به گزارش سایت خبری ساعد نیوز به نقل از روزنامه شرق، اصغر فخریه کاشان، قائم مقام عباس آخوندی و عضو ارشد تیم مذاکره کننده قراردادهای خرید هواپیماهای جدید گفت: ای تی آر دو، سه ماه قبل توانست از خزانه داری آمریکا برای فروش قطعات یدکی و خدمات به ایران مجوز بگیرد.
تحریم ها آمد و همه امتیازهایی را که برای خرید هواپیماهای نو داشتیم، یکباره همچون باد با خود برد. حالا فقط ۱۶ هواپیمای نو ایرباس و ATR از مجموع ۲۳۸ هواپیمای نو ایرباس، بویینگ و ATR مشمول قرارداد، خریداری کردیم. نکته قابل توجه در زمان مذاکرات برای خرید این هواپیماها، حواشی ای بود که در این زمینه وجود داشت. از حرف هایی که وزیر سابق راه در مورد خرید هواپیمای ATR گفته بود تا حرف و حدیث های دیگر، در بین فعالان این حوزه مطرح بود.
در زمینه نقدهایی که درباره مذاکرات خرید هواپیما مطرح بود با اصغر فخریه کاشان، قائم مقام عباس آخوندی و عضو ارشد تیم مذاکره کننده قراردادهای خرید هواپیماهای جدید گفت وگویی داشتیم. او در بین صحبت هایش خبری را مطرح کرد که در لابه لای خبر هرروزه ناخشنودی تحریم ها، خبر خوبی محسوب می شد؛ هواپیمایی ATR مجوز فروش قطعات یدکی و خدمات پس از فروش را از وزارت خزانه داری آمریکا (اوفک) دریافت کرد. خبر خوبی که در کنار خبر تهاتر قطعات هواپیما با ۱۵ میلیون دلار باقی مانده دست ایرباس از سوی ایران ایر، تلخی این روزهای صنعت هوایی را کمی از بین برد.
توافق خرید هواپیماهای ایرباس، بویینگ و ای تی آر چقدر بود و چقدر از آنها عملیاتی شد؟
طبق توافق اولیه که به زمان پیش از تحریم های پسابرجام برمی گردد، مقرر بود ۱۱۸ ایرباس خریداری کنیم که بعد از رایزنی ها به ۹۸ ایرباس تقلیل پیدا کرد. خرید صد هواپیمای بویینگ هم مورد توافق قرار گرفته بود. همین طور خرید ۲۰ هواپیمای ای تی آر به طور قطعی و ۲۰ هواپیمای آپشنال ای تی آر دیگر نیز در دستور کار بود. از این میزان توانستیم فقط ۱۶ هواپیما شامل ۱۳ هواپیمای ای تی آر و سه هواپیمای ایرباس را خریداری کنیم. متأسفانه تحریم ها، همه شرکت ها را مجبور کرد قراردادهایشان را با ایران متوقف کنند.
با این اوصاف هرگونه همکاری را با این کمپانی های هواپیماساز از دست دادیم ...
نه کامل؛ ای تی آر بعد از همه این اتفاق خود دو، سه ماه قبل توانست از خزانه داری آمریکا برای فروش قطعات یدکی و خدمات به ایران مجوز بگیرد.
آیا در قراردادهایی که بین ایران و این کمپانی ها منعقد شده بود، جرائمی برای توقف انجام مفاد قرارداد در نظر گرفته بودیم؟
وقتی با شرکت هایی که انحصاری هستند، قرارداد می بندید، بیشترین مراقبت این است که شما ضرر نکنید. چون الان بی اغراق صدها قرارداد داخلی هست که شرکت های ایرانی پول داده اند و پولشان نزد شرکت های خارجی مانده و نه جنس می دهند نه پولشان را. بنابراین وقتی با شرکت انحصاری می خواهید قرارداد یک طرفه ببندید، چند ملاحظه دارید؛ اول اینکه وضعیتی پیش نیاید که ضرر کنید، دوم مفاد قرارداد به گونه ای باشد که اگر ادامه یافت، حقوق شما به صورت درست انجام شود. سوم، اینکه تمام تعهدات لازم را به گردن طرف بگذارید؛ طرف مقابل هم قطعا متقابلا سعی می کند این کار را با شما بکند. در مورد قراردادها این سه ملاحظه را در نظر گرفتیم. همه قراردادهای هواپیمایی در دنیا این طور است که اول باید پول بدهید که برایتان هواپیما بسازند. تنها موردی که مثل خرید یخچال و لوازم دیگر پول داده و جنس گرفته ایم، معامله ای است که بین ایران و ای تی آر و ایرباس انجام شد. وقتی پول دادیم، هواپیما را هم گرفتیم.
