به گزارش سایت خبری ساعد نیوز و به نقل از بهداشت نیوز، گوهریسنا انزانی با بیان اینکه مسئولیت نوعی ویژگی شخصیتی است که به صورت نگرشی در ساختار روانی و رفتاری فرد شکل می گیرد، اظهارکرد: مسئولیت پذیری یعنی فرد بتواند تعهداتی که بر عهده دارد را به درستی انجام دهد که البته مسئولیت پذیری در بعد فردی زمینه ساز مسئولیت پذیری اجتماعی است.
به گفته وی فردی که مسئولیت پذیری را در کودکی بیاموزد می تواند به فرد موفقی تبدیل شود. در همین راستا خانواده و مدرسه باید آموزش هایی را برای ارضای نیاز روانشناسی و روانشناختی که در نهایت منجر به حس مسئولیت پذیری میشود اختصاص دهد چراکه رفتار مسئولانه از شاخص های انسان سالم در هر جامعه ای به شمار می رود که باید از دوران کودکی به افراد آموزش داده شود.
این روانشناس با بیان اینکه مسئولیت حاصل سه ویژگی تشخیص، تصمیم و خلاقیت است، گفت: افراد مسئولیت پذیر
افرادی با وجدان، مطمئن، جدی و مقرراتی هستند این در حالیست که مسئولیت پذیری اکتسابی و نیازمند آموزش والدین است. مسئولیت پذیری دارای مولفه های اصلی شامل یادگیری رفتارهایی که نیاز اساسی فرد را برآورده می کند و پذیرفتن پیامد رفتار است.
بنابر اظهارات انزانی، کودکانی که مسئولیت پذیری را نیاموزند در آینده در کارها به موفقیت نخواهند رسید، روابط دوستانه اشتباهی برقرار می کنند، اعتماد به نفسشان کاهش می یابد، خشم، استرس، افسردگی و اضطراب در آنها بیشتر می شود. همچنین بزهکاری، ترک تحصیل، انزوای اجتماعی، سردرگمی، کاهش حس امنیت، قانون گریزی، نزول گرایش به نظم، کاهش روابط اجتماعی، کاهش انگیزه های پیشرفت، خشونت علیه همسر، گرایش به مواد مخدر و مشروبات، انتقام گیری و انتقاد دائم از دیگران از دیگر خصوصیات خلقی این افراد می شود.
وی افزود: از دیدگاه نظریه یادگیری اجتماعی، بهترین شیوه آموزش مسئولیت پذیری به کودکان الگو برداری مناسب از والدین و محیط اجتماعی است.
این روانشناس با بیان اینکه مسئولیت پذیری می تواند به صورت آگاهانه و ناآگاهانه به کودکان آموزش داده شود، گفت: در شیوه آگاهانه والدین با امر و نهی، آموزش و تشویق و تنبیه مسئولیت پذیری را در فرزندان شکل می دهند اما در شیوه ناآگاهانه کودکان با مشاهده و الگوگیری از رفتار و گفتار والدین رفتارهای مسئولانه را می آموزند و این رفتارها را درونی می کنند البته از دیدگاه روانشناسی والدین نباید به کودک به صورت مستقیم امر و نهی کنند. بهترین راه آموزش مسئولیت پذیری درونی سازی با شیوه تربیتی مناسب از سوی والدین است.
به گفته وی، در شیوه فرزندپروری منسجم و صمیمی که والدین در تربیت فرزندان با یکدیگر اختلاف نظر ندارند، در برابر فرزندانشان مشاورانی آگاه و با دانش هستند، والدین مسئولیت پذیری زیادی در قبال فرزندان و همسرشان دارند و می دانند که مشورت در زندگی تاثیر زیادی دارد و به صورت مداوم در حال پیشرفت و تکامل روحی، جسمی و معنوی هستند و در کنار هم احساس شادی می کنند، بهترین شرایط را برای آموزش مسئولیت پذیری در فرزندانشان فراهم می کنند.
انزانی تاکید کرد: طبق پژوهش های انجام شده مسئولیت پذیری خانوادگی در دختران و مسئولیت پذیری اجتماعی در پسران بیشتر پرورش می یابد، حال آن که کودکانی که دارای اعتماد به نفس بیشتری هستند مسئولیت پذیری بیشتری را بر عهده می گیرند.
وی در ادامه درباره نحوه پرورش مسئولیت پذیری در کودکان گفت: مشارکت دادن فرزندان در مسائل خانه و خانواده باعث پرورش مسئولیت پذیری در کودکان می شود. والدین با یادگیری مهارت های فرزندپروری و اجرای کامل تکنیک های یاد گرفته شده می توانند فرزندان مسئولیت پذیری را تربیت کنند. می توان با توجه به سن و توانمندی کودک آنها را در مرتب کردن اتاقشان مشارکت داد اما پیش از این والدین باید خشم و استرس خود را کنترل کنند و بتوانند شیوه موثرارتباط با فرزندان خود را بیابند. باید هنگام مرتب کردن اتاق کودک، کنار او بنشینند و همراه با بازی و شیطنت مسئولیت پذیری را به کودک آموزش دهند. هرچقدر وسایل اتاق کمتر امکان مرتب کردن آن بیشتر و راحت تر خواهد بود.
انزانی افزود: همچنین والدین می توانند در کارهای مربوط به خانه داری از فرزندان خود کمک بگیرند زیرا کودکان معمولا از سنین بسیار کم علاقه به کمک کردن به والدینشان دارند. همچنین بازی پازل و لگو بازی برای پرورش نظم و مقررات در کودکان بسیار موثر است.
وی ادامه داد: والدین باید از کودکان خود بخواهند که در ساعت مشخصی بخوابند، مسواک زدن را طبق قاعده نظم بدانند و هر کاری را با برنامه و قاعده خاصی انجام دهند. باید از دستورات مبهم به کودک پرهیز کنند و به صورت جزئی کودک را راهنمایی کنند. والدین نباید دستورات پشت سر هم به کودک بدهند.آنان باید در قبال هر رفتار مناسب به شیوه کلامی یا غیر کلامی کودک را تشویق کنند البته باید از باج دادن به فرزندشان پرهیز کنند یعنی پیش از انجام هر رفتار به کودک هدیه داده نشود اما چنانچه کودک در انجام مسئولیت ساده ای که به عهده او بود موفق عمل کرد با گفتارهایی مثل آفرین، مرسی دخترم، چشمک زدن، نوازش کردن و بوسیدن و دادن خوراکی های خوشمزه و ساده کمک کنند تا مسئولیت پذیری در کودک تقویت شود. والدین باید اجازه دهند کودکان کارهای ساده و جزئی را تا جایی که به آن ها آسیبی وارد نمی کند خودشان انجام دهد و فقط مراقب امنیت فرزند باشند که در انجام این کارها آسیبی به آن ها وارد نشود.
