نامگذاری شب های محرم با نام شهیدان کربلا
هر یک از شب های محرم به نام یکی از شهدا یا شخصیت ها یا وقایعی مرتبط با جریان کربلا نام گذاری شده است. نام گذاری این شب ها با گذشت زمان صورت گرفته و واضع خاصی ندارد. این کار از طرف مداحان و ذاکران اهل بیت و بر اساس جایگاه شهیدان کربلا، نزدیکی هر یک از آنها به نقطه وحدت بخش کربلا یعنی امام حسین(ع) و هم آهنگی شور و التهاب مراسم و روضة آنان با مرکز شورآفرین شب عاشورا صورت گرفته است. از سالها قبل رسم بر این بود که هر یک از روزهای دهه اول ماه محرم به نام حماسه سازان عاشورا نامگذاری شود. معنای این اسامی در هر روز، ویژگی های یکی از اولیاء دشت نینوا را بیان می کند. البته مفهوم آن بدین معنا نیست که هر کدم از شخصیت های مذکور به شهادت رسیده اند.نامگذاری شبهای محرم از طرف مداحان و ذاکران اهل بیت، برای زنده نگه داشتن یاد حماسه بزرگ عاشورا انجام شده است. این نام گذاری مستند دینی و ریشه تاریخی ندارد .به اعتقاد برخی مورخان، این رسم از زمان صفویه باب شده است. همچنین ترتیب نامگذاری آن در مناطق مختلف، متفاوت است.
شب اول به نام مسلم بن عقیل
مسلم، نخستین شهید واقعه کربلاست. شهادت او کمی پیش تر از حادثه کربلا رخ داده است و شب نخست ماه محرم به پاس فداکاری و جان فشانی های این سفیر شهید راه سرخ، شب حضرت مسلم بن عقیل نام نهاده شده است. مسلم الگوی محبت و وفاست. او عاشقی دل باخته بود که تا آخرین لحظه از عشق پاک خود به حسین (ع) دست بر نداشت و در اوج بی وفایی کوفیان به مولایش وفادار ماند.
شب دوم به نام ورود به کربلا
امام حسین (ع) روز دوم محرم سال ۶۱ هجری قمری به سرزمین کربلا وارد شد. به خاطر همین روز دوم محرم، روز ورود به کربلا نام گذاری شده است. روز دوم، نماد پایداری است. اباعبدالله الحسین (ع) از همان آغاز حرکت با حوادث گوناگونی روبه رو شد. از بی وفایی کوفیان گرفته تا تعقیب شدن از سوی سپاهیان دشمن. با این حال از ادامه راه منصرف نشد و هم چنان استواری ورزید. حسین (ع) آموزگار بزرگ پایداری است.
شب سوم به نام حضرت رقیه (س)
سوم محرم متعلق به حضرت رقیه دختر 3 ساله امام حسین (ع) می باشد. علت شهادت ایشان در روز سوم محرم نیست زیرا حضرت رقیه در 5 ماه صفر و به دلیل رنج سفر از کربلا به شام و مشاهده سر بریده پدرش امام حسین ع از دنیا رفت. شاید نام گذاری روز سوم محرم به نام این بانوی کوچک به این انگیزه بوده که در گرماگرم عزاداری دهه اول، از مظلومیت او یادی شود.
شب چهارم به نام حضرت حر (ع)
شب چهارم عزاداری محرم اختصاص به یکی از شهدای سربلند کربلا یعنی حربن یزید ریاحی دارد. البته این شب را به حضرت زینب نیز منسوب کرده اند. حر الگوی توبه و حقیقت جویی است. او در آغاز برخورد با امام حسین (ع) از چنین جایگاه وارسته ای برخوردار نبود و بنابر گفته خویش، مأمور بود و معذور! اما ادب و تواضع حر در برابر امام حسین (ع) موجب رهایی و آزادگی او شد. حر با تعقل و تفکر عمیق خود، حق را بر باطل ترجیح داد وبرای توبه پیشانی خود را به سجده گاه توبه فرود آورد. حر، جذاب ترین الگوی توبه برای خطاکاران است. حر در روز عاشورا از امام حسین (ع) اجازه گرفت و وارد میدان کارزار شد و بعد از رشادت های بی نظیر،به شهادت رسید.
شب پنجم به نام حبیب بن مظاهر و حضرت زهیر(ع)
زهیر یکی از فرماندهان سپاه امام حسین (ع) بود که چند روز قبل از واقعه کربلا به امام حسین (ع) پیوست و از یاران ایشان گردید.حبیب بن مظاهر پس از اطلاع از خیانت کوفیان برای یاری امام حسین (ع) شتافت و در ظهر عاشورا در سن 75 سالگی به شهادت رسید. بعد از شهادت حبیب ابن مظاهر امام حسین بر بالین وی امد و گفت: اَحْتَسِبُ نَفْسی و حماة اَصحابی» پاداش خود و یاران حامی خود را، از خدای تعالی انتظار می برم.عبدالله بن حسن پس امام حسن (ع) نیز در واقعه کربلا به شهادت رسید. وی در میدان کربلا برای دفاع از عموی خود امام حسین (ع) دستش را جلوی شمشیر دشمن گرفت تا به امام حسین آسیبی نرسد. سپس توسط تیر حرمله در آغوش امام حسین (ع) به شهادت رسید.
شب ششم به نام حضرت قاسم(ع)
شب نوجوانان عاشورایی، شب روضه قاسم بن الحسن(ع) . وقتی امام حسین(ع) سخن از شهادت یارانش به میان آورد، نوجوان سیزده ساله کربلا از عمو پرسید: عموجان ایا من نیز به فیض شهادت نائل می شوم؟ امام او را به سینه چسباند و فرمود: فرزندم مرگ را چگونه می بینی؟
قاسم پاسخ داد: از عسل شیرین تر!
شهادت طلبی قاسم(ع) و پا فشاری او برای رسیدن به مقصود، زیباترین الگو را برای رهروان خط سرخ شهادت رقم زد.
شب هفتم به نام حضرت علی اصغر(ع)
کودک 6 ماه و شیرخواره امام حسین (ع) در روز عاشورا توسط تیر حرمله به شهادت رسید. هر ساله در اولین جمعه ماه محرم همایش شیرخوارگان حسینی برای بزرگداشت یاد حضرت علی اصغر کوچک ترین شهید کربلا برگزار می شود.
شب هشتم به نام حضرت علی اکبر(ع)
علی اکبر(ع) نخستین فردی بود که از بنی هاشم به میدان رفت. او فرزند بزرگ امام است و نزدیک ترین فرد به ایشان. چون غربت پدر را در میان خیل گرگ های خون آشام کوفه و شام می بیند، از همه یاران و افراد خاندان پیشی می گیرد و خود را در راه آرمانی فدا می کند. او گام به میدان می نهد تا حجت را تمام کند و شوق رسیدن به فیض شهادت را در دل یاران حسین(ع) قوت بخشد. علی اکبر(ع) الگوی سبقت گرفتن در شهادت است.
شب نهم به نام شب تاسوعا
ستاره 34 ساله آسمان کربلا و بزرگ ترین یار و یاور حسین(ع) . عباس یعنی چهره درهم کشیده و این نام نشان از صلابت و توانمندی سقای کربلا دارد. او فرزند علی(ع) و برادر حسین(ع) بود، با این حال هرگز برادر خود را به نام صدا نزد. عباس(ع) این ادب و فروتنی را تا لحظه آخر بر خود واجب می دانست. او بهترین الگوی رشادت بود. زیرا پرچم دار سپاه بود و پرچم را به دست رشیدترین و شجاع ترین افراد لشگر می سپارند. او به اندازه ای محو یار شده بود که بر امواج دل انگیز آب روان، لب های خشکیده محبوب خود را در نظر آورد و داغ تشنگی را از یاد برد. رشادت، وفاداری و فروتنی عباس(ع) یکی دیگر از برگ های زرین عاشورا است که همه را به شگفتی واداشته است.
شب دهم به نام شب عاشورا و شب امام حسین (ع)
شب حسین بن علی (ع) الگوی آزادگان جهان. شهامت، ایثار، بردباری، تسلیم، رضا، وفا، فروتنی، شجاعت و پایداری امواج اقیانوس بی منتهای حسین است.اگر این قیام چنین درون مایه ارزشمندی از فضایل انسانی را نداشت، این گونه بر پیشانی تاریخ نمی درخشید. عاشورا این گونه توانست حصار زمان و مکان را درهم شکند و تاریخ را درنوردد.نویسندگان بسیار معروف (عباس محمود عقاد) جمله ای درباره اباعبدالله علیه السلام دارد، می گوید: در روز عاشورا مثل این بود که یک نوع مسابقه میان خصلتهای حسینی برقرار شده بود، یعنی فضایل حسینی هر کدام با دیگری مسابقه می داد: صبر حسین می خواست از سایر صفاتش جلو بیفتد، رضای حسین به آنچه که رضای خداست می خواست از صبرش جلو بیفتد، اخلاص حسین می خواست از همه اینها پیشی بگیرد، شجاعت حسین می خواست گوی سبقت را از صفات دیگر او برباید.
آیا می دانید نذر نخود چیست؟
