در این جهان شلوغ و پر از هیاهو ، گذاشتن هدفون در گوش می تواند راهکار خوبی برای فرار از صدای محیط باشد.اما طبق تحقیقی که انجام شده این روزها، افراد موسیقی را با صدای بسیار بلند گوش میکنند، و دلیلش این است که از صدای محیط فرار کنند.Hear the World report یک مووسه است که قصد دارد تا میزان آگاهی را نسبت به مشکلات شنیداری در جامعه بالا ببرد.این موسسه با آزمایش روی ۴۴۰۰ نفر از سراسر دنیا که در سنین بین ۱۴-۶۵ سال بودند ،به این نتیجه رسیدند که ۸۵٪ این افراد موقع گوش کردن به موسیقی، صدای موزیک خود را بیش از ۵۰ درصد زیاد می کنند.آن ها معتقدند که گوش کردن به موسیقی بلند به شنوایی آسیب وارد می کند، اما این نظریه تا چه اندازه صحت دارد؟در جواب این سوال پروفسور آلمانی توماس لینارتس درستی این ادعا را رد می کندو توضیح داده است که سرو صدای بلند خودش به تنهایی باعث ناشنوایی نمی شود،بلکه ممکن است باعث سنگینی گوش و سختی در شنیدن شود.البته این موضوع به مدت زمان بودن در معرض سرو صدا ونوع و میزان شنوایی افراد نیز بستگی دارد.پروفسور لینارتس که مدیر بخش گوش و حلق و بینی دانشکده پزشکی دانشگاه هانوفر است نیز معتقد است که صداهایی که با گوش و سر در ارتباط هستند خطر سنگینی شنوایی را تشدید می کند .البته این زمانی است که صدای موسیقی به شکل بیش از حد و بالاتر از شنوایی عادی باشد.وی افزود هرکس روزانه به صورت طولانی مدت در معرض سروصدای بیش از ۹۰ دسیبل باشد بیش تر در معرض خطر ابتلا به سنگینی شنوایی قرار دارد.
ما نسل استفاده از گجت ها هستیم. مهم نیست که این وسیله یک MP3 player باشد یا گوشی هوشمند، به هر حال علاقه داریم که همیشه به اینترنت دسترسی داشته باشیم و به جدیدترین آهنگ های گروه های موسیقی موردعلاقه مان یا آخرین پادکست ها گوش کنیم. اما درعین حال با این کار به گوش های خود نیز آسیب می رسانیم.
عملکرد گوش انسان
گوش شما با گرفتن امواج صوتی در محیط اطرافتان و تبدیل آنها به سیگنالهایی که مغزتان می تواند درک کند کار می کند. امواج صوتی از طریق کانال گوش به پرده گوش می رسند و باعث ارتعاش آن می شوند. ارتعاشات پرده گوش به سه استخوان کوچک در گوش میانی منتقل می شود که آنها را تقویت کرده و به ساختار صدف شکل به نام بخش حلزونی گوش می فرستند. این یک ساختار توخالی با کانال های پر از مایع است.
بخش حلزونی گوش با یک مایع خاص پر شده که زیر یک غشای الاستیکی به نام غشای قاعده ای قرار می گیرد. ارتعاشات صدا از گوش میانی باعث ایجاد موج های کوچک در مایع حلزونی می شود که غشاء ظریفی در حلزون گوش داخلی را تکان می دهد. سلولهای موی حسی در بالای قاعده، همراه با آن حرکت می کنند و سیگنالهای الکتریکی ایجاد می کنند که توسط عصب شنوایی دریافت شده و به مغز ارسال می شوند.
آسیب زدن به گوش
شایع ترین علت از دست دادن شنوایی، سن و پس از آن آسیب داخلی بعلت قرارگیری در معرض صداهای بلند می باشد. صداهای ناگهانی مانند یک انفجار، شلیک اسلحه یا یک ترقه می تواند باعث از دست دادن آنی شنوایی شوند که ممکن است موقت یا دائمی باشد. همچنین قرارگیری مدام در معرض صداهایی با بلندی متوسط مانند ماشین چمن زنی، ماشین های سنگین یا موسیقی بلند می تواند باعث از دست دادن شنوایی مداوم و پیش رونده شود.
بررسی نحوه آسیب گوش با موسیقی بلند
افرادی با شنوایی مناسب، سلول کوچکی به نام سلول مویی گوش دارند که در گوش داخلی قرار گرفته است کار این سلول ها این است که سیگنال های دریافتی را به مغز می فرستد؛ و این سیگنال ها در مغز به عنوان صدا تفسیر می شوند. گوش دادن به موسیقی بلند این سلول های مویی را بصورت موقتی صاف می کند، گرچه آنها به محل اولیه ی خود برمی گردند، اما صدای بلند می تواند در بلندمدت به آنها آسیب برساند.موردی که اغلب افراد به آن بی توجه هستند این است که این سلول ها دوباره رشد نمی کنند و این آسیب دائمی خواهد بود. رابرت بینی می افزاید: این آسیب لحظه ای نیست، بلکه ماه ها و حتی سال ها زمان می برد تا دائمی شود. اما گوش دادن به موسیقی با صدای بلند در طولانی مدت بصورت تدریجی ساختار گوش را ضعیف تر میکند و این موضوع می تواند باعث وزوز گوش یا کم شنوایی شود.
قرارگیری طولانی مدت در معرض صدای بلند، به آرامی به سلولهای مویی گیرنده ها صدا و موقعیت بدن که قاعده گوش را پوشانده اند، آسیب می رساند. این سلولها، اطلاعات را از طریق عصب حلزونی به مغز ارسال می کنند. اگر این سلولها آسیب ببینند، دیگر بازسازی نخواهند شد. صداهای بلند همچنین می توانند به عصب حلزونی نیز آسیب برسانند و مانع فرستادن سیگنالهای شنوایی به مغز توسط آن شوند.
به گفته موسسه ملی ناشنوایی و اختلالات ارتباطی، صداهایی با بلندی ۷۵ دسی بل یا کمتر از آن، بطور کلی ایمن در نظر گرفته می شوند (حتی با قرارگیری طولانی مدت در معرض آنها). با اینحال قرارگیری طولانی مدت در معرض صداهایی با بلندی ۸۵ دسی بل یا بالاتر می تواند باعث صدمه به گوش شود. برای مقایسه این مقادیر، باید بدانید که صدای مکالمه عادی حدود ۶۰ دسی بل، ترافیک سنگین حدود ۸۵ دسی بل، ماشین چمن زنی در حدود ۹۰ دسی بل و ترقه، شلیک اسلحه و کنسرت های راک از ۱۱۰ تا ۱۵۰ دسی بل می باشند.
نبود آگاهی از خطر گوش دادن به موسیقی با صدای بلند
یکی از مشکلاتی که عده ی زیادی به خصوص نوجوانان قادر به درک آن نیستند، خطر گوش کردن موسیقی با صدای بلند است. پل چکلی (Paul Checkley) شنوایی شناس می گوید:
فکر می کنم که به طور کلی جامعه اطلاعی از خطرات صدای بلند موسیقی ندارد. تاریخ نشان می دهد، افرادی که در دهه ی ۶۰ و ۵۰ میلادی زندگی می کردند از خطرات صدای بلند صنایع آگاهی داشتند و به همین دلیل قوانین سختگیرانه ای در این مورد وضع شده بود. مردم عادت دارند تا درمقابل صدای مته های هیدرولیک از گوش خود محافظت کنند، اما وقتی نوبت به موسیقی می رسد این موضوع را فراموش می کنند.
پس چطور می توان فهمید که صدایی خیلی بلند است؟ آسان ترین راه کمک گرفتن از دیگران است. اگر دیگران هم صدای موسیقی را از بیرون هدفون می شوند پس احتمالا صدای آن بلند است. نشانه هایی وجود دارد که مشخص می کند گوش شما آسیب دیده است.
اولین نشانه، شنیدن صدای وزوز بعد از قطع شدن صدای موسیقی است. نشانه ی دیگر، نشنیدن صدا به صورت موقت است. وقتی MP3 player خود را در محیطی ساکت خاموش می کنید صداها مبهم و نامفهوم به گوش می رسند.
چطور بفهمیم سرو صدای محیط زیاد است؟
اگر مجبورید صدایتان را بالا ببرید تا شنیده شود، نمی توانید صدای کسی که دو فوت از شما فاصله دارد را بشنوید یا پس از خارج شدن از یک محیط پر سر و صدا، صداها گنگ و مبهم بنظر می رسند، سر و صدای اطراف شما در یک سطح خطرناک قرار دارد. سایر نشانه های قرارگیری در معرض سر و صدای خطرناک عبارتند از درد یا وزوز گوش یا زنگ زدن گوش. اگر احساس می کنید گوش هایتان به صداهای بلند عادت کرده اند، ممکن است در حال حاضر دچار آسیب شنوایی شده باشید. بسیاری از مردم تا زمانیکه مورد آزمایش قرار بگیرند، متوجه آسیب شنوایی نمی شوند.
تاثیر عوامل آسیب زای مختلف به گوش
نه تنها موسیقی بلکه هر صدایی می تواند روی سلامتی شنوایی شما اثر بگذارد. درواقع باید در گوش دادن به کتاب های صوتی و پادکست ها نیز احتیاط کرد و به عواملی که باعث آسیب زدن به گوش می شوند توجه داشت این عوامل عبارتند از:
میزان صدا
این موضوع البته یکی از عوامل مهم آسیب زاست. هرچه صدا بلندتر باشد آسیبی که به گوش های شما می رسد نیز افزایش می یابد. رابرت بینی می گوید:
مشخص کردن میزان این صدا خیلی سخت است، چرا که خروجی هر دستگاه با دیگری متفاوت است. هرچند می توانید از قانون ۶۰/۶۰ استفاده کنید. شما باید به هر موسیقی با ۶۰ درصد از کل صدای دستگاه خود گوش کنید و همچنین بیشتر از ۶۰ دقیقه نیز با هدفون به موسیقی گوش ندهید.
محل
محل گوش کردن به موسیقی می تواند اثر زیادی روی گوش بگذارد، چرا که روی میزان صدای دستگاه اثر گذار است. اگر در محیط پرسروصدایی قرار داشته باشید، صدای دستگاه را بالاتر می برید که همین امر باعث افزایش ریسک آسیب دیدگی می شود.
هدفون های استاندارد تمام گوش را پوشش نمی دهند و اجازه می دهند تا صدای محیط وارد گوش شود. به همین دلیل اغلب باعث می شود تا مردم صدای دستگاه را بالاتر ببرند. سه نوع هدفون داریم که می توانند باعث کاهش آسیب دیدگی شوند:
- مدل های قدیمی تر که درست روی گوش قرار می گیرند. به دنبال مدل هایی باشید که دارای بالشتک های نرم هستند.
- مدل هایی که با محدودکننده های الکترونیکی باعث قطع صدای محیط می شوند.
- مدل هایی که درست داخل گوش قرار می گیرند.
پل چکلی می افزاید:
خرید هدفون های باکیفیت، بسیار خوب است، چرا که صدای محیط را قطع می کنند و باعث می شوند که بخواهید صدای دستگاه خود را پایین تر بیاورید و همچنان به راحتی به موسیقی گوش بدهید.
نوع موزیک
جالب است بدانید که اغلب موسیقی هایی که افراد فکر می کنند مضر هستند، در کمال تعجب چندان هم بد نیستند. درواقع موسیقی های کلاسیک هم می توانند به اندازه ی موسیقی سبک هوی متال یا راک برای شما ضرر داشته باشند. رابرت بینی می گوید: من بیمارانی دارم که در زمینه ی موسیقی جاز، کلاسیک و راک فعالیت می کنند اما وضعیت هیچکدام از آنها با هم تفاوتی ندارد. همه چیز بستگی به میزان صدای دستگاه دارد.
استراحت ندادن به گوش ها
گوش دادن مرتب به موسیقی، به سلول های درون گوش اجازه ی استراحت نمی دهد. بنابراین هر ساعت به میزان ۱۰ دقیقه به هیچ چیز گوش ندهید. رابرت بینی می گوید: درحال حاضر MP3 playerها آهنگ های زیادی را در خود ذخیره می کنند. در گذشته سی دی ها، آلبوم های محدودی را در خود نگه می داشتند، اما حالا شما می توانید ۱۰۰۰۰۰ آهنگ را درطول روز با این دستگاه ها گوش کنید.
رژیم غذایی
مواد غذایی که مصرف می کنید نیز می توانند روی گوش شما اثر بگذارند و یک رژیم خوب به بهبود شنوایی تان کمک می کند. رابرت بینی می افزاید: آنتی اکسیدان ها برای شنوایی خیلی خوب هستند، چرا که گردش خون درون گوش را افزایش می دهند و فرایند تخریب سلول های مویی درون گوش را کاهش می دهند.
دربرنامه ی غذایی خود از آووکادو، گوجه فرنگی و ماهی های پرچرب استفاده کنید که جزو منابع سرشار از آنتی اکسیدان هستند.
سیگار کشیدن
از طرف دیگر سیگار کشیدن برای جریان خون درون گوش مضر است و سبب تنگ شدن رگ های خونی می شود. رابرت بینی می گوید: تحقیقات نشان می دهند که سیگاری ها نسبت به غیرسیگاری ها در ابتلا به مشکلات شنوایی، مستعدتر هستند.
تنها MP3 playerها نیستند که می توانند به گوش های شما آسیب برسانند، بلکه صداهای محیطی نیز می توانند به گوش آسیب برسانند و دوری کردن از آنها نیز مشکل است.
صداهای پس زمینه
انسان ها در دنیای صنعتی امروزی با بیرون رفتن از خانه، توسط صداهای مختلفی احاطه می شوند. بنابراین وقتی مشکل شنوایی دارید، بهتر است که در محیط های پرسروصدا بیشتر مواظب باشید.
کنسرت ها و مهمانی ها
وقتی به کنسرت یا مهمانی می روید دقت کنید که به خودتان کمی استراحت بدهید. نزدیک بلندگوها نایستید و هر ساعت ۱۰ دقیقه استراحت کنید.
شرکت در کنسرت ها، آهنگ سازی و گوش دادن به موسیقی با صدای بلند، همه می توانند منشاء NIHL باشند. طبق مطالعات به عمل آمده توسط دولت استرالیا، ۲۰ درصد از افرادی که بر رویشان مطالعه شده بود، موسیقی را با وسایل قابل حمل و با شدت صدای بلند و مخرب گوش می دادند. علاوه بر این، تحقیقاتی نیز در هلند انجام شد که نشان می داد، ۵۰ درصد از بزرگسالان از هدفون استفاده می کنند تنظیمات آن را روی صدای بلند قرار می دهند و تنها ۷ درصد از وسایل کنترل صدا استفاده می کنند.
صداهای موجود در محیط کار
اگر محیط کار شما پرسروصداست، قوانین رسمی برای حمایت از کارمندان وجود دارد. پل چکلی می گوید: اگر صدای متوسط در محیط ۸۰ دسی بل است باید درمورد احتمال آسیب دیدگی آگاه باشید. در سطح ۸۵ دسی بل، کارفرما باید اقداماتی برای کاهش منبع صدا انجام بدهد و در صورت عدم کاهش صدا، امکان استفاده از صداگیرها را برای اشخاص فراهم کند.
تشخیص کاهش شنوایی
در زیر به نشانه های نگران کنندهای اشاره شده که شما را وادار می کند تا به شنوایی شناس مراجعه کرده و آزمایش شنوایی سنجی دهید:
- زمانی که برای فهم حرف های دیگران دچار مشکل می شوید یا صدای آنها برایتان نامفهوم باشد. این مشکل در محیط های شلوغ بدتر می شود. این مشکل می تواند کم شنوایی صداهای فرکانس بالا باشد که تنها بر روی صداهای خاصی تأثیر می گذارد.
- زمانی که احساس درد در گوش های خود داشته باشید، حتی اگر فقط چند ساعت بعد از گوش دادن به صدای بلند باشد.
- زمانی که دیگران بگویند بلند حرف می زنید یا فریاد می زنید.
- زمانی که صدای وزوز، صدای سوت، صدای غرش یا صدای زمزمه مداوم در گوشتان باشد.
سایر اثرات صدای بلند بر سلامتی انسان
مواجهه با صدای بلند، جدا از آسیب به شنوایی، می تواند منجر به مشکلات زیر شود:
- استرس
- اضطراب
- بیخوابی، حتی بعد از توقف سروصدا
- فشار خون بالا
- تپش قلب
- انزواطلبی ناشی از کم شنوایی
- افسردگی ناشی از کم شنوایی
اقدامات احتیاطی برای جلوگیری از کم شنوایی
از آنجایی که کم شنوایی ناشی از تحریک صوتی دائمی است، بنابراین محافظت از گوش ها اهمیت فراوانی دارد. چندین راه حل برای افرادی که پیش بینی می کنند در محیط های شلوغ قرار می گیرند، وجود دارد که شامل موارد زیر می شود:
گوش گیر یا محافظ شنوایی
گوش گیر، که در مجرای گوش قرار گرفته و کاملا آن را می بندد. گوش گیرها را می توان از داروخانه ها، فروشگاه های تجهیزات سخت افزاری و فروشگاه های وسایل ورزشی تهیه کرد. گوش گیرها در شکل ها و اندازه های مختلف وجود دارند و معمولا صدا را بین ۱۵ تا ۳۰ دسیبل کاهش می دهند که در بیشتر موارد، البته نه همه مواقع، مفید است. برای اینکه گوش گیرها کاملا اندازه گوش شما شوند، می توانید به شنوایی شناس مراجعه کنید و مشاوره مناسب دریافت کنید.
هدفون
هدفون، که کاملا روی گوش را می پوشاند مانعی ایجاد می کند و صداها را بین ۱۵ تا ۳۰ دسی بل کم می کند. اکثر افراد برای کاهش بیستر صدا، به طور همزمان از هدفون و گوش گیر استفاده می کنند.
تعویض قطعات پر سروصدا
تعویض قسمت های پر سروصدای دستگاه ها و روغن کاری کردن آن برای کاهش اصطکاک و در نتیجه کاهش صدای آن. بسیاری از خودروها، تجهیزات کشاورزی و سایر ماشین آلات، دارای منبع اگزوز، صدا خفه کن و یاتاقان هستند که می توانند صدا را کاهش دهند.
کاهش صدای موسیقی
کم کردن صدای موسیقی. بسیاری از افراد هدفون روی گوششان می گذارند و با صدای بسیار بلند به موسیقی گوش می دهند. مراقب باشید چقدر صدای موسیقی را زیاد می کنید. هیچ گاه صدای موسیقی را آنقدر بلند نکنید که نتوانید سایر صداها را بشنوید.
هرکاری که می توانید برای جلوگیری از صداهای بلند انجام دهید، مثلا به جای عبور از کنار محل های در حال ساخت و ساز، از خیابان رد شده و از طرفی دیگر راه بروید، یا حتی دستتان را روی گوشتان بگذارید.
تحقیقات و درمان کم شنوایی
در حال حاضر هیچ درمان قطعی برای کم شنوایی ناشی از تحریک صوتی یا بازسازی سلول های مویی آسیب دیده، وجود ندارد، اگرچه تحقیقات امیدوارکنندهای درحال انجام است. در حال حاضر مناسب ترین روش برای بهبود عملکرد شنوایی در افراد کم شنوا استفاده از سمعک یا کاشت حلزون می باشد.
راه هایی برای تقویت گوش موسیقی و بهبود مهارت شنیداری
