ضرب المثل وقتی همه كدخدا باشند ده ویران می شود
ضرب المثل های گوناگونی به زبان فارسی از قدیم بین مردم رایج بوده است که هر یک داستان و مفهوم خاص خودش را دارد که در موقعیت های مختلف از آنها استفاده میشود.در ادامه با داستان و معانی ضرب المثل وقتی همه كدخدا باشند ده ویران می شود آشنا خواهید شد.
داستان ضرب المثل وقتی همه كدخدا باشند ده ویران می شود
روزی از روزها، پادشاهی با وزیر كاردانش به شكار رفته بود. شاه قصد داشت همراه وزیرش به دل كوه و دشت بزند تا آهو شكار كند. وزیرش با اینكه می دانست پادشاه تنبل آنقدر تند و زبل نیست كه بتواند آهو كه خیلی حیوان زرنگی است را شكار كند ولی پادشاه را همراهی كرد. پادشاه هرچه تیر می انداخت، به گرد پای آهو هم نمی رسید.
پادشاه و وزیرش آنقدر آهو را دنبال كردند كه حسابی خسته و گرسنه شدند ولی نتوانستند حتی تیری به آهو بزنند تا اینكه كم كم توانستند از دور آبادی ببینند. وزیر گفت: جناب پادشاه ما چندین ساعت است كه به دنبال آهو هستیم و خیلی از شكارگاه دور شده ایم. بهتر است به این آبادی برویم هم سركشی كرده ایم هم اینكه كمی استراحت می كنیم و غذای تازه می خوریم بعداً می توانیم برگردیم. آنها جلوتر كه آمدند با روستایی آباد با درختان سرسبز و پر از میوه روبه رو شدند. مردم آبادی خیلی زود از حضور پادشاه و وزیرش در آبادیشان مطلع شدند. و این خبر را به كدخدای ده رساندند.
كدخدا به سرعت بازرگان ده را جمع كرد و به هركدام از آنها دستوری داد تا بتوانند به بهترین نحو از پادشاه پذیرایی كنند. مردم ده همین كار را كردند یكی رفت و میوه های تازه برای آنها آورد. گروهی برای تدارك غذا آماده شدند. عده ای مكانی را برای استراحت چند ساعته ی آنها در نظر گرفتند و عده ای مشغول پذیرایی شدند.
پذیرایی آنها آنقدر منظم و مرتب بود كه پادشاه حتی تصورش را هم نمی كرد. این همه كار به این سرعت و در كمترین زمان ممكن اتفاق افتاده باشد و آن همه سختی كه برای شكار آهو كشیده بود و ناكام مانده بود را فراموش كرد.
وقتی پادشاه از غذا سیر شد و حسابی استراحت كرد. به وزیرش گفت: این آبادی چطور وسط این دشت اینقدر آباد و مردمش شاد و راضی هستند؟
وزیر گفت: دلیل این همه نظم و انضباط یك كدخدای مدیر و مدبر می تواند باشد كه توانسته از تمام توانایی مردم ده خود استفاده كند. شاه گفت: نه، فكر نمی كنم. مردم این روستا خودشان انسان های منظم و كار بلدی هستند. وزیر گفت: حرف شما درست، ولی شما قدرت مدیریت را دست كم نگیرید. اگر بخواهید نشانتان می دهم كه اگر این كدخدا را از سر مردم برداریم اینگونه دیگر نخواهند بود و این كار را هم كرد. موقعی كه شاه و وزیرش خواستند از آن آبادی خارج شوند، وزیرش گفت: مردم پذیرایی شما عالی بود. از این به بعد شما كدخدا لازم ندارید، هركدام از شما كدخدا هستید.
مردم همه خوشحال شدند و آن شب تا صبح در ده به جشن و شادی گذراندند. فردا صبح كدخدا اول به سراغ میراب رفت و از او پرسید: امروز نوبت آب كیست؟ میراب جواب داد، من نمی دانم. من از امروز میراب نیستم. مگر فراموش كردید وزیر پادشاه دیروز گفت: شما هر كدام كدخدایید.
كدخدای ده با ناامیدی آمد تا از نانوایی نانی بخرد تا با خانواده اش صبحانه بخورد. ولی وقتی وارد مغازه ی نانوایی شد دید نانوا خمیر درست نكرده. پرسید: چرا نان نپختی؟ نانوا گفت: اولاً كه من از امروز كدخدا هستم و از تو دستور نمی گیرم و اگر دلم خواست نان می پزم. دوماً صبح رفتم آسیاب تا آرد بیاورم حداقل برای خودم و خانواده ام نان بپزم كه دیدم آسیابان كار نمی كند. دلیلش را پرسیدم. گفت: من از امروز كدخدا هستم و دیگر گندم آرد نمی كنم.
از آن روز به بعد هیچ باغی به درستی آبیاری نشد، یك باغ آنقدر آبیاری شد تا میوه هایش گندید و دور ریخته شد و به باغ دیگری اصلاً آب نرسید تا باغ خشك شد و میوه نداد. بسیاری از مردم از آن آبادی رفتند چون هیچ كس كار خودش را انجام نمی داد و كم كم غذایی برای خوردن پیدا نمی شد. هیچ كس حرف دیگری را گوش نمی داد. مردم سر هر چیزی با هم دعوا می كردند و حتی خون یكدیگر را هم می ریختند.
سال بعد همان فصل بود كه شاه و وزیرش دوباره برای شكار آهو به شكارگاه نزدیك آن آبادی آمدند. یك روز وزیر به پادشاه پیشنهاد داد تا دوباره به سركشی آن آبادی سرسبز و آباد سال گذشته بروند. آن دو سوار بر اسب به آن ده برگشتند ولی چیزی كه می دیدند را باور نمی كردند.
آنها روستایی را می دیدند كه هیچ شباهتی به روستایی كه سال قبل دیده بودند نداشت. باغ ها خشكیده، دكّان ها بسته. كسی در بازار ده نبود مردم در كوچه و گذر به چشم نمی خوردند. شاه گفت: چه بر سر این مردم آمده مریضی واگیرداری اینجا شایع شده؟
وزیرش گفت: نه قربان! جایی كه مدیریت نداشته باشد و هركس فكر كند كدخداست و سر خود عمل كند، اوضاع بهتر از این نخواهد شد. آن روز را شاه و وزیرش در آن شهر ماندند. مردمی كه در شهر بودند را در میدان اصلی شهر جمع كردند و ماجرا را برای مردم تعریف كردند و از آنها خواستند مثل قبل به كدخدای خود احترام بگذارند و به دستوراتش عمل كنند.
کاربرد ضرب المثل وقتی همه كدخدا باشند ده ویران می شود
- یعنی وقتی همه جایگاه خود را نشناسند و مسئولیت پذیر نباشند، هرج و مرج و ویرانی رخ خواهد داد.
- در جایی به کار می برند که مردم جامعه ای با یکدیگر اتحاد نداشته باشند و هر کسی ساز خودش را بزند.
- اگر مردم از رهبر و فرمانده خود اطاعت نکنند، آشفتگی و بی نظمی همه جا را فرا می گیرد و سنگ روی سنگ بند نخواهد شد!
ضرب المثل جالب و خواندنی آب دریا به دهن سگ نجس نمی شود
