به گزارش سایت خبری ساعدنیوز به نقل از ایسنا: اولین مناظره انتخابات ریاست جمهوری سیزدهم دیروز (شنبه ۱۶ خرداد) با موضوع اقتصاد برگزار شد. مناظره ای که بیش از سه ساعت و نیم به طول انجامید، اما در نهایت مواضع و برنامه های اقتصادی هیچ کدام از هفت کاندیدای انتخابات ۱۴۰۰ برای مخاطبان مشخص نشد. این اتفاق چند دلیل مشخص دارد که بیشتر آن دلایل، به نحوه برگزاری مناظره (هم در فرم و هم در محتوا) از سوی صداوسیما و سیاست گذاران این برنامه بازمی گردد.
مناظره که از ریشه نظر گرفته شده در لغت به معنای بحث و گفت وگو کردن با یکدیگر است. اما در برنامه دیروز، یکی از مسائلی که بسیار کمرنگ بود و در حاشیه قرار گرفت همین "بحث و گفت وگو" درباره عنوان مشخص شده یعنی "اقتصاد" بود.
اول از همه اینکه بدون آن که به کاندیداها فرصت داده شود در چند دقیقه ابتدایی وقت خود، علاوه بر معرفی خودشان، مواضع کلی و اصلی اقتصادی خود را بیان کنند، از همان ابتدا سوالات تخصصی آغاز شد. در حالی که در حالت منطقی باید کاندیداها در ابتدای صحبت خود فرصت ارائه کلیاتی از برنامه و رویکردشان درباره اقتصاد و در کل فرصت معرفی خود را داشته باشند.
ایراد اصلی این مناظره در نحوه برگزاری و برنامه ریزی صورت گرفته برای آن از سوی صداوسیما و برگزارکنندگان آن است. در این به اصطلاح مناظره، از طریق قرعه کشی از هر کاندیدا سوال متفاوتی به صورت اتفاقی پرسیده می شد و او در سه یا چهار دقیقه فرصت داشت برنامه و نظر خود را درباره این سوال مطرح کند! بنابراین در هر دور، هفت سوال متفاوت از کاندیداها پرسیده می شد. در حالی که اگر قرار باشد که یک مناظره واقعی انجام شود باید از هر هفت کاندیدا "یک سوال مشخص" پرسیده شود و با پاسخ های کاندیداها، مخاطب بتواند نوع رویکرد و برنامه شان را با یکدیگر مقایسه کند. وقتی سوالات متفاوتی از کاندیداها پرسیده می شود طبیعتا امکان مقایسه بین کاندیداها هم وجود نخواهد داشت و یکی از دلایل سردرگمی بسیاری از مخاطبان و انتقاداتشان در فضای مجازی همین موضوع بود.
از طرفی بر مبنای همان معنای مناظره، در برنامه دیروز فرصت چندانی برای بحث و گفت وگو پیرامون مباحث مطرح شده میان کاندیداها وجود نداشت و به دلیل همان مشخص نبودن سوالات واحد، هر یک از کاندیداها به جای نقد برنامه طرف مقابل، به حمله به یکدیگر و جدال های لفظی و شخصی پرداختند و تنها یکی از آن ها تلاش کرد بدون وارد شدن به بحث های حاشیه ای در چارچوب سوالات مطرح شده به ارائه برنامه های خود بپردازد.
از سوی دیگر یکی از انتقادات، نوع اجرای این برنامه بود که به جای مجری آن، یک ربات و یا برنامک رایانه ای هم می توانست این وظیفه را به عهده بگیرد. مجری مناظره تنها وظیفه پرسیدن سوالات مشخص شده و یا به عهده گرفتن نقش وقت نگهدار را ندارد، بلکه باید از چنان وجهه، اقتدار و تسلطی برخوردار باشد که اولا بتواند کاندیداها را مجبور کند ذیل سوال و مبحث مشخص شده صحبت کنند، ثانیا وقتی به کسانی که در آن مناظره حضور ندارند اهانت شده و یا اتهامی وارد می شود، اجازه این کار را ندهد و ثالثا با استفاده از یک گروه قوی در پشت صحنه بتواند ادعاها و وعده های کاندیداها را راستی آزمایی کرده و با پرسیدن سوالات چالشی و خارج از سوالات پاکتی، کاندیداها را وادار به پاسخگویی مناسب کند.
در حالی که مجری این برنامه تنها به پرسیدن سوالات مشخص و تذکر درباره اتمام وقت بسنده می کرد و در کل رویکرد سازندگان و سیاست گذاران این برنامه نه تنها به چالش کشیدن کاندیداها نبود بلکه تلاش شد با سوالات خنثی و جلوگیری از ایجاد چالش های منطقی و جذاب، اجازه پینگ پنگی شدن بحث که یکی از نکات مهم یک مناظره واقعی است هم داده نشود.
موضوع دیگر نوع سوالات طراحی شده بود که انتقادات زیادی را هم به وجود آورد. در شرایطی که موضوع تحریم و تبعات اقتصادی آن، کرونا و مشکلاتی که برای اقتصاد کشور ایجاد کرده، بورس که میلیون ها ایرانی درگیر آن هستند و در کل مباحث اصلی اقتصادی کشور جایی در سوالات نداشتند و به جای آن، برخی سوالات تخصصی که بعضی از آن ها نیاز به چند ساعت بحث و گفت وگو داشتند پرسیده شد و قرار بود تنها در سه دقیقه به آن ها پاسخ داده شود به همین دلیل تقریبا از سوی کاندیداها به سوالات پاسخ مشخصی داده نشد و مخاطبان نتوانستند درباره رویکرد اقتصادی و راهکارهای آن ها به نتیجه مشخصی برسند!
در نهایت این برنامه ای که با عنوان مناظره ۱۴۰۰ و با حضور هفت کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری سیزدهم پخش شد، هر چه بود یک مناظره به معنای واقعی نبود و شاید بهتر باشد در دو مناظره بعدی که قرار است سه شنبه ۱۸ خرداد و شنبه ۲۲ خرداد به مباحث فرهنگی، اجتماعی و سیاسی اختصاص داده شود، صداوسیما و سیاست گذاران مناظره انتخاباتی، رویکرد خود و نحوه برگزاری این برنامه را تغییر دهند؛ چرا که با چنین فرم و محتوایی، نه تنها شور انتخاباتی مورد نظر مسئولان عالی نظام ایجاد نمی شود بلکه بسیاری از مردم و مخاطبان را ناامیدتر و سردرگم تر خواهد کرد.
واکنش فوری دولت به اتهام زنی کاندیداها در اولین مناظره
