برای اکثر مردم بهار فصلی زیبا و دلپذیر است. اما اگر هربار که این فصل فرا می رسد دچار خارش و اشک ریزش شوید و دیگران مرتباً از شما بپرسند که چرا چشمتان قرمز شده است احتمالاً بهار برایتان چندان خوشایند نخواهد بود.
آلرژی های چشمی یکی از شایع ترین علت های مراجعه به چشم پزشک است بطور متوسط از هر 10 تا 15 نفر یک نفر در طول عمر خود دچار علائم حساسیت های چشمی می شود. علائم آلرژی چشمی در افراد مختلف متفاوت است و طیف وسیعی از علائم از سوزش و خارش خفیف تا علائم شدید و آزار دهنده و گاه خطرناک را در برمی گیرد. به علاوه، حساسیت های چشمی اغلب با سایر علائم آلرژی مثل تب یونجه (آبریزش از بینی) و حساسیت های پوستی (مثل درماتیت آتوپیک) همرا است. گرده گل ها و گیاهان، مو و کرک و پر حیوانات، داروها و لوازم آرایش نقش اساسی را در ایجاد آلرژی چشمی دارند. البته گاهی اوقات هم تحریک چشم ناشی از مواد محرک (مثل دود سیگار یا گرد و غبار) علائمی ایجاد می کند که با آلرژی چشمی اشتباه می شود.
چشم دریچه ای به جهان خارج است. وقتی چشم ها باز هستند ملتحمه در تماس مستقیم با مواد حساسیت زای موجود در هواست. ملتحمه که بافت پوششی مخاطی قسمت جلوی کره چشم و سطح داخلی پلک هاست یک سد دفاعی در برابر محیط خارج است. در ملتحمه تعداد زیادی رگ، سلول های ایمنی و مواد دفاعی وجود دارد که باعث حفاظت لایه های داخلی تر کره چشم در برابر عفونت ها و عوامل بیگانه می شود. به علاوه اشک چشم نیز دارای سلول ها و عوامل ایمنی می باشد که به دفاع در برابر عوامل خارجی کمک می کند بنابراین بسیاری از واکنش های دفاعی در جلوی کره چشم در سطح ملتحمه اتفاق می افتد. هرگاه کنترل طبیعی این واکنش های دفاعی به هم بخورد و یا واکنش های دفاعی به جای عوامل بیگانه در برابر عوامل خودی اتفاق بیافتد واکنش های حساسیتی ایجاد می شود. مهمترین عوامل ایجاد واکنش های حساسیتی ماده ای به نام "هیستامین" است که از گروهی از سلول های ایمنی به نام "ماست سل ها" می شود. هیستامین باعث ایجاد خارش می شود. به علاوه هیستامین موجب گشاد شدن رگ های موجود در ملتحمه می شود و همین امر باعث می شود که چشم قرمز به نظر برسد. البته به جز هیستامین مواد دیگری نیز می توانند در واکنش های آلرژیک دخیل باشند اما هیستامین مهمترین واسطه ایجاد علائم حساسیت است.
برخی از این عوامل عبارتند از:
- خستگی چشم ها: خستگی چشم ها اغلب ناشی از چشم دوختن طولانی به صفحه کامپیوتر یا دیگر وسایل دیجیتال یا رانندگی در مسافت های طولانی است.
- آلرژی: تماس چشم با یک ماده خارجی مانند لوازم آرایش، گرده گیاهان یا شوره سر می تواند باعث خارش و قرمزی چشم ها شود.
- خشکی چشم ها: اگر در طول روز رطوبت کافی به چشم ها نرسد، چشم ها خشک می شوند.
- درماتیت آتوپیک: درماتیت آتوپیک نوعی اگزماست که در آن پوست دچار قرمزی و خارش شده و همچنین باعث خشکی و خارش چشم ها می شود.
- التهاب ملتحمه (کنژنکتیویت): این بیماری عفونتی بسیار مسری است که با نام قرمزی چشم نیز شناخته شده و باعث قرمزی، خارش و سوزش چشم ها می شود.
- پلک آماس (بلفاریت): این التهاب نوعی التهاب پلک ها و ناشی از انسداد فولیکول هاست.
- اختلال غدد میبومین: هنگامی که غدد میبومین مسدود می شوند، نمی توانند مایع کافی برای روان کردن چشم ها تولید کنند که باعث خشکی چشم ها می شود.
- برخی از داروها: از متداول ترین داروهایی که به طور معمول باعث خشکی و در نهایت خارش چشم ها می شوند، آنتی هیستامین ها و داروهای فشار خون هستند.
افراد مبتلا به خارش چشم ها در شب باید برای تشخیص علت این مشکل به پزشک متخصص مراجعه کنند. پزشک احتمالا با مرور سوابق و علائم پزشکی فرد و همچنین معاینه پزشکی شامل بررسی چشم ها و پلک ها و در صورت وجود ترشحات چشم و نمونه برداری از آن به منظور انجام آزمایش علت خارش را تشخیص می دهد.
چگونه خارش چشم درمان می شود؟
روش درمان خارش چشم به علت اصلی بستگی دارد؛ بنابراین، برای راه حل مناسب، به خصوص اگر مشکلات شدید و مکرر دارید، با پزشک مشورت کنید.
قطره چشم و داروها
قطره های نمکی می توانند به تسکین خارش چشم کمک کنند. با این حال، بهتر است که قطره چشمی OTC را به درستی انتخاب کنید، زیرا قطره چشمی ضد احتقان می تواند وضعیت را بدتر کند. در صورت ادامه یافتن بیماری، برای تجویز قطره های چشمی مناسب با شرایط خود با پزشک مشورت کنید.
بروز خارش چشم به چه علت است؟
شستشو
شستشوی چشم با آب شیرین و پاک کردن مژه ها و پلک ها با دستمال مرطوب آلودگی و گرده را از چشمان شما برطرف می کند و بنابراین باعث تسکین می شود. استفاده از آب در دمای اتاق بسیار مهم است زیرا آب گرم می تواند شرایط را بدتر کند.
اشک مصنوعی
استفاده دوره ای از اشک مصنوعی می تواند در از بین بردن مواد حساسیت زا محیطی و سایر عواملی که باعث خارش چشم می شوند، موثر باشد. آنها به دو صورت قطره چشمی نسخه ای و OTC موجود هستند، اما شما باید به دنبال محصولاتی باشید که حاوی هیچ ماده حساسیت زا یا مواد شیمیایی بالقوه ای نیستند.
ساده ترین گزینه استفاده از محصولات OTC، غیر نگهدارنده است، زیرا مواد نگهدارنده باعث حساسیت یا آلرژی می شوند و بنابراین علائم را بدتر می کنند؛ اما اگر وضعیت شما بهبود پیدا نکرد، از پزشک خود بخواهید که مورد قویتر را برای شما تجویز کند.
تشخیص علت اصلی خارش چشم
از آنجا که خارش چشم می تواند نشانه بیماری های مختلف باشد، تشخیص مناسب و درمان به موقع می تواند تاثیر زیادی داشته باشد. برای این منظور، پزشک علائم شما را بررسی کرده و شرح حال کاملی از شروع، مدت زمان و دفعات علائم و عوامل تشدید کننده می پرسد.
گرچه خارش چشم معمولاً یک مشکل خفیف است و هیچ عارضه جدی ندارد، اما لازم است در موارد زیر به پزشک مراجعه کنید:
- درد چشم
- خارش همراه با قرمزی
- خارشی که بینایی را تحت تاثیر قرار داده
- مشکلی که بیش از یک یا دو روز طول می کشد.
- خارش بدون حضور عوامل تحریک کننده شناخته شده رخ می دهد.
