به گزارش سایت خبری ساعد نیوز به نقل از ایرنا، رییس جمهوری آمریکا روز جمعه ۲۸ آبان ماه قدرت را به طور موقت به خانم هریس معاون خود واگذار کرد تا برای عمل «روتین کلونوسکپی» تحت بیهوشی قرار بگیرد. به این ترتیب هریس، نخستین زنی است که در تاریخ آمریکا هر چند برای چند ساعت به صورت موقت رییس جمهوری آمریکا شد.
سلامت جسمی و حتی روانی بایدن ۷۹ ساله موضوع تازه ای نیست و همواره مورد توجه و انتقاد رسانه ها و مخالفان او طی یکسال گذشته قرار گرفته است؛ انتقاداتی که از زمان رقابت های انتخاباتی ۲۰۲۰ شروع شد و تا به امروز ادامه یافته است.
گاف های دردسرساز بایدن
گاف ها و اشتباهات مکرر سالخورده ترین رییس جمهوری آمریکا در این مدت کوتاهی که بر کرسی ریاست جمهوری این کشور تکیه زده، وضعیت سلامت جسمی و ذهنی او را به شدت زیر سوال برده است.
طوری که همین گاف های مداوم باعث شد چندی پیش جدی ترین انتقاد از سوی «رونی جکسون» پزشک سابق کاخ سفید و نماینده کنونی حزب جمهوری خواه از ایالت تگزاس در مجلس نمایندگان علیه او صورت گیرد. جکسون نسبت به سلامت جسمی و روانی بایدن ابراز تردید کرد و در مصاحبه با «فاکس نیوز» گفت: «این موضوع فقط در حال بدتر شدن است و حدس بزنید؛ چرا؟ ما هر روز در حال وقوع آن جلوی چشمان خودمان هستیم.»
بایدن از ۱۹ بهمن ۹۹ تا ۷ مرداد امسال حدود ۱۰ بار گاف داده که به شماری از آن اشاره می شود؛
از چُرت بایدن در دیدار با «نفتالی بنت» نخست وزیر رژیم صهیونیستی و نیز در جریان اجلاس اقلیمی «گلاسکو» که بگذریم، تازه ترین مورد آن به سخنرانی او در ایالت پنسیلوانیا برمی گردد . رییس جمهوری آمریکا در جریان این سخنرانی مدعی شد که به سه دلیل نامزد انتخابات ریاست جمهوری آمریکا شده اما در ادامه فقط به دو دلیل اشاره کرد!
بایدن چند ماه پیش در سخنرانی خود در کارولینای شمالی، تاکید کرد که کرونا تعداد بیشتری از آمریکایی ها را در مقایسه با قربانیان مجموع جنگ های آمریکا در قرن گذشته به کام مرگ کشانده است اما وی هنگام نام بردن از این جنگ ها، از جنگ خیالی آمریکا و ایران نام برد که هرگز وجود خارجی نداشته است.
اما اشتباهات لفظی بایدن به جنگ خیالی ایران و آمریکا محدود نماند و او در همان روز در یک کنفرانس خبری در کاخ سفید هم حرکاتی غیرعادی را بروز داد و هنگام پاسخگویی به برخی از سوالات خبرنگاران در خصوص لایحه اصلاحات زیرساختی، پاسخ های خود را زمزمه کرد.
رییس جمهوری آمریکا پیشتر هم در نشست خبری مشترک با نخست وزیر ژاپن در اظهار نظری درباره برجام به جای عبارت «JCPOA» یا همانJoint Comprehensive Plan of Action (برنامه جامع اقدام مشترک)، عبارت «JOPCA» را به کار برده بود.
بایدن خردادماه امسال در جریان نشست «گروه ۷»، درحالی که در مورد کمک بشردوستانه به کشورهای جنگ زده صحبت می کرد نام کشور «سوریه» را به اشتباه «لیبی» عنوان کرد؛ آن هم نه یک بار بلکه سه بار. پس از آن، مشاوران رییس جمهوری آمریکا اعلام کردند که منظور وی از لیبی، سوریه بوده است.
بایدن چندی پیش نام «محمد اشرف غنی» رییس جمهوری سابق افغانستان را به اشتباه «کیانی» خطاب کرد. همچنین بایدن با خطاب قرار دادن «کامالا هریس» معاون خود با عنوان «خانم رییس جمهور» و نیز فراموش کردن اسامی برخی مقامات عالی رتبه تیم خود به مرکز حملات و حتی تمسخر جمهوریخواهان تبدیل شده است.
نگاه قانون اساسی آمریکا به انتقال قدرت
واگذاری قدرت رییس جمهوری به معاون خود پیش از این نیز سابقه داشته است. «جورج دبلیو بوش» چهل وسومین رییس جمهوری آمریکا نیز در سال های ۲۰۰۲ و ۲۰۰۷ که برای معاینه پزشکی سالانه نیاز به بیهوشی کامل داشت، قدرت خود را به معاونش واگذار کرده بود.
در ماه های پایانی دولت ترامپ با تسخیر کنگره بار دیگر این موضوع مطرح شد. همچنین با تغییر موقت قدرت چند روز پیش در ساختار قوه مجریه آمریکا، بار دیگر بسیاری از ناظران بر قانون اساسی ایالات متحده تمرکز کرده اند.
در واگذاری موقت یا دائمی قدرت رییس جمهوری آمریکا به معاون باید به متمم ۲۵ قانون اساسی آمریکا رجوع کرد. متمم ۲۵ ام به معاون رئیس جمهور اجازه می دهد که در صورت ناتوانی رئیس جمهور از انجام وظایفش - مثلاً ناتوانی به خاطر مشکلات جسمی یا روحی - جای وی را بگیرد.
با استناد به متمم مذکور، بایدن به طور موقت و برای چند ساعت اختیارات را به هریس واگذار کرد اما قضیه ترامپ با شرایط کنونی متفاوت است.
فشار بر ترامپ را باید در چارچوب بند چهارم متمم ۲۵ تفسیر کرد. بند چهارم متمم که در سال ۱۹۶۷ به تصویب رسید قید می کند که اگر معاون رییس جمهوری و اکثریت هیات دولت (۱۵ وزیر اصلی کابینه) در مورد بی کفایتی رئیس جمهوری هم عقیده باشند، می توانند او را ناتوان از انجام وظایفش معرفی کنند.
کمتر از دو هفته مانده به پایان دوره ریاست جمهوری ترامپ، در پی حمله طرفداران وی به ساختمان کنگره در روز ۶ ژانویه (۱۷ دی ۹۹)، اعضای دموکرات کمیسیون قضائی مجلس نمایندگان با ارسال نامه ای به «مایک پنس» معاون وقت ریاست جمهوری، خواستار سلب اختیار از ترامپ شدند.
در مجموع اگرچه سازوکاری قانونی برای برکناری رییس جمهور در قانون اساسی آمریکا ارائه شده و حتی در دوره هایی با توجه به استعفای رییس جمهوری، فوت او و حتی بستری شدن در بیمارستان، متمم ۲۵ ام به جریان افتاده اما تاکنون از آن برای برکناری یک رئیس جمهوری در این کشور استفاده نشده است.
تغییر قدرت در کاخ سفید و تاثیر آن بر معادلات با تهران
روابط جمهوری اسلامی ایران که انتظار می رفت با روی کار آمدن بایدن و استقبال دموکرات ها از احیای برجام، ترمیم یابد تا به امروز تغییر چندانی نیافته است. بنابراین مواضع بایدن و تیم او برای حل اختلافات هنوز از سطح شعار فراتر نرفته و هیچ گونه تحریم و تنگنای اقتصادی از تهران برداشته نشده است.
اگرچه بایدن و هریس در برخی مسائل داخلی آمریکا با یکدیگر اختلاف نظر دارند اما رویکرد معاون رییس جمهوری در قبال جمهوری اسلامی و برجام را نمی توان خارج از چارچوب رفتاری طیف دموکرات و سیاست ۱۰ ماه گذشته دولت بایدن جستجو کرد.
دموکرات ها از جمله خانم هریس در رقابت های انتخاباتی برای تاختن بر ترامپ، سیاست های وی را در قبال ایران به چالش می کشیدند. هریس در یکی از سخنرانی های خود در آستانه انتخابات با بیان اینکه «رویکرد ترامپ در قبال ایران، آمریکا را منزوی کرده»، گفته بود: دولت ترامپ مساله تحریم های تسلیحاتی علیه ایران را به سازمان ملل برد و فقط یک کشور دیگر به نفع ما رای داد.
اشاره هریس به نشست شورای امنیت سازمان ملل بود که تنها کشور ذره ای جمهوری دومینیکن در کنار نماینده آمریکا ایستاد و از ۱۵ عضو دائم و غیردائم شورای امنیت، نمایندگان دیگر کشورها از جمله متحدان اروپایی به قطعنامه ضدایرانی رای ممتنع دادند و چین و روسیه نیز درآن نشست، قطعنامه آمریکایی را وتو کردند.
در موضوع برجام نیز هریس نگاهی همچون بایدن به مسائل هسته ای و مذاکرات ششگانه گذشته در وین دارد. معاون رییس جمهوری آمریکا حدود دو هفته پیش در سخنانی اظهار کرد که «تمایل واشنگتن برای بازگشت به برجام روشن است»؛ موضعی تکراری که بارها از زبان بایدن و دیگر کاخ سفیدنشینان جاری شده است. رفتار آمریکا اما با نتایج عینی و ملموس از جمله لغو تحریم ها است که می تواند اثربخش و احیاکننده برجام باشد.
