اگزما در نوزادان معمولا به شکل قرمزی، التهاب و بثورات بر روی صورت و پوست سر شروع می‌شود، اما با گذشت زمان ظاهر آن تغییر می‌کند. اگرچه اگزما در بزرگسالان نیز بروز می‌کند، اما در میان کودکان شایع‌تر است.
با توجه به گزارش منتشر شده در مجله درماتیت (شماره مه - ژوئن ۲۰۱۴)، حدود ۱۳ درصد از کودکان کمتر از ۱۸ سال در ایالات متحده به اگزما یا درماتیت آتوپیک (شایع‌ترین نوع اگزما) مبتلا می‌شوند.
طبق نظر آکادمی پوست و زیبایی آمریکا، ۹۰ درصد از افراد مبتلا به این بیماری، پیش از ۵ سالگی به آن مبتلا می‌شوند و تقریبا ۶۰ درصد از مردم برای اولین بار پیش از رسیدن به سن ۱ سالگی به آن دچار می‌شوند. اگزما در نوزادان و کودکان معمولا در تمام دوران کودکی و نوجوانی و در بعضی موارد حتی تا سن بلوغ ادامه می‌یابد.
۱. علت اگزما در نوزادان
۲. علائم
۳. عوامل تحریک کننده اگزما در نوزادان
۴. راه های درمان
علت اگزما در نوزادان چیست؟
مشخص نیست که علت اگزما در نوزادان چیست، اما به احتمال زیاد به دلیل ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی این اتفاق می‌افتد. اگزما مسری نیست. اما در نوزادانی که اعضای خانواده آنها سابقه اگزما، تب یونجه یاآسم داشته باشند، بیشتر دیده می‌شود. با اینکه اگزما منجر به تب یونجه یا آسم نمی‌شود و یا بالعکس، اما نوزادان مبتلا به تب یونجه یا آسم در معرض اگزما قرار دارند.
اگزما در نوزادان نتیجه اختلال سیستم ایمنی بدن است که بر روی سد محافظتی پوست اثر می‌گذارد و توانایی پوست در حفظ رطوبت کاهش می‌یابد.
اگزما یک اصطلاح عمومی برای توصیف تعدادی از بیماری‌های التهابی پوست است. به غیر از درماتیت آتوپیک، انواع دیگر اگزما که معمولا کودکان را تحت تاثیر قرار می‌دهند، شامل درماتیت تماسی، اگزمای دگزیدروستیک (اگزمای پا و دست) و درماتیت سبورئیک (شناخته شده به عنوان "پوسته سر" در نوزادان) هستند.
علائم اگزما در نوزادان چیست؟
اگزما در نوزادان موجب بروز بثورات پوستی قرمز رنگ می‌شود که باعث خشک شدن پوست، احساس خارش و پوسته پوسته شدن می‌شود. این بثورات ممکن است به صورت جوش‌های کوچک، متورم و آبدار باشند. سایر نشانه‌ها عبارتند از:
- کلفت شدن پوست
- قرمزی و تورم پوست
- تیره شدن پوست پلک‌ها و اطراف چشم
- تغییرات در پوست اطراف دهان، چشم‌ها یا گوش‌ها
- پوسته پوسته شدن سر نیز معمولا در انواع اگزما در نوزادان دیده می‌شود.
پوسته پوسته شدن سر، بصورت ایجاد پوسته‌های زرد رنگ و چرب بر روی پوست سر و یا بصورت یک لایه ضخیم که کل پوست سر را پوشش دهد، بروز می‌کند. با گذشت زمان، پوسته پوسته‌ها کنده شده و با شستن و شانه زدن از بین می‌روند. عارضه پوسته پوسته شدن سر معمولا موجب ناراحتی نوزادان نمی‌شود، تنها گاهی احساس خارش در سر ایجاد می‌کند.
اگر نوزاد مبتلا به درماتیت آتوپیک باشد، خطر ابتلا به سایر بیماری‌های آلرژیک، مانند آسم، تب یونجه و آلرژی غذایی، که هر کدام دارای نشانه‌های خاص خود را دارند، افزایش می‌یابد.
پیشرفت اگزما در نوزادان و کودکان چگونه است؟
ظاهر، محل و رفتار اگزما همگام با رشد نوزاد تغییر می‌کند.
اگزما در نوزادان در ماه‌های اول تولد، بر روی گونه‌ها، پیشانی و پوسته سر بیشتر دیده می‌شود و باعث می‌شود که پوست این نواحی قرمز‌تر و چروک‌تر از بقیه نقاط بدن باشد. اگزما می‌تواند در سایر نقاط بدن نیز ظاهر شود، اما معمولا در نواحی پوشک رخ نمی‌دهد، زیرا این منطقه در بیشتر اوقات مرطوب است.
هنگامی که نوزاد شروع به خزیدن می‌کند - بین ۶ تا ۱۲ ماه - اگزما به آرنج و زانو‌ها تاثیر می‌گذارد، زیرا پوست این مناطق بر روی زمین کشیده می‌شود. بثورات اگزما ممکن است آلوده شوند و بصورت پوسته‌ی زرد و خشک شده از روی پوست کنده شوند.
هنگامی که کودک به سن ۲ سالگی می‌رسد، اگزما به سمت داخل آرنج و پشت زانو و مچ دست‌ها و پاها تاثیر می‌گذارد. همچنین ممکن است در اطراف دهان و پلک‌ها ظاهر شود.
عوامل تحریک کننده اگزما در نوزادان چیست؟
اگزما معمولا یک وضعیت مستمر نیست، بلکه یک دوره طولانی بدون علائم دارد که پس از آن زخم‌ها ظاهر می‌شوند. عوامل مختلف محیطی ممکن است باعث شود سیستم ایمنی بدن نسبت به یک ماده مضر واکنش نشان دهد که بصورت التهاب و ظهور علائم اگزما بروز می‌کند.
این عوامل ممکن است انواع مختلفی از آلرژن‌ها، تحریک کننده‌ها و سایر مواد را شامل شود:
- حیوان خانگی پرنده، گرده، قارچ و گرد و غبار
- غذا‌های آلرژی زا (مانند بادام زمینی، سویا و تخم مرغ)
- لباس‌هایی از جنس پشم یا الیاف مصنوعی
- دود سیگار
- محصولات معطر مانند مواد شوینده، عطر و خوشبو کننده هوا، به ویژه آن‌هایی که حاوی الکل هستند
- گرمای بیش از حد یا خشکی
- هوای خشک زمستان با رطوبت کم
- عفونت‌های پوستی
- عرق کردن
- استرس عاطفی
- علاوه بر این، سرازیر شدن بزاق نوزاد بر روی گونه‌ها، چانه و گردن نیز اگزما را تحریک می‌کند.
راه های درمان اگزما در نوزادان
هیچ درمانی برای اگزمای نوزادان وجود ندارد، اما با گذشت زمان از شدت علایم کاسته می‌شود. درمان با تمرکز بر مدیریت خشکی پوست نوزاد برای کاهش التهاب آن است.
پزشکان راهکار‌های زیر را به پدر و مادری که کودکشان اگزما دارد توصیه می‌کنند:
- اجتناب از حمام گرم و طولانی نوزاد (استفاده از آب سرد یا ولرم به جای آب داغ) و یا کیسه کشیدن بیش از حد به پوست نوزاد یا خشک کردن خشن پوست نوزاد با حوله
- مرطوب کردن پوست کودک به طور مرتب با پماد، کرم و لوسیون فاقد عطر، بویژه بعد از حمام
- استفاده از لباس نوزاد پنبه‌ای
- عدم استفاده از محصولات معطر
- کوتاه نگه داشتن ناخن‌های نوزاد برای جلوگیری از خاراندن، که می‌تواند به پوست آسیب رسانده و منجر به التهاب و عفونت بیشتر شود.
- حذف مواد محرک و آلرژن شناخته شده از خانه
- خنک نگه داشتن نوزاد و جلوگیری از تعریق بیش از حد، با استفاده از کمپرس سرد بر روی مناطق تحریک شده
پزشک شما همچنین ممکن است سایر روش‌های درمانی اگزما در نوزادان را بکار گیرد، مانند استفاده از داروهای:
- کورتیکواستروئید‌های موضعی
- آنتی هیستامین‌ها
- آنتی بیوتیک، ضد ویروس و یا داروهای ضد قارچ برای عفونت‌های پوستی
- داروهای خوراکی برای بهبود سیستم ایمنی
- مهار کننده‌های موضعی کالسینورین (داروهای غیر استروئیدی که التهاب را کنترل می‌کنند)
سخن آخر اینکه، از هنگام تولد نوزاد، با استفاده روزانه از نرم کننده‌های پوست، خطر ابتلا به اگزما در نوزاد خود را به میزان ۶۷ درصد کاهش دهید.
