به گزارش سایت خبری ساعد نیوز، به استناد مادّة 3 اساسنامۀ بنیاد ملّی نخبگان و در اجرای اقدامهای ملّی 1-1-1 ، 3-1-2 و 5-1-4 از سند راهبردی‌کشور در امور نخبگان و به منظور شناسایی و حمایت از اعضای هیئت‌علمی تلاش‌گر دانشگاهها، مؤسسات آموزش عالی و پژوهشی‌کشور، «آییننامۀ شناسایی و پشتیبانی از اعضای هیئت‌علمی برگزیدة دانشگاهی» مطابق مفاد این آیین نامه تصویب میشود.
مادّة 1: تعاریف
برای رعایت اختصار، تعاریف زیر در این آیین‌نامه رعایت می‌گردد:
الف. بنیاد: منظور بنیاد ملّی نخبگان است.
ب. مؤسسۀ علمی: منظور هریک از دانشگاهها، مراکز آموزش عالی، پژوهشی و فنّاورانۀ کشور است‌که مطابق ضوابط وزارت علوم، تحقیقات و فنّاوری؛ وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی؛ یا شورای عالی انقلاب فرهنگی به فعالیت مشغول هستند.
ج. نهاد تخصصیـ حرفه‌ای: منظور هر یک از نهادهای حرفه‌ای در موضوعی تخصصی از قبیل انجمن‌های علمی و فرهنگستان‌های تخصصی است.
د. گروه علمی: منظور هر یک ازگروه‌های علمی شامل: «علوم انسانی و اجتماعی»، «علوم پایه»، «علوم پزشکی»،«علوم‌کشاورزی و دام‌پروری»، «علوم مهندسی»، «هنرومعماری» و «میان‌رشته‌ای» است.
هـ .کرسی: منظور هریک از جایزه‌های اعطایی بنیاد به برگزیدگان این آیین‌نامه است که مطابق مادّة 4 تعریف میشود.
مادّة 2: هدف
بنیاد سالانه از میان اعضای هیئت‌علمی مؤسسههای علمی‌کشور در دو سطح «منطقهای» و «ملّی» و با در نظرگرفتن فعالیتهای نخبگانی آنان در زمینههای «آموزش»، «پژوهش»، «فنّاوری»، «فرهنگ و خدمت»، تعدادی را به عنوان «استاد سرآمد» و تعدادی را به عنوان «استاد شامخ» شناسایی و ضمن تکریم از آنان، از فعالیتهای نخبگانی آنها پشتیبانی میکند. هدف از این فرایند عبارت است از:
الف. شناسایی اعضای هیئت‌علمیِ برتر در حوزههای تخصصی هر یک ازگروه‌های علمی
ب. ایجاد زمینه‌ای مناسب برای تأثیرگذاری برگزیدگان دانشگاهی در اجتماع تخصصی خود
ج. پاس‌داشت تلاش‌های علمی و خدمات تخصصی برگزیدگان و الگوسازی از شخصیت علمی آنان در جامعه
د. پشتیبانی از فعالیتهای نخبگانی دانشگاهی در زمینههای تخصصی برگزیدگان
تبصره: منظور از منطقه، یک یا چند استان‌کشور بر اساس تشخیص رئیس بنیاد است.
مادّة 3: شناسایی برگزیدگان هیئت علمی توسط بنیاد نخبگان
بنیاد سالانه با همکاری مؤسسههای علمی؛ وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فنّاوری؛ بهداشت، درمان و آموزش پزشکی؛ و نهادهای تخصصیـ حرفه‌ای، از میان اعضای هیئت‌علمی مؤسسههای علمی‌کشور و در هر یک ازگروه‌های علمی، تعدادی را به عنوان «استاد سرآمد» و نیز تعدادی را به عنوان «استاد شامخ» شناسایی و معرفی میکند.
3ـ1. شناسایی استادان سرآمد توسط بنیاد نخبگان
استادان سرآمد از میان اعضای هیئت‌علمی شاغل،که متخلق به اخلاق اسلامی و مشهور به سجایای معلمی باشند، بر اساس مجموع فعالیتهای نخبگانیِ آنان در چهار ساحت زیر شناسایی میشوند:
الف. ساحت آموزش: شامل پیشینة برجستة آموزشی، نوآوریهای آموزشی،کسب موفقیت‌های آموزشی، آفرینش‌های آموزشی، شاگردپروری، نقش‌آفرینی و تأثیرگذاری آموزشی، زمینهسازی برای توسعة آموزش و موارد مشابه
ب. ساحت پژوهش: شامل پیشینة برجستة پژوهشی، کسب موفقیت‌های پژوهشی، نقش‌آفرینی و تأثیرگذاری پژوهشی، زمینهسازی برای توسعة پژوهش، ترویج پژوهش، پژوهشگرپروری و موارد مشابه
ج. ساحت فنّاوری و نوآوری: شامل پیشینة برجستة فنّاورانه،کسب موفقیت‌های فنّاورانه، نقش‌آفرینی فنّاورانه،کارآفرینی، فنّاورپروری، زمینهسازی برای توسعة فنّاوری وکارآفرینی؛ و موارد مشابه
د. ساحت فرهنگ و خدمت: شامل فعالیتهای برجستة فرهنگی، مدیریت نهادهای علمی و اجرایی، عرضة خدمات مستمر در حوزههای تخصصی و موارد مشابه
تبصرة 1: شاخص‌های سنجش فعالیتهای نخبگانی مرتبط با ساحت «آموزش» به شرح جدول 1 است.
تبصرة 2: شاخص‌های سنجش فعالیتهای نخبگانی مرتبط با ساحت «پژوهش» به شرح جدول 2 است.
تبصرة 3: شاخص‌های سنجش فعالیتهای نخبگانی مرتبط با ساحت «فنّاوری و نوآوری» به شرح جدول 3 است.
تبصرة 4: شاخص‌های سنجش فعالیتهای نخبگانی مرتبط با ساحت «فرهنگ و خدمت» به شرح جدول 4 است.
3ـ2. شناسایی استاد شامخ توسط بنیاد نخبگان
استادان شامخ از میان اعضای هیئت‌علمی شاغل و بازنشسته،که متخلق به اخلاق اسلامی و مشهور به سجایای معلمی باشند، بر اساس ویژگی‌های زیر شناسایی میشوند:
الف. دارای مرتبة استادی در یکی ازگروه‌های علمی باشند.
ب. برگزیده از میان استادان ممتاز، نمونة‌کشوری یا برگزیدة جشنواره‌های معتبر ملّی یا بینالمللی (به تشخیص بنیاد) باشند.
ج. دارای بالاترین امتیاز حاصل از مجموع فعالیتهای نخبگانیِ مندرج در جداول 1 تا 4 باشند.
تبصرة 1: هر استادی در طول عمر خود صرفاً یک‌بار مجاز است به عنوان «استاد شامخ» برگزیده شود.
تبصرة 2: دورة زمانی بررسی فعالیتهای نخبگانی، چگونگی امتیازدهی و سنجش فعالیتهای نخبگانیِ برگزیدگان این آیین‌نامه، بر اساس شیوه‌نامه‌ای است‌که به تصویب رئیس بنیاد می‌رسد.
مادّة 4: تسهیلات اعطایی بنیاد نخبگان به برگزیدگان هیات علمی
با توجه به لزوم تکریم و پشتیبانی از برگزیدگان، بنیاد جایزه‌هایی را برای پاس‌داشت مقام علمی آنان به شرح زیر اعطا میکند:
الف.کرسی آموزش: با هدف پشتیبانی از فعالیتهای نخبگانی استادان سرآمد آموزش
ب.کرسی پژوهش: با هدف پشتیبانی از فعالیتهای نخبگانی استادان سرآمد پژوهش
ج.کرسی فنّاوری و نوآوری: با هدف پشتیبانی از فعالیتهای نخبگانی استادان سرآمد فنّاوری و نوآوری
د.کرسی فرهنگ و خدمت: با هدف پشتیبانی از فعالیتهای نخبگانی استادان سرآمد فرهنگ و خدمت
هـ .کرسی استاد شامخ (جایزة علامه‌طباطبایی): با هدف پاس‌داشت از فعالیتهای نخبگانی استادان شامخ و الگوسازی از آنان
تبصره: تعداد برگزیدگان، جزییات هر یک از جایزه‌ها و فرایند اجرایی آیین‌نامه، با توجه به بودجة سالانة بنیاد بر اساس شیوه‌نامه‌ای است‌که به تصویب رئیس بنیاد می‌رسد.
مادّة 5: تصویب و اجرای آیین نامه پشتیبانی بنیاد ملی نخبگان از اعضای هیئت علمی برگزیده
این آیین‌نامه مشتمل بر یک مقدمه، پنج مادّه و هشت تبصره در تاریخ 15/7/1394 به تصویب‌کمیسیون دائمی هیئت‌امنای بنیاد و مطابق مصوبۀ جلسة پنجم هیئت‌امنا (تبصرة 1 مادّة 3 آیین‌نامة کمیسیون دائمی)، در تاریخ 29/7/1394 به تصویب هیئت‌امنای بنیاد ملّی نخبگان رسید و جایگزین «آیین‌نامة اعطای تسهیلات و جایزة علمی علامه‌طباطبایی به برگزیدگان از میان استادان و پژوهشگران برجستة کشور»، (موضوع مصوبة جلسة پنجاه‌ودوم‌کمیسیون دائمی هیئت‌امنای بنیاد ملّی نخبگان در تاریخ 29/9/1390) و «آیین‌نامة شناسایی و پشتیبانی از استادان سرآمد دانشگاهی» (موضوع مصوبة هیئت‌امنای بنیاد ملّی نخبگان در تاریخ 14/11/1393) میشود و از تاریخ 1/1/1395 لازمالاجراست.
جدول1: شاخص‌ها و سنجه‌های شناسایی بنیاد نخبگان از فعالیتهای نخبگانی در ساحت آموزش
ردیف | شاخص | تعریف شاخص | سنجه |
1 | آفرینش محتوای آموزشی | نگارش‌کتاب آموزشی تخصصی در سطح ملّی و بینالمللی برای مخاطبان مختلف | - تعداد کتاب‌های منتشر شده در سطح ملّی یا بینالمللی - حوزة‌کاربردی کتاب‌های منتشر شده (عمومی/مرجعِ درسی) - تعداد تجدید چاپ‌کتاب بر اساس شمارگان آن - تعداد درسنامه‌های الکترونیکی منتشر شده |
2 | نوآوریهای آموزشی | ارائة طرحهای جدید در زمینة شیوه‌ها و نظام‌های آموزشی، روش تدریس، فنّاوری‌های آموزشی، شیوه‌های سنجش و ارزشیابی‌های آموزشی | - تعداد نوآوریهای آموزشیِ ثبت شده به عنوان اختراع - تعداد نوآوریهای آموزشیِ منتشرشده در نشریه‌های معتبر علمی |
3 | نظریه پردازی آموزشی | توسعة چهارچوب های نظری در حوزة تعلیم و تربیت/ نظریهپردازی در زمینة‌کشف و پدیدارسازی اصول علمی جدید در حوزة آموزش و یادگیری/ ارائه الگوهای اختصاصی آموزش و یادگیری برای حوزههای مختلف علمی/ پیوند نظری بین علوم نوین با آموزه‌های ناب اسلامی در حوزة تعلیم و تربیت | - تعداد نظریههای آموزشی منتشر شده در نشریه‌های معتبر علمی - تعدادکرسیهای نظریهپردازی |
4 | شاگردپروری
| تربیت دانش‌آموخته‌ای‌که عضو هیئت‌علمی، راهنماییِ وی را بر عهده داشته است و دارای یکی از شرایط ذیل است: الف. بر اساس ضوابط بنیاد به عنوان دانش‌آموختة برتر شناخته شده است. ب. دارای خدمات مستمر و برجسته در یکی از سطوح اجرایی مدیریتی عالی/ ارشد نهادهای آموزشی/ پژوهشی/فنّاورانه/ مدیریتی‌کشور باشد. ج. موفق به دریافت جایزه‌های معتبر ملّی یا بینالمللی در زمینههای آموزش شده باشد. | - تعداد دانش آموختگان مبرّز |
5 | ترویج علم | اشاعه و عمومی‌سازی علم و فنّاوری بین آحاد جامعه به منظور ارتقای بینش، تفکر و فرهنگ علمی | - تعداد مقالات ترویجی منتشر شده در زمینة آموزش در زمینه‌ای خاص در علم و فنّاوری - تعدادکارگاههای آموزشی برگزار شده در زمینة ترویج علم - تعداد سمینارها و سخنرانی در انجمن‌های علمی - تعداد برنامههای ترویجی برگزار شده در رسانههای عمومی |
6
| توسعة برنامههای آموزشی
| ایده پردازی، طراحی و توسعة برنامههای آموزشی مبتنی بر پیشرفت علوم و رفع نیازهای ملّی/ طراحی و توسعة برنامههای آموزش عالی بینالمللی | - تعداد برنامههای درسی طراحی شده برای رشته‌های تحصیلی جدید - تعداد بازنگری‌های اساسی در برنامههای آموزشی - میزان مشارکت در توسعة مرزهای آموزش و ایجاد دوره‌های آموزشی بینالمللی |
7 | تأسیس نهادهای آموزشی | ایجاد سازمان هایی با مأموریت‌های آموزشی در سطوح مختلف‌که حداقل سه سال از فعالیت آن سپری شده است. | - تعداد تأسیس یا مشارکت در تأسیس نهادهای آموزشی در سطح دستگاه، استان، ملّی و بینالمللی - موضوع فعالیت نهاد آموزشی تأسیس شده (عمومی/ مهارتی/ آموزش عالی) |
8 | اشتهار آموزشی | برگزیده شدن در رویدادهای معتبر آموزشی و دریافت جوایز مرتبط در سطوح مختلف استانی، ملّی یا بینالمللی | - تعداد جایزه‌های آموزشیِ‌کسب شده در سطح استانی، ملّی یا بینالمللی - تعداد سخنرانی‌های اصلی/کلیدی/ مدعوّ در همایش‌های آموزشی |
جدول2: شاخص‌ها و سنجه‌های شناسایی بنیاد نخبگان از فعالیتهای نخبگانی در ساحت پژوهش
ردیف | شاخص | تعریف شاخص | سنجه |
1 | اجرای طرحهای پژوهشی | طرحهای پژوهشی بنیادی،کاربردی و توسعه‌ای‌که توسط کارفرمایان در سطوح مختلف‌کوچک تاکلان تعریف شده و اجرای موفق و تحویل آن مورد تأییدکارفرمای ذی‌ربط قرارگیرد. | - تعداد طرحهای پژوهشی در سطوح مختلف - میزان موفقیت نتایج طرح - حجم مالی و تعداد همکاران طرح
|
2 | بروندادهای پژوهشی | چاپ دستاوردهای پژوهشی در زمینة تخصصی پژوهشگر به صورت مقاله وکتاب. | - تعداد مقالات پژوهشی منتشر شده در مجلات معتبر ملّی/ بینالمللی - میزان اثربخشی مقالات انتشار یافته - تعداد کتاب‌های تخصصی منتشرشده حاصل از دستاوردهای پژوهشی در انتشارات معتبر ملّی / بین المللی |
3 | ارائة نظریة علمی | مجموعه‌ای از مفاهیم، تعاریف وگزاره‌های به هم مرتبط‌که دید نظام‌یافته‌ای از موضوعی علمی را ارائه میکند و به تأیید مراجع معتبر بینالمللی رسیده باشد. | - تعداد نظریههای معتبر علمی (ارائة نظریههای جدید، اصلاح یا ابطال نظریههای موجود) منتشرشده در نشریه‌های معتبر بینالمللی - تعدادکرسیهای نظریهپردازی |
4 | اشتهار پژوهشی | برگزیده شدن در رویدادهای معتبر علمی و دریافت جوایز مرتبط در سطوح مختلف استانی، ملّی یا بینالمللی | - تعداد جایزه‌های پژوهشی در سطح استانی، ملّی یا بینالمللی - تعداد سخنرانی‌های اصلی/کلیدی/ مدعو در همایش‌های پژوهشی |
5 | تأسیس نهادهای پژوهشی | ایجاد سازمان‌هایی با مأموریت‌های پژوهشی در سطوح مختلف‌که حداقل دو‌سال از فعالیت آنها سپری شده است. | - تعداد تأسیس یا مشارکت در تأسیس نهادهای پژوهشی در سطح دستگاه، استان، ملّی یا بینالمللی - موضوع فعالیت نهاد پژوهشیِ تأسیس شده |
6 | پژوهشگرپروری | - تربیت پژوهشگری که عضو هیئت علمی، راهنمایی وی را بر عهده داشته و دارای یکی از شرایط ذیل باشد: الف. موفق به دریافت جایزه‌های معتبر ملّی یا بین المللی در حوزه های پژوهشی شده باشد. ب.دارای خدمات مستمر و برجسته در سطوح اجرایی مدیریتی نهادهای پژوهشی کشور باشد. ج.جزء پژوهشگران برترکشور باشد. | تعداد پژوهشگران مبرّز |
جدول3: شاخص‌ها و سنجه‌های شناسایی بنیاد نخبگان از فعالیتهای نخبگانی در ساحت فنّاوری و نوآوری
ردیف | شاخص | تعریف شاخص | سنجه |
1 | اجرای طرحهای فنّاورانه | - اجرای طرح فنّاورانه‌ای‌که بر اساس نیازکارفرمایان در سطوح مختلف سازمانی، استانی، ملّی یا بینالمللی تعریف و منجر به تولید محصول یا ارائة خدمتی خاص شده و اجرای موفق و تحویل آن مورد تأییدکارفرما قرار می‌گیرد. | - تعداد طرحهای فنّاورانه - میزان‌کاربردی بودن نتایج طرح (سازمانی/ استانی/ ملّی/ بینالمللی) - تعداد فنّاوران دخیل در اجرای طرح |
2 | تجاری‌سازی طرحهای فنّاورانه | - میزان فروش دانش فنی، محصولات و خدمات طرح فنّاورانه (یا اختراع و اکتشاف) در طی دورة ارزیابی | - میزان فروش دانش،محصولات فنّاورانه و خدمات طرح |
3 | کارآفرینی و اشتغال‌زایی | - میزان ایجاد اشتغال مولّد و دانش‌بنیان در زمینههای فنّاورانه در طی دورة ارزیابی | - تعداد افراد به اشتغال رسانده در زمینههای فنّاورانه و دانش‌بنیان |
4 | انتقال و بومی‌سازی فنّاوری | - مشارکت در فرایند انتقال و بومی‌سازی فنّاوری‌های‌کلیدی از مبدأ خارجی به داخل‌کشورکه بر اساس نیازکشور و از طرف کارفرما تعریف و منجر به انتقال و بومی‌سازی موفق و مورد تأییدکارفرما شده است. | - میزان مشارکت در انتقال و بومی‌سازی فنّاوری‌های‌کلیدی - سطح اهمیّت فنّاوری انتقال‌یافته درکشور (کم/متوسط/ زیاد/ حیاتی) |
5 | ثبت اختراع و اکتشاف | - ثبت و تأیید اختراع یا اکتشاف در مراجع ملّی یا بینالمللی | - تعداد اختراعات و اکتشافات ثبت شده در سطح بینالمللی - تعداد اختراعات ملّی تأییدشدة بنیاد |
6 | اشتهار فنّاورانه | - برگزیده شدن در رویدادهای معتبر فنّاورانه و دریافت جوایز مرتبط در سطوح مختلف استانی، ملّی یا بین المللی | - تعداد جایزه‌های فنّاوری در سطح استانی، ملّی یا بینالمللی - تعداد سخنرانی‌های اصلی/کلیدی/مهمان در همایش‌های فنّاورانه |
7 | تأسیس نهادهای فنّاورانه | - ایجاد شرکت/ سازمانی با مأموریت‌های فنّاورانه در سطوح مختلف دستگاهی، ملّی یا بین‌المللی‌که حداقل دو‌سال از فعالیت موفق آن سپری شده است. | - تعداد تأسیس نهادهای فنّاور/دانش‌بنیان در سطح دستگاهی، ملّی یا بینالمللی - میزان مشارکت در تأسیس یا عضو هیئت‌مدیرة نهادهای فنّاورانة معتبر |
8 | فنّاورپروری | - تربیت فنّاوری‌که عضو هیئت علمی، استاد راهنمایی وی را بر عهده داشته و دارای یکی از شرایط ذیل باشد: الف. موفق به دریافت جایزه‌های معتبر ملّی یا بینالمللی در زمینههای فنّاوری شده باشد. ب.دارای خدمات مستمر و برجسته در سطوح عالی مدیریت نهادهای فنّاورانة‌کشور باشد. | - تعداد فنّاوران مبرّز |
جدول4: شاخص‌ها و سنجه‌های شناسایی بنیاد نخبگان از فعالیتهای نخبگانی در ساحت فرهنگ و خدمت
ردیف | شاخص | تعریف شاخص | سنجه |
1 | خدمت‌رسانی تخصصی | -- ارائة خدمات مستمر در حوزههای تخصصی مرتبط با حوزة فعالیت فرد - تأسیس نهادهای علمی و خدماتی در سطوح مختلف استانی یا ملّی | - ارائة خدمات مستمر در حوزههای تخصصی مرتبط با حوزة فعالیت فرد - تصدی مسؤولیت اجرایی ملّی در سطح استانی یا ملّی شامل مدیریت سازمان‌ها و مؤسسات علمی، اجرایی و صنعتی‌کشور و مدیریت مراکز تخصصی مرتبط با حوزة فعالیت فرد مانند: مدیریت مراکز بهداشتی و درمانی، بنگاه‌های صنعتی و ... - تصدی مسؤولیت اجرایی بین‌المللی‌که موجب انجام خدمات مؤثر برای‌کشور شود. - ایجاد نهادهای علمی و خدماتی در سطح استانی و ملّی - طراحی و اجرای بسته‌های خدمات‌رسانی تخصصی در سطح استانی، ملّی یا با مشارکت نهادهای بینالمللی (بر اساس درخواست مراجع ذی‌ربط) - ارائة خدمات مؤثر در زمینۀ توسعة ارتباطات نظام آموزش عالی با جامعه - دستاوردهای برجسته در زمینة خدمت‌رسانی تخصصی |
2 | فرهنگ | - طراحی، اجرا و مدیریت فعالیتهای فرهنگی - تأسیس مراکز فرهنگی در سطوح مختلف استانی یا ملّی | - اجرای طرحهای فرهنگی استانی یا ملّی - مدیریت موفق مؤسسات فرهنگی در سطح استانی یا ملّی - تأسیس مراکز فرهنگی مؤثر در سطح استانی یا ملّی - تعاملات فرهنگی برجسته با نهادهای بینالمللی (از قبیل یونسکو، آیسسکو و ...) - اجرای طرحهای توسعة ارتباطات نظام آموزش عالی با حوزههای علمیه - دستاوردهای برجستة فرهنگی |
