بوی بد بدن چیست ؟
وقتی فعالیت غدد تعریق، بیش از اندازه باشد، بوی تند و ناخوشایندی از بدن خارج می‌شود. اما این عرق نیست که موجب بوی بد بدن می‌شود، بلکه بوی نامطبوع زمانی به‌وجود می‌آید که عرق با باکتری ترکیب می‌شود باکتری‌ها که عامل بوی بدن هستند، به‌سرعت در محیط‌های گرم و مرطوب رشد می‌کنند. سایر علت‌های بوی تند بدن شامل بهداشت ناکافی، کمبود مواد مغذی، مشکلات معده‌ای و روده‌ای مانند یبوست مزمن و مشکلات پنهان مانند اختلالات متابولیسمی ژنتیکی، بیماری کبد یا دیابت می‌شود.
علل بوی بد بدن
انسان دارای دو نوع غده عرق است که به نام های آپوکرین و اکرین شناخته می شوند. بروم‌هیدروز به طور معمول با ترشح عرق از غدد آپوکرین مرتبط است. البته، هر دو نوع از غدد عرق می توانند به شکل گیری بوی بدن غیر طبیعی منجر شوند.غدد آپوکرین عمدتا در مناطق زیربغل، کشاله ران، و پستان قرار دارند. عرق ترشح شده از این غدد غلیظ‌تر از عرق ترشح شده از غدد اکرین است. همچنین، عرق آپوکرین حاوی مواد شیمیایی به نام فرومون ها است، که هورمون هایی با قابلیت تاثیرگذاری روی دیگران هستند. به عنوان مثال، انسان ها و حیوانات فرومون ها را برای برای جذب جفت ترشح می کنند.هنگامی که عرق آپوکرین ترشح می شود، بی رنگ و بی بو است. زمانی که باکتری های روی بدن تجزیه عرق را آغاز می کنند، بوی ناخوشایند می تواند در افراد مبتلا به بروم‌هیدروز شکل بگیرد.غدد آپوکرین تا زمان بلوغ فعال نمی شوند. بر همین اساس است که بوی بدن به طور معمول میان کودکان موردی مساله ساز نیست.غدد عرق اکرین در سراسر بدن قرار دارند. عرق اکرین نیز در ابتدا بی رنگ و بی بو بوده، اگرچه حاوی یک محلول شور است. بوی بد می تواند در نتیجه تجزیه این عرق توسط باکتری های روی بدن نیز شکل بگیرد. بوی عرق اکرین می تواند بازتاب دهنده برخی مواد غذایی مصرفی مانند سیر، نوشیدن الکل، یا مصرف برخی داروها نیز باشد.
راههای درمان پزشکی بوی بد بدن
بوتاکس : بوتولینوم توکسین A (بوتاکس) که از طریق مسدود کردن تکانه های عصبی به عضلات کار می کند، می تواند برای مسدود کردن تکانه های عصبی به غدد عرق در زیربغل تزریق شود. از معایب درمان با بوتاکس این است که گزینه ای دائمی محسوب نمی شود و از این رو چند بار در سال ممکن است به تزریق نیاز باشد. بوتاکس برای درمان تعریق در دست ها و پاها نیز استفاده می شود.
لیپوساکشن : یکی از روش هایی که برای توقف ترشح عرق آپوکرین استفاده می شود، برداشتن غدد عرق است. احتمالا درباره استفاده از لیپوساکشن برای تخلیه چربی از بدن چیزهایی شنیده اید. لوله هایی مخصوص با دقت وارد بدن می شوند و چربی تخلیه می شود. اقدامی مشابه می تواند برای غدد عرق زیربغل به کار گرفته شود. لوله مکش بسیار کوچکی به نام کانول به زیر پوست وارد می شود و با آغاز فعالیت خود غدد عرق را تخلیه می کند. این روش ممکن است به تخلیه تمام غدد عرق منجر نشود، که می تواند همچنان موجب تعریق اضافی شود.در برخی موارد، نتایج مثبت تعریق و بوی بد کمتر به واسطه اعصاب آسیب دیده شکل می گیرد. زمانی که اعصاب آسیب دیده طی لیپوساکشن ترمیم می شوند، بار دیگر مشکل بوی بد بدن باز می گردد.پیشرفت های امیدوارکننده ای در استفاده از لیپوساکشن فراصوت رخ داده است که از انرژی لرزشی برای حذف بهتر غدد عرق هدف گذاری شده استفاده می کند.
عمل جراحی : روشی تهاجمی‌تر برای برداشتن غدد عرق یا اعصابی که تعریق را تحریک می کنند، انجام عمل جراحی است. روشی به نام سمپاتکتومی اندوسکوپیک از برش های کوچک و ابزارهای ویژه برای تخریب اعصاب در ناحیه سینه که به غدد عرق زیربغل منتهی می شوند، استفاده می کند. این روش برای 5 تا 10 سال موثر است. روش کمتر تهاجمی دیگر به نام جراحی الکتریکی شناخته می شود. در این روش از سوزن های عایق ریز استفاده می شود. طی دوره درمان، پزشک از سوزن ها برای برداشتن غدد عرق استفاده می کند. پزشک می تواند از طریق یک روش جراحی سنتی‌تر نیز غدد عرق را خارج سازد. این عمل جراحی با برشی در زیربغل آغاز می شود. این برش مشاهده غدد عرق را برای جراح آسان می سازد. این نوع عمل جراحی به نام برش پوست شناخته می شود و جای زخم آن روی پوست باقی می ماند. این روش به طور معمول برای افراد مبتلا به هیدرادنیت، یک بیماری پوستی مزمن که موجب شکل گیری توده هایی در زیربغل و بخش های دیگر بدن می شود، استفاده می شود.
راههای درمان خانگی بوی بد بدن
جوش شیرین : جوش شیرین رطوبت پوست را جذب می‌کند و به‌همین علت می‌تواند عرق را جذب کند و از بوی بدن بکاهد. ضمنا، جوش شیرین باکتری‌ها را نابود می‌کند و مانند یک بو زُدای طبیعی (دئودورانت) جلوی بوی بد بدن را می‌گیرد. برای رفع بوی بد بدن یک قاشق غذاخوری جوش شیرین و یک قاشق غذاخوری آب‌لیمو را با هم ترکیب کنید و آن را به زیربغل و سایر قسمت‌های بدن که زیاد عرق می‌کنند، بمالید. بگذارید چند دقیقه بماند و سپس با آب بشویید؛ طوری که روی پوست سابیده نشود. بعد دوش بگیرید. این کار را هر روز و به‌مدت چند هفته انجام بدهید.
سرکه سیب : سرکهی سیب، یک عامل ضدباکتری قوی است که با تعدیل سطح pH پوست، بوی بد بدن را از بین می‌برد. یک پنبه‌ی توپی را به سرکهی سیب آغشته کنید و به زیربغل‌تان بمالید. دو تا سه دقیقه صبر کنید و سپس دوش بگیرید. این کار را دو بار در روز انجام بدهید، یک‌بار صبح و یک‌بار دیگر هم قبل از خواب، تا زمانی که متوجه بهبودی شوید.می‌توانید یک فنجان سرکهی سیب را در وان پُر شده با آب ولرم بریزید و روزی یک بار، ده دقیقه در این آب بمانید.
آب لیمو : برای درمان بوی بد بدن، عالی است. خاصیت اسیدی آب‌لیمو به کاهش سطح pH پوست کمک می‌کند، در نتیجه باکتری‌های عامل تولید بوی بد بدن، به‌سختی می‌توانند زنده بمانند. برای درمان بوی بد بدن یک لیمو ترش تازه را دو نیم کنید و یک بُرش آن را به زیربغل‌تان بمالید، طوری که آب‌لیمو کاملا به پوست‌تان نفوذ کند، اجازه بدهید خودش خشک شود و سپس دوش بگیرید. این کار را هر روز انجام بدهید تا زمانی که بوی بد بدن‌تان کاملا برطرف شود.
رزماری : رزماری، رشد باکتری‌های عامل بوی بد بدن را متوقف می‌کند. همچنین حاوی منتول و کلروفیل است که دارای خواص طبیعی ضدبو هستند و بوی تند بدن را خنثی می‌کنند و بویی خوشایند به بدن می‌دهند. ضمنا رزماری، روی دارد؛ کمبود روی می‌تواند باعث بوی بد بدن بشود. برای رفع بوی بد بدن نصف فنجان برگ خشک رزماری را به چهار فنجان آب داغ اضافه کنید و اجازه بدهید ده دقیقه خیس بخورد و سپس آن را در آب وان‌تان بریزید. ۱۵ تا ۲۰ دقیقه در وان غوطه‌ور باشید. بعد از بیرون آمدن از وان، فورا پوست‌تان را خشک کنید. این کار را روزی یک‌بار انجام بدهید تا در طول روز خوشبو باشید. می‌توانید ۸ تا ۱۰ قطره عصارهی رزماری را با ۲۵ میلی‌لیتر آب ترکیب کنید و آن را به عنوان یک بو زُدا به زیربغل‌تان بمالید.
مریم گلی : مریم‌گلی یک گیاه بسیار خوش‌بوست که می‌توانید برای از بین بردن بوی بد بدن، از آن استفاده کنید. مریم‌گلی، فعالیت غدد تعریق را کاهش می‌دهد و یک عامل ضدباکتری است که می‌تواند مانع رشد باکتری روی پوست شما بشود. می‌توانید با پنج قطره عصارهی مریم‌گلی، پنج قطره عصارهی گشنیز و پنج قطره عصارهی اسطوخدوس، همراه با ۵۰ میلی‌لیتر عصارهی تیره انجیلی، یک بو زُدای طبیعی درست کنید. این مواد را با هم ترکیب کنید و محلول حاصل را در یک بطری اسپری بریزید تا هر روز از آن به عنوان بو زُدا استفاده کنید.
برگ مورد: دم‌کرده برگ خشک‌شده گیاه مورد و شستشوی بدن با آن می‌تواند در کنترل تعریق بدن مؤثر باشد زیرا این گیاه خاصیت قابض کنندگی و مسدود کردن غدد عرق را دارد.
برگ شیرین‌بیان : استفاده از دم‌کرده غلیظ برگ تازه شیرین‌بیان ۲ تا ۳ بار در روز می‌تواند در رفع بوی بد بدن انسان مؤثر باشد.
برگ حنا : پودر حنا به همراه پودر سدر و یا جوش‌شیرین سبب خنک شدن پوست و کم کردن فعالیت غدد عرق می‌شود. اگرچه این روش نمی‌تواند در درمان قطعی بوی بد زیر بغل مؤثر باشد اما می‌تواند به رفع بدبویی پوست کمک کند.
نعناع : شستشوی بدن با دم‌کرده نعناع برای رفع بوی بد بدن انسان بسیار مؤثر است از طرفی با عطری که دارد سبب خوشبو شدن عرق بدن نیز می‌شود.
گل سرخ : استفاده از گل برگ‌های گل سرخ در زیر بغل یا شستشوی بدن با گلاب یکی دیگر از روش‌های درمان بوی بد بدن در طب اسلامی است.
سخن پایانی
یکی از دلایل عمده در پیدایش بوی بد عرق این است که به میزان کافی و درست حمام نمی کنیم بنابر این لازم است برای رفع بوی بد عرق بدن خود را مرتب با صابون یا شامپو بشوئید. بعد از شستشوی بدن با آب و صابون و خشک کردن کامل بدن، بلافاصله از ترکیبات ضد عرق برای زیر بغل خود استفاده کنید . حتما بدن خود را مرتب خشک کنید زیرا باکتری ها به سختی در مناطق خشک بدن زنده می مانند . سیگار نکشید زیرا مصرف سیگار علاوه بر بدبو کردن دهان، موجب بدبو شدن عرق نیز می شود . موهای زیر بغل و کشاله ران خود رااصلاح کنید زیرا وجود مو در این مناطق سبب رشد باکتری ها می شود .
