مهندسی صنایع رشته‌ای است که با طراحی، بهبود و پیاده‌سازی سیستمهای یکپارچه‌ای از افراد، مواد، اطلاعات، تجهیزات و انرژی مرتبط است. این رشته بر پایه دانش تخصصی و تبحر در علوم ریاضی، طبیعی، اجتماعی و نیز قوانین و روشهای تجزیه و تحلیل مهندسی و طراحی بنا نهاده شده است تا به کمک این علوم و قوانین، به تعیین، پیش‌بینی و ارزیابی نتایج حاصل از سیستمهای یکپارچه بپردازد. با گذشت زمان و توسعه کارخانه‌ها، نیاز به روشهای علمی برای مدیریت این گونه واحدها افزایش یافت و بدین‌سان زمینه‌های لازم به منظور شکل‌گیری و ظهور مهندسی صنایع فراهم آمد.
ابعاد محوری مورد انتظار از متخصص مهندسی صنایع
- مهارت‌ها و فنون مهندسی صنایع را که نقشی حیاتی در هر فرآیند بازسازی اقتصاد و اجتماعی دارد، به خدمت گیرد.
- طیف قابل ملاحظه‌ای از بهبود در بهره‌گیری از منابع مالی، انسانی، زمانی و معنوی در دسترس را با استفاده از ابزارهای علمی مدل‌سازی و شبیه‌سازی، تحقق دهد.
- توانایی تدارک سطح هرچه بالاتری از رضایت از خدمات را برای مشتریان در حرفه‌های گوناگون ایجاد کند.
- تغییر در میزان راندمان فعالیت‌های در حال انجام در سطح کارگاه‌های اجرایی گوناگون را پدید آورد.
- بهبود در شرایط عرضه خدمات و ایجاد رفاه بیشتر را با ایجاد ارزش افزوده در فعالیت‌ها و رفع تنگناها و نارسایی‌ها ایجاد کند
- بهره‌گیری از فنون بسیار مقدماتی اندازه‌گیری کار و زمان و روش‌سنجی تا گونه‌های بسیار پیشرفته و مدرن مدیریتی توسط کارکنان مدیریت در سطوح مختلف را در دستور کار خود داشته باشد.
- ایجاد راهکارهای جهت مقابله با فشارهای تحمیلی از سوی بازار، برای افزایش دادن توانایی‌های بازار کار در برابر رقابت گوناگون رو در روی، شناسایی تقاضاهای جدید و فزاینده مشتری در دستور کار او باشد.
- اخذ تدابیر متنوع برای ایجاد رضایت، خشنودی و وفاداری در مشتریان گوناگون، علاوه بر این حوزه‌های مختلف ارایه تولید و خدمات بخشی از تلاش‌های او باشد.
- فنون کاهش دادن قیمت‌ها، ضمن حفظ کیفیت و نیز ترجمه کیفیت‌های جدید (آوردن کیفیتی به جای کیفیت دیگر) مورد انتظار، ولی پنهان از سوی مشتریان را، به خدمت گیرد.
- زمان‌های کوتاه‌تر در تحویل کالا و خدمات را به اشکال مختلف محقق سازد.
- توانایی به خدمت گرفتن فناوری‌های جدید روباتیک، طراحی و تولید توسط کامپیوتر، شناسایی خودکار، انبارداری و هدایت خودکار امکانات و تجهیزات در خدمت او باشد.
پست‌های سازمانی مهندسی صنایع
- پست‌های سازمانی که به طور نمونه از تخصص مهندسی صنایع بهره‌می‌گیرند عبارتند از:
- رئیس مهندسی صنایع، سرپرست امور سازمانی
- رئیس امور برنامه‌ریزی و بودجه
- سرپرست امور سازمانی
- رئیس وام و سرمایه‌گذاری
- رئیس برنامه‌ریزی و تحلیل‌های مالی
- سرپرست آمار و گزارش‌های تطبیقی
- رئیس امور راه‌اندازی طرح‌ها
- سرپرست هماهنگی و پشتیبانی تدارکاتی
- رئیس مهندسی فرآیند
- کارشناس ارشد بودجه و کنترل هزینه
- سرپرست برنامه‌ریزی
- سرپرست کنترل و پیشرفت برنامه‌ها
- رئیس برنامه‌ریزی و کنترل پروژه
- تحلیل‌گر سیستم
- مهندس برنامه‌ریز
- کارشناس ایمنی
- کارشناس تشکیلات و روش‌ها
- مدیر پروژه
- مدیر انتقال تکنولوژی
- رئیس تعمیر و نگهداری
- برنامه‌ریز و سرپرست بانک اطلاعاتی
- مسئول سیستمهای پشتیبانی مدیریت
- مدیر تکنولوژی
- برنامه‌ریز تولید و رئیس سالن تولید.
دانشگاه‌ها، موضوعات پژوهشی و انجمن‌های علمی
دانشگاه‌های ایران به موازات جذب تحصیل کرده‌های دنیای صنعتی، تا کنون چند ده هزار متخصص صنایع در رده‌های مختلف تربیت و به بازار کار هدایت نموده‌اند که با همان توانمندی جوامع صنعتی به امور محوله پرداخته‌اند. برای هماهنگی توانایی‌ها، سالانه کنفرانسی بین‌المللی در حوزه‌های تخصصی به موازات کنفرانس‌های ملی برگزار میشود و صاحب‌نظران کشور‌های مختلف در این حوزه تخصصی به تبادل تجربیات می‌پردازند. دانشگاه های کشور علاوه بر این به موازات مراکز پژوهشی وابسته به این رشته همچون مرکز جوش، مرکز تکنولوژی‌های نو و موارد دیگر، اکثراً مجهز به آزمایشگاه‌های: ارزیابی کار و زمان، سیستمهای زمان‌سنجی، جوشکاری، آبکاری و اندازه‌گیری دقیق، سیستمهای مدرن تولیدی، تصمیم‌گیری و کاربرد کامپیوتر در مهندسی صنایع، طراحی کارخانه و اصول حمل و نقل مواد، ارگونومی و سیستمهای انسان و ماشین و کارگاه‌های تراش، ریخته‌گری و جوشکاری می‌باشد که به مدد آنها توانایی‌های کاربردی دانشجویان را تضمین می‌نماید.
گرایش های این رشته در مقطع کارشناسی
در مقطع کارشناسی چهار گرایش: تولید صنعتی، برنامه ریزی و تحلیل سیستم ها، تکنولوژی صنعتی و ایمنی صنعتی وجود دارد. البته این نکته هم باید گفته بشه که تنها ۱۰ الی ۱۵ واحد از این گرایش ها با هم تفاوت دارند و از ۱۴۲ واحدی که باید پاس شوند بقیه واحد ها شبیه به یکدیگر هستند.
- هدف از گرایش تولید صنعتی تربیت افرادی متخصص و به اصطلاح میتوان گفت مدیران تولید.
- گرایش تحلیل سیستم ها بیشتر توجه خود را بر روی راهکار هایی اتوماسیونی و سیستمی میپردازد.
- گرایش تکنولوژی صنعتی شباهت نه چندان نزدیک به مهندسی مکانیک پیدا میکند و نسبت به دو گرایش قبل فنی تر میشود . تربیت فردی آشنا به تکنولوژی های روز دنیا و کار با آنها در محیط کارخانه را دارد.
- گرایش ایمنی صنعتی مسائل و مشکلات ایمنی کارها را بررسی میکند. مانند الاینده بودن یا زیست محیطی بودن فعالیت ها . همچنین ایمنی در کار.
منابع دروس کارشناسی ارشد مهندسی صنایع:
زبان عمومی و تخصصی ( 30 سوال در ارشد)
منابع مهم:
- زبان تخصصی مهندسی صنایع و سیستم رضا نعمتی
- زبان عمومی ارشد زیر ذره بین الناز یوسف زاده و هادی جهانشاهی
تحقیق در عملیات (1و2) ( 20 سوال در ارشد)
منابع مهم :
- کتاب تحقیق در عملیات دکتر مختار بازار
- کتاب حمدی طه
- کتاب پژوهش عملیاتی دکتر مهرگان
تئوری احتمال و امار مهندسی ( 20 سوال در ارشد)
منابع مهم :
- کتاب مبانی احتمال امیر ایمن پور
- کتاب آمار مهندسی امیر ایمن پور
دروس تخصصی ( طرح ریزی واحدهای صنعتی ، کنتل کیفیت آماری ، برنامه ریزی و کنترل پروژه ، برنامه ریزی و کنترل تولید و موجودی ها ، اقتصاد مهندسی ) ( 50 سوال در ارشد)
منابع مهم :
- کتاب طرح ریزی واحدهای صنعتی محمد هادی نیکوفر و وحید عبداله زاده
- کتاب کنترل کیفیت آماری امیرحسین امیری و مهدی کوشا
- کتاب برنامه ریزی و کنترل پروژه مجتبی گلشنی
- کتاب برنامه ریزی و کنترل تولید محمد هادی نیکوفر و وحید عبداله زاده.
- کتاب اقتصاد مهندسی پیام عباس زاده
ریاضی عمومی 1 و 2 ( 20 سوال در ارشد )
منابع مهم:
- کتاب ریاضی 1و 2 مسعود آقاسی
اقتصاد عمومی 1 و 2 ( 20 سوال در ارشد )
منبع مهم:
- کتاب اقتصاد عمومی محسن نظری
اصول مدیرت و تئوری سازمان ( 20 سوال در ارشد )
منبع مهم:
- کتاب مدیریت عمومی مهدی الوانی
- کتاب مبانی سازمان و مدیریت علی رضائیان علی اصغر پور عزت
- کتاب جامع مدیریت مهرداد پرچ
ضریب دروس کارشناسی ارشد صنایع 96
گرایش | دروس | ||||||
تحقیق در عملیات | احتمال و امار | دروس تخصصی | ریاضی 1و2 | اقتصاد 1و2 | اصول مدیریت | زبان | |
گرایش های مشترک* | 3 | 2 | 5 | 0 | 0 | 0 | 2 |
سیستم های کلان اقتصادی | 1 | 1 | 0 | 1 | 1 | 0 | 1 |
مدیریت مهندسی | 2 | 2 | 1 | 0 | 0 | 1 | 2 |
بهینه سازی سیستم ها، سیستم سلامت، مدیریت نوآوری، سیستم مالی، لجستیک و زنجیره تامین، مدیریت پروژه
منابع دکتری مهندسی صنایع:
- مجموعه دروس تخصصی در سطح کارشناسی ( تحقیق در عملیات 1.2 ، تئوری احتمالات و آمار مهندسی )
منابع مهم :
- کتاب تحقیق در عملیات دکتر مختار بازارا، حمدی طه،
- کتاب پژوهش عملیاتی دکتر مهرگان
مجموعه دروس تخصصی در سطح کارشناسی ارشد ( طراحی سیستم های صنعتی)
- استعداد تحصیلی
- زبان
نمونه کارنامه و ظرفیت پذیرش کارشناسی ارشد مهندسی صنایع دانشگاه های تهران و تبریز 96
6 سال پیش