آبکاری طلا سیانیدی ( آبکاری طلا تزیینی )
این روش آبکاری طلا دقیقا همان روشی است که در کارگاه های طلاسازی نیز از آن استفاده می کنند و طلاهای ما را از لولو به هولو تبدیل می کند، همچنین می توان گفت آبکاری طلا سیانیدی یا به زبان عامیانه آبکاری طلا تزیینی یکی از رایج ترین روش آبکاری طلا است که علاوه بر استفاده از آن در صنعت طلا و جواهر و ساعت سازی، برای آبکاری قاب عکس، شیرآلات، لوسترها و دیگر وسایل تزیینی کاربرد دارد که فقط تنها تفاوت آبکاری آن ها با آبکاری زیورآلات در میزان ضخامتشان است؛ ضخامت پوشش آبکاری وسایل تزیینی بین ۰.۵ تا ۳ میکرون و برای زیورآلات چیزی در حدود ۰.۷۵ تا ۲.۵ است، در ضمن بهتر است بدانید دلیل دیگری که این نوع آبکاری را بسیار پرطرفدار کرده است رنگ بندی متنوع آن هست، این رنگ ها شامل زرد، سبز، سفید، رزگُلد، شامپاین، صورتی و قرمز می باشد. همچنین گاهی اوقات برای بیشتر کردن جلوه ی این نوع آبکاری، قطعاتی که جنسشان از طلا نیست ( مانند شیرآلات ) را روکش نیکل براق کرده و سپس آن را آبکاری می کنند این کار زیبایی و نمای چشم نوازی به آبکاری طلا می دهد. حال که با این روش بیشتر آشنا شدید خالی از لطف نیست که در این جا مراحل آبکاری طلا و جواهرات، به روش متداول سیانیدی را بازگو کنیم چرا که آبکاری هیچ موردی به اندازه ی طلاجات و جواهرات در تخصص ما نیست.
آبکاری طلا آلیاژی
آبکاری طلا به روش آلیاژی یکی دیگر از انواع آبکاری طلا است، این پوشش ثبات رنگ داشته و همچنین دوام بالایی دارد و آن قطعه را در برابر خوردگی و سایش بسیار مقاوم می سازد، قابل ذکر است که در این روش آبکاری، آلودگی جوی نیز در افزایش مقاومت فلز آبکاری شده تاثیر دارد چراکه باعث می شود یک لایه ی سطحی از طلا اکسید شود که همین لایه اکسید شده باعث افزایش مقاومت شود. از همین رو غالباً این پوشش را در صنایع پزشکی، دندان پزشکی و مصارف صنعتی و هواپیمایی استفاده می کنند همچنین متخصصان این نوع آبکاری آلیاژی را برای لحیم کاری و جوش کاری نیز پیشنهاد می کنند.
آبکاری طلا چیست؟
آبکاری طلا اسیدی
همان طور که از اسم این روش از آبکاری طلا پیداست مطمئناً PH آن در محدوده ی اسیدی است، همچنین می توان این پوشش را از مهمترین پوشش های آبکاری طلا دانست چراکه این نوع آبکاری ثبات رنگ قابل توجهی داشته که سختی آن به نوع و میزان ترکیبات داخل وان آبکاری بستگی دارد. جالب است بدانید این نوع روکش طیف گسترده ای از رنگ ها را دارا است که پرطرفدارترین آن ها رنگ های بنفش، زرد، پرتقالی و سبز می باشد.
آبکاری طلا سولفیتی
می توان گفت ضخامت زیاد آبکاری سولفیتی یکی از مزییت های این نوع آبکاری نسبت به روش های دیگر آبکاری طلا است چرا که در این روش، در هر دقیقه به ضخامت ۸ میکرون روی قطعه مورد نظر پوشش داده می شود همچنین دانه بندی ظریف و براق این نوع آبکاری باعث ایجاد پوششی فوق العاده زیبا و منحصربه فرد می گردد.
شستشو با شوینده های چربی زدا
برای از بین بردن لک انگشت دست و سایر چربی هایی که در گوشه کار ممکن است باشد بوسیله وانی شامل ۳۰۰ گرم سیانور پتاسیم یا سیانور سدیم در یک لیتر آب مقطر و در ولتاژی بین ده تا دوازده ولت به مدت حداکثر یک دقیقه انجام میگیرد.لازم به ذکر است که قطب منفی را به کاتد یا قطعه مورد نظر وصل میکنیم. شستشوی دوباره با آب شهر باعث بهبود کیفیت کار خواهد شد.
لیزگیری
برای این منظور قطعه را در وانی شامل یک لیتر آب مقطر صد درصد با یک استکان اسید سولفوریک غلیظ قرار میدهند و سپس با آب مقطر میشویند و در مرحله بعد با آب شهری این کار را انجام میدهند.
خشک کردن قطعه
به منظور این عمل معمولا از خاک اره استفاده میکنند. خاک اره در کیفیت خشک شدن تاثیر بسزایی دارد و بهترین نوع خاک اره، خاک اره درخت شمشاد که گرم شده باشد میباشد.
تشکیل دادن وان آبکاری
استفاده از وان های استیل بدون پوشش موجب تجزیه تدریجی سیانور شده و کیفیت الکترولیت را تغییر میدهد لذا ضروری است از وانهای شیشه ای از نوع پیرکس و یا فایبر گلاس و یا وانهایی فلزی با پوشش PVC استفاده شود.
در صورتی که غیر از وان استیل چیز دیگری در دسترس نباشد میتوان از دو قطعه صفحه استیل که از وان عایق شده باشد استفاده نمود.
نحوه تهیه الکترولیت
مواد مورد نیاز عبارتند از: یک گرم طلای عیار ۹٫۹۹۹، سه گرم هیدروژن، سه گرم کربنات سدیم یا کربنات پتاسیم، پنج گرم سیانور سدیم یا سیانور پتاسیم، یک استکان تیز آب سلطانی، یک استکان جوهر نمک و یک چهارم استکان محلول آمونیاک.
ابتدا در بشر شیشه ای یک گرم طلای مورد نیاز را که کاملا نازک شده، زیر زیر کرده و تیز آب سلطانی و اسید کلریدریک را به آن اضافه کرده و بر روی هیتر قرار میدهیم،بر اثر حرارت طلا در تیز آب و جوهر نمک حل میشود. سپس بعد از سرد شدن مقدار یک چهارم محلول آمونیاک به آن اضافه میشود و بعد به ترتیب مقدار سه گرم هیدروژن فسفاته و سه گرم کربنات سدیم به آن اضافه میشود،حجم محلول را با استفاده از آب مقطر به یک لیتر میرسانیم.
چند نکته مهم:
در اصطلاح حرفه ای زر گرها (نیم عیار) به عیار 12 گویند.
طلای متفرقه:
در اصطلاح زرگری به مصنوعات مستعمل و یا شکسته که به دلایل مختلف عیار آن مشخص نیست طلای متفرقه گویند و تفاوت آن با طلای آب شده این است که طلای آب شده دارای عیار تعیین شده است ولی عیار طلای متفرقه مشخص نیست.
- فرق بین شمش تیزابی و شمش معمولی این است که درجه خلوص شمش تیزابی هیچوقت به 9/999 نمی رسد، در حالیکه درجه خلوص شمش 9/999 است.
- اسیدهای مصرفی در طلاسازی:
در طلاسازی از 4 نوع استفاده می گردد:
- اسیدبوریک
- اسیدسولفوریک
- اسید نیتریک
- اسید کلریدریک
