به گزارش سایت خبری ساعد نیوز و به نقل از پارسینه، گاهی اوقات شیطنت و جنب و جوش زیاد کودک را به این اختلال ربط می دهند و گاهی برعکس، کودک بیش فعال است، اما والدین تحرک زیاد او را به پای شیطنت هایش می گذارند و آن را طبیعی تلقی می کنند. فعالیت و تحرک زیاد، دشواری در حفظ یک وضعیت ثابت، تکانش گری و فکر نکردن به پیامد اتفاقات، بخشی از رشد و رفتار های طبیعی در بسیاری از کودکان سنین پیش دبستانی است.
اما در بعضی از کودکان این ویژگی ها به صورت افراطی، مخرب و غیرقابل کنترل بروز پیدا می کنند که در صورت تشخیص اختلال نقص توجه بیش فعالی به عنوان عامل زمینه ساز، تشخیص و درمان زودهنگام، به کاهش اثرات مخرب آن ها کمک خواهد کرد .
سبک فرزندپروری نقش موثری در کاهش علائم بیش فعالی دارد :
متخصصان حوزه کودکان بر این باورند که در سنین پیش دبستانی، مداخلات رفتاری، شامل آموزش تکنیک های فرزندپروری به والدین، حرف اول را در درمان بیش فعالی می زند و درمان دارویی در این سنین، زمانی در نظر گرفته می شود که درمان رفتاری غیرقابل دسترس، بی تاثیر یا ناکافی در کنترل علائم مشکل ساز کودک باشد. پس درمان رفتاری برای کودکان بیش فعال همراه با نقص توجه، اولویت دارد و در میان درمان های رفتاری، آموزش به والدین در ارتباط با نحوه صحیح تعامل با کودک، ارجحیت بیشتری نسبت به آموزش های مستقیم به کودک دارد. در توضیح این اولویت درمانی متخصصان بر این باورند که حذف عوامل محیطی محرک و تشدید کننده نقش اساسی در کنترل علائم بیش فعالی دارد .
به طوری که، در بسیاری از موارد اعمال برخی تغییرات ساده در محیط و تکنیک های رفتاری با کودک، تاثیر قابل توجهی در کاهش تنش ناشی از علائم کودک دارد .
تأمین توجه مثبت.
در تعامل با کودکی که ذخایر انرژی او پایان ناپذیر به نظر می رسند، یافتن زمان و انرژی کافی برای بازی کردن و همراهی مداوم با او، بسیار دشوار به نظر می رسد. با این وجود اختصاص دادن توجه مثبت، همه جانبه و انحصاری برای زمان هایی هرچند کوتاه به کودک، با کاهش میل کودک به توجه طلبی، یک سرمایه گذاری روانی ارزشمند در رابطه با کودک است .
ارائه دستورالعمل های مؤثر؛
کودکان مبتلا به بیش فعالی، دامنه توجه محدودی دارند، به همین دلیل برای دنبال کردن یک تکلیف یا فعالیت ذهنی، نیاز به کمک بیشتری دارند. معمولا وقتی برای اولین بار به آن ها یک دستورالعمل گفته یا آموزش داده می شود، به طور کامل آن را نمی شنوند. برای کمک به آن ها در این زمینه، می توان از روش های مختلفی، برای جلب توجه شان به طور کامل، کاهش احتمال حواس پرتی و اطمینان از فهم کامل یک تکلیف استفاده کرد. به طور مثال پس از خاموش کردن تلویزیون و برقراری ارتباط چشمی مستقیم با کودک از او خواست که اتاقش را مرتب کند. در همین زمینه بهتر است که از ارائه دستورالعمل های زنجیره وار مانند لیستی از کار ها و تکالیف مختلف به کودک اجتناب کرد و حتی پس از درخواست انجام یک کار از کودک، از او خواست که آنچه را شنیده تکرار کند تا از درک کودک نسبت به آنچه باید انجام دهد، اطمینان حاصل شود .
استفاده از تکنیک وقفه (time-out) در مواقع نیاز.
خارج کردن موقتی کودک از محیط، می تواند به بازیابی آرامش جسمانی و ذهنی او کمک کند. در این زمینه لازم است به کودک آموخت که در لحظات برانگیختگی، احساس خشم و کلافگی، به محل آرام و ساکتی برود و به این ترتیب از خود و دیگران در برابر آسیب های بیشتر مراقبت کند .
نادیده گرفتن بدرفتاری های خفیف.
توجه طلبی، به ویژه در کودکان بیش فعال، می تواند از طریق رفتار های مخرب و مقابله جویانه اتفاق افتد. بر همین اساس معطوف کردن توجهی حتی منفی، می تواند باعث تقویت رفتار ها و تکرار آن ها شود. نادیده گرفتن رفتاری مانند غر زدن، با صدای بلند صحبت کردن و قطع کردن گفتگوی دیگران، به تدریج این پیام را به کودک منتقل می کند که چنین رفتار هایی منتهی به دریافت توجه نخواهند شد .
وضع یک سیستم پاداش؛
کودکان بیش فعال غالبا در برابر انتظار طولانی برای دست یابی به یک پاداش به سرعت دچار احساس ملال و سرخوردگی می شوند. به همین دلیل تعیین پاداش های متنوع برای رفتار های روزمره مثل نشستن در پشت میز تا پایان خوردن غذا، تعیین قرارداد هایی برای جمع کردن امتیازات، جایگزین کردن چند جایزه کوچک با یک جایزه بزرگ و… به جذاب تر شدن رفتار های مطلوب و افزایش انگیزه برای پیروی از قوانین، به کودک کمک خواهد کرد .
اجازه دادن به بروز پیامد های طبیعی.
بسیاری از اوقات اجازه دادن و منتظر ماندن برای وقوع یک پیامد طبیعی، تاثیر بیشتری نسبت به تلاش برای متقاعد کردن کودک دارد. به طور مثال اگر کودک اصرار به ادامه بازی و نخوردن غذا دارد، پافشاری نکردن والدین برای متقاعد کردن او، می تواند منتهی به مواجه شدن با گرسنگی به عنوان پیامد طبیعی این رفتار، انتظار زمانی طولانی برای وعده غذایی بعد، و تغییر رفتار به دنبال تجربه این دشواری ها، شود .
همکاری با مربیان و معلمان کودک؛
بسیاری از کودکان بیش فعال نیاز به ملاحظات ویژه ای مانند در نظر گرفتن زمان اضافه تر برای پاسخ به سوالات و انجام تکالیف دارند که آگاهی مربیان نسبت به این موضوعات و همسو شدن رویکرد آن ها با والدین و درمانگران، در کاهش تنش و جلوگیری از تاثیر علائم بر رشد اجتماعی کودک، موثر خواهد بود.
