گزگز نوک زبان ، احساس سوزن سوزن شدن، بی حسی زبان معمولا بخاطر از دست دادن حساسیت در اثر فشار یا آسیب به اعصاب به وجود می آید. برخی از شرایط پزشکی با مور مور شدن و بی حسی نوک زبان مرتبط باشند، بنابراین مهم است که از علائم هشدار دهنده برای بیماری های جدی مانند سکته آشنا شوید.
خواب رفتگی یا سوزن سوزن شدن زبان را ممکن است پس از نشستن در یک موقعیت ناراحت کننده برای مدت طولانی و یا خوابیدن بر روی یک بازو تجربه کنید. یکی از شرایطی که معمول نیست، احساس سوزن سوزن شدن و گزگز نوک زبان است که معمولا نتیجه یک فرآیند خاص مثل واکنش های آلرژیک است.
زخم های کوچک دهانی
زخم های کوچم دهانی می تواند بر روی لبها، داخل دهان یا زبان ظاهر شود و موجب درد یا بی حسی و گاهی اوقات احساس مورمور شدن و گزگز نوک زبان در اطراف ناحیه حساس شود. زخم ها باید در عرض یک هفته بهتر شوند، اما استفاده از داروهای بدون نسخه و یا دهان شویه نیز می تواند ناراحتی را کاهش دهد و بهبودی را سریع تر نماید.
واکنش دارویی
بعضی از داروها ممکن است گزگز نوک زبان و بی حسی زبان را به عنوان یک عارضه جانبی در بدن، ایجاد کنند، به ویژه اگر دارو به صورت دهانی مورد استفاده قرار گرفته شود. برای مثال استازولامید (Diamox) که از آن برای درمان گلوکوم، اختلالات تشنج، ادم و فلج دوره ای استفاده می شود، بی حس شدن و خواب رفتگی را به عنوان یک عارضه جانبی همراه خود دارد.
حساس غیر طبیعی و از دست دادن حس
پارستزیای دهانی یک نوع حس غیر طبیعی در دهان است. این حس ممکن است باعث سوزش، خارش یا احساس ورم و سوختگی در دهان شود اما هایپراستزیای دهانی به معنی از دست دادن حس در دهان است. افرادی که این نوع بی حسی را تجربه می کنند، می توانند محرک های مختلف را در داخل دهان احساس کنند. مثلاً این افراد نمی توانند متوجه دما، لمس یا فشار روی قسمت های تحت تاثیر شوند.ممکن است که حس ناشناخته ای در دهان خود داشته باشید و یا این که کلا هیچ حسی در دهان خود احساس نکنید. این اتفاق علل رایجی دارد که شامل وضعیت های دهان و دندانی می باشد که روی کل بدن تاثیر گذار است که در این قسمت آن ها را معرفی خواهیم کرد.
هایپوکالسمیا
هایپوکالسمیا به سطح پایین کلسیم در خون گفته می شود که می تواند باعث بی حسی در اطراف دهان یا دیگر بخش های بدن شود. این وضعیت اغلب برای افرادی اتفاق می افتد که به اندازه کافی غده های پاراتیروئید ندارند و یا با کمبود شدید ویتامین D مواجه هستند.
کمبود ویتامین
کمبود ویتامین های ب 12 یا فولات ممکن است علت بی حسی دهان باشد. این ویتامین ها کمک می کند که عصب های شما سالم بمانند، کافی نبودن این ویتامین ها، ممکن است احساس سوزش را در دهان ایجاد کند.بی حسی زبان یا دهان یکی از علائم رایج هایپوگلایسمی یا همان کمبود قند خون است. معمولا برای افرادی که از انسولین یا دیگر داروها برای مدیریت دیابت استفاده می کنند، رخ می دهد. عواملی مثل نادیده گرفتن وعده های غذایی، استفاده زیاد از دارو ها، نخوردن کربوهیدرات به اندازه کافی می تواند عاملی برای کاهش قند خون باشد.
اسکلروزیس چندگانه
اسکلروزیس چندگانه یک نوع بیماری سیستم عصبی مرکزی می باشد که باعث بی حسی صورت و دیگر نواحی می گردد. اسکلروزیس چندگانه می تواند بی حسی خفیف تا شدید را به همراه داشته باشد. افرادی که این بی حسی را در دهان خود احساس می کنند، ممکن است که زبان یا داخل گونه های خود را هنگام غذا خوردن گاز بگیرند.
وضعیت های روانی
بی حسی در دهان می تواند به دلیل وضعیت های روانی اتفاق بیفتد. این پدیده به بی حسی دهانی سایکوژنیک مربوط است که بر افرادی با اختلال خشم و اضطراب یا افسردگی اثر می گذارد که اغلب زبان آن ها را درگیر خواهد کرد.
بی حسی مربوط به عصب
طبق گزارشات انجام شده، بی حسی عصب دهان که معمولاً بعد از درمان های جراحی و دندانپزشکی اتفاق می افتد، می تواند عاملی برای بی حسی دهانی باشد. بعد از اتمام جلسه دندانپزشکی، ممکن است که فرد حس کند احساس دهانش تغییر کرده یا بی حسی در لب ها، گونه ها، زبان یا داخل دهان اتفاق افتاده است.
واکنش آلرژیک
بعضی از افراد واکنش های آلرژیک را در دهان خود بعد از خوردن میوه ها و سبزیجات احساس می کنند. این واکنش ها به سندروم آلرژی دهانی معروف هستند که می تواند عاملی برای احساس سوزش دهان باشد.
تشنج
تشنج می تواند روی نواحی محدودی از مغز تاثیر گذار باشد که عاملی برای علائم مختلف در بدن است و بستگی به بخشی از مغز دارد که تحت تاثیر قرار گرفته است. احساس های غیر طبیعی مثل سوزش زبان یا بی حسی می تواند با تشنج مرتبط باشد.
چه چیزهایی می تواند موجب تغییر چشایی شود؟
جوانه های چشایی دائما در حال جایگزین شدن هستند. بنابراین تغییر در سلامت بدن، تغذیه، داروها، هورمون ها و سن همگی می توانند بر عملکرد آنها تاثیر گذاشته و باعث شوند غذاها بی مزه یا مشابه به نظر برسند، یا طعم بد، شیرین، گچی، خون مانند یا طعم های نامطلوب دیگر در دهان ایجاد کنند.از جمله دلایل احتمالی طعم های غیر طبیعی در دهان عبارتند از:
- عدم رعایت بهداشت دهان: بهداشت ضعیف دهان می تواند به معنای بروز مشکلات لثه و دندان مانند ژنژیویت باشد که موجب طعم بدن در دهان می شود.
- عفونت دستگاه تنفسی فوقانی: سرماخوردگی، آلرژی و سینوزیت از جمله بیماری هایی هستند که موجب احتقان مسیر بینی و کاهش حس بویایی می شوند و به این ترتیب توانایی چشیدن طعم ها کاهش می یابد.
- بارداری: در مراحل اولیه بارداری، برخی از زنان متوجه می شوند حس چشایی شان تغییر کرده است. ممکن است طعم فلزی عجیب در دهان احساس کنند، یا برخی نوشیدنی ها و غذاهایی که سابقا برایشان لذتبخش بودند، ناگهان ناخوشایند به نظر برسند. همچنین فرد ممکن است از غذاهایی که پیش از این خوشش نمی آمد، لذت ببرد.
- شیمی درمانی و داروهای درمان بیولوژیکی: افرادی که با این داروها تحت درمان سرطان قرار می گیرند، ممکن است طعم عجیبی در دهان حس کنند که مزه فلزی، تلخ یا شور است.
- مصرف داروهای دیگر: برخی از داروهایی که برای درمان آلرژی، آلزایمر، آنمی (کم خونی)، آسم، فشار خون، گلوکوم (آب سیاه چشم)، پارکینسون، نقرس، آرتروز روماتیسمی، اسکیزوفرنی و مشکلات تیروئید مصرف می شوند و نیز آنتی بیوتیک ها (مانند مترونیدازول)، ضد قارچ ها، کورتیکواستروئیدها، دیورتیک ها و چسب های نیکوتین می توانند طعم بد و غیرطبیعی در دهان ایجاد کنند.
- بیماری ها: خشکی دهان به علت کم آب شدن بدن یا آسیب غدد بزاقی می تواند به طعم فلزی در دهان منجر شود. در افرادی که به دیابت یا بیماری تیروئید، کبد یا کلیه مبتلا هستند، و نیز افرادی که ام اس، فلج صورت یا سکته مغزی دارند، مشکلات طعم دهان محتمل تر است.سوء هاضمه در نتیجه بیماری ریفلاکس مری به معده نیز می تواند طعم شیرین یا اسیدی در دهان ایجاد کند.