قرص ترانکوپین یا کوئتیاپین داروی ضد روان پریشی مخصوص درمان افسردگی، اختلالات دوقطبی و اسکیزوفرنی محسوب می شود. داروسازان و روان پزشکان ترانکوپین را به عنوان یک داروی ضد روان پریشی از نوع غیر آوایی می شناسند. تاثیر این قرص با کمک به ترمیم تعادل برخی مواد طبیعی (انتقال دهنده های عصبی) در مغز انجام می شود. قرص ترانکوپین می تواند به جلوگیری از نوسانات شدید خلقی یا کاهش میزان وقوع نوسانات خلقی کمک کند. این دارو در بیشتر مواقع به همراه داروهای ضدافسردگی برای درمان اختلال افسردگی عمده در بزرگسالان استفاده می شود و برای مصرف افراد کمتر از ۱۰ سال مناسب نیست. نیمه عمر ترانکوپین در حدود ۶ ساعت بوده و پس از مصرف سریعا جذب می شود. ترانکوپین توسط کبد متابولیزه می شود و با دوز ۲۵، ۱۰۰ تا ۲۵۰ میلی گرم در داروخانه ها وجود دارد که با توجه به نظر پزشک دوز آن برای فرد مشخص می شود تا فرد با عوارض ترانکوپین رو به رو نشوند. این دارو به میزان ۷۳ درصد از طریق ادرار و به میزان ۲۰ درصد از طریق مدفوع، دفع می شود. کوئتیاپین، بایوکوئتین، ترانکوپین ای آر، سرامین، سروتیاپین، سیکوئل، کوئنتیاکس و کوئه میند نام های تجاری این دارو هستند.
عوارض ترک قرص ترانکوپین
برای هر شخصی باید دوز مشخص آن داده شود تا برای فرد اثرگذار باشد. اگر بی خوابی شما ناشی از افسردگی باشد با داروی ترانکوپین بی خوابی شما درمان نخواهد شد ولی اگر صرفا مشکل شما یک بی خوابی مفرد باشد با تغییر دوز دارویی مشکل بی خوابی تان برطرف خواهد شد. نحوه مصرف این دارو در بیمارن مختلف متفاوت است. برای درمان علائم و نشانه های اختلالات سایکوتیک در ابتدا 25 میلی گرم از راه خوراکی و 2 بار در روز تجویز شده و افزایش دوز به میزان 25-5 ، 2 یا 3 بار در روز از راه خوراکی در فواصل 2 تا 3 روزه صورت می گیرد. توجه داشته باشید که ماکزیمم دوز مصرفی 8 میلی گرم می باشد. همچنین برای درمان کوتاه مدت حملات مانیک حاد در اختلال دوقطبی در ابتدا 5 میلی گرم از راه خوراکی 2 بار در روز و سپس افزایش دوز به میزان 1 میلی گرم در روز در 2 دوز تقسیم شده و ماکزیمم 2 میلی گرم از راه خوراکی 2 بار در روز 4ام صورت می گیرد. دوز معمول 4 تا 8 میلی گرم در روز می باشد. کوتیاپین در دوران بارداری جزء گروه C است و ممکن است به جنین آسیب برساند. در صورت شک به بارداری یا بره ریزی برای آن پزشک خود را مطلع سازید.مشخص نیست که کوتیاپین به شیر وارد می شود یا خیر و به کودک شیرخوار آسیب می رساند یا خیر. اگر شما به کودک خود شیر می دهید بدون مشورت با پزشک خود این دارو را مصرف نکنید. از آن جایی که با مصرف هر دارویی احتمال بروز عوارض در بدن فرد مصرف کننده وجود دارد این دارو هم از این قاعده مستثنی نیست. سرگیجه، تب، سردرد، گوش درد، فارنژیت، رینیت، بی اشتهایی، یبوست، خشکی دهان، لکوپنی، افزایش وزن، افزایش سرفه و تعریق را می توان از عوارض مصرف این دارو دانست. در صورتی که یک نوبت از مصرف ترانکوپین را فراموش کردید به محض به یاد آوردن آن دارو را میل کنید ولی اگر تقریبا زمان مصرف نوبت بعدی فرارسیده باشد فقط آن نوبت را مصرف کنید و از دوبرابر کردن دارو خودداری کنید. اگر شما هرکدام از داروهای زیر را مصرف می کنید قبل از مصرف قرص خواب ترانکوپین پزشک خود را مطلع سازید: این لیست کامل نیست و ممکن است داروهای دیگری وجود داشته باشند که با قرص خواب ترانکوپین تداخل پیدا کنند. درباره تمام داروهای بدون نسخه و یا با نسخه ای که مصرف می کنید به پزشک خود اطلاع دهید. این توصیه داروهای گیاهی، ویتامین ها و دیگر داروها را نیز دربر می گیرد.
آیا ترک قرص ترانکوپین علائمی در پی دارد؟
بسیاری از داروهای تجویزی و غیرقانونی با متوقف یا کاهش شدید مصرف آن- بعد از عادت کردن بدن- با برخی نشانه های ترک همراه هستند. ترک این دارو نیز ممکن است علائم ذیل را در پی داشته باشد:
- مشکل به خواب رفتن
- خواب ماندن
- سرگیجه
- سردرد
- تهوع و استفراغ
- اسهال
- تحریک پذیری
این اثرات ترک مصرف قرص ترانکوپین، ناراحت کننده نیستند و بخش طبیعی و مورد انتظار روند ترک اند. علائم معمولاً طی یک هفته بعد از آخرین مصرف دارو کاهش می یابد. کاهش تدریجی دوز دارو- تحت مراقبت پزشک- می تواند هرگونه ناراحتی ناشی از ترک مصرف دارو را به حداقل برساند. استفاده از قرص ترانکوپین– طبق دستور مصرف- می تواند سلامت روانی فرد را بهبود بخشد، اما همچنین می تواند برخی از عوارض جانبی منفی و عواقب طولانی مدتی ایجاد کند. اگرچه سوء مصرف این دارو نادر است، اما می تواند صدمات را به چند روش افزایش دهد. سوء مصرف طولانی مدت قرص ترانکوپین می تواند خطر بیماری های جدی و مزمن را افزایش دهد. اگر شما یا یکی از نزدیکان تان دچار سوء مصرف این دارو یا عوارض ناخواسته آن هستید، حتما به یک متخصص اطلاع دهید. جایگزین کردن قرص ترانکوپین با یک داروی دیگر یا غلبه بر سوء مصرف آن می تواند کیفیت زندگی شما را به طرز چشمگیری بهبود بخشد.
عوارض جانبی متداول قرص ترانکوپین
متأسفانه، قرص ترانکوپین عوارض جانبی ناخواسته زیادی به همراه دارد (حتی در برخی افرادی که این دارو را طبق دستور، مصرف می کنند). برخی از این عوارض، ممکن است طی چند روز- پس از شروع مصرف دارو- برطرف شوند، در حالی که برخی دیگر، در طول دوره درمان ادامه پیدا می کنند. عوارض جانبی شایع و کوتاه مدت قرص ترانکوپین ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- ضعف تمرکز
- بروز مشکلاتی در صحبت کردن
- کابوس
- تحریک پذیری و تغییرات خلقی
- افزایش وزن
- سوء هاضمه
- یبوست
- خشکی دهان
- سرگیجه
- سردرد
- ضعف عضلانی
قرص ترانکوپین همچنین ممکن است برخی تغییرات هورمونی را به همراه داشته باشد، در نتیجه عوارض جانبی همچون موارد زیر را می تواند ایجاد کند:
- بزرگ شدن بافت سینه در مردان (ژنیکوماستی)
- دوره های قاعدگی نامنظم یا عدم خونریزی در زمان قاعدگی در زنان
- کاهش تمایل یا توانایی فعالیت جنسی