به گزارش پایگاه خبری تحلیلی ساعد نیوز به نقل از شهروند، دسترسی به برخی از دارو ها برایشان سخت شده است و حالا سراغ دارو های ارزان تر می روند. قرص می خورند تا نشئه شوند و به قول خودشان فاز خوب بگیرند. خودشان که می خورند هیچ بقیه را هم به خوردن آن تشویق می کنند.
چند ساعتی به قول خودشان چِت می کنند، حالت گیجی و منگی به آن ها دست می دهد و سرخوشند، اما نمی دانند که این سرخوشی چند ساعته می تواند تمام زندگی شان را تحت تاثیر قرار دهد. صحبت از قرص زولپیدم است، همان دارویی که این روز ها زیاد بین جوانان دست به دست می شود و بعضی ها هم زولپی پارتی می گیرند تا این سرخوشی کذایی را با دوستان دیگرشان هم شریک شوند.
مدتی است زولپیدم این قرص خواب آور مصرفش بین برخی جوانان زیاد شده است. قرصی که بیشتر برای درمان خواب توسط پزشکان اعصاب و روان تجویز می شود این روز ها جایش را در مهمانی هایی باز کرده که مصرف کنندگانش حتی نمی دانند چه عوارضی با مصرف این قرص در انتظار آنهاست.
زولپیدم دارویی است که جایگزین دارو های بنزودیازپین (کلونازپام، لورازپام، آلپرازولام و دیازپام) شد، علت آن هم این بود که این دارو ها که قدیمی تر بودند سبب سوءمصرف و اعتیاد می شد.
پزشکان دارو های گروه Z را جایگزین کردند به تصور اینکه وابستگی ندارند. به گفته دکتر فهیمه سعید، روان پزشک این دارو در بیشتر نقاط دنیا سوءمصرف پیدا نمی کند، اما نکته اینجاست که ایرانی ها نسبت به زولپیدم اعتیاد پیدا می کنند که می تواند به ژن ایرانی ها مربوط باشد.
مصرف خطرناک بدون تجویز پزشک
از زمانی که این دارو تجویز می شود اصولا مصرف روزانه ۵ تا ۱۰ میلی گرم است، اما وابستگی در برخی به این دارو انقدر بالا می رود که مصرف آن را ۱۰۰ تا ۲۰۰ میلی گرم افزایش می دهند که می تواند بسیار خطرناک باشد.
دکتر سعید به این موضوع اشاره می کند که این دارو برای فردی که به طور مدام از آن استفاده نکرده و تنفننی مصرف می کند می تواند اثر بیشتری داشته باشد. اصولا استفاده از این دارو در کنار دارو های دیگر می تواند خطرناک تر باشد. مثلا اگر این قرص با الکل مصرف شود اثرات آن بیشتر می شود.
زولپیدم دارویی کاملا خواب آور است و مصرف آن با سایر دارو ها یا الکل می تواند عوارضش را تشدید کند. ایست دستگاه تنفسی با ترکیب این دو یعنی زولپیدم و الکل به شدت افزایش یافته و هوشیاری کاهش پیدا می کند و فرد ممکن است رفتاری از خود نشان دهد که در حالت عادی آن را انجام نمی دهد، به طور مثال رانندگی پرخطر داشته باشد یا در درگیری شرکت کند و روز بعد اصلا به یاد نیاورد که چه اتفاقی در این درگیری رخ داده است.
وابستگی شدید به زولپیدم
علی نوروزی استادیار گروه روان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران می گوید: «زولپیدم دارویی است که برای درمان بی خوابی استفاده می شود. زمانی که این دارو به بازار آمد گمان می شد که اعتیادآور نیست یا وابستگی کمتری ایجاد می کند، اما بعد از گذشت مدتی از مصرف زولپیدم میان مصرف کنندگان، متخصصان به این نتیجه رسیدند که تفاوت این دارو با دارو های دیگر در شل کنندگی عضلانی است، به این معنا که گروه دارو های اول شل کننده عضلانی هستند و این قرص این خاصیت را نداشت.
این پزشک متخصص درباره مصرف درست زولپیدم می گوید: «این دارو اگر زیر نظر پزشک متخصص و با دوز معین مصرف شود، می تواند در درمان بیماری بی خوابی موثر واقع شود. در واقع پزشکی که این دارو را تجویز می کند پس از مدتی باید دوز آن را کم و بعد آن را قطع کند تا وابستگی به آن پیش نیاید.»
او به عرضه خاص این دارو اشاره می کند و توضیح می دهد نکته ای که در مورد مصرف کنندگان زولپیدم دیده می شود این است که می تواند عوارض خاصی مانند راه رفتن در خواب را ایجاد کند. ما بیماران زیادی داشتیم که با مصرف این دارو دچار شب راه روی شده اند. بیماری داشتیم که پس از مصرف آن در خواب راه می رفت، سوار ماشین می شد، به خیابان می رفت، دوباره به خانه می آمد و صبح از هیچ کدام از این کار ها خبرنداشت یا اینکه مواردی داشتیم که پس از مصرف زولپیدم فرد سمت بالکن رفته و از بالا به پایین ساختمان سقوط کرده بود، به همین دلیل نکته ای که باید مدنظر قرار داد این است که افرادی که این دارو را مصرف می کنند نباید شب ها در خانه تنها باشند و خانواده ها باید مراقب باشند در صورتی که عضوی از خانواده زولپیدم مصرف می کند و در شب راه می رود، حواس شان باشد، چراکه ممکن است شب راه روی او حالت عادی نداشته باشد و در حالت هوشیاری راه نرود.
نوروزی تاکید می کند که هرگونه مصرف خارج از تجویز این دارو می تواند مشکلاتی را ایجاد کند. در قدم اول این داروخانه ها هستند که باید منافع مالی را کنار بگذارند و هر دارویی را بدو نسخه پزشک به بیمار ندهند.
بعضی افراد که به این دارو اعتیاد پیدا می کنند دچار گیجی، منگی یا خارج شدن از حالت طبیعی، مسمومیت و رفتار های غیرعادی می شوند که می تواند عوارض دیگری را به همراه داشته باشد.
او بر این باور است که سیستم دارویی کشور در قدم اول باید نسبت به فروش دارو ها مسئولیت پذیرتر باشد و اجازه ندهد این دارو ها در دسترس عموم قرار گیرد، از سوی دیگر خانواده ها باید با این دارو آشنایی داشته باشند و بدانند چه عوارضی به دنبال دارد.
مصرف در میان دانشجویان پزشکی
امیرحسین جلالی استاد دانشگاه و روان پزشک می گوید: «زولپیدم حدود ۱۵ سال پیش به کشور وارد شده است. در زمان ورود این دارو به کشور گمان می رفت که نسبت به نمونه های مشابه در کشور وابستگی و اعتیاد کمتری دارد، اما عوارضی از این دارو دیده شد که به مرور زمان مصرف و تجویز آن را کمی با تردید روبه رو کرد. تحقیقات نشان داد کسانی که این دارو را مصرف می کنند، اگر بلافاصله بعد از خوردن آن به رختخواب نروند ممکن کار هایی را انجام دهند که در حالت عادی انجام نمی دهند.
تجربیات توهمی پیدا کنند یا اینکه آن دوره را کاملا از یاد ببرند یا کار هایی انجام دهند که پیش از این انجام نمی دادند. خوردن و راه رفتن در خواب از عوارضی است که مصرف زولپیدم می تواند با خود به همراه داشته باشد، به همین دلیل به این دارو داروی رختخواب هم می گویند. در واقع این دارو را دقیقا قبل از خواب باید مصرف کرد تا فرد به عوارض آن دچار نشود.»
او به این نکته اشاره کرد که برخی از افراد متوجه شدند که اگر این دارو را در دوز های بالاتر مصرف کنند و نخوابند، تجربه های توهمی ای پیدا می کنند که شبیه تجربه های توهمی قرص های روان گردان است. این اتفاق باعث شد که ابتدا مصرف این قرص بین دانشجویان گروه های پزشکی که هم از آثار آن مطلع بودند و هم برایشان قابل دسترس تر بود، زیاد شود و کم کم مصرف آن بین گروه های دیگر اجتماعی نیز رواج پیدا کرد.
جلالی با تاکید بر اینکه این دارو به شدت وابستگی ایجاد می کند و کم کم بعد از مدتی فرد مجبور می شود برای تاثیرگذاری دوز مصرف را بالا ببرد، ادامه می دهد: «گاهی ما در برخی بیماران می بینیم که مصرف این دارو را به بالای ۲۰۰ دوز در روز می رسانند که بسیار خطرناک است و در بلندمدت می تواند عوارض شناختی و روانی طولانی مدتی را برای فرد به همراه داشته باشد. باید به این نکته بسیار پراهمیت نیز اشاره کنیم که درمان مشکلاتی که بر اثر مصرف این دارو ایجاد می شود، بسیار فرآیند سخت و زمان بری خواهد داشت.
مصرف بدون نسخه پزشک
او با تاکید بر اینکه این دارو قاعدتا جزو دارو هایی است که نباید بدون نسخه پزشک به افراد در داروخانه ها داده شود، ادامه می دهد: «طبعا داروخانه ها نباید این دارو را ارائه کنند، اما این یک مشکل فراگیر است و همانطور که با تمام تدابیری که انجام می شود باز هم ممکن است موادمخدر در زندان ها راه پیدا کند یا اینکه در بیمارستان های روان پزشکی مواد در اختیار برخی بیماران قرار می گیرد این دارو نیز می تواند در اختیار افراد قرار بگیرد، اما در این میان بحث نظارت بیشتر و آموزش داروخانه ها و مردم می تواند در این ماجرا نقش تاثیر گذاری ایفا کند.»
توهم، بزرگترین عارضه زولپیدم
پیام صادقی، رزیدنت روانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شیراز، می گوید: «متاسفانه سوء مصرف این دارو در بین قشر تحصیلکرده بیشتر دیده می شود؛ این در حالی است که در کتاب های مرجع پزشکی به این موضوع اشاره شده که این دارو وابستگی ندارد؛ در حالی که این طور نیست و امکان وابستگی در آن بالا است. متاسفانه در نوع ایرانی این دارو عوارض بیشتر است و گاهی مصرف ۱۰ تا ۱۵ گرم می تواند فرد را دچار توهم کند.»
او از نمونه هایی که به او مراجعه کرده اند، می گوید: «محمد بیماری است که به توصیه دوست خود اقدام به مصرف این دارو با دوز ۱۰ میلی گرم کرده است. با وجود دوز پایین مصرفی، قبل از به خواب رفتن در منزل خود مار، عقرب و حشرات ترسناک دیده و این موضوع او را مضطرب کرده بود. حالا برای چاره اندیشی به درمانگاه روانشناسی مراجعه کرده است.»
او توضیح می دهد که بیمار دیگری به نام سارا داشته اند که در بخش بستری شده است. او در بیشتر موارد کنترل خود را بر رفتارش از دست داده و تجربه هفت مرتبه خودکشی و تصادفات متعدد دارد. این دختر جوان روزانه تعداد زیادی قرص زولپیدم مصرف می کند و به گفته خودش تهیه این مقدار دارو برایش به یک دغدغه تبدیل شده است.
صادقی بر این باور است که مهم ترین نکته در سوء مصرف این دارو عدم کنترل بر رفتار است. امیر یکی دیگر از این افراد است که مصرف این دارو سبب شده بود در فضای حقیقی و مجازی رفتار های شرم آور داشته باشد. او تعریف می کرد که در زمان مصرف این دارو در گروه های مجازی خانوادگی و دوستانه پیام هایی ارسال می کند که در حالت عادی امکان ندارد آن ها را ارسال کند.
این رزیدنت رشته روانپزشکی توضیح می دهد که بعضی از مواقع سوء مصرف در برخی افراد بسیار خطرناک می شود یکی از دوستانم بیماری را در بخش بستری کرده که مصرف بیشتر از ۲۰۰ دوز در روز دارد.
او به این نکته اشاره می کند که زولپیدم یک داروی درمانی است و در بسیاری از موارد پزشک ناگزیر از تجویز این داروست و نکته این است که باید بحث سوء مصرف آن مطرح شود.
رابطه پنهانی زن متاهل با مرد جوان
