به گزارش سایت خبری ساعدنیوز به نقل از اقتصادنیوز: کمتر از 10 روز دیگر مجمع شرکت های سرمایه گذاری استانی سهام عدالت تشکیل می شود که پس از تشکیل مجمع و انتخاب هیئت مدیره، باید منتظر بورسی شدن سهام شرکت های سرمایه گذاری استانی بود.
ابلاغیه آزادسازی سهام عدالت
پیرو ابلاغیه مورخ نهم اردیبهشت ۹۹ رهبر انقلاب، شورای عالی بورس در جلسات متعددی در خصوص آزادسازی سهام عدالت سرانجام، آیین نامه آزادسازی سهام عدالت را تصویب و ابلاغ کرد. مطابق این آیین نامه به افراد دارای سهام عدالت تا تاریخ ۲۹ خرداد ۹۹ مهلت داده شد روش مستقیم یا غیرمستقیم (از طریق شرکت های سرمایه گذاری استانی) را انتخاب کنند.
سازمان خصوصی سازی هم موظف شد پس از تخصیص سهام که تا تاریخ یادشده، روش مستقیم سهامدارای را انتخاب کرده اند، باقیمانده سهام شرکت های بورسی سرمایه پذیر را براساس تعداد مشمولینی که در هر استان به روش غیرمستقیم باقی مانده اند به هر یک از شرکت های سرمایه گذاری استانی (از محل سهام تجمیع شده) شرکت های سرمایه پذیر تخصیص و با در نظر گرفتن ارزش دارایی هر یک از آن شرکت ها (به قیمت پایانی روز اول تیر ۹۹) سرمایه آن ها را تعیین کند.
همچنین این سازمان موظف شد بر مبنای هر سهم هزار ریالی، تعداد سهام هر یک از سهامداران شرکت های سرمایه گذاری استانی را به تفکیک هر استان تعیین و به شرکت سپرده گذاری مرکزی اعلام کند.
روش مستقیم و غیرمستقیم و شرکت های سرمایه گذاری استانی
روش مستقیم بر مبنای آیین نامه ابلاغ شده بدین معناست که درصورت انتخاب آزادسازی به روش مستقیم، مالکیت و مدیریت سهام عدالت به صورت مستقیم و بدون واسطه به سهامدار سهام عدالت، تخصیص و انتقال می یابد: به میزان سهام تخصیص یافته به هر فرد در شرکتهای سرمایه پذیر سهام عدالت و به تناسب ارزش مقطع واگذاری، تعدادی از سهام ۳۶ شرکت بورسی تخصیص خواهد یافت.
روش غیرمستقیم نیز بدین معناست که درصورت انتخاب آزادسازی به روش غیر مستقیم، مالکیت و مدیریت سهام عدالت مشمول سهام عدالت، از طریق شرکتهای سرمایه گذاری استانی ساماندهی خواهد شد و سهامدار حق انتقال به غیر ودخل و تصرف در آن را نخواهید داشت. در این روش سود یا زیان قابل تخصیص به سهامدار براساس نحوه عملکرد شرکتهای سرمایه گذاری استانی تعیین و تخصیص پیدا خواهد کرد. با این تفویض اختیار، سهام شرکتهای سرمایه پذیر سهام عدالت متعلق به مشمولین توسط شرکت های سرمایه گذاری استانی ساماندهی خواهد شد.
همچنین شرکت های سرمایه گذاری استانی نیز شرکت هایی هستند که با عضویت (سهامداری) شرکت های تعاونی عدالت شهرستانی هر استان به صورت سهامی خاص قابل تبدیل به سهامی عام، در قالب قانون تجارت تشکیل و اداره می شوند.
در این راستا، شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه هم موظف شده است، راسا براساس اطلاعات ارسالی سازمان خصوصی سازی نسبت به ثبت سرمایه و درج اطلاعات تعداد سهام شرکت های سرمایه گذاری استانی و نیز تعداد سهام تخصیص یافته به هر مشمول در هر استان که در روش غیرمستقیم باقی مانده اند، در پایگاه داده خود اقدام کند.
شرکت های سرمایه گذاری استانی هم مکلف شدند با برگزاری مجمع عمومی فوق العاده به منظور افزایش سرمایه به قیمت پایانی روز اول تیر ۹۹ از محل سهام واگذار شده به این شرکت ها و به نام دارندگان سهام عدالت همان استان که سهامداری شرکت های سرمایه پذیر را انتخاب کرده اند، اقدام کنند.
آمار اعلامی سهام عدالت
بر مبنای آمار اعلامی وزارت اقتصاد، در مجموع تعداد ۴۹ میلیون و ۱۰۰ هزار نفر در کشور سهامداران سهام عدالت هستند که 47 میلیون آن ها در قید حیات هستند. از این تعداد، حدود ۳۰ میلیون نفر (به علاوه 2 میلیون دارنده فوت شده سهام عدالت) از سهام داران سهام عدالت (۶۱ درصد) در کل کشور روش غیرمستقیم را انتخاب کرده اند. نزدیک، 19 میلیون نفر (39 درصد) هم روش مستقیم را انتخاب کرده اند.
همچنین در همه 31 استان کشور، شرکت های سرمایه گذاری استانی (لینک) وجود دارد که به جز 2 استان (البرز و سمنان) بقیه استان ها، سهام شرکت های سرمایه گذاری استانی در بورس معامله می شود و برای استان های باقیمانده نیز تا قبل از 20 اسفندماه سال جاری که مجامع این شرکت ها برگزار می شود، نیز فرایند درج نماد و فعال شدن معاملات آن ها در بازار سهام انجام می شود.
سرمایه شرکت های سرمایه گذاری استانی حدود 300 هزار میلیارد تومان است. بر مبنای جدیدترین آمار، تاکنون حدود 55 درصد از دارندگان روش غیرمستقیم سهام عدالت که بیش از 30 میلیون سهامدار را شامل می شود، در سامانه «سجام» ثبت نام کرده اند و در مقابل حدود 13 میلیون سهامدار همچنان در سامانه «سجام» ثبت نام نکرده اند و آمارها نشان می دهد که در 22 استان بالای 50 درصد مردم در سامانه «سجام» ثبت نام کرده اند و در سایر استان ها ثبت نام زیر 50 درصد است که مدیران بورسی امیدوارند تا قبل از 20 اسفند که مجامع برگزار می شود نسبت به ثبت نام در سامانه سجام ثبت نام کنند.
مراحل ثبت و تبدیل شرکت های سهام عدالت
پنج مرحله برای ثبت شرکت های تعاونی حوزه سهام عدالت وجود دارد. مرحله اول تبدیل شرکت های تعاونی به شرکت سهامی عام در استان ها است که بیشتر این کار انجام شده و در قالب شرکت های تعاونی دیگر فعالیتی نداشته و شرکت ها به شرکت های سرمایه گذاری فعلی تبدیل شده اند.
همچنین برخی شرکت های سرمایه گذاری در شهرستان ها هستند که ماهیت آن به شرکت تعاونی استان ها تغییر کرده و هم اکنون شرکت های سرمایه گذاری استانی محسوب می شوند.
برای اینکه این شرکت ها به ناشر بدل شوند، نیاز به طی مراحلی هستند که ثبت شرکت، پذیرش در بورس، دریافت نماد بورسی، انتخاب اعضای هیات مدیره شرکت ها و اصلاح اساس نامه از جمله این موارد است و وقتی این مراحل طی شد، شرکت ها به عنوان شرکت های ناشر استانی بورسی در سهام عدالت شناخته می شوند. فرایند و تصمیم گیری درباره نحوه سرمایه گذاری، مدیریت سرمایه به شرکت ها سپرده شده است.
بعد از تشکیل شرکت های سرمایه گذاری استانی، مهمترین موضوع ارکان این شرکت ها مشخص می شود که باید در ابتدا اعضای هیئت مدیره آن ها در مجمع مشخص شود تا بتوانند مدیریت این حجم از سرمایه های عظیم را برعهده بگیرند.
گفته شده مردم عادی دارنده سهام عدالت هم می توانند با ثبت نام در سامانه «ستان» (لینک) برای عضویت در هیئت مدیره درخواست خود را ثبت کنند که علاوه بر احراز صلاحیت ها و شرایط عمومی می بایست حتما تا قبل از برگزاری مجمع، سهامدار شرکت سرمایه گذاری استانی که قصد دارند عضو هیئت مدیره آن شوند، باشند.
زمان برگزاری مجمع
بیستم اسفند امسال انتخابات مجمع سهام داران عدالت در ۳۱ شرکت سرمایه گذاری در سراسر کشور برگزار می شود. برای شرکت در مجمع الکترونیک و حق رای، ثبت نام در سامانه «سجام» (لینک) و احراز هویت برای مردم ضروری است و البته مدیران دولت امیدوار و منتظرند تا قبل از برگزاری مجمع در 20 اسفند آن دسته از افرادی که ثبت نام نکرده اند نسبت به آن اقدام کنند.
پس از برگزاری مجمع عمومی ۳۱ شرکت سرمایه گذاری در سراسر کشور و شکل گیری شرکت ها، مدیریت سرمایه سهامداران عدالت که روش غیرمستقیم را انتخاب کرده بودند، به دست شرکت های سرمایه گذاری استانی و اعضای هیات مدیره ای که سهام داران آنان را انتخاب کرده اند، سپرده خواهد شد.
چالش ها و ابهام ها
در این میان اگرچه تا 10 روز دیگر در بزرگترین انتخابات اقتصادی کشور، چهره اصلی شرکت های سرمایه گذاری استانی مشخص می شود و پس از هیئت مدیره، واگذاری شرکت های سرمایه گذاری استانی در دستور کار قرار می گیرد اما همچنان گمانه زنی های متعددی در این خصوص مطرح شده است.
دولت قبلاً در برنامه ای نانوشته قصد داشت با درخواست و اذن رهبر انقلاب، شرکت های سرمایه گذاری استانی سهام عدالت را تعطیل کند و همه دارندگان سهام عدالت به شیوه غیرمستقیم را در یک هلدینگ دولتی متمرکز و بعد واگذار کند اما با اعلام مخالفت ها قرار بر این شد پس از ثبت و پذیرش شرکت های سرمایه گذاری استانی سهام عدالت و برگزاری مجمع آن ها با انتخاب هیئت مدیره، بورسی شدن آن ها نهایی و دارندگان سهام عدالت به شیوه غیرمستقیم بتوانند بعد از آن، بدون محدودیت سهام را خرید و فروش کنند.
در این میان تکلیف دارندگان سهام عدالت به شیوه مستقیم همچنان در ابهام است؛ به طوریکه با وجود قابلیت فروش تنها 60 درصد پرتفوی دارندگان،همچنان خرید و فروش آن ها با تاخیر، محدودیت و گاهاً مانع از سوی بانک ها و کارگزاری های بورسی روبه روست. دارندگان سهام عدالت به شیوه غیرمستقیم هم که در شرایط مبهم تری همچنان در انتظار تعیین تکلیف ساختار شرکت های سرمایه گذاری استانی و انتخاب هیئت مدیره هستند و منتظرند ببینند پس از این اتفاقات، چگونه می توانند مبادرت به خرید و فروش یا دریافت سود سهام خود کنند.
اکنون اما ۱۰ روز مانده به بزرگترین انتخابات اقتصادی کشور (سهام عدالت در شرکتهای استانی) سوالات و ابهامات در خصوص نحوه برگزاری مجامع این شرکت های استانی به گوش می رسد. احسان خاندوزی، نماینده مردم تهران در مجلس در تازه ترین توییت خود درباره برگزاری مجامع شرکت های سرمایه گذاری استانی در 5 مورد به ابهامات جدی این مجمع پرداخته است:
- نخست اینکه، چرا ثبت نام نامزدها با اطلاع رسانی اندک انجام شد؟
- دوم اینکه، شیوه نظارت بر سلامت انتخابات چگونه است؟
- سوم اینکه، تضمین مشارکت مردم با چه سازوکاری سنجیده و اجرا می شود؟
- چهارم اینکه تضمین حضور مدیران حرفه ای نه سیاسی در هیئت مدیره شرکت های سرمایه گذاری استانی آیا قابل تحقق است؟
- و پنجم اینکه چارچوب اختیار مدیران آتی و شفافیت عملکردشان به چه نحو است؟
این پرسش ها و ابهامات در توییتر با واکنش بسیاری از کاربران بورسی و غیر بورسی همراه شده و با تایید این ابهامات، سیاست گذاران را مورد انتقاد قرار دادند. از دید ناظران البته با وجود اطلاع رسانی بورس و سایت اطلاع رسانی سهام عدالت، اما انتقادها جدی و به جاست زیرا که بورس با اطلاع رسانی اندک به زوایای پیدا و پنهان مجامع نپرداخته است و حتی چگونگی انتخاب هیئت مدیره و جزییات زمان برگزاری مجامع استانی به قدری مبهم است که هنوز تمام شرکت های سرمایه گذاری استانی به طور کامل در لیست پذیرش بورس قرار نگرفته اند و حتی معلوم نیست سازوکار انتخاب اعضای هیئت مدیره در مجمعی که قرار است به صورت الکترونیک برگزار شود، چگونه است.
در ابتدای ساکن اما معلوم نیست که چرا واقعا بورس بدون اطلاع رسانی فراگیر در پی برگزاری این مجامع است. دوم اینکه، واقعا با چه سازوکاری قرار است مجامع شرکت ها زیر ذره بین قرار گیرد و نظارت ها چگونه در برگزاری مجامع الکترونیک اعمال می شود. سوم اینکه آیا همه دارندگان سهام عدالت به شیوه غیرمستقیم در این جلسات می توانند حضور داشته باشند؟ حضور در جلسه مجمع به چه نحوی خواهد بود؟ و اینکه تکلیف دارندگان متوفی سهام عدالت چه می شود؟ (ابهام ها در خصوص تعیین تکلیف وراث همچنان باقی مانده است). چهارم اینکه، حضور همه افراد برای ثبت نام در هیئت مدیره اگرچه از دید سیاست گذار به معنای آزادبودن انتخاب اعضای هیئت مدیره است اما تعیین صلاحیت مدیریت شرکت های سرمایه گذاری قطعا نیازمند سواد مالی تخصصی و شایستگی مالی در این حوزه است و نیاز است فیلترهای مشخص و البته قانونی برای تعیین ثبت نام افراد در نظرگرفته شود. هنوز اما به طور دقیق مشخص نیست این معیارها چه هستند. از دید تحلیلگران، این بخش از ماجرا بسیار می تواند گنگ و انحرافی باشد، زیرا گمانه زنی ها بر سر اینکه هر فردی با اعمال نفوذ بتواند عضو هیئت مدیره شرکت های سرمایه گذاری استانی شود، وجود دارد.
با توجه به اینکه دستورکار این نوع از مجامع، انتخاب هیئت مدیره است، معلوم نیست که با چه ضمانتی مدیران حرفه ای و متخصص در هیئت مدیره انتخاب و با چه سازوکارهایی ورود مدیران غیرحرفه ای به هیئت مدیره این شرکت ها غیر ممکن می شود. در نهایت اینکه چارچوب اختیار عمل مدیران بر مبنای کدام نص صریح قانونی است؟ به نظر می رسد ابهام ها و چالش ها در این مسیر به قدری برجسته می نماید که باید انتقاد تند منتقدان را جدی گرفت.
وزارت اقتصاد اگر چه آمار جدیدی از ثبت کنندگان منتشر کرده است، اما به نظر می رسد ابهام ها در این زمینه بسیار جدی است و البته پاسخ به این ابهام با وجود پیگیری ها همچنان بدون پاسخ است.آنچه بیش تر از همیشه، برای فعالان بازار سرمایه جدی می نمایاند، این است که سیاست گذار همچنان با خلق و انتخاب رفتارهای اشتباه و غیر شفاف، ابهامات را بیش تر می کند و بر کاهش شاخصه اعتماد به بازار سرمایه دامن می زند.
اگرچه باید میان فعالان حرفه ای و غیرحرفه ای بازار سرمایه به تناسب رفتار و استراتژی حضورشان در بازار سهام، تفاوت قایل بود اما بسیاری از فعالان حرفه ای و غیرحرفه ای اکنون در یک وضعیت سردرگم در حالت انتظار به سر می برند. بسیاری از آنان نمی دانند چه اتفاقات و رویدادهایی قرار است با برگزاری این مجامع بیفتد و سرنوشت این بخش عظیم از سرمایه (300 هزار میلیارد تومان) قرار است به کجا ختم شود؟ اقتصادنیوز البته پیگیری های متعددی را برای شفاف شدن بیش تر در این باره انجام داده است اما پاسخ جدی از مسئولان دریافت نکرد و هر چه هست، همان است که پیش روی مخاطبان گرامی قرار گرفت.
حراج سهام عدالت در شب عید / معاوضه سهام عدالت با خودرو!
