رفلاکس معده چیست ؟
رفلاکس معده زمانی روی می دهد که اسید معده به مری بر می گردد. بعضی از رفلاکس ها کاملا طبیعی و بی ضرر بوده و معمولا موجب بروز علامتی نمی شوند. اما اگر این حالت به طور مداوم روی دهد، موجب ایجاد سوزش مری خواهد شد که به آن رفلاکس شدید معده گفته می شود. شایع ترین علامت رفلاکس، سوزش معده است که دردناک بوده و باعث ایجاد احساس سوزش در سینه یا گلو می شود.
علل رفلاکس معده
- خوردن وعده های غذایی بزرگ و دراز کشیدن بعد از آن
- داشتن اضافه وزن
- خوردن یک وعده غذایی سنگین و دراز کشیدن بر روی پشت و یا خم شدن
- خوردن تنقلات قبل از خواب
- خوردن غذاهای خاص، مانند مرکبات، گوجه فرنگی، شکلات، نعناع، سیر، پیاز، یا غذاهای تند و چرب
- نوشیدن برخی نوشیدنی ها مانند:الکل، نوشابه های گازدار، قهوه یا چای
- سیگار کشیدن
- حاملگی
- مصرف آسپیرین، ایبوپروفن، آرامبخش یا داروهای فشار خون
علائم رفلاکس معده
- سوزش سر دل
- پف کردن
- مدفوع خونی یا سیاه یا استفراغ خونی
- لرزیدن
- سقط جنین
- حالت تهوع
- کاهش وزن بدون علت
- سرماخوردگی، سرفه خشک، خفگی،یا گلودرد مزمن
راههای درمان پزشکی رفلاکس معده
اگر علائم ریفلاکس، متوسط یا شدید باشد، از داروهای ضد ترشح اسید نظیر رانیتیدین یا فاموتیدین استفاده می شود. این داروها در صورت تجویز باید یک ساعت قبل یا بعد از آنتی اسیدها مصرف شوند . از دیگر داروهایی که در این بیماری استفاده می شود، متوکلوپرامید است . متوکلوپرامید سرعت تخلیه محتویات معده را بالا می برد. این دارو را باید ۳۰ تا ۶۰ دقیقه قبل از غذا استفاده کرد .اگر علائم بیماری با داروهای فوق رفع نشود یا بیماری منجر به ایجاد عوارضی نظیر التهاب مری شود، از داروهایی نظیر آمپرازول، لانزوپرازول و پانتوپرازول استفاده می شود.این داروها باید ۳۰ دقیقه پیش از صبحانه مصرف شوند. این دسته داروها جذب برخی مواد مانند کلسیم و ویتامین B۱۲ را کاهش می دهند. بنابراین در درمان های طولانی مدت با داروهای فوق بهتر است مکمل های غذایی حاو ی کلسیم و ویتامین B۱۲ را در رژیم غذایی جای داد.
راههای درمان خانگی رفلاکس معده
زردچوبه : ۳ قاشق غذا خوری پودر زردچوبه آماده کنید و ۱ قاشق غذاخوری عسل را همراه با ۱۰۰ میلی لیتر آب گرم به زردچوبه اضافه کنیدبعد مواد را با هم مخلوط کنید سپس ترکیب حاصل را ۲ بار در روز قبل از غذا بخورید این ترکیب را به طور مداوم طی مدت حدودا ۲ ماه استفاده کنید تا به نتایج مورد نظرتان برسید.
زنجبیل : پوست زنجبیل را جدا کنید و چند بار آن را با آب شستشو دهید زنجبیل تازه را رنده کنید و آن را با آب ساده مخلوط کنید و سپس آن را بجوشانید و ۱۰ دقیقه صبر کنید تا دم بکشدو یک قاشق چایخوری عسل یا شکر (بنا به ذائقه ی خودتان) به نوشیدنی تان اضافه کنید صبر کنید تا چای کمی خنک شود و بعد آن را بنوشید این نوشیدنی را ۳ بار در روز بعد از غذا مصرف کنید.
آلوئه ورا : با خوردن روزانه 60 میلی لیتر شربت غیرفرآوری شده آلوئه ورا علائم رفلاکس کاهش می یابد. آلوئه ورا میتواند به عنوان ملین عمل کند (ماده ای برای دفع مدفوع) ،اگر میخواهید به اندام متناسبی برسید ،از برندی استفاده کنید که دارای ملین باشد.
سرکه سیب : ۱۵ میلی لیتر سرکه سیب را با حدود ۱۷۷ تا ۲۳۶ میلی لیتر آب مخلوط کنید و قبل از خوردن غذا یا قبل از خوابیدن آن را بنوشید. به یاد داشته باشید که این روش را فقط یک بار در روز انجام، سرکه سیب را بیش از حد مصرف نکنید زیرا سرکه حاوی اسید است و اگر بیش از حد استفاده شود، باعث فرسایش معده و بروز زخم می شود.
جوش شیرین : جوش شیرین در برابر مواد اسیدی موثر است به طوری که به خنثی کردن اسید معده کمک می کند، اسید معده را کاهش می دهد و در نتیجه رفلاکس معده را محدود می کند. استفاده ی مناسب از جوش شیرین باعث بهبود علائم زخم معده می شود و علائم اختلالات شکمی را کاهش می دهد. به این ترتیب، استفاده از جوش شیرین باعث بهبود علائم ناشی از بازگشت اسید به مری می شود.
سیب سرخ : بعد از صرف غذاهای مشکل ساز یک عدد سیب سرخ خوشمزه بخورید تا اثر معجزه آسای آن را در بهبود رفلاکس ببینید.
آدامس : بعد از هر وعده غذایی آدامس بجوید تا ترشح بزاق افزایش یابد. نتایج تحقیقات نشان می دهد که افزایش ترشح بزاق سبب کاهش اسید در مری می شود.
جوی دوسر : با استفاده از جو دور سر در هنگام صبح، بدن تان انرژی فراوانی خواهد داشت. علاوه بر این، جوی دوسر فیبر طبیعی زیادی دارد و به ویژه پس از یک خواب خوب شبانه، اسیدیته ی اضافی معده را جذب می کند. بنابراین، در منوی غذاهای تان، جوی دوسر را هم اضافه کنید، حتی اگر بیماری ریفلاکس معده ندارید.
خوابیدن به پهلوی چپ : نتایج مطالعات نشان می دهد خوابیدن روی شکم یا به پهلوی راست سبب افزایش فشار به معده و در نتیجه افزایش علائم GERD می شود اما افرادی که به پهلوی چپ می خوابند این علائم در آنها رفع می شود.
راههای پیشگیری از رفلاکس
غذاهای ترش : مصرف میوه ها و مواد خوراکی پر از اسید را مانند نارنگی، ترشی، انبه، سرکه، لیمو و غیره متوقف کنید. این مواد خوراکی برای معده خوب نیستند زیرا باعث افزایش مقدار اسید در معده می شوند و احتمالا مسبب بروز التهاب، زخم معده و رفلاکس معده به مری هستند.
قهوه، سیگار، الکل یا مواد تحریک کننده : این مواد عامل محافظ مری را کاهش می دهند و منجر به ریفلاکس شدید گوارشی می شود و در نتیجه ترشح کورتیزول نیز افزایش می یابد.
نوشیدنی های گازدار و مواد خوراکی گرم و تند : از نوشیدنی های گازدار، آب معدنی گازدار، فلفل، پیاز، سیر، نعناع و غیره پر هیز کنید
مصرف غذاهای چرب: مواد غذایی دارای چربی زیاد باعث سوء هاضمه و افزایش فشار روی معده می شوند. تومورهای معده فشار روی اسفنکتر تحتانی مری را افزایش می دهند. هرچه هضم غذا طولانی تر باشد، تجزیه ی غذا کندتر است، و بیش تر احتمال دارد که ریفلاکس معکوس شود.
شکلات : مواد تشکیل دهنده ی شکلات شیر و چربی است که موجب بدتر شدن رفلاکس می شوند. ماده ای موجود در شکلات که انتیگزانتین نامیده می شود، عملکرد اسفنکتر مری را کاهش می دهد و باعث بازگشت اسید به مری می شود.
پاپایای سبز: پاپایای سبز چه خام و چه پخته، برای افرادی که مبتلا به بیماری بازگشت اسید به مری هستند، مضر است، زیرا آنزیم های پاپایین موجود در پاپایا به اندازه ی پپسین در معده موثر هستند، و باعث تجزیه ی پروتئین در گوشت می شوند و گوشت را نرم می کنند. بنابراین، هنگام خوردن پاپایا، پوشش مری به طور سریع تری از بین می رود.
سخن پایانی
اگر اضافه وزن دارید، با گرفتن رژیم مناسب و ورزش وزن خود را کم کنید. با دارو خود درمانی نکنید و برای رفع مشکل، به پزشک متخصص مراجعه کنید. برخی داروها محرک ترشح اسید هستند. آسپرین، ایبوپروفن، برخی شل کننده های عضلانی و داروهای کنترل فشارخون از این قبیل داروها هستند. از مصرف خودسرانه این قبیل داروها بپرهیزید. بیماران باید از مصرف ترشی، ادویه، سرکه، خیارشور، غذاهای چرب به ویژه فست فودها و پیتزا به علت وجود پنیر چرب در آن ها، پیاز خام، پرتقال، گوجه فرنگی، نوشیدن مایعات بخصوص نوشابه در میان غذا خودداری کنند.مبتلایان به رفلاکس نباید بلافاصله بعد از غذا بخصوص در وعده شام دراز بکشند و فاصله سه ساعتی بین این وعده و خواب را حفظ کنند. دزار کشیدن بلافاصله بعد از غذا رفلاکس را تشدید می کند.
