به گزارش سرویس مجله خودرو پایگاه خبری ساعدنیوز، جرم گرفتن درب رادیاتور خودرو، که اغلب به شکل رسوبات سفید، قهوهای یا شیری رنگ دیده میشود، تنها یک مشکل ظاهری نیست، بلکه یک زنگ خطر جدی برای سلامت سیستم خنککننده و موتور اتومبیل شماست. این جرمها میتوانند عملکرد صحیح درب رادیاتور را که وظیفه حیاتی تنظیم فشار کل سیستم را بر عهده دارد، مختل کرده و منجر به جوش آوردن خودرو و آسیبهای پرهزینه شوند. در این مقاله، به صورت جامع و بر اساس منابع معتبر، دلایل اصلی این پدیده را بررسی کرده و راهکارهای قطعی برای پیشگیری از آن را ارائه میدهیم.
شایعترین و اصلیترین دلیل تشکیل رسوب روی درب و داخل رادیاتور، استفاده از مایعات نامناسب در سیستم خنککننده است. بسیاری از رانندگان به اشتباه از آب لولهکشی برای پر کردن رادیاتور استفاده میکنند. آب شهری سرشار از املاح معدنی مانند کلسیم و منیزیم است که در اثر حرارت بالای موتور، از حالت محلول خارج شده و به شکل رسوبات آهکی سخت (شبیه به کتری آب جوش) روی سطوح داخلی سیستم، به ویژه درب رادیاتور، تهنشین میشوند. این رسوبات سفیدرنگ، اولین نشانه استفاده از آب نامناسب هستند.
علاوه بر این، ضدیخ یا کولانت (Coolant) بیکیفیت یا تاریخ مصرف گذشته نیز نقش مهمی در این مشکل دارد. ضدیخهای استاندارد حاوی مواد افزودنی ضد خوردگی، ضد زنگ و ضد رسوب هستند که از فلزات سیستم خنککننده محافظت میکنند. وقتی کیفیت ضدیخ پایین باشد یا به مرور زمان خاصیت خود را از دست بدهد، فرآیند خوردگی و اکسیداسیون فلزات (مانند آلومینیوم و چدن) آغاز میشود. زنگزدگی و ذرات حاصل از خوردگی، با مایع خنککننده مخلوط شده و رسوباتی به رنگ قهوهای یا قرمز را روی درب رادیاتور ایجاد میکنند.
یکی از خطرناکترین دلایل جرم گرفتن درب رادیاتور، که نیاز به بررسی فوری توسط مکانیک دارد، نشت روغن به داخل سیستم خنککننده است. این اتفاق معمولاً به دلیل خرابی واشر سرسیلندر (Head Gasket) رخ میدهد. واشر سرسیلندر وظیفه آببندی کانالهای آب و روغن بین بلوک موتور و سرسیلندر را بر عهده دارد. در صورت سوختن یا خرابی این واشر، آب و روغن با یکدیگر مخلوط شده و یک ماده غلیظ کرم یا شیری رنگ شبیه به ارده ایجاد میکنند که به وضوح روی درب رادیاتور و داخل مخزن انبساط قابل مشاهده است.
مشاهده چنین جرمی یک هشدار جدی است و نباید نادیده گرفته شود. ادامه رانندگی با این شرایط میتواند به سرعت منجر به آسیبهای شدید به موتور، یاتاقان زدن و هزینههای بسیار سنگین تعمیراتی شود. علاوه بر خرابی واشر سرسیلندر، ترکهای مویی در سرسیلندر یا بلوک موتور و همچنین خرابی خنککننده روغن (Oil Cooler) در برخی خودروها نیز میتواند عامل ترکیب شدن روغن و آب باشد. بنابراین، در صورت مشاهده رسوبات شیری یا کرم رنگ، باید فوراً خودرو را متوقف کرده و با یک متخصص مشورت کنید.
درب رادیاتور یک قطعه ساده نیست، بلکه یک سوپاپ فشار دوطرفه است که وظیفه دارد فشار سیستم خنککننده را در یک محدوده معین (که روی خود درب نوشته شده) ثابت نگه دارد. این فشار کنترلشده، نقطه جوش مایع خنککننده را بالا برده و بازدهی سیستم را افزایش میدهد. جرم و رسوبات میتوانند فنر و واشرهای لاستیکی حساس این قطعه را مسدود کرده و از کار بیندازند. اگر درب نتواند فشار اضافی را تخلیه کند، فشار بیش از حد در سیستم باعث ترکیدن شلنگها، نشتی از رادیاتور و واتر پمپ میشود.
از سوی دیگر، اگر جرمها باعث شوند که درب به درستی کیپ نشود و نتواند فشار را حفظ کند، مایع خنککننده در دمای پایینتری به جوش میآید. این امر باعث جوش آوردن مکرر خودرو در ترافیک یا سربالاییها میشود، حتی اگر سطح مایع خنککننده کافی به نظر برسد. در واقع، خرابی درب رادیاتور یکی از دلایل پنهان و شایع داغ کردن موتور است که بسیاری از رانندگان به سادگی از آن عبور میکنند. تعویض این قطعه ارزانقیمت میتواند از بروز مشکلات بزرگتر و پرهزینهتر جلوگیری کند.
جرم گرفتن درب رادیاتور خودرو یک نشانه تشخیصی مهم است که نباید آن را نادیده گرفت. این پدیده عمدتاً به سه دلیل رخ میدهد: استفاده از آب معمولی حاوی املاح (رسوب سفید)، استفاده از ضدیخ نامرغوب یا قدیمی که منجر به زنگزدگی و خوردگی میشود (رسوب قهوهای)، و یا مشکل جدیتری مانند خرابی واشر سرسیلندر و نشت روغن به سیستم خنککننده (جرم شیری یا کرم رنگ). برای پیشگیری، همواره از مخلوط 50/50 آب مقطر و ضدیخ معتبر استفاده کنید و مایع سیستم خنککننده را طبق توصیه سازنده خودرو (معمولاً هر دو سال یکبار) به طور کامل تعویض نمایید. بازرسی دورهای و تعویض درب رادیاتور در صورت مشاهده هرگونه رسوب یا فرسودگی، یک اقدام هوشمندانه و کمهزینه برای تضمین سلامت طولانیمدت موتور خودروی شماست.
برای مشاهده سایر مطالب مربوط به مجله خودرو اینجا کلیک کنید
