ساعدنیوز
ساعدنیوز

علائم سندرم استکهلم، تشخیص و درمان آن

  چهارشنبه، 20 دی 1396   کد خبر 1749
علائم سندرم استکهلم، تشخیص و درمان آن
ساعد نیوز: سندرم استکهلم به مجموعه‌ای از علائم روانی اشاره دارد که به‌ ویژه در برخی قربانیان گروگان‌ گیری بروز می‌کند.

به گزارش سایت خبری ساعد نیوز، سندرم استکهلم به عکس‌العملی پیچیده در واکنش به موقعیتی ترس‌آور گفته می‌شود. حتما می‌پرسید چرا سندرم «استکهلم»؟ عنوان این بیماری از یک سرقت بانک در استکهلم گرفته شده است که به آگوست سال ۱۹۷۳ برمی‌گردد. سارق طی حمله به بانک چهار نفر از کارمندان را، شامل سه زن و یک مرد، به‌مدت ۱۳۱ ساعت به گروگان گرفت. پس از آزادی گروگان‌ها مشاهده شد که این افراد پیوند عاطفی متناقضی با گروگان‌گیر پیدا کرده‌اند، تا حدی که نیروهای پلیس را دشمن‌ خود می‌دیدند و نسبت‌ به مجرم دارای احساسات مثبت بودند. این سندرم نخستین‌بار توسط نیلز بِجِرو (Nils Bejerot)، مشاور روان‌پزشکی پلیس سوئد در زمان وقوع این گروگان‌گیری، نام‌گذاری شد. این بیماری با عنوان «سندرم همزادپنداری برزیستی» نیز شناخته می‌شود.

ویژگی‌های سندرم استکهلم

سندرم استکهلم به عکس‌العملی پیچیده در واکنش به موقعیتی ترس‌آور گفته می‌شود.

هنوز بر سر ویژگی‌ها و عوامل مستعدساز این بیماری اتفاق‌نظر کامل وجود ندارد. یکی از علل اختلافات موجود این است که آزمایش تئوری‌های مربوط به این سندرم روی نمونه‌های انسانی با اصول اخلاقی مغایرت دارد.

داده‌هایی که جهت مطالعه‌ی سندرم مذکور در دسترس‌اند، همگی درنتیجه‌ی بررسی گروگان‌گیری‌های واقعی در سال‌های بعد از ۱۹۷۳ حاصل شده‌اند و مشکل اینجاست که هرکدام‌شان به‌لحاظ محل وقوع حادثه، تعداد نفرات درگیر و بازه‌ی زمانی با یکدیگر متفاوت‌اند. بخش دیگر اختلافات موجود بر سر این است که سندرم استکهلم را تا چه حد می‌توان در توضیح سایر نمونه‌های تاریخی و انواع شایع‌تر روابط خشونت‌آمیز به‌کار برد. بسیاری از پژوهشگران معتقدند که این سندرم در توضیح رفتارهای خاص طیف وسیعی از آسیب‌دیدگان روانی کاربرد دارد که از این‌ میان علاوه‌بر قربانیان گروگان‌گیری می‌توان به بازماندگان اردوگاه‌های کار اجباریِ جنگ جهانی دوم، اعضای فرقه‌های مذهبی، زنانی که از سوی همسران‌شان مورد خشونت فیزیکی مکرر قرار گرفته‌اند، قربانیان تجاوز جنسی، کودکانی که به‌لحاظ جسمی و عاطفی مورد آزارواذیت واقع شده‌اند، اشاره کرد.

علی‌رغم اختلافات نام‌برده، پژوهشگران درمورد سه ویژگی اصلی سندرم استکهلم اتفاق‌نظر دارند:

  • گروگان نسبت‌به پلیس و سایر نیروهای مسئول دارای احساسات منفی است؛
  • گروگان نسبت‌به گروگان‌گیر دارای احساسات مثبت است؛
  • گروگان‌گیر نسبت‌به گرو‌گان احساسات مثبت پیدا می‌کند.

علل و علائم سندرم استکهلم

  سندرم استکهلم در تمامی گروگان‌ها یا کسانی که تجربه‌ی سایر موقعیت‌های قابل مقایسه را داشته‌اند، بروز نمی‌کند. طبق نتایج پژوهشی که روی بیش از ۱۲۰۰ مورد گروگان‌گیری انجام شد، پژوهشگران پلیس فدرال آمریکا (FBI) دریافتند که در ۹۲ درصد از گروگان‌ها اثری از سندرم استکهلم مشاهده نشد. اما پژوهشگران در پی مصاحبه با مهمان‌دارانی که تجربه‌ی گروگان‌ گرفته‌شدن در هواپیماربایی داشتند، به این نتیجه رسیدند که وجود شرایط زیر جهت بروز سندرم استکهلم ضروری است:

  • موقعیت بحرانی به‌مدت چند روز یا بیشتر طول بکشد؛
  • گروگان‌ها در اتاقی جداگانه نگه‌داری نشوند، بلکه در تماس با گروگان‌گیرها باشند؛
  • گروگان‌گیرها نسبت‌به گروگان‌ها با نرم‌خویی رفتار کنند یا حداقل آسیبی به آنها وارد نکنند. (گروگان‌هایی که از سوی گروگان‌گیرها خشونت می‌بینند، نسبت‌به آنها احساس خشم می‌کنند و معمولا مبتلا به این سندرم نمی‌شوند).

به‌علاوه، کسانی که در سایر مواقع استرس‌زای زندگی احساس درماندگی می‌کنند یا حاضرند جهت بقا دست به‌ هر کاری بزنند، به‌نظر می‌رسد که چنانچه گروگان گرفته شوند، بیشتر درمعرض ابتلا به این سندرم قرار خواهند داشت. همچنین مطالعات نشان داده است که علائم مبتلایان به سندرم استکهلم با مبتلایان به سندرم اختلال استرس پساآسیب‌دیدگی (PTSD) مشترکاتی دارد: بی خوابی، کابوس دیدن، تحریک‌پذیری، مشکلات تمرکز، وحشت ناگهانی، احساس سردرگمی، ناتوانی در لذت‌بردن، بی‌اعتمادی به دیگران و تجربه‌ی مجدد موقعیت بحرانی در قالب بازیادآوری ذهنی.

تشخیص سندرم استکهلم

 

سندرم استکهلم اصطلاحی توصیفی است که بر الگوی خاص مقابله با موقعیت آسیب‌زا دلالت دارد و نه یک دسته‌بندی تشخیصی خاص. بسیاری از روان‌پزشکان وقتی در ارزیابی مبتلایان به این سندرم از معیارهای تشخیصی استفاده می‌کنند که پای اختلال استرس حاد یا اختلال استرس پساآسیبی درمیان باشد.

درمان سندرم استکهلم

درمان سندرم استکهلم مشابه درمان اختلال استرس پساآسیبی است. معمولا ترکیبی از داروهای مربوط به درمان اختلالات خواب کوتاه‌مدت و جلسات روان‌درمانی جهت بهبود علائم بلندمدت تجویز می‌شود.

اصطلاحات کلیدی

  • مقابله: اصطلاحی است در روان‌شناسی که به الگو‌های خاص هر فرد در پاسخ به استرس گفته می‌شود. برخی الگوهای مقابله می‌توانند خطر ابتلا به سندرم استکهلم را در مواجهه با گروگان‌گیری و موقعیت‌های مشابه کاهش دهند.
  • بازیادآوری ذهنی: یعنی پدیداری مجدد خاطره‌ی موقعیت بحرانی در قالب بازیادآوری مجموعه‌ای از صداها، تصاویر و احساسات مرتبط با آن اتفاق. فردی که دچار بازیادآوری‌ می‌شود، معمولا در ذهنش احساس می‌کند که موقعیت بحرانیِ پشت‌سرگذاشته بار دیگر زنده شده و درحال تکرار است. این اصطلاح نخستین بار طی فرایند درمان سربازان آسیب‌دیده‌ی روانیِ جنگ جهانی اول مطرح شد.
  • همزادپنداری با متخاصم: اصطلاحی است در روان‌شناسی که به فرایند ناخودآگاهی گفته می‌شود که فرد درگیر را به اتخاذ دیدگاه‌ها یا الگوهای رفتاری فرد متخاصم (مثلا گروگان‌گیر) وادار می‌کند. به‌عقیده‌ی برخی پژوهشگران، این توضیح را می‌توان بخشی از تعریف سندرم استکهلم درنظر گرفت.
  • واپس‌رَوی:اصطلاحی است در روان‌شناسی که به بازگشت به الگوهای فکری یا رفتاری دوران خردسالی و کودکی گفته می‌شود.
  • سندرم: یعنی مجموعه‌ای از علائمی که به‌اتفاق بروز می‌کنند.

پیش‌بینی روند بهبود بیماری

روند بهبود مبتلایان به سندرم استکهلم معمولا امیدبخش است، اما طول مدت درمان به عوامل مختلفی ازجمله ماهیت وضعیت گروگان‌گیری، طول مدت بحران، نحوه‌ی مقابله‌ی فرد با بحران و صدمات روحی پیشین بستگی دارد.

پیشگیری از سندرم استکهلم

پیشگیری از سندرم استکهلم در سطوح اجتماعی مستلزم تقویت سیاست‌گذاری‌های مجاری قانونی است، به این معنی که در درجه‌ی نخست باید از وقوع وقایعی همچون آدم‌ربایی و گروگان‌گیری پیشگیری شود و نیز درصورت وقوع چنین وقایعی باید راهکارهای کافی جهت مداخله‌ی مؤثر در بحران وجود داشته باشد. اما پیشگیری از این سندرم در سطوح فردی به‌ویژه در دو دهه‌ی اخیر سخت‌تر شده است، چراکه امکان شناسایی همه‌جانبه‌ی عوامل افزاینده‌ی خطر ابتلا به سندرم استکهلم دیگر میسر نیست و به‌علاوه، هنوز اختلافات زیادی بر سر سازوکارهای روان‌شناختیِ دخیل در این سندرم وجود ندارد. برخی پژوهشگران به این سندرم به‌عنوان نوعی واپس‌رَوی (بازگشت به الگوهای فکری و رفتاری دوران کودکی) نگاه می‌کنند، حال آنکه برخی دیگر این سندرم را با رجوع به سایر مفاهیم روان‌شناسی ازجمله فلج عاطفی (خشک‌شدن از ترس) و همزادپنداری با متخاصم تعریف می‌کنند.

پایگاه خبری ساعدنیوز را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید.

دیدگاه ها
  دیدگاه ها
پربحث های هفته   
سوژه شدن موجودی حساب هوش پران مشتری مغازه موبایل فروشی+عکس/ تا حالا این همه عدد رو کنار هم ندیده بودم که امروز دیدم🙄 (799 نظر) میزبانی حسن روحانی از سیاستمداران و اقوام در مراسم عید دیدنی در منزل زیبا و ایرانی پسندش+ عکس/ چه مبلمانی، چه فرش هایی، از همه مهمتر چه خونه دلبازی😍 (411 نظر) مراسم سلام عید نوروز و اهداء سکه توسط فرح پهلوی به همسران مقامات دولتی +عکس/ ولخرجی زن تازه به دوران رسیده زمانی که مردم غرق در فقر و بدبختی بودند! (392 نظر) خلاقیت خنده دار یک ایرانی برای گرم کردن آب حماسه ساز شد/ خسته نباشی هم وطن+ عکس (254 نظر) تلاوت زیبا و دلنشین سوره شمس توسط رهبر معظم انقلاب+ویدئو (244 نظر) صبحانه مفصل و رنگارنگ دو نفره رضا گلزار و آیسان خانوم+عکس/از خاویار گرفته تا آواکادو و انار وحشی... (205 نظر) تصویری از عیادت نجم الدین شریعتی، مجری برنامه سمت خدا از رهبر معظم انقلاب و استقبال گرم ایشان (203 نظر) روایتی از هواپیمایی که برای آوردن یک روبان عروسی برای فرح پهلوی از تهران به پاریس رفت! (178 نظر) حضور علی دایی در رستوران شیک فریبا نادری به صرف افطار+عکس/ ذوق و خوشحالی خانم بازیگر از حضور شهریار ایران در رستورانش (161 نظر) رونمایی منوچهر هادی از خواهر و شوهر خواهر پزشکش+ عکس/ به قولی مخ خانواده ایشون هستن که پسرش هم دکتره (160 نظر) خلاقیت منحصر به فرد پسر مشهدی با ساخت تریلی حماسه آفرید/ هیلتر هم مغز اینو نداشت!+عکس (146 نظر) دو پادشاه یکی از ایران (ناصرالدین شاه) و دیگری از ژاپن (میجی) در یک زمان به اروپا رفتند/ تفاوت ها را بنگرید (139 نظر) خواهر یکتا ناصر سکوتش را شکست (131 نظر) خلاقیت تحسین برانگیز یک برند خارجی در اختراع کیف برای نون بربری/ مشکل حمل و نقل بربری هم حل شد خدارو شکر😂+عکس (131 نظر) مراسم تولد جگرسوز آزاده نامداری در خانه ابدی اش و گریه های دلخراش همسر و پدرش/ روحت شاد+ عکس (128 نظر)
دیگران می‌خوانند   
جشن آنچنانی در تخت جمشید، مهمانی شاهانه ایرانیِ شاه و فرح پهلوی که هدفی جز خودنمایی نداشت! ظروف چینی عتیقه مادربزرگ تبریزی المیرا شریفی مقدم مجری برنامه سال تحویل/ این مدل قوری و فنجون هارو محاله جایی دیده باشید!+عکس ماجرای زندگی «ننه‌علی»، پیرترین زن ایرانی که درگذشت (عکس) آینه و شمعدون نقره عروس سفره عقد ژیلا صادقی مجری تلویزیونی که از خوشگلی تا نداره/ ماشالا چه سفره عقد خاص و زیبایی هم چیده 😍👌 خلاقیت خنده دار و بامزه یک پسر کوچولو برای تقلب در امتحان نقاشی/ مغزش رو باید طلا گرفت+عکس (عکس) تیپ و چهره متفاوت «صابر فردوس» و «محمود نادری» سریال ستایش در کانادا دورهمی صمیمی خانواده پرجمعیت علی دایی در خانه لوکس مادر مهربانشان به مناسبت یک تولد/ چه کیک خوشگلی+عکس نگاهی به ماشین لوکس و هوش پَران سامان صفاری، امیر سریال دلدادگان/ این ماشین نیست هواپیماست + عکس کیک تولد 2 طبقه و باکلاس تولد 31 سالگی علی ضیا مجری جذاب/مبارکا باشه + عکس نوزاد خوشگل و بانمک نجم الدین شریعتی مجری برنامه سمت خدا/ ای خدا چقد نازه +ویدئو😍 میز چای ساده و چوبی رهبر انقلاب و مرحوم هاشمی رفسنجانی/ساده زیستی به معنای واقعی +عکس قلیان و نقش آن در تمایزات اجتماعی ایران در عصر قاجار خلاقیت منحصر به فرد بنای ملایری در محکم سازی ساختمان اش حماسه ساز شد+عکس/لامصب خونه رو کاملا ضد زلزله کرد😂 دورهمی خانوادگی سپیده بزمی پور و دوستانش در یک ویلای متروکه! +عکس فیلم آخرین افطاری رهبر معظم انقلاب در کنار امام خمینی (ره) مانتو ژاکارد و مزونی یکتا ناصر+عکس/ عجب رنگ دلبری داره این مانتو! دانشجویان خارجی در بدو ورود به دانشگاه‌های ایران باید زبان فارسی یاد بگیرند 4 بازیگر فوت شده‌یِ سریال خانه به دوش پس از پایان فیلمبرداری+عکس/ روحشون شاد و یادشون گرامی هنرنمایی و انتقاد ایرج نوذری از تغییر لحن برخی افراد در آنتن زنده+ویدئو/ فقط خنده های المیرا شریفی مقدم😂 حضور رهبر معظم انقلاب در مراسم عقد مهدی هاشمی فرزند مرحوم هاشمی رفسنجانی+عکس/ خجالتی بودن داماد در تصویر مشهوده پیشنهادات وسوسه برانگیز مریم رجوی و مسعود رجوی به اسرا چه بود؟ (عکس) پاسخ خنده دار دانش آموز به سوال ادبیات در ورقه امتحانی/ کاش کتابو یه ورق میزدی!! عیدی دادن ناصرالدین شاه سوژه شد /هیچ وقت آن‌قدر شاهزاده ندیده بودیم! خلاقیت خنده دار یک بانوی اهل فن ایرانی در استفاده کاربردی از دریل حماسه آفرید/ هم کدبانو هم فنی +عکس خلاقیت منحصربفرد در طراحی راه پله با الهام از میوه ها/ چشم نمیشه ازشون برداشت + عکس تصویری از پسر شهاب حسینی بازیگر قباد در سریال شهرزاد که از خودش بزرگتر است/به شهاب حسینی نمیخوره پسری به این بزرگی داشته باشه (ویدئو) تجربهٔ شیرین مرگ در کودکی و دیدن رنگ‌هایی از جنس نور/ استاد محمود فرشچیان در برنامهٔ زندگی پس از زندگی روایت می‌کند بیوگرافی و زندگینامۀ دکتر آذر اندامی باکتری‌شناس و کاشف واکسن شبه وبای التور در ایران نگاهی به چیدمان شیک هفت سین کریم باقری اسطوره فوتبال/ چه خونه زندگی داره+عکس خوانندگی بی‌نظیر شرکت کننده خوش صدای صداتو با آهنگ اصیل ایرانی/ چقدر فوق العاده سنتور میرنه+ویدیو جشن تولد ساده و خلوت بهرام افشاری بهتاش سریال پایتخت درکنار نوید محمدزاده و رفیق فابش+عکس (فیلم) خلاقیت جالب و جنجالی راننده اسنپ در محیط داخلی خودرو که غوغا کرده!/راننده خوش ذوق! (عکس) عاشقانه شاهرخ استخری و همسرش در ایام عید/ این دو زوج جنجالی هرروز جوان‌تر از دیروز می‌شوند! (عکس) پریناز ایزدیار بازیگر نقش جیران ناصرالدین شاه با این عکس‌های زیبا نوروز را جشن گرفت! سفره های مجلل افطاری و سحری شاه خوش اشتهای قاجار برای درباریان و همسرانش/ چلو کباب و آبگوشت و ...+عکس نوشته قشنگ و تحسین برانگیز روی شیشه یک مغازه‌ بستنی فروشی جلب توجه کرد!!/بزرگ منشی و خوب بودن به دارایی انسان نیست به قلب مهربان و بخشندگی اوست! افطاری ساده و خوشمزه ستاره سادات قطبی مجری پرانرژی در ماه رمضان+عکس خلاقیت خنده دار و حماسه ساز یک متورسوار ایرانی برای حمل بار/ هنر نزد ایرانیان است و بس+عکس رونمایی از عکس سرعقد حامد آهنگی و خانومش لحظه انداختن حلقه ازدواج / از اولش هم انقدر خوش خنده بوده😂 تهران گردی رضا قوچان نژاد، شوهر خواهر خوشتیپ و باکلاس ساره بیات همراه با پسرش+عکس
تیتر امروز   
دانشجویان خارجی در بدو ورود به دانشگاه‌های ایران باید زبان فارسی یاد بگیرند جشن آنچنانی در تخت جمشید، مهمانی شاهانه ایرانیِ شاه و فرح پهلوی که هدفی جز خودنمایی نداشت! آمار تلفات حمله اسرائیل به حلب سوریه + جزئیات بارش باران و کاهش دمای برخی استانها گام های استوار دولت در مسیر «جهش تولید»؛ غول‌های صنعت به میدان بازگشتند پرهیز از تخریب در انتخابات، همواره مورد تاکید رهبری بوده است عزای خانواده شیرازی به جشن تبدیل شد + جزئیات 10 آقازاده ای که تاکنون پای میز محاکمه رفته اند / اجرای عدالت حتی برای فرزندان هاشمی رفسنجانی، آیت الله جنتی و .... علی دایی 4 برادر خوش تیپ و عجیب‌تر از خود دارد؛ افسانه 5 برادران خانواده شهریار توصیه به استعفای سفیر ایران در باکو به خاطر مصاحبه با یک خبرنگار با پوشش زننده از سوی رسانه اصولگرا پاداش 4 میلیارد تومانی برای بچه‌دار شدن خبرساز شد حواشی داغ امروز جمعه 10 فروردین 1403 / یادگاری عجیب علیرضا جهانبخش برای دختر هلندی! 4 بازیگر فوت شده‌یِ سریال خانه به دوش پس از پایان فیلمبرداری+عکس/ روحشون شاد و یادشون گرامی پیشنهادات وسوسه برانگیز مریم رجوی و مسعود رجوی به اسرا چه بود؟ عیدی دادن ناصرالدین شاه سوژه شد /هیچ وقت آن‌قدر شاهزاده ندیده بودیم!