علل بیماری اوریون در کودکان و راههای درمان آن

اوریون کودکان

این بیماری به معنای وجود یک توده یا برآمدگی داخل گونه است. اوریون یک عفونت ناشی از ویروس است. عفونت کوتاه مدتی که غدد بزاقی، بناگوشی یا پاروتید را متورم می کند. اوریون می تواند هر دو غده بناگوشی یا فقط یک غده بناگوشی را متورم کند.

عفونت به سرعت در محل نگهداری و تجمع کودکان گسترش می یابد. اما امروزه با واکسینه شدن کودکان علیه بیماری اوریون، خطر ابتلا به این بیماری بسیار کاهش یافته است. واکسن سرخک، سرخجه و اوریون (MMR) بخشی از برنامه واکسیناسیون دوران کودکی است.

علائم بیماری اوریون در کودک

از آنجا که اوریون معمولاً روی غدد بزاقی یا غدد بناگوشی گونه ها اثر می گذارد، بیماری اغلب به شکل ورم و درد در ناحیهٔ زیر گوش ها و در امتداد خط فک ظاهر می شود. ورم ممکن است در یک یا هر دو طرف صورت ظاهر شود. گاهی اوقات یک طرف صورت چندین روز قبل از طرف دیگر پف می کند. اما عفونت های دیگر مانند ویروس پاراآنفلوانزا یا عفونت باکتریایی و برخی عارضه ها مانند انسداد یک غدهٔ بزاقی نیز می توانند باعث ورم مشابهی شوند.

علائمی که ممکن است کودکتان در طول هفته اول، پس از ملتهب شدن غدد دچار شود، عبارتند از:

• تورم گردن
• حالت تهوع
• سر درد
• گرفتگی گردن
• خشکی دهان
• تب بالا (39 درجه سانتی گراد)
• شکم درد خفیف
• خواب آلودگی
• درد مفصلی
• استفراغ مکرر
• تشنج
• از دست دادن اشتها
• احساس بیماری عمومی
• گوش درد (به خصوص هنگام جویدن)
• طعم ترش در دهان

همچنین اگر کودک نوپای شما دچار اوریون شود، ممکن است تب داشته باشد و شکایت کند که جویدن و صحبت کردن برایش دردناک است. او ممکن است سردرد یا درد گوش و کاهش اشتها نیز داشته باشد.

علل بیماری اوریون در کودکان

ویروس اوریون از راه دهان، بینی و گلو (دستگاه تنفسی) به سمت غدد بناگوشی در هر دو طرف صورت حرکت می کند. این غدد مسئول تولید بزاق هستند. ویروس اوریون شروع به تولید و تکثیر می کنند و باعث می شوند این غدد متورم و دردناک شوند.

مایعی در نخاع و مغز جریان دارد که از آن ها محافظت می کند و با نام مایع مغزی نخاعی شناخته می شود. ویروس اوریون بدین دلیل خطرناک است که می تواند به مایع مغزی نخاعی برسد و یا به سمت سایر اندام های بدن، مانند: پانکراس، تخمدان ها (در زنان)، بیضه ها (در مردان) و مغز حرکت کند. در ادامه به برخی عللی که کودکتان ممکن است به اوریون مبتلا شود، می پردازیم.

قطرات بزاق: ویروس اوریون به شدت مُسری است و عمدتاً از طریق استنشاق قطرات بزاق آلوده گسترش می یابد. اگر یک کودک مبتلا به اوریون عطسه یا سرفه کند، قطرات ویروس در هوا معلق می مانند و اگر کودک شما این قطرات را استنشاق کند می تواند به اوریون مبتلا شود.

به اشتراک گذاری ظروف و لیوان: یکی دیگر از عللی که اوریون به سرعت در میان کودکان گسترش می یابد، به اشتراک گذاری ظروف، لیوان ها و قاشق هایشان است. ویروس اوریون در بزاق کودک بیمار موجود است و با به اشتراک گذاری ظروف و لیوان های وی، انتقال می یابد.

تماس با سطح آلوده شده به ویروس: هنگامی که یک کودک بیمار دهان یا بینی اش را لمس می کند و سپس به سطح دیگری، مانند: در یا میز، دست می زند، ویروس را به آن سطح انتقال می دهد. هنگامی که کودک شما به همان سطح دست می زند و سپس دهان یا بینی اش را لمس می کند، ویروس به بدن او منتقل می شود.

به یاد داشته باشید که امکان دارد کودکتان بیماری را از شخصی که به ویروس اوریون آلوده باشد، ولی هیچ علامت قابل مشاهده ای از عفونت نشان ندهد، دریافت کند.

تشخیص بیماری اوریون در کودکان

بیماری اوریون به راحتی با توجه به علائم بروز یافته، به ویژه ورم کردن صورت، تشخیص داده می شود. پزشک اقدام های زیر را علاوه بر معاینه بناگوش و بررسی علائم برای تشخیص اوریون انجام می دهد:

معاینه داخل دهان برای مشاهده محل لوزه ها: ابتلا به اوریون گاهی باعث می شود که لوزه ها به کنار رانده شود.

اندازه گیری دمای بدن بیمار

گرفتن نمونه مدفوع، ادرار یا آب دهان برای آزمایش

نمونه گیری از مایع مغزی ـ نخاعی (CSF): این درمان معمولاً فقط در موارد شدید انجام می شود.

عوارض جانبی اوریون

عوارض اوریون به طور بالقوه جدی است ، اما نادر است.

التهاب : اکثر عوارض اوریون شامل التهاب و تورم در برخی از قسمت های بدن مانند :بیضه ها ، این بیماری که به نام ارکیت شناختی می شود ، باعث می شود که یک یا هر دو بیضه در مردان بالغ ، متورم شوند .

آماس لوزالمعده : علائم و نشانه های این بیماری ، شامل درد در قسمت فوقانی شکم ، تهوع و استفراغ است.

تخمدان ها و سینه ها ؛ زنانی که به بلوغ رسیده اند ، ممکن است در تخمدان ها ( oophoritis ) یا سینه ها ( mastitis ) تورم داشته باشند. باروری به ندرت تحت تاثیر قرار می گیرد.

مغز : یک ویروس عفونی ، مثل ، اوریون ، می تواند منجر به التهاب مغز شود( ورم مغز ) و زندگی فرد را به خطر بیندازد .

غشاء و مایع دور مغز و نخاع: این وضعیت ، که به عنوان مننژیت شناخته شده است ، زمانی رخ نی دهد که ویروس اوریون از طریق جریان خونتان به دستگاه مرکزی سلسله اعصاب برسد .

دیگر مشکلات ؛ کاهش شنوایی :در موارد نادر اوریون می تواند باعث کاهش شنوایی معمولا به طور دائم در یک یا دو گوش شود.

سقط جنین : اگرچه اثبات شده نیست ، اوریون در حالی که شما باردار هستید خصوصا اوایل آن ممکن است منجر به سقط جنین شود.

درمان بیماری اوریون در کودک

چون اوریون یک بیماری ویروسی است، آنتی بیوتیک برای درمان آن تجویز نمی شود و در حال حاضر هیچ داروی ضدویروسی برای درمان این بیماری وجود ندارد. درمان های کنونی صرفاً بر تسکین علائم متمرکز شده اند تا دوره عفونت سپری شود و مانند زمان سرماخوردگی بدن سیستم ایمنی خود را تقویت کند.

با رعایت توصیه های زیر می توان علائم اوریون در کودکان را تسکین داد:

• مصرف مایعات فراوان، ترجیحاً آب: از مصرف آب میوه پرهیز کنید، چون ترشح بزاق را تحریک می کند و افزایش آب دهان برای بیمار مبتلا به اوریون دردناک است.
• قرار دادن جسمی سرد روی ناحیه متورم به منظور کاهش درد
• بهتر است خوراکی های مایع یا پوره شده به کودک بدهید، چون جویدن برای کودک دردناک است.
• خواب و استراحت کافی
• غرغره کردن آب نمک گرم
• مصرف مسکن هایی مانند ایبوپروفن یا استامینوفن
• در خانه مرتب دمای بدن کودک را اندازه گیری و یادداشت کنید. همچنین می توانید برای پایین آوردن تب از تب برهای غیرآسپرینی مانند استامینوفن یا ایبوپروفن استفاده کنید. به علاوه این داروها درد غدد پاروتید متورم را نیز کم می کنند.

مدت زمان بیماری اوریون

اوریون در کودکان معمولاً پس از سپری شدن 10 تا 12 روز بهبود می یابد. حدوداً یک هفته طول می کشد تا ورم هر غده پاروتید از بین برود، هرچند هر دو غده عموماً همزمان متورم نمی شود.

پیشگیری بیماری اوریون

با واکسیناسیون می توان از اوریون پیشگیری کرد. واکسن اوریون در قالب بخشی از واکسیناسیون سرخک ـ اوریون ـ سرخجه (واکسن ام ام آر) دریافت می شود که معمولاً در سن 12 تا 15 ماهگی تزریق می شود. تزریق دوم واکسن MMR معمولاً در بازه سنی 4 تا 6 سالگی انجام می شود. البته این روند کلی و معمول واکسیناسیون و ایمن سازی است و موارد استثناء و شرایط خاصی نیز پیش می آید.

با رعایت چند اقدام احتیاطی ساده می توان از سرایت عفونت جلوگیری کرد:

• شستن دست با آب و صابون در طول روز
• نرفتن به مدرسه یا محل کار تا 5 روز پس از شروع علائم
• پوشاندن جلوی بینی و دهان با دستمال پس از عطسه یا سرفه

سخن پایانی

توصیه می شود که والدین مانع رفتن کودکِ مبتلای خود به جمع شوند و صبر کنند تا فرزندشان بهبود کامل یابد. به طور معمول زمانی که غددبزاقى کاملا بهبود یافتند و دیگر اثری از تورم ودرد در آنها نبود، حال کودک خوب شده و می تواند به مدرسه برود.
اگر علائمی مانند استفراغ، تبشدید، دردبیضه ها و سفتى ودردناک شدن گردن در بیمار مشاهده شد، باید سریعا به پزشک متخصص مراجعه شود.
در نهایت اینکه اوریون بیمارى خفیفى می باشدکه اگرتحت نظرپزشک متخصص درمان انجام شود، بیمار به سرعت بهبود خواهد یافت، پس دیگر جای نگرانی نیست.