به گزارش سایت خبری ساعدنیوز و بخ نقل از فرارو، یک تحلیلگر مسائل خاورمیانه گفت: «مواضعی که وزرای امور خارجه ایران، قطر، ترکیه و عراق در نشست اخیر دوحه اتخاذ کردند، نشان می‌دهد که یک جریان جدیدی در منطقه در حال شکل گیری است که اگر در آینده کشور‌های امارات و عربستان و مصر بخواهند به سیاست‌های فعلی خود در قبال قطر ادامه دهند، این ائتلاف می‌تواند شرایط را برای دوحه بهبود ببخشد. البته الان شرایط میان کشور‌های عربستان و امارات در خصوص یمن اصلا مناسب نیست و بعید نیست این دو کشور هم به خاطر همین مسائل از هم فاصله بگیرند. آن‌ها از ابتدای جنگ با یکدیگر همکاری داشتند، اما حالا به نظر می‌رسد بر سر ماجرای آتش بس اختلافاتی میانشان بروز پیدا کرده است.»
بعد از انکه امیر قطر دعوت رسمی پادشاه عربستان برای حضور در نشست شورای همکاری خلیج فارس را رد کرد، نشستی در دوحه برگزار شد که در آن وزرای خارجه کشور‌های ایران، عراق و ترکیه حضور داشتند. البته اخبار زیادی از این نشست منتشر نشد، ولی توییت اخیر محمدجواد ظریف و عکسی که او از این نشست منتشر کرد، این گمانه زنی را ایجاد کرده که ممکن است ائتلاف جدیدی در منطقه با محوریت این کشور‌ها شکل بگیرد.
ظریف در باره این نشست نوشت: «در مجمع دوحه چنین گفتم: تحریم‌ها هرگز موثر نبوده اند. تحریم‌ها به مردم عادی ایران آسیب می‌زنند، اما سیاست‌ها را تغییر نمی‌دهند. این چرخش سیاست‌های آمریکا بود که امکان گفتگو با ایران را فراهم کرد. همان پویایی امروز هم صادق است. ایران و سه کشور اروپایی به اضافه روسیه و چین هنوز دورهم مانده اند و این آمریکا بود که تصمیم گرفت از توافق این جمع خارج شود و خشونت و هرج و مرج بکارد.» بنابراین حالا برخی کارشناسان به این جمع‌بندی رسیده اند که ممکن است در آینده نزدیک ائتلافی میان این کشور‌ها ایجاد شود و در برابر ائتلاف کشور‌هایی مانند عربستان، امارات، مصر و... قرار بگیرد.
در همین خصوص اصغر زارع تحلیلگر مسائل خاورمیانه طی گفتگو با فرارو عنوان کرد: «بعد از برگزاری جلسه شورای همکاری خلیج فارس در ریاض و علی رقم دعوتی که شخصا پادشاه عربسان از امیر قطر انجام داد و وی حاضر به شرکت در آن نشد، بلافاصله نشستی در دوحه پایتخت قطر برگزار شد که وزرای خارجه چندین کشور منطقه از جمله ایران و ترکیه و عراق هم در آن حضور داشتند. در این نشست دولت قطر تلاش کرد رویکرد‌های جدیدی را در خصوص مسائل منطقه مطرح کند. در همین راستا پیش‌تر هم قطر اعلام کرده بود که به دنبال ایجاد یک ترتیبات امنیتی جدید در منطقه است که با همکاری ایران و ترکیه و عراق آن را دنبال خواهد کرد.»
وی تاکید کرد: «دلیل عمده این رویکرد جدید قطر، عربستان است. رفتار‌های پدرخوانده‌ای سعودی‌ها که در شورای همکاری خلیج فارس نفوذ و سلطه بالایی را برای خودشان ایجاد کرده و باعث شده که سیاست‌های عربستان به عنوان اساس رویکرد این شورا در دستور کار قرار می‌گرفت. اما بعد از اینکه اختلافاتی میان کشور‌های حوزه خلیج فارس به خصوص میان عربستان و قطر اتفاق افتاد و بعد از ان هم کشور‌هایی مانند کویت و امارات و مصر به پیروی از عربستان روابط خود را با قطر قطع کردند و حتی تا جایی پیش رفتند که قطر را در یک محاصره همه جانبه قرار دادند و بعد هم طی این دوسال سعی کردند با انتساب عملیات تروریسیتی به قطر، شرایط این کشور را تحت تاثیر قرار دهند، دوحه به طور کلی حساب خود را از ان جدا کرد و به سمت ایران، ترکیه و عراق گرایش پیدا کرد.»
زارعی تصریح کرد: «البته گرایش قطر به سمت ایران مختص چند وقت اخیر نیست. در دوره‌ای پرتنش میان ایران و جامعه جهانی در شرایطی که عربستان سعودی از اعضای شورای همکاری خلیج فارس سعی داشتند فضای حمله نظامی به ایران را فراهم کنند، قطر قرارداد افزایش همکاری‌های امنیتی و مبارزه با تروریسم با ایران امضا کرد. اصلا به طور کلی قطر در میان شش کشور شورای همکاری نسبت به امارات، بحرین و عربستان روابط گرم تری با ایران داشته و در مقاطع پرتنش میان ایران و شورای همکاری رفت و آمد‌های دیپلماتیک میان دو طرف برقرار بوده و حتی در برخی مواقع قطر میانجی کاهش تنش‌ها بین ایران و شورا بوده است. در زمان میزبانی اجلاس رهبران عضو شورای همکاری خلیج فارس از سوی قطر، این کشور برای اولین بار در تاریخ شورای همکاری از رئیس جمهور ایران برای شرکت در این نشست دعوت کرد.»
او افزود: «بنابراین الان این کشور‌ها سعی دارند یک جریان مقابله‌ای در برابر عربستان و متحدانش ایجاد کنند تا به نوعی شرایط منطقه را به یک ثبات نسبی برسانند. دولت قطر اعتقاد دارد که شورای همکاری خلیج فارس از ان اهداف و اصول بنیادین خود که در سال ۱۹۷۹ به واسطه آن‌ها به وجود آمد، فاصله گرفته و لازم است تغییراتی در این شورا ایجاد شود. زیرا در شرایط فعلی این شورا به نوعی ابزاری برای اهداف آل سعود است. این دیدگاه قطر اصلا بی راه نیست و اگر نگاهی به چندین دوره اجلاس شورای همکاری بی اندازید می‌بینید که الان سال‌هاست که جنس رویکرد خروجی این شورا با گذشته تفاوت بسیاری دارد.»
این استاد دانشگاه در خصوص نشست اخیر در دوحه گفت: «مواضعی که وزرای امور خارجه ایران، قطر، ترکیه و عراق اتخاذ کردند، نشان می‌دهد که یک جریان جدیدی در منطقه در حال شکل گیری است که اگر در آینده کشور‌های امارات و عربستان و مصر بخواهند به سیاست‌های فعلی خود در قبال قطر ادامه دهند، این ائتلاف می‌تواند شرایط را برای دوحه بهبود ببخشد. البته الان شرایط میان کشور‌های عربستان و امارات در خصوص یمن اصلا مناسب نیست و بعید نیست این دو کشور هم به خاطر همین مسائل از هم فاصله بگیرند. آن‌ها از ابتدای جنگ با یکدیگر همکاری داشتند، اما حالا به نظر می‌رسد بر سر ماجرای آتش بس اختلافاتی میانشان بروز پیدا کرده است.»
وی تصریح کرد: «اماراتی‌ها الان با نزدیک شدن به دولت اسبق یمن و جریانات وابسته به آقای علی عبدالله صالح که در همان کودتای یمن کشته شد، سعی دارند همان جریان را مجددا به روی کار بیاورند. اما عربستانی‌ها همواره به دنبال بازگرداندن دولت مستعفی عبدربه منصور هادی است؛ بنابراین به نظر می‌رسد با طولانی شدن جنگ در یمن شرایط میان عربستان و امارات تا حدود زیادی متلاطم شده است. از طرف دیگر دولت عمان هم به عنوان یک دولت میانه رو و صلح جو در شورای همکاری خلیج فارس سعی کرده یک خط مشی مستقل در مسائل منطقه‌ای دنبال کند. این‌ها نشان می‌دهد که ساختار شورای همکاری خلیج فارس دیگر مثل گذشته اتحاد و انسجام لازم را ندارند و زمینه‌های فروپاشی این شورا آرام آرام در حال فراهم شدن است و بعید نیست برخی از این کشور‌ها به ائتلاف ایران و قطرو عراق و ترکیه بپیوندند.»
این تحلیلگر مسائل خاورمیانه در پاسخ به این سوال که آیا تقابلی که در حال شکل گیری به صورت منسجم در منطقه است، برای کشور‌ها تبعاتی نخواهد داشت، گفت: «قطعا اگر قرار باشد این تقابل همینطور ادامه پیدا کند در منطقه شرایط متشنجی ایجاد خواهد کرد. همین الان اگر به وضعیت منطقه دقت کنید اختلافات و دشمنی‌ها میان متحدان عربستان با ایران و قطر و بعضا ترکیه و عراق باعث شده که وضعیت با ثباتی در منطقه حاکم نباشد. البته از قدیم الایان این تنش‌ها وجود داشته و یک زمانی تقابل میان کشور‌های عرب و عجم بود، اما الان کشور‌های عربی هم از یکدیگر فاصله گرفته اند و این بر سطح تنش افزوده است. الان اصل ماجرا هم به این برمی‌گردد که حمایت‌های آل سعود از ایالات متحده و اسرائیل باعث نارضایتی و ناراحتی بسیاری از کشور‌ها شده و شکاف میان کشور‌های منطقه را زیاد کرده است.»
