ویتامین ها ترکیبات آلی هستند که بدن برای فعالیت های روزانه خود به آنها نیاز دارد. ویتامین ها در سوخت و ساز مواد غذایی و اعمال حیاتی بدن نقش دارند؛ در صورتی که ویتامین به اندازه کافی به بدن نرسد باعث به وجود آمدن بیماری های مختلف مثل بری بری و پلاگر می شود. ویتامین ها علاوه بر نقشی که در سوخت و ساز بدن دارند، به جذب مواد غذایی در روده نیز به عنوان چیزی شبیه به کاتالیزرو عمل می کنند. به طور کلی، هر یک از ویتامین ها نقش خاصی در بدن ایفا می کنند و مصرف بیش از حد و یا کمبود آنها به بدن آسیب می رساند.
رابطه اضافه وزن و ویتامین ها
امروزه تاثیر قرص مولتی ویتامین بر افزایش اشتها بیش از پیش خود را نشان داده به طوری که خیلی از افراد به دلیل نگرانی از افزایش وزن به سراغ این قرص ها نمی روند. برخی از افراد اضافه وزن خود را بر گردن مولتی ویتامین ها می اندازند ولی از این واقعیت غافلند که با قطع این قرص ها تنها بدن خود را از دریافت ویتامین ها و مواد معدنی محروم می کنند. قرص های ویتامین، بخاطر نداشتن کالری، باعث اضافه وزن نمی شوند اما کمبود ویتامین در بدن یا مصرف دوز بالایی از این قرص ها در طولانی مدت، منجر به چاقی خواهد شد. نکته مهم این است که شما باید از یک رژیم غذایی متعادل، که حاوی مقادیر کافی از همه ویتامین ها می باشد و نیاز بدن را تامین می کند؛ پیروی کنید. به یاد داشته باشید که به هیچ عنوان نمی توانید بدون دادن آزمایش خون و مشورت با پزشک، خودسرانه از مکمل ها استفاده کنید. بسیاری از غذا ها سرشار از ویتامین هستند و به همین خاطر ممکن است نیازی به مصرف مکمل اضافی نداشته باشید. غنی سازی مواد غذایی با ریزمغذی ها یکی از دلایل عمده جذب بیش از حد ویتامین و به دنبال آن چاقی است.
نقش ویتامین ها در افزایش وزن
از سوی دیگر، کمبود ویتامین یکی از دلایل شایع چاقی است، برای مثال، همه افراد به مقدار کافی ویتامین D، آهن، روی، پتاسیم، سلنیوم، ملاتونین، سروتونین و تائورین نیاز دارند، تا وزن بدن شان در محدوده سالم قرار بگیرد. مثلا ویتامین D از جذب و ذخیره بافت های جدید چربی جلوگیری می کند. علاوه بر آن، ویتامین D استخوان بندی بدن را تقویت می کند. بدن انسان می تواند به تنهایی ویتامین ها و هورمون ها را تولید کند و یا باید افراد از طریق غذا آن ها را دریافت کنند. فقط در موارد کمبود های حاد و پس از مشورت با پزشک، باید مکمل مصرف کرد. همچنین ترجیح شما باید دریافت ویتامین از غذا باشد، نه مکمل. در یک نگاه کلی، مکمل های ویتامین شما را چاق نمی کنند اما ممکن است مصرف آن ها با دارو تداخل داشته باشد و یا حتی مصرف آن ها در مقادیر بیش از حد مسمومیت ایجاد کند.
ویتامین A
مصرف ویتامین آ به مقدار کافی به کاهش وزن کمک می کند. از ویتامین A بیشتر برای مکمل های زیبایی مانند مکمل های تقویت مو و سلامت پوست استفاده می شود و کمتر کسی به نقش آن در چاقی یا لاغری توجه دارد اما ویتامین A یا رتینول نوعی همکاری غیر مستقیم در کمک به کاهش وزن دارد. این ویتامین می تواند سطح متابولیسم بدن را افزایش دهد.
ویتامین آ از دو منبع گیاهی و حیوانی تأمین می شود. ویتامین آ یک آنتی اکسیدان قوی است .این خاصیت باعث می شود که باعث از بین بردن آسیب رادیکال های آزاد بر سلولهای بدن از جمله پوست و مو شود. انتی اکسیدانها باعث پاکسازی مواد زائد در سیستم گوارشی می شوند که دلیل این مواد زائد اکثرا همین رادیکال های آزاد هستند.
- B1 (تیامین)
- B2(ریبوفلاوین)
- B3(نیاسین)
- B5(پانتوتنیک اسید)
- B6( پیرودوکسین)
- B7(بیوتین )
- B9(فولیک اسید)
- B12(کوبالامین)
B1 (تیامین)
به متابولیسم چربی ، پروتئین و کربوهیدراتها کمک کرده و برای پردازش چربی ، پروتئین و کربوهیدرات ها ضروری می باشد.متابولیسم سالم به شما تضمیم می کند که بدن از این ماده مغذی بجای ذخیره چربی بعنوان انرژی استفاده می کند. با افزایش میزان B1 در بدن اشتها به غذا کاهش یافته و مصرف انرژی در حال استراحت افزایش می یابد.
B6( پیرودوکسین)
باعث سوخت و ساز پروتئین می شود .کاهش سطح ویتامین B6 که با کاهش سروتونین در مغز همراه بوده و موجب افزایش اشتها می شود. سروتونین : نوعی انتقال دهنده عصبی است که در عموم به نام جاری کننده احساس خوب معروف بوده .مقداری از سروتونین در غشای سلولی دستگاه گوارش قرار دارد که باعث تحرکات روده و افزایش اشتها می گردد.
B12(کوبالامین)
این ویتامین باعث متابولیسم پروتئین و چربی ضروری بوده و برای عملکرد صحیح به ویتامین B6 و فولیک اسید نیازمند است.
ویتامین های ذکر شده در سوخت و ساز و متابولیسم بدن نقش داشته و باعث افزایش اشتها می شوند. این ویتامین محلول در آب است و در صورت مصرف بیش از اندازه از طریق ادرار دفع می گردد. بهتر است ویتامین های گروه ب صبح ها مصرف شوند زیرا این ویتامین به ویتامین انرپژی معروف است و یک روز پر انرژی را برای شما رقم می زند. در این صورت در صورت گرسنه شدن و افزایش اشتها نیز بین زمان صبحانه و ناهار شما فاصله کمی داشته و می توانید با دقت بر رژیم غذایی خود در وعده ناهار، غذا را به میزان همیشگی میل کنید تا دچار افزایش وزن نشوید. اگر می خواهید چاق شوید ویتامین ب بسیار کمک کننده است اما اگر لازم است از این ویتامین استفاده کنید اما دچار تغییر وزن نشوید بهتر است از مواد غذایی فیبر دار مثل سیب، کاهو، هویج در کنار غذا استفاده کنید. این مواد غذایی معده شما را پر می کنند و بقولی یک سیری کاذب به شما می دهند در حالیکه ویتامین های لازم را نیز به بدن شما می رسانند.
آیا برای کاهش وزن باید مکمل مصرف کرد؟
به طور کلی، افراد سالمی که از یک رژیم غذایی متعادل پیروی می کنند، می توانند بدون مصرف مکمل در محدوده وزنی سالم باقی بمانند اما کمبود ویتامین هایی مانند ویتامن B12 و ویتامین D در بین افراد بسیار رایج است. مصرف ویتامین B12 و ویتامین D برای افرادی که اضافه وزن دارند و مایل به کاهش وزن هستند، می تواند مفید باشد. همچنین مصرف مکمل ویتامین B12 و ویتامین D با افزایش وزن ارتباطی ندارد و برعکس، مکمل ویتامین B12 و ویتامین D کاملاً بی خطر می باشند.
خطرات احتمالی مصرف بیش از حد ویتامین ها چیست؟
زمانی که به طور طبیعی از طریق مواد غذایی موجود در برنامه غذایی خود مواد مغذی از جمله انواع ویتامین ها را دریافت می کنید بعید است که دریافت مقدار ویتامین ها بیش از اندازه شود. دریافت بیش از اندازه ویتامین ها معمولاً به مصرف مواد مکمل مربوط می شود که در صورتی که بیش از اندازه باشد و یا متناسب با نیاز بدن یک فرد نباشد می تواند منجر به بروز بیماری شود و حتی در موارد شدید خطرناک هم باشد. البته این موضوع در مورد ویتامین های محلول در چربی اتفاق می افتد و ویتامین های محلول در آب در صورتی که بیش از اندازه دریافت شود از بدن دفع می شود. مصرف بیش از حد ویتامین ها می تواند اثرات جانبی بر بدن داشته باشد که هر یک از آنها عبارتند از:
- ویتامین C: با وجود آنکه ویتامین C مسمومیت نسبتاً کمی دارد اما مقدار زیاد آن باعث اختلال در دستگاه گوارش از جمله اسهال، گرفتگی، حالت تهوع و استفراغ می شود و حتی در تشدید سر درد میگرنی نیز تأثیر می گذارد.
- ویتامین B3: مصرف بیش از حد این ویتامین باعث افزایش فشار خون، درد شکم، اختلال در بینایی و آسیب به کبد می شود.
- ویتامین B9: مصرف بیش از حد این ویتامین بر عملکرد ذهن تأثیر می گذارد و تأثیر سیستم ایمنی بدن را دچار اختلال می کند.
- ویتامین A: امکان ایجاد مسمویت از ویتامین A از طریق مواد غذایی تقریباً اتفاق نمی افتد و بیشتر به مصرف مکمل ها مربوط می شود. علائم مسمومیت از این ویتامین شامل تهوع، افزایش فشار مغز و در حالت بسیار شدید می تواند باعث مرگ شود.
- ویتامین D: مسمومیت با این ویتامین بر کاهش وزن، کاهش اشتها و ضربان نامنظم قلب شود. علاوه بر این سطح کلسیم خون را بالا می برد که در نهایت می تواند به بعضی از اندام ها بدن آسیب برساند.
- ویتامین E: مصرف بیش از حد ویتامین E منجر به لخته شدن خون و در نتیجه خونریزی و سکته مغزی می شود.
آیا مصرف بیش از حد ویتامین ها کشنده است؟
مرگ ناشی از مصرف بیش از حد ویتامین ها بسیار نادر است اما مواردی از مرگ و میر ناشی از مسمومیت با ویتامین نیز دیده شده است. به عنوان مثال مصرف بیش از 200 میلی گرم ویتامین A و یا مصرف 10 برابر بیش از میزان مصرف مجاز روزانه می تواند باعث افزایش فشار مایع نخاعی و در نهایت آسیب رسیدن به اندام های بدن شود. مصرف بیش از حد ویتامین D نیز در دراز مدت سطح کلسیم خون را بالا برده و می تواند منجر به مرگ شود. مصرف بیش از حد سایر ویتامین ها هم می تواند عوارض جانبی احتمالی کشنده ای مثل آسیب به کبد داشته باشد.به طور کلی در میزان مصرف مواد غذایی و مواد مغذی همیشه باید به نیاز بدن توجه داشت. درست است که هر یک از مواد مغذی به تنهایی فواید فوق العاده ای برای سلامتی دارند اما باید برنامه غذایی را انتخاب کرد که همه چیز به اندازه به بدن برسد.
بنابراین به علت تأثیر حیاتی تمامی ویتامین ها و مواد معدنی برای بدن نمی توان مصرف انها را قطع کرد . بدن در اثر کمبود برخی از این ریز مغذی های دچار افزایش وزن و در اثر برخی دیگر باعث افزایش وزن می شود. مکمل هایی که توسط شرکتهای معتبر ساخته و توزیع می شوند، بسیار به مقدار نیاز روزانه بدن به آن دسته از ویتامین و مواد معدنی نزدیک هستند و در صورتی که شما طبق مصرف توصیه شده روی بروشور محصول و یا نظز پزشک از آنها استفاده کنید دچار کمبود ویتامین و مواد معدنی و یا تأمین بیش از حد آن که در نتیجه مسمومیت به همراه دارد نخواهید شد. امیدوارم از محتوای کنترل وزن نهایت لذت را برده باشید و برای کسانی که به تناسب اندام خود اهمیت میدهند، میتوانید ارسال نمایید. همچنین برای مشاهده ی مطالب پر محتوای دیگر میتوانید به بخش دنیای ورزش ساعدنیوز مراجعه نمایید. از همراهی شما بسیار سپاسگزارم.
علت اصلی سخت وزن کم کردن در رژیم غذایی چیست؟
