انواع صندوق های سرمایه گذاری در بورس

صندوق های سرمایه گذاری

در مجموع صندوق های سرمایه گذاری با توجه به امکانات و توانایی هایی که در اختیار دارند، تلاش می کنند که سرمایه گذاری در بازار را جذاب تر کرده و فرصت ها و انتخاب های بیشتری را با ریسک کمتر و بازدهی بالاتر برای سرمایه گذاران فراهم کنند. تنوع صندوق ها متناسب با خواسته ها و انتظارات سرمایه گذاران گوناگون از جمله مزایای صندوق های سرمایه گذاری است. در حال حاضر بیش از ۱۰۰ صندوق سرمایه گذاری در بازار سرمایه ایران فعال است؛ اما در یک تقسیم بندی کلی، صندوق های سرمایه گذاری در قالب هشت گروه اصلی دسته بندی می شوند:

۱- صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت
۲- صندوق سرمایه گذاری در سهام
۳- صندوق سرمایه گذاری مختلط
۴- صندوق سرمایه گذاری شاخصی
۵- صندوق قابل معامله (ETF)
۶- صندوق های نیکوکاری
۷- صندوق های تأمین مالی
۸- صندوق های اختصاصی بازارگردان

۱- صندوق های سرمایه گذاری با درآمد ثابت

صندوق های سرمایه گذاری با درآمد ثابت بازدهی معقول با حداقل ریسک ممکن را نصیب سرمایه گذاران خود می ‏کنند و افرادی که واحدهای این صندوق ها را خریداری می‏ کنند‏، در واقع سرمایه گذارانی کم ریسک هستند که انتظار دارند بازدهی مثبت را به دست آورند. به همین علت مدیران این صندوق های سرمایه گذاری منابع مالی حاصل از فروش واحدهای این صندوق ها را عمدتاً به خرید اوراق بهادار بسیار کم ریسک مثل اوراق مشارکت، اوراق اجاره و اوراق خزانه و... اختصاص می دهند تا بتوانند سود قابل قبولی برای سرمایه گذاران محقق کنند.
با توجه به این که مدیران صندوق های سرمایه گذاری با درآمد ثابت، اغلب در اوراق مشارکت و اوراق اجاره سرمایه گذاری کرده اند، درصورتی که در امیدنامه این صندوق ها، تقسیم سود اوراق اجاره و مشارکت درج شده باشد، می توانند در طول سال به طور مستمر سودهای نقدی دریافتی را بین واحدهای صندوق تقسیم کنند و اگر در امیدنامه، تقسیم سودها به سرمایه گذاران ذکر نشده باشد، سودهای دریافتی از اوراق مشارکت و اجاره به ارزش دارایی صندوق افزوده خواهد شد و سرمایه گذاران در این نوع صندوق های با درآمد ثابت از رشد بالاتر ارزش دارایی هایشان(NAV) منتفع می شوند.
لازم به ذکر است که صندوق های با درآمد ثابت دارای ضامن نقد شوندگی و ضامن جبران خسارت احتمالی هستند و بنابراین پیش بینی های لازم برای پرداخت سود و همچنین اصل سرمایه افراد در این صندوق ها انجام می شود. براساس آمار منتهی به مرداد ۱۳۹۷ تعداد صندوق های با درآمد ثابت حدود ۷۱ صندوق و ارزش روز دارایی های آن ها برابر با ۱۴۲ هزار میلیارد تومان است، همچنین حدود دو میلیون و ۱۴۴ هزار نفر از افراد حقیقی و حقوقی در آن ها سرمایه گذاری کرده اند.
سیاست تخصیص دارایی ها در صندوق های با درآمد ثابت

۲- صندوق های سرمایه گذاری در سهام

صندوق های سهام به صندوق هایی اطلاق می شوند که بر اساس شرایط درج شده در اساس نامه و امیدنامه خود حداقل ۷۰ درصد ترکیب دارایی های خود را در سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس یا بازار اول فرابورس سرمایه گذاری می کنند. این صندوق ها در ایران با توجه به تعداد واحدهایی که مجاز به انتشار هستند، به دو دسته بزرگ و کوچک تقسیم بندی می شوند. در صندوق های کوچک تعداد واحدهای سرمایه گذاری قابل انتشار حداقل پنج هزار و حداکثر ۵۰ هزار واحد سرمایه گذاری و در نوع بزرگ ، این ارقام بین ۵۰ هزار و ۵۰۰ هزار واحد سرمایه گذاری بوده و ارزش اسمی هر واحد سرمایه گذاری در ابتدای آغاز بکار صندوق معادل یک میلیون ریال است.
همان طور که پیش از این بیان شد، صندوق های سرمایه گذاری در سهام حداقل ۷۰ درصد منابع مالی خود را در سهام شرکت‏ها سرمایه گذاری می‏ کنند؛ بنابراین ریسک سرمایه گذاری در این صندوق ها در مقایسه با صندوق های با درآمد ثابت بیشتر و همچنین احتمال کسب بازدهی بالاتر در این نوع صندوق ها نیز بیشتر است. این مدل سرمایه گذاری مناسب افرادی است که دارای قدرت ریسک پذیری بالاتری بوده، دید بلندمدت به سرمایه گذاری خود داشته و درعین حال تخصص یا فرصت کافی برای سرمایه گذاری در بورس را ندارند. لازم است بدانید که صندوق های سرمایه گذاری سهامی در استراتژی سرمایه گذاری خود با یکدیگر متفاوت هستند و ممکن است محافظه کارانه، میانه رو یا تهاجمی باشند. برای سرمایه گذاری در این صندوق ها توصیه می شود حتماً به امید نامه شرکت مراجعه کرده تا از استراتژی های آن ها و ابزارهایی که در آن ها سرمایه گذاری می کنند؛ مطلع شوید. البته با گذشت زمان هرچه عملکرد صندوق موفق تر بوده و سودآوری بیشتری داشته باشد، ارزش واحدهای آن صندوق هم افزایش پیدا می‏کند و در مقابل اگر صندوق عملکرد مناسبی نداشته باشد، ممکن است ارزش واحدهای سرمایه گذاری صندوق رشد مناسبی نداشته و حتی کاهش هم داشته باشد. گفتنی است براساس آمار منتهی به مرداد ۱۳۹۷ تعداد صندوق های سهامی حدود ۷۰ صندوق و ارزش روز مجموع دارایی های آن ها در مجموع برابر با یک هزار و ۲۵۲ میلیارد تومان است، همچنین حدود ۱۱ هزار و ۶۰۲ نفر از افراد حقیقی و حقوقی در آن ها سرمایه گذاری کرده اند.
سیاست تخصیص دارایی ها در صندوق های سهامی

۳- صندوق های سرمایه گذاری مختلط

همان طور که اشاره شد، صندوق های سرمایه گذاری با توجه به نوع دارایی های تحت مالکیت طبقه بندی می شوند. برخی از آنان در سهام سرمایه گذاری می کنند، از این رو صندوق سهامی نامیده می شوند؛ برخی دیگر اکثر وجوه خود را در اوراق با درآمد ثابت سرمایه گذاری کرده و صندوق با درآمد ثابت نامیده می شوند و تعدادی نیز در سهام و اوراق با درآمد ثابت به نسبت تقریباً مساوی سرمایه گذاری می کنند، صندوق مختلط نامیده می شوند. نسبت دارایی سهام و اوراق با درآمد ثابت صندوق های مختلط ممکن است در طول زمان تغییر یابد، اما عمدتاً این نسبت حداقل ۴۰ درصد و حداکثر ۶۰ درصد سهام است و مابقی شامل اوراق با درآمد ثابت است. در حقیقت صندوق های مختلط این امکان را برای سرمایه گذاران به وجود می آورند تا با سرمایه گذاری در آن ها بتوانند از مزایای تنوع بخشی نیز بهره مند شوند.
این صندوق ها اغلب بازده بالاتری از صندوق های بازار پول (صندوق ها یا سپرده های بانکی) و صندوق های با درآمد ثابت کسب می کنند، اما به طورکلی رویکرد محافظه کارانه خود را حفظ کرده و حدود نیمی از دارایی را در اوراق با ریسک پایین سرمایه گذاری می کنند. در واقع می توان صندوق های مختلط را حد میانی سرمایه گذاری به لحاظ ریسک و بازده احتمالی مورد انتظار دانست. ریسک این صندوق ها نیز نسبت به صندوق های سهامی کمتر است. همچنین این صندوق ها مزایای اوراق سهام و درآمد ثابت را توأمان دارند؛ بدین معنی که پتانسیل کسب بازده بالاتر به وسیله سهام و نوسانات قیمتی کمتر به وسیله اوراق با درآمد ثابت را فراهم می کنند. گفتنی است در صورت افت بازار، سرمایه گذاران در صندوق های مذکور به دلیل ترکیب اوراق با درآمد ثابت و سهام، زیانی کمتری از صندوق های سهامی متحمل می شوند و در صورت رشد بازار سهام، بازدهی بالاتر از صندوق های درآمد ثابت برای سرمایه گذاران را کسب خواهد کرد. بد نیست بدانید براساس آمار منتهی به مرداد ۱۳۹۷ تعداد صندوق های مختلط حدود ۲۰ صندوق و ارزش روز دارایی های آن ها برابر با ۸۰۵ میلیارد تومان است، همچنین حدود ۱۷ هزار و ۷۶۲ نفر از افراد حقیقی و حقوقی در آن ها سرمایه گذاری کرده اند.
سیاست تخصیص دارایی ها در صندوق های مختلط

۴- صندوق های سرمایه گذاری شاخصی

هدف صندوق سرمایه گذاری مبتنی بر شاخص (Index fund) انطباق پرتفوی سرمایه گذاری با شاخص بازار سهام است. یک صندوق سرمایه گذاری مبتنی بر شاخص، الزاماً منابع خود را براساس الگوی تعیین شده برای یکی از شاخص های موجود در بازار، سرمایه گذاری می کند و تقریباً هیچ نوع معاملات آتی انجام نمی دهد. شاخص مذکور می تواند شاخص کل یا یکی دیگر از شاخص های بازار سهام باشد. در این صندوق ها تنها زمانی خریدوفروش سهام ضرورت می یابد که وجهی به واسطه ورود سرمایه گذار جدید اضافه یا به دلیل خروج یک سرمایه گذار کم شود. مزیت اصلی صندوق های سرمایه گذاری مبتنی بر شاخص، هزینه های نسبتاً پایین آن و حذف ریسک مدیریت صندوق است. صندوق های سرمایه گذاری شاخصی هدفشان پیروی از یک شاخص مبنا است که در آن مدیران صندوق در تلاش اند تا سبدی از اوراق بهادار با ترکیب و اوزان متناسب با یک شاخص مبنا را تشکیل دهند تا بر این اساس عملکردی مشابه با عملکرد آن شاخص داشته باشند. در این نوع از صندوق ها نقش مدیریت، یک نقش غیرفعال است و تنها در راستای انطباق ترکیب وزن اوراق موجود در سبد با شاخص مبنا تلاش هایی صورت می گیرد. ایده شکل گیری صندوق های شاخصی برگرفته از فرضیه بازار کارا(Efficient Market Hypothesis) است. در یک بازار کارا اطلاعاتی، اگر انتظارات و اطلاعات همه مشارکت کنندگان در بازار به خوبی توسط قیمت ها منعکس شود، تغییر قیمت ها غیرقابل پیش بینی هستند، لذا نمی توان بدون متحمل شدن هزینه و ریسک اضافی، بازده بالاتری از شاخص بازار به دست آورد. این ایده باعث شد تا برای اولین بار فردی به نام جان بوگل(John Bogle) اولین صندوق شاخصی با هدف پیروی از شاخص S&P500 را طراحی کند و با تأسیس مجموعه صندوق های شاخصی ونگارد(Vanguard) امروزه به یکی از بزرگ ترین شرکت های مدیریت سرمایه گذاری در جهان تبدیل شده است.

۵- صندوق قابل معامله(ETF)

صندوق ETF یا Exchange Tradable Found یک صندوق از دارایی های متنوع است که درست مانند سهام معمولی در بورس معامله می شود؛ یعنی شما در هر زمان که دوست داشته باشید می توانید یک یا چند واحد از یک صندوق ETF را بخرید، یا چند واحد از آن را بفروشید. شما با خرید واحدهایETF، پول خود را در اختیار صندوقی قرار می دهید که با استفاده از یک تیم مدیریت حرفه ای سعی می کند تا با تشکیل پرتفویی از سهام و انواع اوراق بهادار، سود کسب کند. صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله در بورس (ETF) یک نوع صندوق سرمایه گذاری محسوب می شود که واحدهای آن در طول روز همانند سهام در بازار معامله می شود و ساختاری شبیه صندوق های سرمایه گذاری مشترک دارند. این نوع صندوق ها بیش از ۲۰ سال است که به بازار معرفی شده اند و در طول دهه گذشته رشد چشمگیری تجربه کردند. اولین ETF در سال ۱۹۹۳ با نام اسپایدر (SPDR)به بازار معرفی شد که به قصد پیروی از شاخص S&P500 طراحی شده است. همان طور که ذکر شد این صندوق ها ساختاری شبیه به صندوق های سرمایه گذاری مشترک دارند، اما برخلاف صندوق های سرمایه گذاری مشترک که فقط با قیمت تعیین شده در پایان روز و پس از محاسبه NAV می توان آن ها را خریدوفروش کرد، سرمایه گذاران می توانند واحدهای ETF را همانند سهام در طول روز معامله کنند و از مزیت نقدشوندگی بالای آن نسبت به صندوق سرمایه گذاری مشترک بهره مند شوند. همچنین مزیت مالیاتی بالقوه و به نوعی کم هزینه تر بودن از دیگر ویژگی های این نوع صندوق های قابل معامله است.
البته این نوع صندوق ها محدودیت هایی نیز دارند. از جمله به دلیل اینکه مانند سهام معامله می شوند، این امکان وجود دارد که واحدها قبل از ناپدیدی آربیتراژ و برقراری تعادل، به قیمت های متفاوت از NAV معامله شوند. درETF ها رکن ضامن نقدشوندگی حذف شده و رکن جدیدی به عنوان بازارگردان، زمینه نقدشوندگی واحدهای سرمایه گذاری ETF را در بازار فراهم کرده و در صورت نبود فروشند یا خریدار موظف به عرضه یا خرید واحدهای صندوق است. صندوق های قابل معامله در بورس یا ETF به سه دسته سرمایه گذاری در سهام، سرمایه گذاری مختلط و سرمایه گذاری در اوراق بهادار با درآمد ثابت تقسیم بندی می شوند. تفاوت این سه نوع صندوق علاوه بر استراتژی معاملاتی آن ها که از نام آن ها مشخص است، در کارمزد خریدوفروش آن ها است.

توضیحات جامع و کامل درباره ی ETF یا صندوق سرمایه گذاری قابل معامله

۶- صندوق های نیکوکاری

صندوق های نیکوکاری یکی از شیوه های نیکوکارانه است که در آن ها ضمن حفظ اصل سرمایه، به سرمایه گذاری مولد می انجامد و به توسعه بازار سرمایه و بازار کسب و کار در جامعه کمک می کند و عواید آن ها به صورت هدفمند صرف نیازمندان واقعی جامعه می شود.
صندوق های سرمایه گذاری نیکوکاری از مصادیق صندوق های سرمایه گذاری در قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید، محسوب شده و طبق ماده ۲ قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید نزد سازمان ثبت اسناد و املاک کشور به ثبت می رسند. این صندوق ها مجوز تأسیس و فعالیت خود را از سازمان بورس و اوراق بهادار دریافت می کنند. دوره فعالیت آن ها از تاریخ قید شده در مجوز فعالیت شروع شده و از تاریخ ثبت صندوق نزد مرجع ثبت شرکت ها به مدت سه سال ادامه می یابد. این مدت مطابق اساسنامه صندوق قابل تمدید است.
مشارکت در امور نیکوکاری از طریق سرمایه گذاری در صندوق های نیکوکاری نسبت به مشارکت انفرادی مزیت هایی دارد. نخست سرمایه های اندک نیز می توانند با سرمایه گذاری در این صندوق ها، در امور نیکوکاری یاد شده مشارکت کرده و صندوق با تجمیع این سرمایه ها می تواند اثر قابل توجهی در پیشبرد اهداف نیکوکارانه مذکور داشته باشد. ثانیاً سرمایه گذاران بسته به سلیقه خود می توانند به حالت های مختلف مندرج در امید نامه، در امور نیکوکارانه یاد شده مشارکت کنند. مثلاً اشخاص نیکوکار می توانند اصل سرمایه را برای خود حفظ و حتی بخشی از منافع را به خود اختصاص و باقیمانده منافع حاصل را صرف امور نیکوکارانه کنند. حتی اگر شخص نیکوکار تمایل داشته باشد می تواند اصل سرمایه را نیز به امور نیکوکارانه اختصاص دهد.
ساختار صندوق های نیکوکاری به گونه ای طراحی شده که از مصرف منافع صندوق در امور نیکوکاری، اطمینان زیادی حاصل شود، ارکان نظارتی نظیر متولی و حسابرس صندوق بر این امر نظارت دارند درحالی که عملیات اجرایی توسط شخص دیگری تحت عنوان مدیر سرمایه گذاری صورت می پذیرد. علاوه بر این در دوره های کوتاه مدت، گزارش نحوه صرف منافع اختصاصی در امور نیکوکارانه تهیه و مورد رسیدگی قرار گرفته و از طریق تارنمای صندوق به اطلاع عموم می رسد.
این گزارش علاوه بر گزارش عملکرد صندوق و صورت های مالی آن است و باعث می شود تا شفافیت عملکرد صندوق افزایش یافته که نظارت همگانی را به دنبال خواهد داشت.

۷- صندوق های تامین مالی

همان طور که می دانید از مهم ترین دلایل توسعه صندوق های سرمایه گذاری، ایجاد امکان بهره مندی از مزایای اقتصادی ناشی از صرفه جویی نسبت به مقیاس، مدیریت حرفه ای، افزایش نقدشوندگی و کاهش ریسک های غیرسیستماتیک است. در راستای توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید، صندوق های سرمایه گذاری در انواع گوناگون در بازار سرمایه تعریف شده که چند نوع آن، به منظور تأمین مالی ایجاد شده اند. «صندوق های پروژه»، «صندوق های زمین و ساختمان» و «صندوق های جسورانه» از این نوع هستند. در ادامه بیشتر درباره این صندوق ها توضیح می دهیم.

صندوق پروژه

صندوق پروژه، صندوقی است که در اجرای پروژه ها نقش دارد و به طور عملی و تخصصی به بحث طرح های اقتصادی گوناگون می پردازد. در رابطه با این صندوق باید گفت که تنها آن بخش از صندوق پروژه که به عنوان ابزار مالکیت است یا بخش Equity از محل انتشار واحدهای سرمایه گذاری این صندوق، تأمین مالی می کند.
شرکت مپنا نخستین متقاضی این طرح بود که کار خود را در این خصوص آغاز کرده و در حال فعالیت است؛ بنابراین همان طور که اشاره شد موضوع فعالیت این صندوق ها، جمع آوری وجوه از سرمایه گذاران و اختصاص وجوه جمع آوری شده به منظور ساخت و رساندن به مرحله بهره برداری پروژه مورد نظر صندوق، مطابق طرح توجیهی مصوب مجمع صندوق است.
این صندوق ها به منظور انجام پروژه مورد نظر خود در چارچوب اساسنامه و با رعایت مقررات، یک شرکت سهامی خاص به نام «شرکت پروژه» تأسیس می کند که آن شرکت، پس از تکمیل و آغاز مرحله بهره برداری تبدیل به یک شرکت سهامی عام شده و در بورس یا بازار خارج از بورس پذیرش و قابل معامله می شود. پس از ساخت پروژه و با تبدیل به سهامی عام شدن و عرضه شدن سهام شرکت، پروژه فعالیت صندوق پایان پذیرفته، تمامی دارایی ها و بدهی های صندوق به شرکت پروژه منتقل شده و به دارندگان واحدهای سرمایه گذاری صندوق، به همان نسبت، سهام شرکت پروژه واگذار می شود.
مراحل فعالیت صندوق پروژه به ترتیبی است که در ادامه می خوانید
۱- تهیه طرح توجیهی پروژه و تعیین ارکان
۲- دریافت مجوز تأسیس از سازمان
۳- ثبت صندوق نزد مرجع ثبت شرکت ها
۴- دریافت مجوز فعالیت از سازمان
۵- تأسیس صندوق و فروش واحدهای سرمایه گذاری
۶- تأسیس شرکت پروژه و اجرای پروژه از محل منابع صندوق
۷- اتمام پروژه و تبدیل شرکت پروژه به سهامی عام
۸- تصفیه یا تبدیل صندوق

صندوق زمین و ساختمان

صندوق های سرمایه گذاری زمین و ساختمان از جمله نهادهای مالی هستند که براساس بند هـ ماده ۱ قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید، با مجوز از سازمان بورس در قالب یک شخصیت حقوقی مستقل از ارکان خود تأسیس می شوند. این نوع نهاد مالی با کمک به انبوه سازی و افزایش ظرفیت تولیدی در بخش مسکن و در نهایت پاسخگویی به تقاضای ایجاد شده در این بخش، ضمن فراهم آوردن امکان مشارکت عمومی با سرمایه های کوچک در این بخش، به رونق دیگر صنایع مرتبط با مسکن کمک قابل توجهی می کنند. در واقع صندوق های زمین و ساختمان با هدف جذب منابع مالی برای پروژه های ساختمانی شکل گرفته و افزون بر وام، گزینه جدیدی را برای تامین منابع مورد نیاز پیش روی سازندگان قرار می دهد.
یکی از اهداف مهم طراحی نهادهای مالی مذکور آن است که با اقدام به سرمایه گذاری در صندوق های زمین و ساختمان، قدرت خرید دارندگان واحدهای سرمایه گذاری در برابر افزایش قیمت زمین یا ساختمان در منطقه اجرای پروژه تا حد زیادی حفظ می شود؛ همچنین به خاطر پیش بینی ارکان اداره کننده و نظارت تخصصی مورد نیاز در اساسنامه صندوق های سرمایه گذاری زمین و ساختمان و نیز نظارت سازمان بورس در اجرای صحیح مقررات تدوین شده، سرمایه گذاران با اطمینان خاطر بیشتری اقدام به سرمایه گذاری می کنند.
بازار گردان در این صندوق ها متعهد است که حجم مشخصی از تقاضای خریدوفروش را در هر روز، طبق ضوابط تعیین شده پاسخگو باشد.
درنهایت برای افزایش شفافیت و آگاهی سرمایه گذاران، آن چنان که در مقررات پیش بینی شده است؛ اطلاعات مربوط به پیشرفت کار و وضعیت پروژه در دوره های مشخص- سه ماه یک بار- از طریق تارنمای صندوق به اطلاع عموم خواهد رسید. براساس قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید و اصلاحات صورت گرفته در ماده ۱۴۳ قانون مالیات های مستقیم، کلیه درآمدهای صندوق های مذکور و درآمدهای حاصل از نقل و انتقال و صدور و ابطال از مالیات بر درآمد و مالیات بر ارزش افزوده معاف است که این موضوع عامل مهمی برای تشویق به راه اندازی و سرمایه گذاری در این حوزه است.
درمجموع صندوق های زمین و ساختمان با هدف جمع آوری وجوه از متقاضیان سرمایه گذاری و ساخت پروژه ساختمانی مندرج در امیدنامه صندوق از محل وجوه مذکور و سپس فروش واحدهای ساختمانی پروژه یاد شده و درنهایت تقسیم عواید ناشی از این فعالیت بین سرمایه گذاران تأسیس شده اند. در این خصوص، تلاش می شود پروژه ساختمانی در زمان و با هزینه پیش بینی شده در طرح توجیهی پیوست امیدنامه، به اتمام رسد. واحدهای ساختمانی صندوق با رعایت مقررات، مطابق رویه ای که به تأیید سازمان می رسد، فروخته یا پیش فروش خواهند شد.
مراحل فعالیت صندوق زمین و ساختمان به ترتیب در ادامه اشاره شده است.
۱- تهیه طرح توجیهی ساخت و تعیین ارکان
۲- دریافت مجوز تأسیس از سازمان
۳- ثبت صندوق نزد مرجع ثبت شرکت ها
۴- دریافت مجوز فعالیت از سازمان
۵- تأسیس صندوق و فروش واحدهای سرمایه گذاری
۶- ساخت پروژه و فروش واحدها
۷- توزیع سود حاصل بین سرمایه گذاران

صندوق سرمایه گذاری زمین و ساختمان مسکن نگین نمونه ای از صندوق های سرمایه گذاری زمین و ساختمان در بورس است که تاکنون ۲۷ میلیون از واحدهای آن به سرمایه گذاران واگذار شده است.

صندوق سرمایه گذاری جسورانه

سرمایه گذاری جسورانه(Venture Capital) یک مدل سرمایه گذاری برای راه اندازی کسب وکارهای نوپا نظیر استارت آپ ها(StartUp) و شرکت های کوچک با پتانسیل رشد بلندمدت است، در واقع این نوع سرمایه گذاری منبع بسیار مهمی برای راه اندازی کسب وکارهای کوچک هستند که دسترسی مناسب به منابع مالی ندارند و عمدتاً از ریسک بالا و به تبع آن از بازدهی مورد انتظار بالایی نیز برای سرمایه گذار برخوردارند. صندوق های جسورانه از زمان تشکیل ایده تا انتهای پروژه، منابع مالی را تأمین می کنند.
صندوق های جسورانه بورسی در قالب یک هلدینگ تشکیل می شوند که زیرمجموعه آن شرکت های دانش بنیان قرار می گیرند. این صندوق ها در ازای تصاحب درصدی از سهام با آن شرکت ها شریک می شوند و حتی در نحوه مدیریت دارایی ها و وجوه نقد و نقل وانتقال پول نیز نقش مهمی دارند.
هدف از تشکیل صندوق سرمایه گذاری جسورانه، جمع آوری سرمایه از سرمایه گذاران و سرمایه گذاری در شرکت های در شرف تأسیس یا نوپای دارای پتانسیل رشد زیاد و سریع با هدف کسب بیشترین بازده اقتصادی ممکن در برابر پذیرش ریسک بالا است. علاوه بر کسب بازدهی از سرمایه گذاری های بلندمدت در این زمینه، کمک به رشد اقتصادی، کارآفرینی، ایجاد اشتغال و توسعه فن آوری از دیگر اهداف صندوق به حساب می آیند. در راستای هدف یاد شده، صندوق منابع مالی را جمع آوری کرده و در اوراق در مالکیت اشخاص حقوقی با توجه به موضوع فعالیت و به منظور به بهره برداری رساندن و تجاری سازی دارایی های یاد شده از طریق تملک خرد یا مدیریتی، سرمایه گذاری می کند.
ایجاد این صندوق سبب خواهد شد که بخشی از سرمایه گذاران حقوقی یا حقیقی که دارای منابع مالی زیادی هستند، بتوانند پرتفوی خود را با حضور در سرمایه گذاری صنایع نوظهور و فن آوری های پیشرفته تنوع بخشند. صندوق سرمایه گذاری جسورانه این امکان را برای سرمایه گذاران فراهم می آورد که بدون درگیر شدن در چالش ها و پیچیدگی های صنعت سرمایه گذاری مخاطره پذیر از مزایا و منافع آن برخوردار شوند.
سرمایه گذاری در این صندوق با ریسک بسیار زیادی همراه است که ناشی از ماهیت این گونه سرمایه گذاری است. البته، تمهیدات لازم به عمل آمده است تا سرمایه گذاری های این صندوق سودآور باشد، ولیکن هیچ تضمینی در خصوص سود یا اصل سرمایه وجود ندارد. ممکن است در اثر کاهش ارزش خالص دارایی های صندوق، سرمایه گذار در موقع فروش واحدهای سرمایه گذاری خود، مبلغی دریافت كند كه از مبلغ پرداختی وی هنگام پذیره نویسی یا خرید واحدهای سرمایه گذاری بسیار کمتر باشد.

۸- صندوق های سرمایه گذاری اختصاصی بازارگردان

صندوق سرمایه گذاری اختصاصی بازارگردانی یکی از تجربه های موفق در حوزه سرمایه گذاری در کشورهای مختلف است. هدف صندوق های سرمایه گذاری اختصاصی بازارگردانی جمع آوری سرمایه از سرمایه گذاران و خریدوفروش اوراق بهادار در چارچوب تعهدات بازارگردانی آن اوراق مطابق امیدنامه و کسب منافع از این محل است.
صندوق های اختصاصی بازارگردان در بلندمدت، کمک شایانی برای دوری از نوسانات شدیدی که هر از گاهی شاهد آن در بازار سرمایه هستیم، خواهند بود. هدف بازارگردان این است که همواره سهام را متعادل نگه دارد و صف خریدوفروش را از بین برده و قیمت سهام را به سوی ارزش ذاتی اش سوق دهد که این ارزش ذاتی بر مبنای تنظیم عایدات آتی سهام شرکت به دست می آید؛ بنابراین صندوق بازارگردانی از صف های خریدوفروش بی مورد و معامله نشدن سهم در این مواقع جلوگیری و به روان شدن معاملات، افزایش نقدشوندگی و جلوگیری از دست کاری قیمت سهام به دست برخی سودجویان بازار جلوگیری می کند.
امکان تأمین حداکثر ۷۰ درصد از سرمایه صندوق به صورت سهام و حق تقدم موضوع عملیات بازارگردانی جهت تأسیس صندوق و همچنین در زمان فعالیت، به حداقل رساندن کارمزد و هزینه های معاملات سهام پرتفوی صندوق به واسطه معافیت های در نظر گرفته شده برای کارمزد معاملات صندوق، کاهش محدودیت های اعطای اعتباردهی و تسهیلات به صندوق از نگاه اساسنامه صندوق و در اختیار قراردادن ایستگاه معاملاتی برای انجام معاملات از مهم ترین مزایای این صندوق هاست.
مطابق ماده ۳۳ قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر، نقل وانتقال اوراق بهادار بازارگردانی بازارگردانان دارای مجوز از سازمان بورس و اوراق بهادار در بورس و فرابورس از پرداخت مالیات مقطوع نیم درصد معاف است.
صندوق های مذکور با اخذ مجوز از سازمان بورس، مجوز معامله گری و بازارگردانی را دریافت می کنند و این صندوق ها طبق مقررات عضو اتاق پایاپای شرکت سپرده گذاری مرکزی و تسویه وجوه خواهند شد.
سقف کارمزدهای شرکت بورس اوراق بهادار تهران، شرکت فرابورس ایران، شرکت مدیریت فناوری بورس تهران و شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه از معاملات صندوق های مذکور ۲۰ درصد سقف معاملات معمول اوراق بهادار در هر معامله تعیین می شود.