اصول گزارش نویسی علمی

تعریف گزارش

گزارش در لغت به معنی تفسیر قضیه، شرح و تفضیل خبر یا کاری که انجام یافته است.
”به هرنوع انتقال اطلاعاتی که بر مبنای موازین علمی از منابع موثق بدست آمده و طبق اصول و ضوابطی ویژه تنظیم و تدوین گردیده باشد و به فرد یا افرادی مشخصبه منظور حصول اطلاع و یا اتخاذ تصمیم ارائه گردیده ،گزارش اطلاق می شود“

انواع گزارش علمی

•  پایان نامه
•  مقاله (تک ستونی/ دو ستونی)
•  پروژه درسی
•  تحقیقات علمی
•  پروژه تحقیقاتی

ارکان گزارش علمی

•  عنوان
•  فهرست مطالب/ شکل ها/ جدول ها
•  چکیده
•  مقدمه
•  اصل موضوع
•  تجزیه و تحلیل
•  استنتاج و نتایج
•  ضمایم
•  منابع

نگارش صحيح

نگارش صحیح یک گزارش علمی، در فهم آسان آن بسیار موثر است. مهمترین قواعد نگارشی که باید مورد توجه جدی نگارنده قرار گیرد، به اختصار بیان می شود.
این قواعد را می توان در محورهای اصلی زیر دسته بندی کرد:

•  فارسي نويسي
•  رعايت املاي صحيح
• رعايت قواعد نشانه گذاري 

نگارش صحيح- فارسی نويسی

در حد امکان سعی کنید به جای کلمات غی رفارسی از معادل فارسی آنها استفاده کنید، به ویژه در مواردی که معادل فارسی مصطلح و رایج است .

مثال : کلمه «پردازش» زیباتر از «پروسس» و معادل فارسی «ریزپردازنده» مناسب تر از «میکروپروسسور» است.

در این گونه موارد چنانچه احتمال عدم آشنایی خواننده با معادل فارسی وجود دارد، یا اصطلاح غیر فارسی معمو لتر است، در اولین ظهور کلمه فارسی، اصل غي رفارسي آن به صورت پاورقی آورده شود . اگر به ناچار باید کلمات انگلیسی در لابه لای جملات گنجانده شوند، از هر طرف یک فاصله بین آنها و کلمات فارسی پیش و پس از آنها د رنظر گرفته شود . چنانچه در پایان نامه از مختص رنویسی (Abbreviation) استفاده شود. 

نگارش صحيح-رعايت املای صحيح فارسی

• رعایت املای صحیح فارسی به مطالعه و درك راحت تر کمک میکند.
• همچنین در نوشته های فارسی باید در حد امکان از همزه « ء، أ، ؤ، ة، إ، ئ » استفاده نشود . 
• مثال :  «آئین نگارش»  و  «اجزاء هواپیما» ناصحیح، اما «آیین نگارش» و «اجزای هواپیما»  صحیح هستند.

نگارش صحيح-رعايت قواعد نشانه گذاری

• منظور از نشانه گذاری به کار بردن علامت ها و نشانه هایی است که خواندن و فهم درست یک جمله را ممکن و آسان میکند.

نگارش صحيح- رعايت قواعد نشانه گذاری-ويرگول

ویرگول نشانه ضرورت یک مکث کوتاه است و در موارد زیر به کار میرود:

• در میان دو کلمه که احتمال داده شود خواننده آنها را با کسره اضافه بخواند، یا نبودن ویرگول موجب بروز اشتباه در خواندن جمله شود.
•  جدا کردن بخش های مختلف یک نشانی یا یک مرجع

پیش از ویرگول نباید فاصله گذاشته شود و پس از آن یک فاصله لازم است و بیشتر از آن صحیح نیست.
 معمولا بعد از ویرگول حرف ربط مثل  «که» و «و»  ... استفاده نمی شود

نگارش صحيح- رعايت قواعد نشانه گذاری-نقطه

نقطه نشانه پایان یک جمله است. پیش از نقطه نباید فاصله گذاشته شود و پس از آن یک فاصله لازم است و بیشتر از آن صحیح نیست.

نگارش صحيح- رعايت قواعد نشانه گذاری-دو نقطه

موارد کاربرد دونقطه عبارتند از:
 پیش از نقل قول مستقیم
 پیش از بیان تفصیل مطلبی که به اجمال به آن اشاره شده است.
 پس از واژه ای که معنی آن در برابرش آورده و نوشته میشود.
پس از کلمات تفسیر کننده از قبیل «یعنی » و ... 
پیش از دونقطه نباید فاصله گذاشته شود و پس از آن یک فاصله لازم است و بیشتر از آن صحیح نیست.

نگارش صحيح- رعايت قواعد نشانه گذاری-گيومه

موارد کاربرد گیومه عبارتند از:

• وقتی که عین گفته یا نوشته کسی را در ضمن نوشته و مطلب خود م یآوریم.
• در آغاز و پایان کلمات و اصطلاحات علمی و یا هر کلمه و عبارتی که باید به صورت ممتاز از قسم تهای دیگر نشان داده شود.

نگارش صحيح- رعايت قواعد نشانه گذاری-نشانه پرسشی

پیش از «؟» نباید فاصله گذاشته شود و پس از آن یک فاصله لازم است و بیشتر از آن صحیح نیست.

فنون تايپ

• در تایپ یک گزارش علمی توجه به یک سری نکات ضروری است.

فنون تايپ-سبك ها، و اندازه قلم ها

•  این الگو از اجزای مختلفی تشکیل شده است. به طور مثال یک بند، یک عنوان، زیرنویس یک شکل هر کدام یکی از اجزای این دستورالعمل هستند.
• قلم های Times New Roman و B Nazanin استفاده شود.
•  معمولا در یک متن، اندازه فونت مطالب لاتین یک تا دو واحد کوچکتر از اندازه فونت مطالبفارسی است.

فنون تايپ- فرمول ها (روابط رياضی)

برای نوشتن روابط ریاضی، ابزار Mathtype  از کارآیی خوبی برخوردار است .

• تمرين: نصب Mathtype
• تمرين: کار با INSERT-Object-…) Mathtype)
• تمرين : اندازه فونت و قلم در Mathtype
• تمرين: مرتب کردن فرمول ها در متن

فنون تايپ- فاصله های افقی و عمودی

•  فاصله کلی از چهار طرف کاغذ (PAGE LAYOUT-Page Setup)
• فاصله خط ها (PAGE LAYOUT- Paragraph)
• فواصل بین کلمات   (- + ctrl)

فنون تايپ- فهرست

• فهرست گزارش (REFERENCES- Table of Contents)
•  فهرست شكل ها
• فهرست جدول

(Header and Footer) فنون تايپ-سربرگ و ته برگ

فنون تايپ-مرور متن

• ويراستيار

فنون تايپ-مرور متن

• شماره صفحه
• جايگزيني کلمات در متن (ctrl+ H)
• بازبيني متن (REVIEW- Track Changes)