بیستمین سالگرد درگذشت سلطان قلب‌ها

به گزارش سایت خبری ساعد نیوز به نقل از برترین ها، در تاریخ سینمای ایران، برخی چهره ها به عنوان نمادی خاص از گونه یا دوره ای خاص از سینمای ایران شهرت و اعتبار پیدا کردند، فرهنگ و خرده فرهنگ های خاص خود را به جامعه تزریق کردند، سبک و شیوه ای تازه از پوشش و زندگی را رونق دادند و در نهایت، به ستاره ای بی جانشین در تاریخ سینمای کشور تبدیل شدند.

در سینمای قبل از انقلاب، حداقل سه بازیگر بودند که به اعتبار فیلم هایی که بازی کردند و نیز اقبالی که به آن ها شد، نماد جریانی خاص در سینما شدند. محمدعلی فردین، که ۱۸ فروردین ۱۳۹۹ با بیستمین سال درگذشتش هم زمان است، قطعا در صدر چنین فهرستی قرار می گیرد. دو نفر دیگر بهروز وثوقی و ناصر ملک مطیعی بودند. فردین، اما بیشتر از این دو توانست یک تیپ شخصیتی خاص در سینمای ایران را نمایندگی کند، تیپی که بیانگر زندگی جوانمردانه با همان خصایل خاص و روحیه ایرانی دهه های ۱۳۳۰ تا ۱۳۵۰ بود که درس اخلاق و مروت و مردانگی به مخاطبانش می داد. به همین دلیل بود که خیابان های تهران در تشییع پیکرش در فروردین ۱۳۷۹ مملو از جمعیت شد، جمعیتی که سرنویس ۳ به باور بسیاری، کمتر در تشییع پیکر هنرمندی در این تراز دیده شده بود.

فردین حتی سال ها بعد از مرگش، همچنان اهمیت دارد و به برخی جشنواره ها اعتبار می بخشد. نمونه آن بنیاد جهانی «هنر در خدمت صلح» است که در اکتبر ۲۰۱۸، جایزه ویژه اش در بخش سینما را با رای داوران، به پاس یک عمر فعالیت به محمدعلی فردین اهدا کرد که دخترش، عاطفه فردین، این جایزه را دریافت کرد.

یک دلیل اقبال عامه مردم به فردین قطعا به چهره مردانه و فتوژنیک او مرتبط بود، صورتی گرم و صمیمی و بدنی ورزیده که دختران و پسران بسیاری را شیفته خود می کرد.

او قهرمان یکی از محبوب ترین ورزش های ایرانی، کشتی، بود و بر حسب تصادف، پایش به سینما کشیده شد و با فیلم گنج قارون، شهرت فراوانی پیدا کرد و با سلطان قلب ها به اوجی رسید که بسیاری هنوز در آرزوی چنین جایگاهی اند.

زندگی شخصی بدون حاشیه

زندگی شخصی او هم به دور از برخی حاشیه های رایج درباره ستاره هایی در تراز او بود.

فردین در ۱۹ سالگی با دختری ۱۷ ساله، مهری خمارلو، ازدواج کرد و به این پیوند تا پایان عمر وفادار ماند. برای مردمی سنتی در آن سال ها که قهرمانانشان را الگویی تمام عیار می خواستند، فردین توانست چنین جایگاهی را به دست آورد و به همین دلیل بود که حتی بیست سال بعد از کنار گذاشتن اجباری اش از سینما، مردم او را سخت دوست داشتند و به گفته خودش، به رغم آن که عینک دودی می زد تا شناخته نشود، تا پایش را به اجتماعی عمومی می نهاد حتی افراد نسل جوان تر نیز گرد او جمع می شدند و می خواستند از او امضا بگیرند.

در کارنامه کاری فردین، همه گونه فعالیت سینمایی از بازیگری گرفته تا کارگردانی، فیلمنامه نویسی، تهیه کنندگی و حتی سینماداری، به چشم می خورد. او در ۶۴ فیلم در مقام بازیگر، در ۱۱ فیلم در مقام کارگردان، در ۵ فیلم فیلمنامه نویس و در ۷ فیلم تهیه کننده بود.

بیست سال خانه نشینی

فردین پس از انقلاب در زمره کسانی قرار گرفت که نتوانست به فعالیت هنری ادامه دهد، البته به جز حضور در فیلم «برزخی ها».

هرچند در خاطرات صادق خلخالی و نیز اسناد به جا مانده آمده است که با ریاست آیت الله بهشتی بر دیوان عالی کشور، خلخالی در اسفند ۱۳۵۹، از سمت حاکم شرع کنار گذاشته شد، به نظر می رسد از آخرین دستور های خلخالی بود که در آن روز ها دامن این گروه از بازیگران را گرفت و بعدها، تقریبا به هیچ کدام از آن ها (به جز ایرج قادری) اجازه فعالیت داده نشد. روزنامه کیهان نیز در تیتری که از این خبر زد، نام فردین را ابتدای تیتر قرار داد. بهروز وثوقی، ناصر ملک مطیعی و رضا بیک ایمانوردی افراد بعدی بودند که در این تیتر آمدند. از میان آن ها، فقط ملک مطیعی در سال های پایانی عمرش توانست در یک فیلم بازی کند.

آوردن نام فردین در ابتدای این خبر نشان دهنده جایگاه او در سینمای آن سال ها و محبوبیت و شهرتش بود. احمد نجفی، بازیگر سینما، نقل می کند که در همان سال های اوایل انقلاب، گروهی وساطت کردند و از علمای قم مجوز فعالیت او را گرفتند، اما محسن مخملباف جلوی فعالیت فردین را گرفت.

فردین، اما به رغم تمامی این نامهربانی ها، همچنان یکی از محبوب ترین هنرمندان تاریخ معاصر ایران به شمار می رود و به قولی، سلطان قلب هاست و مصداق این شعر ژاله سلطانی (معروف به ژاله اصفهانی) که:

زندگی صحنه یکتای هنرمندی ماست

هر کسی نغمه خود خوانَد و از صحنه رَوَد

صحنه پیوسته به جاست

خرم آن نغمه که مردم بسپارند به یاد

امیررضا دلاوری و دختر زیبایش