباترین ها در جهان هستند.

اپرای سلطنتی ورسای

اپرای سلطنتی ورسای در جناح شمالی کاخ ورسای واقع شده است. اپرای سلطنتی عمدتاً از چوب ساخته شده است و گنجایش تا ۱۲۰۰ نفر تماشاگر را دارد. در اپرای ورسای اجراهای مختلفی مانند رقص باله، قطعات ارکستر و تئاتر کلاسیک به نمایش گذاشته می شود. وجود لوسترهای باشکوه و رقص سنتی فضای شگفت انگیزی را در سالن اپرای سلطنتی ورسای ایجاد می کند.

سازه هایی که از کاخ ورسای تاثیر گرفته اند

کاخ سلطنتی روسیه به نام کاخ پتروف ساخته شده به دستور پطر کبیر/ کاخ سفید در ایالات متحده/ کاخ سلطنتی هرنشیمزی در آلمان ساخته شده به دستور لودویگ دوم پادشاه باواریا/ کاخ همپتون کورت در انگلیس / کاخ چت وورث در انگلیس/ کاخ بلن هیم در انگلیس ساخته شده به دستور دوک مارلبورو / کاخ شلوس ویلهمشوس در آلمان / کاخ شلوس آگوستوسبورگ در آلمان/ کاخ لودویگزبورگ در آلمان/ کاخ شلوس شلیسهلم در آلمان/ کاخ وورزبورگر در آلمان/ کاخ دروتهیلنگم در سوئد/ کاخ شونبرون در اتریش/ کاخ استرازا در مجارستان
کاخ کاسرتا در ایتالیا/ کاخ دوکال در ایتالیا/ کاخ استیپینیجی در ایتالیا/ کاخ لا گرانجا در نزدیکی مادرید اسپانیا/ کاخ کوئلوز در اسپانیا/ کاخ جاگاتجیت در پنجاب هند/ کاخ لازینکی در لهستان/ کاخ برانیسکی در لهستان/ کاخ پاورکورت هووس در ایرلند

نکات جالبی که درباره کاخ ورسای فرانسه نمی دانید

کاخ ورسای پاریس که ابتدا صرفا به عنوان شکارگاه پادشاه و همراهانش ساخته شده بود، امروزه بعد از گذشتن چند قرن به عنوان یکی از نقاط دیدنی و جذاب برای گردشگرانی که به فرانسه می روند، شناخته می شود. با ما باشید تا نکات جالبی درباره آن به شما بگوییم:

• در جریان انقلاب فرانسه دروازه کاخ از بین رفت و در سال 2008 این دروازه طلایی بازسازی شد و هم اکنون قابل بازدید است.
• برای ساخت قصر ورسای و باغ های آن مجموعا از 36 هزار کارگر استفاده شد.
• جالب است بدانید که این کاخ گنجایش ۵۰۰۰ نفر را دارد.
• در این کاخ ۲۱۵۳ پنجره، ۱۲۰۰ شومینه، ۷۰۰ اتاق و بیشتر از ۶۷ پلکان وجود دارد.
• بخش عمده ای از آثار با ارزش کاخ فروخته و یا به موزه های دیگری منتقل شد؛ اما هم اکنون بخش عمده ای از آن ها برگشته و درون کاخ قرار گرفته که می توانید از آن ها دیدن کنید.
• در گذشته از تعداد زیادی اثر هنری و نقاشی ارزشمند برای تزیین کاخ ورسای استفاده می شد که فوق العاده با ارزشش هستند و تعداد آنها شاید به بیش از 5000 عدد برسد.
• شاید برایتان جالب باشد که لویی چهاردهم یک سوم کل سرمایه لحاظ شده برای ساخت کاخ ورسای را به آب نماهای آن اختصاص داده بود.
• در باغ های این کاخ مجموعا ۴۰۰ مجسمه وجود دارد.
• صدها خدمه در آشپزخانه کاخ ورسای کار می کردند. با وجود این، فاصله نسبتا زیاد آشپزخانه تا سالن غذاخوری کاخ باعث می شد، اغلب غذای پادشاه سرد سرو بشود.
• در سال ۲۰۱۵ نیز فیلمی به کارگردانی آلن ریکمن به روی پرده ها رفت که داستان ساخته شدن بخش های مختلفی از کاخ تاریخی ورسای را به تصویر می کشید.

معرفی چند جاذبه های گردشگری ایران که مشابه آن ها در خارج از کشور وجود دارد!