زندگی نامه آندره ژید نویسندهٔ فرانسوی و برنده جایزه ادبی نوبل

چکیده بیوگرافی آندره ژید

• نام کامل: پل گیوم آندره ژید
• زادروز : ۲۲ نوامبر ۱۸۶۹
• مرگ : ۱۹ فوریه ۱۹۵۱ میلادی (۸۱ سال)
• ملیت آندره ژید: فرانسوی
• علت مرگ: ذات الریه
• پیشه: رمان نویس، مقاله نویس و نمایشنامه نویس
• همسر آندره ژید: مادلین روندو

زندگی نامه آندره ژید

آندره ژید نویسندهٔ نامدار فرانسوی، که مدت نیم قرن حضوری نمایان در عرصهٔ ادب فرانسه داشت و تأثیر شگفت آور نوشته هایش در سال های پس از جنگ جهانی بر اکثر مخاطبان و به ویژه بر نسل جوان انکارناپذیر است، به سال ۱۸۶۹ در پاریس، چشم به جهان گشود. پدرش استاد حقوق و مادرش دختر یکی از بورژواهای ثروتمند نرماندی بود. ژید در خانواده ای پایبند به سنت های مذهب پروتستان پرورش یافت و سال های نوجوانی و جوانی او، تحت تأثیر این امر قرار گرفت. در کودکی، به سبب بیماری نتوانست به طور منظم به تحصیل در مدرسه ادامه دهد. اما از آنجا که در خانواده ای علاقه مند به علم و فرهنگ می زیست، توانست این کمبود را به خوبی جبران کند و در خانه به تحصیل ادامه دهد. پس از مرگ پدر به سال ۱۸۸۰، سرپرستی او به مادر دقیق و سختگیرش واگذار شد که با توجه و دلسوزی بیش از اندازه، پسر را به ستوه آورده بود. در این سال ها، ژید در محیطی زنانه می زیست. در پانزده سالگی، با عشقی بی آلایش و عرفانی، به دخترخاله اش، مادلن روندو دل بست. این دلبستگی در سال ۱۸۹۵ به ازدواج انجامید و به رغم تمایلات دیگرگون ژید، آن دو تا سال ۱۹۳۸ (سال مرگ مادلن)، سعادتمندانه در کنار یکدیگر زیستند. ژید فعالیت ادبی خود را در بیست و دو سالگی (۱۸۹۱) آغاز کرد. از آنجا که به یاری بخت، از رفاه مالی برخوردار بود و نیازی به کار کردن نداشت، توانست با فراغ بال به نوشتن بپردازد و از پشتیبانی معنوی نویسندگان و شاعرانی چون پیر لوئیس، پل والری، و استفان مالارمه بهره مند شود. به ویژه دوستی او با مالارمه، سبب شد که در آغاز کار، به مکتب سمبولیسم روی آورد. مهم ترین آثار او در این دوران، عبارت اند از: یادداشت های روزانه آندره والتر، شعرهای آندره والتر، رسالهٔ نرگس و سفر اورین. اما طولی نکشید که از این مکتب رویگردان شد و او نیز مانند مونتی، روسو و استندال، زندگی درونی انسان را موضوع آثار خود قرارداد و با تجزیه و تحلیل مداوم و مستمر مسائل عاطفی و روانی خویش، کوشید تا از خواست ها، نیازها، اضطراب ها، ضعف ها، توانمندی ها و پیچیدگی های روح بشر، پرده بردارد. ژید در ۲۴ سالگی (۱۸۹۳) در حالی که به شدت بیمار بود و می پنداشت که زندگی اش با خطری جدی روبه روست، به تونس رفت. اما دو سال بعد (۱۸۹۵)، هنگامی که از آفریقای شمالی به فرانسه بازگشت، تغییری ژرف در او پدید آمده بود و جدا از بهبود کامل، از بسیاری از قید و بندهای جسمی و روحی رهایی یافته بود. از این پس، دست به نوشتن آثاری زد که از تجربیاتی سرچشمه می گرفت گه از او «موجودی تازه» ساخته بودند. از میان این آثار، می توان به مائده های زمینی(۱۸۹۷) ضد اخلاق(۱۹۰۲) و در تنگ (۱۹۰۹) اشاره کرد. اما کتابی که مایهٔ موفقیت او شد، دخمه های واتیکان بود که به سبب لحن جسورانه اش، شهرتی ناگهانی برایش به ارمغان آورد.

فعالیت ادبی آندره ژید

آندره ژید در بیست و دو سالگی فعالیت ادبی را آغاز کرد. دوستی با «استفان مالارمه» باعث روی آوردن به مکتب «نمادگرایی» و پدیدآوردن آثاری مثل «یادداشت های روزانه آندره والتر»، «شعرهای آندره والتر»، «رسالهٔ نرگس» و «سفر اورین» شد. اما پس از مدتی از این مکتب روی گرداند و به تجزیه و تحلیل و تأمل در پیچیدگی های زندگی درونی انسان پرداخت. سفر ژید به آفریقا باعث تغییرات بسیاری در وی شد. آثاری هم چون «مائده های زمینی»، «ضد اخلاق»، «در تنگ» و «دخمه های واتیکان» متأثر از این تغییرات است. مائده های زمینی کتابی است در ستایش شادی، شوق به زندگی و غنیمت شمردن لحظات. آندره ژید در این کتاب خداوند را در همه موجودات هستی متجلی می بیند و آزادانه و برخلاف قید و بندهای مذهب، عشق به هستی را مترادف عشق به خداوند می داند. او کتابش را «ستایشی از وارستگی» می نامد. با آغاز جنگ جهانی اول ژید مدتی خاموشی گزید و سپس کتاب های «اگر دانه نمیرد»، «کوریدون» و «سکه سازان» را نوشت. او در اگر دانه نمیرد واقعیات زندگی خود را بی پرده بیان می کند در کوریدون به شرح گرایش های همجنسخواهانهٔ خویش می پردازد و با نوشتن رمان سکه سازان شیوهٔ تازه ای در رمان فرانسوی بنیاد می کند. ژید کتاب های «سفر به کنگو» و «بازگشت از چاد» را ضد استعمار نوشت. او عضو حزب کمونیست شد؛ اما با برآورده نشدن انتظارات و تمایلات عدالت خواهانه اش با نوشتن کتاب بازگشت از شوروی از این حزب کناره گرفت.

سبک نگارش آندره ژید

آندره ژید در طول فعالیت ادبی خود، برای هر موضوعی سبک خاص آن را برگزید و همین امر موجب شد تا تنوع گسترده ای رادر آثار خود داشته باشد. همانند اولین اثرش کتاب یادداشت های روزانه ی آندره والتر و کتاب مائده های زمینی که در آن ها تشبیهات و زیبایی های هنری زیادی به چشم می خورد، که ردپایی از تأثیرپذیری شاعر از سبک نمادگراییِ استفان ­مالارمه را نشان می دهد. ژید به «خودشیفتگی» (نارسیسیسم) گرایش داشته بنابراین دور از انتظار نیست که آن را در بعضی از آثارش مشاهده­ کنیم. او همچنین با به کارگیری روش غیر مرسوم داستان در داستان قصد­ داشت که امکان دیگری از زندگی اش را در نثر به وجود آورد. مانند رساله نارسیس، قصد عاشقانه و یادداشت ها ی روزانه ی آندره والتر.

آثار آندره ژید

تمام کتاب های آندره ژید در لیست کتاب های ممنوعه کلیسای کاتولیک قرار دارد:

• سرداب های واتیکان
• یادداشت های روزانه آندره والتر (۱۸۹۱)
• رسالهٔ نرگس (۱۸۹۱)
• شعرهای آندره والتر (۱۸۹۲)
• سفر اورین (۱۸۹۳)
• مائده های زمینی (۱۸۹۷) ترجمهٔ حسن هنرمندی، امیر کبیر، تهران: ۱۳۳۴ تحت نام مائده های زمینی و مائده های تازه، ترجمه جلال آل احمد و پرویز داریوش توسط انتشارات اساطیر، سیروس ذکاء انتشارات جامی، مهستی بحرینی انتشارات نیلوفر.
• پرومتهٔ سست زنجیر (۱۸۹۹) ترجمه غلامرضا سمیعی انتشارات اساطیر
• ضد اخلاق (۱۹۰۲) ترجمه علی پاک بین تحت عنوان رذل انتشارات جامی
• آمنتاس (۱۹۰۶) ترجمه سونیا رضایی مود، علیرضا قلی نژاد انتشارات گنبد طلایی
• در تنگ (۱۹۰۹) ترجمه عبدالله توکل و رضا سیدحسینی انتشارات نیلوفر.
• ایزابل (۱۹۱۱) ترجمه عبدالحسین شریفیان انتشارات اساطیر، اسماعیل سعادت انتشارات علمی و فرهنگی
• دخمه های واتیکان (۱۹۱۴) ترجمه سیروس ذکاء انتشارات فرهنگ جاوید و تحت عنوان سرداب های واتیکان ترجمه عبدالحسین شریفیان انتشارات اساطیر.
• سمفونی روستایی (۱۹۱۹)ترجمه عبدالحسین شریفیان تحت عنوان سمفونی کلیسایی انتشارات اساطیر، فریده مهدوی دامغانی تحت عنوان سمفونی روحانی مؤسسه نشر تیر، محمد مجلسی تحت عنوان سمفونی پاستورال انتشارات دنیای نو، علی اصغر سعیدی تحت عنوان آهنگ عشق نشر قطره.
• کوریدون (۱۹۲۴) به دلیل این که شرح حالی است از روابط همجنسگرایانه اش، تاکنون اجازهٔ انتشار آن داده نشده است.
• اگر دانه نمیرد (۱۹۲۴) ترجمه همایون نوراحمر انتشارات نیلوفر (با ممیزی فراوان)
• سکه سازان (۱۹۲۵) ترجمه حسن هنرمندی انتشارات ماهی.
• سفر به کنگو (۱۹۲۷)
• بازگشت از چاد (۱۹۲۸)
• اودیپ (۱۹۳۱)
• بازگشت از شوروی (۱۹۳۶)
• بهانه و بهانه های تازه،ترجمه رضا سید حسینی ،انتشارات نیلوفر

بهترین کتاب آندره ژید

همانطور که پیش تر اشاره کردیم، کتاب مائده های زمینی را می توانیم بهترین اثر ژید بدانیم. از نظر مخاطبان بهترین ترجمه ای که از این کتاب انجام شده، ترجمه ی خانم «مهستی بحرینی» است. بحرینی بیشتر مترجم آثار ادبی فرانسه است.

مرگ آندره ژید

آندره ژید پس از تحمل یک دوره ی کوتاه بیماری در 19 فوریه ی 1951 در سن 81 سالگی در منزل شخصی اش در پاریس در گذشت. ژید از نظر بسیاری از منتقدان فرانسوی برجسته ترین نویسنده ی زمان خود قلمداد می شود، که دو نسل را با آثار خود مجذوب کرد. همانطور که آکادمی سوئدی در تقدیم جایزه ی نوبل او را برای اینکه مشکلات و شرایط انسان را با عشقی بی پروا و درکی روانشناختی نشان داد، می ستاید.

زندگینامه سر آرتور چارلز کلارک نویسنده و مخترع انگلیسی