وایت پیپر که در فارسی تحت عنوان «اوراق سفید» ترجمه شده است، در حقیقت به گزارشی جامع و کامل از عملکرد یک طرح یا پروژه و مشکلی که حل می کند اشاره دارد. کاربرد وایت پیپر محدود به دنیای ارزهای دیجیتال نیست؛ اما امروزه این اصطلاح در فضای بلاک چین و ارزهای دیجیتال نیز بسیار کاربرد دارد و به کرات دیده می شود. در این مقاله نگاهی به اهمیت وایت پیپر در حوزه ارزهای دیجیتال داریم و روش های صحیح مطالعه آن را بررسی کنیم.
وایت پیپر چیست؟
وایت پیپر به مقاله ای اطلاق می شود که حاوی اطلاعات بسیار مفیدی برای کسب و کار ها است و هدف از نگارش آن درک یک مشکل خاص و تصمیم گیری صحیح در مورد یک معضل یا ارائه اطلاعاتی است که کمک می کند فرآیند انتخاب در مورد خرید یک محصول یا دریافت یک خدمت پیچیده و گران قیمت، ساده تر شود.سپید نامه چیزی بین مقاله و بروشور تبلیغاتی است. این سند حاوی اطلاعات کاملا مفیدی است و در عین حال منجر به این می شود که بهترین راه حل خرید یک کالا یا خدمات خاص گرفته شود. در تجارت، یک White paper به نوعی به ارائه بازاریابی نزدیک تر است، در واقع ابزاری برای ترغیب مشتریان و شرکا و تبلیغ یک محصول یا یک دیدگاه است.
بیشترین مقالات سفید در بخش تکنولوژی نوشته و منتشر می شوند، چرا که بیشترین استفاده از وایت پیپر ها را شرکت هایی می برند که در زمینه تولید و فروش نرم افزار و سخت افزار ها فعالیت می کنند. اما به طور کلی فعالان در حوزه تجارت، اصلی ترین حامیان یا انتشار دهندگان مقالات سفید هستند.
یک وایت پیپر استاندارد از چه بخش هایی تشکیل شده است؟
بخش های اصلی وایت پیپر چیست؟ این سؤال بسیار مهمی است که باید در این قسمت به آن بپردازیم. در همین ابتدا، باید تأکید کنیم استاندارد و رویه ثابت و مشخصی برای نوشتن همه Whitepaperها وجود ندارد؛ بلکه آنچه در این قسمت ذکر می کنیم، رویه ای مرسوم است که در معروف ترین سپیدنامه های منتشرشده تا امروز می توان مشاهده کرد. بر این اساس، بخش های مختلف یک Whitepaper عبارت اند از:
- چکیده (Abstract):چکیده در وایت پیپر به منظور شرح مختصری از پروژه در ابتدای مقاله است.
- مقدمه (Introduction):در قسمت مقدمه معمولاً مطالب پایه ای مانند ماهیت بلاک چین و ارزهای دیجیتال و مزایای آن ها گنجانده می شود و همچنین بازاری که این ارز دیجیتال قصد ورود به آن را دارد نیز در همین قسمت معرفی خواهد شد.
- تعریف مشکل (Problem):این قسمت جزئیات بیشتری را در خصوص بازار هدف پروژه در اختیار کاربران قرار می دهد و با دقت بیشتری چالش های موجود در این صنعت (صنعت ارزهای دیجیتال) را بررسی می کند. این چالش ها می توانند از نوع فنی و یا مربوط به نوع مدیریت کسب وکارها در این حوزه باشند. راه حل های فعلی هم که برای مقابله با این چالش ها در نظر گرفته شده اند در این قسمت عنوان شده و تیم توسعه دهنده، دلایل خود را برای کافی نبودن راه حل های موجود بیان می کند.
- توضیح محصول (Description):در این قسمت می توانید توضیح محصول معرفی شده را (از زبان توسعه دهنده یا توسعه دهندگان آن) مطالعه کنید و دریابید که این پلتفرم، محصول یا سرویس دقیقاً چه کاری را انجام می دهد، عملکرد آن به چه شکل است و چگونه خواهد توانست مشکلات عنوان شده را برطرف کند.
- جزئیات فنی (Technical Details):در این قسمت از گزارش، شما جزئیات فنی مربوط به بلاک چین پروژه موردنظر را خواهید یافت. مواردی از جمله توضیح دقیق و فنی شیوه توسعه محصول، مشخصات فنی آن و روش توسعه و عرضه کوین یا توکن دیجیتال آن از جمله مواردی هستند که در این قسمت از سند با آن ها مواجه خواهید شد.
- توکن (Token):این قسمت به طور کامل به کوین یا توکن دیجیتال پروژه اختصاص دارد. با مطالعه این قسمت پی خواهید برد که این کوین یا توکن های دیجیتال جدید قرار است چه عملکردی داشته باشند، چه سازوکاری برای عرضه آن ها در نظر گرفته شده است و وجود آن ها چه نفعی را برای کاربران این پروژه و در مقیاس بزرگ تر، جامعه ارزهای دیجیتال به همراه خواهد داشت.
- جزئیات مربوط به عرضه عمومی:اگر این وایت پیپر در راستای فروش یک توکن خاص نوشته شده باشد، اطلاعات مربوط به عرضه عمومی آن نیز در آن گنجانده خواهد شد. نکاتی همچون زمان راه اندازی و عرضه بخش های مختلف محصول، طرح های تشویقی، جزئیاتی در خصوص افراد واجد (و فاقد) شرایط برای سرمایه گذاری بر روی محصول، شیوه استفاده از سرمایه جذب شده و نقشه راه پروژه از جمله مواردی هستند که در این قسمت به آن ها دسترسی خواهید داشت.
- معرفی تیم توسعه دهنده:در قسمت های انتهایی معمولاً اطلاعاتی در خصوص بنیان گذاران پروژه و توسعه دهندگان ارشد آن نیز وجود دارد. یک تیم قوی و باتجربه، یکی از ارکان اصلی موفقیت در هر پروژه ارز دیجیتالی است. به همین علت، وجود این بخش در وایت پیپر اهمیت زیادی دارد (و توصیه می کنیم حتماً آن را مطالعه کنید). در این قسمت شما می توانید سوابق تخصصی هریک از اعضای پروژه را بیابید و با نقشی که در پروژه فعلی ایفا می کنند آشنا شوید.
وایت پیپر در دنیای کریپتوکارنسی
دنیای ارزهای دیجیتال یا بهتر است بگوییم کریپتوکارنسی ها، درست مانند دیگر تجارت ها و صنایع مالی، از وایت پیپر استفاده های زیادی می کنند. تقریبا تمام پروژه هایی که از طریق ارزهای رمزنگاری شده به مرحله عمل رسیده اند، از بیت کوین تا ICO های امروز، همگی دارای یک وایت پیپر هستند.نکاتی که در یک وایت پیپر در این حوزه به آن اشاره می شود، معمولا شامل هدف پروژه، زمانبندی انجام پروژه، زمان و تاریخ شروع جذب سرمایه، اعضای تیم و تجارب آنها، نقشه راه و نحوه عملی کردن طرح است. در بعضی موارد اگر لازم باشد وایت پیپر را در دو نسخه خلاصه شده و کامل ارائه می دهند.
وایت پیپر در دنیای رمز ارزها سندی است که شامل طرحی کلی از مشکلی است که پروژه به دنبال حل آن بوده و همچنین راه حل این مشکل است. وایت پیپر می تواند شرح مفصلی از محصول آن پروژه، معماری آن و تعامل آن با کاربران پروژه هم باشد.این مقالات معمولا در دسترس عموم قرار می گیرد و با مطالعه می توان اطلاعات زیادی راجع به طرح یا ایده آن به دست آورد. برای مثال وایت پیپر بیت کوین در سال ۲۰۰۸ توسط خالق آن ساتوشی ناکاموتو، در دسترس همگانی قرار گرفت و همچنان نیز موجود است.
چرا باید وایت پیپرها را مطالعه کرد؟
یکی از مزیت های مهم وایت پیپر، آشنایی با پروژه و میزان تعهد تیم به کار است. با مطالعه وایت پیپر بعضی از پروژه هایی که در حوزه ارزهای دیجیتالی ارائه می شوند، می توان متوجه شد که بسیار غیر واقعی و ایده ال هستند و در دنیای فیزیکی، شاید در آینده عملی باشند. علاوه بر این، بسیاری از آنها ایده ای دارند که قبلا وارد بازار شده و حتی بسیاری از آنها فقط برای جذب پول و سرمایه و نهایتا کلاهبرداری راه اندازی شده اند.از آنجایی که در مباحث مالی و در دنیای امروز، از دست رفتن سرمایه و دچار ضرر و زیان شدن بسیار شایع شده، پس مطالعه وایت پیپر و داشتن آگاهی اولیه از مهمترین و راحت ترین مراحل سرمایه گذاری است.
چگونه وایت پیپر ارز دیجیتال را تحلیل و ارزیابی کنیم؟
معیارهای اصلی برای ارزیابی وایت پیپر چیست؟ این سؤال بسیار مهمی است که باید به آن پاسخ دهیم. چند پرسش کلیدی وجود دارد که باید در زمان خواندن Whitepaper مدنظر قرار دهید. این پرسش ها عبارت اند از:
- تمام بخش های سپیدنامه شفاف و روشن است؟
- آیا پروژه واقعاً به دنبال حل مشکل خاصی است؟
- ماهیت غیرمتمرکز پروژه های بلاک چین در آن رعایت شده است؟
- نقشه راه دقیق و مشخص در پروژه ذکر شده است؟
- راه حل پروژه برای مشکل شناسایی شده، کارآمد است؟
- اعضای گروه توسعه دهنده پروژه سابقه مثبت فعالیت در بازار رمزارزها را دارند؟
- اقتصاد و توزیع توکن ها در پروژه، به صورت عادلانه در نظر گرفته شده است؟
پاسخ این سؤالات برای دستیابی به نتیجه از مطالعه Whitepaper پروژه های مختلف، نقش کلیدی دارد.
جمع بندی (Conclusion)
یک وایت پیپر خوب در نهایت با یک نتیجه گیری به اتمام می رسد. در قسمت نتیجه گیری، خلاصه ای از نکات اصلی پروژه ذکر می شود و در صورتی که عرضه عمومی توکن در شرف وقوع باشد، این مسئله در همین قسمت یادآوری خواهد شد تا افراد علاقه مند، فرصت مشارکت را از دست ندهند.اگرچه پیش از سرمایه گذاری در یک پروژه مطالعه وایت پیپر لازم است، نباید تنها به این سند اتکا شود. همان طور که بالاتر ذکر شد، یک وایت پیپر از طرف تیم توسعه دهنده منتشر می شود و به همین دلیل نمی توان دید کاملی از مشکلات و چالش های احتمالی پروژه به دست آورد.به جز وایت پیپر معیارهای بسیار زیاد دیگری وجود دارد که نشان می دهند آینده یک پروژه تا چه اندازه مثبت است
آشنایی با میرور تریدینگ یا معاملات آینه ای (Mirror Trading) در بازار ارزهای دیجیتال
