مسجد ملاحسن در خوی، در قرن ۱۲ هجری قمری توسط احمدخان دنبلی، معروف به ملاحسن شیخ الاسلام ساخته شد و بعد از ویرانی بر اثر زلزله در سال۱۲۹۶ هجری قمری، حاجی ابراهیم تاجر مجددا آن را بنا کرد. با شبستانی دلگشا و بزرگ، این مسجد روی دو ردیف ستون سنگی به شکل هشت ضلعی بنا شده است و از لحاظ معماری اسلامی، یکی از بناهای منحصربه فرد تاریخی آذربایجان غربی و مکان های دیدنی خوی به شمار می رود. تزیین گنبدهای پوششی مسجد از نظر کاربرد آجر فوق العاده متنوع و جالب است و طرح هایی قابل توجه مانند اشکال لوزی، دایره و گل های ۱۸ پر در آن به کار برده اند. نورگیرهایی در اطراف دهانه گنبدهای ضلع شمالی شبستان این بنای تاریخی وجود دارند و در اطراف هر گنبد سه نور گیر تعبیه شده است. هشتی ورودی این مسجد نیز طاق نماهای رسمی بندکشی شده و گنبدی آجری دارد. مسجد تا ارتفاع حدود ۸۰ سانتی متر با سنگ و بقیه آن با آجر ساخته شده و ستون های آن نیز سنگی است. در ضلع شرقی ورودی مسجد مناره آجری نسبتا مرتفعی قرار دارد که موذنه آن دارای شش طاق نما با پنجره است. این اثر در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۷۵، با شماره ثبت ۱۸۴۹ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.
معرفی مسجد ملا حسن خوی
مسجد ملاحسن خان یکی از جاذبه های تاریخی و اسلامی شهر خوی می باشد. این مسجد در قرن 12 هجری قمری، توسط شخصی به نام احمد خان دنبلی بنا شد. احمد خان دنبلی در بین اهالی به ملاحسن شیخ الاسلام معروف بود و علت نام گذاری مسجد هم همین می باشد. این مسجد بر اثر وقوع زلزله تا حد زیادی تخریب شد اما در سال 1296هجری قمری، توسط حاج ابراهیم تاجر مورد بازسازی قرار گرفت. این مسجد در زمره ی مساجد سنگی ایران قرار دارد و به دلیل معماری خاص و منحصر به فرد آن، یکی از جاذبه های معروف شهر به شمار می رود.
معماری مسجد ملاحسن
این مسجد از یک شبستان بزرگ و با شکوه برخوردار است. ورودی اصلی مسجد ملاحسن خان مستقیما به داخل شبستان راه دارد و فاقد حیاط می باشد. در داخل سالن اصلی مسجد دو ردیف ستون های بزرگ و سنگی به چشم می خورد. دیوار های مسجد هم تا 80 سانتی متر از زمین با سنگ ساخته شده اند و ادامه ی آن ها با آجر بنا شده است.
مسجد ملاحسن خان یک گنبد آجری بسیار زیبا دارد که آجر های آن به صورت اشکالی مانند لوزی، دایره و گل های 18 پر در کنار هم چیده شده اند. روی گنبد روزنه هایی به چشم می خورد که نقش نورگیر را ایفا می کردند و یکی از جالب ترین ایده های معماری آن زمان به شمار می رود.
این مسجد 12 طاق گنبدی شکل دارد که روی ستون های سنگی بنا شده اند. همچنین این مسجد محراب زیبایی دارد که جاشیه های آن با کاشی هایی تزیین شده که روی آن ها آیاتی از قران به چشم می خورد.
آدرس و نحوه دسترسی به مسجد ملاحسن خوی
این مسجد در شهرستان خوی، خیابان انقلاب، روبروی مسجد قدیمی سیدالشهدا واقع شده و بازدید از آن رایگان می باشد.