سقط جنین در اسلام چه حکمی دارد ؟
هنگامی که جنینی در بدن مادر شکل می گیرد و در هر روشی قبل از تولد، از بدن او مرده خارج شود. می گویند جنین سقط شده است. آمار و ارقام نشان می دهد سالانه حدود 40 تا 50 میلیون جنین در سرتاسر جهان سقط می شود و بر اساس اعلام وزارت بهداشت میزان کورتاژ در ایران به 220 هزار مورد در سال می رسد. مدرنیزه شدن سبک زندگی، مشکلات اقتصادی و قبح روابط نامشروع همگی از دلایل رایج برای سقط نوزادان هستند.لازم نيست كه خلقت بچه در هنگام زايمان تمام باشد، بلكه اگر خون بسته اى هم از رحم زن خارج شود و خود او بداند، يا چهار نفر قابله بگويند كه اگر آن خون بسته در رحم می ماند، انسان می شد، چنانچه خونى را تا ده روز همراه آن ببيند، خون نفاس است.ممكن است خون نفاس، در يک آن بيشتر نيايد ولى بيشتر از ده روز نمی شود. و اگر از ده روز گذشت روز دهم غسل نفاس می کند و خون بعد از ده روز استحاضه حساب می شود.بنا به فتوای فقهای شیعه سقط جنین، پیش از دمیده شدن روح در جنین یا پس از آن، از راه مشروع باشد یا از راه زنا، با رضایت والدین باشد یا بدون رضایت آنان و در هر مرحله ای از مراحل رشد که باشد، حرام است.درباره جواز سقط جنین در جایی که بقای آن در رحم برای سلامتی مادر ضرر داشته باشد یا جنین ناقص باشد و یا جنین نامشروعی که بودن آن، آبرو و سلامتی مادر را به خطر می اندازد، میان فقهای شیعه اختلاف نظر است.
آیا بعد سقط جنین غسل واجب است؟
پرسش: اگر خانمی سقط جنین زیر چهار ماه داشته باشد، وظیفه ی او چیست؟
پاسخ آیت الله مکارم شیرازی: باید طبق وظیفه استحاضه عمل نموده و عبادات خود را انجام دهد و درعین حال، از کار های دیگری که بر حائض حرام است دوری کند. اگر قبل از گذشتن ده روز از سقط، پاک شود و دوباره خون ببیند (حتی لکه کمرنگ)، چنانچه (مجموع پاکی و خون) از ده روز نگذرد به همین شیوه عمل می کند. ولی اگر خون، بیشتر از ده روز ادامه پیدا کند، بقیه را به دستور استحاضه عمل می نماید.
پرسش: اگر زنی سقط جنین کرده باشد، خونی که بعد از سقط جنین بیرون می آید آیا نفاس حساب می شود؟
پاسخ آیت الله وحید خراسانی: لازم نیست خلقت بچه تمام شده باشد، بلکه اگر ناتمام نیز باشد - در صورتی که عرفاً بگویند زاییده است - خونی که تا ده روز ببیند خون نفاس است، و در صورت شک در صدق زاییدن به نظر عرف، آن خون محکوم به احکام نفاس نیست.
پاسخ آیت الله وحید خراسانی: بنابر احتیاط واجب کار هایی را که بر نفساء حرام است ترک کند و کار هایی را که بر مستحاضه واجب است انجام دهد، تا زمانی که خونریزی او به حالت طبیعی برگردد.
حکم سقط جنین غیر مشروع چیست؟
در صورتی که حمل از راه زنا و غیر مشروع باشد و حفظ جان و حرمت و آبروی زن متوقف بر سقط جنین باشد، برخی از فقها مانند سید عبدالاعلی سبزواری، مطلقا سقط جنین را جایز نمی دانند.طبق فتوای آیت الله خویی، اگر پیش از دمیده شدن روح در جنین باشد و بقای آن برای مادر حرج و مشکل داشته باشد و امکان سفر به محل دوردستی برای وضع حمل نباشد، سقط جنین جایز است و در صورت دمیده شدن روح، سقط مطلقاً جایز نبوده و زن حامله از زنا می تواند به نقطه دوری سفر کرده و در آنجا وضع حمل نماید.آیت الله مکارم شیرازی در جواب این استفتاء «دختری از زنا حامله شده است در صورت پی بردن خانواده، احتمال کشتن وی وجود دارد، آیا می تواند سقط جنین کند؟» گفته است: در صورتی که واقعاً جان او در خطر باشد و جنین به چهار ماهگی نرسیده باشد، مجاز است سقط جنین کند.
حکم دیه سقط جنین ۴۰ روزه چیست؟
هرچند با ظهور سقط جنین دارویی و خدمات دارویی سقط جنین از راه دور ، به رغم تمام محدودیت های قانونی، گزینه های سقط جنین سالم در اختیار زنان قرار گرفته است. بسیاری از زنان کشورهای مسلمان یا مناطقی که قانونهای سفت و سختی برای سقط جنین دارند می توانند به صورت آنلاین از خدمات دارویی راه دور در مورد مصرف شخصی قرصهای سقط جنین مشاوره بگیرند.سقط جنین در اسلام به دلیل وجود مشکلات و سختی های مالی جایز نمی شود.ناقص بودن جنین، مجوز شرعی برای سقط جنین در اسلام، حتی قبل از دمیده شدن روح در آن محسوب نمی شود، ولی اگر تهدید حیات مادر بر اثر استمرار حاملگی مستند به نظر پزشک متخصص و مورد اطمینان باشد، سقط جنین قبل از دمیده شدن روح در آن اشکال ندارد. از بین بردن نطفه بعد از استقرار آن در رحم و همچنین سقط جنین در هیچ یک از مراحل بعدی جایز نیست.اگر تشخیص بیماری در جنین قطعی است و داشتن و نگه داشتن چنین فرزندی موجب حرج می باشد، در این صورت جایز است قبل از دمیدن شدن روح، جنین را اسقاط کنند؛ ولی بنابر احتیاط، دیه آن باید پرداخت شود. در فرض مرقوم دیه ثابت می شود و به عهده دکتر است.جنین به مدت 45 روز، نطفه است. و دیه سقط جنین در اسلام آن در این مدت 30مثقال شرعى طلاى سکه دار است که هر مثقال، هیجده نخود مى باشد، پس از آن، 44روز علقه یعنى خون بسته شده است و دیه آن 40 مثقال است، بعد، 40 روز پاره گوشتى است، که دیه آن 50مثقال است. (که مجموع چهار ماه مى شود) پس از آن به صورت استخوان مى شود.و دیه آن 80 مثقال است. بعد گوشت روییده و صورت بندى مى شود، و دیه آن 100 مثقال است. و همین که روح در آن دمیده شد، چنانچه پسر باشد دیه او 1100 مثقال و اگر دختر باشد525ثقال شرعى طلاى سکه دار است.اگر عوض هر یک مثقال طلا، ده درهم نقره بدهند کافى است و اگر زن حامله از روى عمد کارى کند که جنین او سقط شود باید دیه آن را به تفصیلى که بیان شد به وارث جنین بپردازد و خود او از این دیه ارث نمى برد.
نظرات آیت الله خامنه ای درباره سقط جنین به صورت پرسش و پاسخ
سؤال: پزشکان متخصص میتوانند از طریق استفاده از روشها و دستگاه های جدید، نواقص جنین در دوران بارداری را تشخیص دهند و با توجه به مشکلاتی که افراد ناقص الخلقه بعد از تولد در دوران زندگی با آن مواجه می شوند، آیا سقط جنینی که پزشک متخصص و مورد اطمینان آن را ناقص الخلقه تشخیص داده، جایز است؟
جواب: سقط جنين در هر سنّی به مجرّد ناقص الخلقه بودن آن و يا مشکلاتی که در زندگی با آن مواجه می شود، جايز نمی شود.
سؤال: آیا از بین بردن نطفه منعقدشده ای که در رحم مستقر شده، قبل رسیدن به مرحله علقه که تقریباً چهل روز طول میکشد، جایز است؟ و اصولاً در کدامیک از مراحل ذیل سقط جنین حرام است:
1 ـ نطفه استقرار یافته در رحم،
2 ـ علقه،
3 ـ مضغه،
4 ـ عظام (قبل از دمیدن روح).
جواب: از بين بردن نطفه بعد از استقرار آن در رحم و همچنين سقط جنين در هيچ يک از مراحل بعدی جايز نيست.
سؤال: آیا سقط جنینی که نطفه اش با وطی به شبهه توسط فرد غیرمسلمان و یا با زنا منعقد شده، جایز است؟
جواب: جايز نيست.
سؤال: آیا سقط جنین بر اثر مشکلات اقتصادی جایز است؟
جواب: سقط جنين به مجرّد وجود مشکلات و سختیهای اقتصادی جايز نمیشود.
سؤال: پزشک بعد از معاینه در ماههای اول حاملگی به زن گفته است که استمرار بارداری احتمال خطر جانی برای او دارد و در صورتی که حاملگی ادامه پیدا کند، فرزندش ناقص الخلقه متولد خواهد شد و به همین دلیل پزشک دستور سقط جنین داده است، آیا این کار جایز است؟ و آیا سقط جنین قبل از دمیده شدن روح به آن جایز است؟
جواب: ناقص الخلقه بودن جنين، مجوّز شرعی برای سقط جنين حتّی قبل از ولوج روح در آن محسوب نمیشود، ولی اگر تهديد حيات مادر بر اثر استمرار حاملگی مستند به نظر پزشک متخصص و مورد اطمينان باشد، سقط جنين قبل از ولوج روح در آن اشکال ندارد.
سؤال: بعضی از زوجها، مبتلا به بیماریهای خونی بوده و دارای ژن معیوب هستند و در نتیجه ناقل بیماری به فرزندان خود هستند و احتمال این که این فرزندان مبتلا به بیماریهای شدید باشند، بسیار زیاد است و چنین کودکانی از بدو تولّد تا پایان عمر، دائما در وضع مشقّت باری به سر خواهند برد. مثلاً بیماران هموفیلی همواره ممکن است با کوچکترین ضربهای دچار خونریزی شدید منجر به فوت و فلج شوند. حال آیا با توجّه به این که تشخیص این بیماری در هفته های اوّل بارداری ممکن است آیا سقط جنین در چنین مواردی جایز است؟
جواب: اگر تشخيص بيماری در جنين قطعی است و داشتن و نگهداشتن چنين فرزندی موجب حرج میباشد، در اين صورت جايز است قبل از دميده شدن روح، جنين را اسقاط کنند ولی بنا بر احتياط، ديه آن بايد پرداخت شود.
قانون مجازات اسلامی
طبق ماده ۳۰۶ قانون مجازات اسلامی، مصوب ۱۳۹۲ش و مواد ۶۲۲، ۶۲۳ و ۶۲۴ کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) مصوب ۱۳۷۵ش، سقط جنین جرم محسوب شده و برای آن مجازات هایی مانند: دیه و تعزیر در نظر گرفته شده است.در تبصره ماده ۷۱۸ قانون مجازات اسلامی آمده است که هرگاه جنینی که بقای آن برای مادر خطر جانی دارد به منظور حفظ نفس مادر سقط شود، دیه ثابت نمی شود.مطابق ماده ۳۰۶ قانون مجازات اسلامی جنایت عمدی بر جنین، هر چند پس از حلول روح باشد، موجب قصاص نیست. در این صورت شخص علاوه بر پرداخت دیه به مجازات تعزیری محکوم می شود.در ماده ۷۱۶ قانون مجازات اسلامی مقدار دیه جنین به تبعیت از حکم فقهی آن و با توجه به مراحل رشد جنین از طرف قانون گذار تعیین شده است.
وقایع مهم ماه محرم + تاریخ شروع و پایان محرم در سال 1401
