ترجمه تخصصی چیست؟
ترجمه هایی که در زمینه خاصی انجام میشوند و در آنها از کلمات تخصصی مربوط به موضوع ترجمه استفاده میشوند ، ترجمه تخصصی گفته می شوند؛ به طور مثال در زمینه های حقوق، پزشکی، بازرگانی و فناوری. ترجمه تخصصی در صنعت ترجمه همچنین به نام ترجمه فنی نیز شناخته میشود. ترجمه تخصصی باید توسط مترجمانی انجام شود که علاوه بر تسلط به زبان مورد نظر، به موضوع مورد ترجمه تخصصی نیز تسلط لازم را داشته باشند. مترجمان تخصصی در رشته های خاصی فعالیت میکنند و در خصوص موضوع ترجمه دانش و درک کامل و اساسی دارند . در بعضی از زمینه ها مانند کامپیوتر و زبانشناسی که همیشه در حال تغییر هستند، مترجم تخصصی باید اطلاعات خود را همیشه به روز کند تا بتواند ترجمه تخصصی قابل قبولی ارائه کند.
ترجمه تخصصی با توجه به اهمیت موضوع باید عینا ترجمه شده و کلمه یا مطلبی اضافه یا کم نشود، زیرا ممکن است بر محتوای متن تاثیر گذارد. درک مفهومی متن مورد ترجمه تخصصی از این جهت اهمیت دارد که ممکن است در زبان مقصد کلمه خاصی برای ترجمه دقیق کلمات تخصصی مبدا پیدا نشود و مترجم ناچار به استفاده از کلمات مشابه یا تفسیر آن شود. همچنین امکان ترجمه آنلاین متون تخصصی و مقالات نیز وجود داشته و با این کار علاوه بر صرفه جویی در زمان، هزینه ها نیز تا حدودی کاهش پیدا خواهند کرد.
ویژگی های ترجمه تخصصی
یکی از ویژگی های متون تخصصی وجود اصطلاحات تخصصی در متن است و برای این نوع ترجمه، نیاز به سطح بالایی از دانش موضوعی بوده و تسلط بر اصطلاحات مربوطه نیز از مقدمات و الزامات آن است.
بسیاری از افراد، ترجمه را تنها جایگزین کردن یک واژه با واژه ای دیگر می دانند اما یافتن معادل های مناسب برای واژه های تخصصی امری بس دشوار است و تنها از عهده ی مترجمان باتجربه و متخصص برمی آید.
کاربرد ترجمه تخصصی
در سالهای اخیر با توجه به اینکه تمامی رشته ها و شاخه های دانشگاهی تخصصی شده اند و برای درک مفاهیم تخصصی متون هر رشته نیاز به تخصص میباشد از این رو صنعت ترجمه نیازمند افرادی است که علاوه بر تسلط بر زبان های مبدا و مقصد قادر به دک و انتقال مفاهیم نیز باشند و بتوانند معنا و مفهوم کلمات و متون را منتقل کنند. ترجمه تخصصی سالهاست که از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و پیشرفت چشم گیری در صنعت ترجمه به وجود آورده است. توصیه میکنیم ترجمه متون تخصصی خود را به مترجم متخصص در حوزه رشته خودتان واگذار نمایید.
مترجم متخصص کیست؟
وظیفه یک مترجم تخصصی نه تنها ترجمه به زبان مقصد، بلکه انتقال مفاهیم به صورت صحیح در رشته تخصصی است. یک مترجم تخصصی گاهی اوقات وظیفۀ یک نویسنده فنی را دارد. تحقیقات نشان داده اند که گاهی اوقات ترجمه تخصصی یک متن می تواند معنی متفاوتی از متن اصلی را انتقال دهد. این موضوع اهمیت مترجمین متخصص را نشان می دهد.
یک مترجم فنی و تخصصی باید مانند متخصصان آن حوزه، پس زمینه ای از آن رشته داشته باشد. علاوه بر موارد یادشده، یک مترجم برای ارائه ترجمه تخصصی موفق، باید دارای فن بیان و شناخت مسائل روان شناختی لازم باشد. همچنین باید از طریق آموزش به ارتقای مهارتشان بیفزایند. ترجمه تخصصی متن نیاز به دانش جامعی از مهارت های مربوط به فناوری دارد، اما ابزارهای کمک کننده مانند دیکشنری ها همیشه برای ارائه ی یک ترجمه تخصصی موفق موردنیاز هستند و می توانند مترجم را در امر ترجمه یاری دهند.
ترجمه تضمینی انگلیسی به فارسییک مترجم متخصص خوب چه ویژگی هایی دارد؟
یک مترجم متخصص و حرفه ای باید از ویژگی های زیر برخوردار باشد و بتواند ترجمه دقیق و مفهومی ارائه کند.
- امانتداری، مهم ترین ویژگی مترجم های بزرگ
- وقت شناسی و وظیفه شناسی اصلی ترین ویژگی یک مترجم
- به روز بودن و آشنایی با مترجم های حرفه ای در سراسر دنیا
- تسلط و مهارت کافی به زبان مبدا و مقصد برای ترجمه
فرآیند ترجمه تخصصی
6 گام برای دست یافتن به ترجمه تخصصی موفق وجود دارد:
- متن مورد نظرتان را کامل بخوانید: خواند چند بار یک متن کمک می کند که با مفهوم و معانی برخی از جملات آشنا شوید و تسلط بیشتری روی مطلب داشته باشید. سعی کنید حین مطالعه جاهای گنگ را متوجه شوید و هیچ ابهامی از مفهوم متن در ذهنتان باقی نماند.
- کلمه به کلمه ترجمه نکنید: سعی کنید جمله به جمله متون را ترجمه کنید هر جمله چه کوتاه باشد و چه طولانی مفهوم مشخصی را برای شما میرساند و بهترین واحد برای ترجمه محسوب میشود در ترجمه کلمه به کلمه ممکن است مفهوم جملات آنطورکه باید درک نشود. در جمله های کوتاه با یکبار خواندن آن، عموماً هم به پیام آن می توان دست یافت و هم می توان جمله را به زبان مقصد ترجمه کرد. اما برای جمله های بلند، بهتر است بعد از یکبار خواندن، کلمات جدید، مهم و تخصصی را مشخص کرد و معانی آن ها را به کمک دیکشنری تخصصی مورد نظر یافت و سپس به سراغ ترجمه جمله رفت.
- جمله بندی روان بنویسید و علایم نگارشی را رعایت فرمایید: در صورتیکه واژگان را بدون رعایت جمله بندی مناسب و اصول ساختاری و گرامری زبان مبدأ و مقصد کنار هم بگذارید معمولاً متنی بدون مفهوم خواهید داشت. لذا برای چیدمان درست واژه ها در کنار هم، باید بعد از شناسایی عناصر جمله و با توجه به دستور زبان مقصد، هر کدام را در جایگاه درست قرار دهید. با گذاشتن وقت بیشتر و با ایجاد توقف های به جا در جمله و شروع مجددهای مناسب به زبان مقصد و همچنین با نوشتن چند جمله ی ترجمه شده از یک جمله به زبان مبدأ می توانید بهترین ترجمه را با روان ترین حالت ممکن و با حفظ تخصصی بودن انتخاب نمائید.
- اشتباهات متن را نادیده نگیرید: اگر در یک جمله اشتباه معنایی و مفهومی مشاهده کردید و یا اینکه اگر احساس کردید یک کلمه نگارش املایی صحیحی ندارد حتما قبل از ترجمه از نویسنده اصلی بخواهید که آنها را ویرایش کنید. مترجمین متون تخصصی از معدود افرادی هستند که متن را با دقت و توجه بسیار بالایی می خوانند و سپس ترجمه می کنند. لذا بهتر از هر شخص دیگری می توانند به اشتباهات کوچک موجود در متن اصلی همچون اشکالات تایپی در نمادها، اشاره اشتباه به نمودارها و ... پی ببرند و آنها را اصلاح کنند. برای این کار به مترجمین توصیه می شود که این اشتباهات را تصحیح کنند یا در پرانتز و یا بصورت پاورقی ترجمه صحیح را قید کنند.
- هنگام ترجمه به اعداد و نمادها دقت کنید: متون تخصصی شامل اعداد و ارقام، فرمول، دیاگرام و نمادهای متعددی هستند که نباید در فرآیند ترجمه نادیده گرفته شوند. زیرا اشتباه در ورود آن ها می تواند فرآیند ترجمه را با مشکل مواجه کند. دقت و حوصله در این مورد، مهم ترین تکنیک ترجمه تخصصی می باشد.
- ترجمه خود را بازخوانی کنید: پس از اتمام فرآیند ترجمه، بایستی متن ترجمه شده، توسط مترجم اصلی یا مترجم دیگری نیز بازخوانی شود تا اشتباهات احتمالی موجود در متن که در حین ترجمه رخ داده است اصلاح شود. بنابراین بازخوانی دقیق ترجمه خود را فراموش نکنید.
6 تکنیک کاربردی برای بهبود کیفیت ترجمه
پرهیز از اشتباهات متن منبع
در نوشته های علمی، برخی خطاها ممکن است وجود داشته باشد که ناشی از مواد گوناگونی است از جمله: اشتباهات دستوری و املایی، اشتباه در جداول و نمودارها، عدم یکنواختی اعداد و غیره که در هنگام ترجمه به خوبی مشخص می شود. یک تکنیک ترجمه تخصصی، تکنیک خطازدایی است که باید متن ترجمه شده لحاظ شود. می توان اشتباهات این چنینی را در پاورقی قید کرد.
جایگزینی ساختار معانی
به دلیل تفاوت در ویژگی های دستوری در دو زبان، تفاوت هایی در ترجمه دیده می شود ولی در برخی از موارد بهتر است یک جمله به طور کامل بیان شود. برای مثال در متون روسی و یا آلمانی، جملات پیچیده و عبارات مستقلی به هم ارتباط داده شده و مفهوم روشنی را القا می کنند در ترجمه می توان به جای جملات طولانی و پیچیده از جایگزین مناسب در متن استفاده کرد و با یک جمله مفهوم دقیق و روشنی را برای خواننده به وجود آورد. تکنیک بازی با ساختار جملات، یک تکنیک ترجمه تخصصی شناخته شده است که در متون تخصصی اعمال می شود.
به روز بودن تکنیک ترجمه تخصصی
یک تکنیک ترجمه تخصصی، کامل و بدون نقص بودن ترجمه است که تنها با مطالعه آخرین دستاوردهای علمی و ژورنال های تخصصی حاصل می شود. مترجم باید به طور دائم مهارت های خود را با مطالعه ارتقا دهد. این کار علاوه بر به روز شدن اطلاعات در تکامل واژگان تخصصی و بهبود سبک نگارش نیز مؤثر است. مترجمی که با وقایع علمی مربوط به حوزه تخصصی خود آشناست در امر ترجمه موفق تر عمل می کند.
گمراه کنندگی اعداد و ارقام
غلب متون تخصصی حاوی ارقام، نمودار و دیاگرام هستند. دقت کنید که اشتباه در ورود اعداد و ارقام می تواند فرایند ترجمه را با مشکل مواجه کند. دقت و حوصله در این مورد مهم ترین تکنیک ترجمه تخصصی است که گاه در حجم بالای کار نادیده گرفته می شود. کیفیت ترجمه از توجه به این نکات ریز بهبود می یابد.
ضرورت در بازخوانی دوباره ترجمه
پس از اتمام یک پروژه ترجمه، لازم است تا متن ترجمه شده بازخوانی شود این کار توسط مترجم اصلی و یا مترجم همکار می تواند انجام شود. بازخوانی فواید زیادی دارد که می تواند موجب تصحیح اشتباهات و خطاهای احتمالی شود. در پاره ای ازاوقات بازخوانی به وضوح بیشتر ترجمه و رفع ابهامات موجود کمک می کند.
هماهنگی سبک ترجمه با متن اصلی
سبک های مختلفی برای نوشتن متون تخصصی مورد استفاده قرار می گیرد و نویسندگان و مؤلفین از یک سبک خاص پیروی نمی کنند. نگاهداری سبک، تکنیک ترجمه کارآمدی است که اغلب در متون دانشگاهی مورد استفاده قرار می گیرد. استفاده از عبارات تخصصی منجر به بهبود سطح ترجمه می شود که در پایان نامه ها و مقالات دانشگاهی باید رعایت شود.
این در حالی است که برای ترجمه تخصصی یک کاتالوگ راهنمای یک وسیله الکترونیکی، سبک نوشتاری غیر رسمی است که برای اغلب خواننده ها قابل درک می باشد. در متون تخصصی که مورد استفاده اقشار جامعه به طور عمومی قرار می گیرد، استفاده از سبک های ساده و روان مناسب تر است.
نحوه محاسبه هزینه ترجمه تخصصی
هزینه ترجمه یکی از دغدغه های دانشجویان می باشد به خصوص برای مقالات و کتابهایی که حجم زیادی دارند و ترجمه آنها نیازمند دقت بیشتری است. اطمینان از هزینه ترجمه تخصصی کمک می کند تا با اطمینان بیشتری در جهت ترجمه گام برداشته شود. هزینه ترجمه با توجه به عوامل مشخصی سنجیده می شود. هزینه ترجمه تخصصی مقالات بستگی به عوامل مختلفی دارد از جمله تعداد کلمات تخصصی زبان ترجمه و حوزه تخصصی مقاله.
تعداد صفحات اصلی در برآورد تقریبی هزینه ها نقشی ندارد و باید دقیقا اشاره به تعداد کلمات شود. برخی مقالات دو ستونه می باشند که ممکن است 500 کلمه در یک صفحه جا بگیرد اما برخی دیگر تک ستونه می باشند و با توجه به فونت و سایز نوشته ممکن است تعداد کلمات متفاوتی داشته باشد. در حالت کلی تعداد کلمات در یک صفحه نقش مهمی در تعیین هزینه ها ایفا می کند. همچنین زبان نیز بسیار مهم است چون برخی از زبانها پرطرفدار می باشند و هزینه آنها به نسبت سایر زبانها پایین تر می باشد. تخصص نیز از جمله عوامل تعیین کننده هزینه ترجمه می باشد برای تعیین هزینه های ترجمه می توانید زبان مورد نظرتان را نیز بیان نمایید تا هر چه سریعتر فرآیند رسیدگی آغاز گردد.
هزینه ترجمه برحسب تعداد کلمات محاسبه می گردد و هر 250 کلمه یک صفحه در نظر گرفته می شود. هم چنین زمان دقیق برای ترجمه نیز توسط سه معیار تعداد کلمات, زبان, حوزه تخصصی مشخص می شود. مترجم باید هزینه و زمان دقیق را قبل از هر چیز مشتری اطلاع دهد تا در صورت توافق بر سر هزینه و زمان ترجمه تخصصی آغاز گردد.
ترجمه تخصصی در سه سطح کیفی مختلف ارائه می گرد:
- سطح کیفی طلایی برای ترجمه های تخصصی با کیفیت بسیار بالا
- سطح کیفی نقره ای برای ترجمه های تخصصی با کیفیت تخصصی و نسبتا بالا
- سطح کیفی برنزی برای ترجمه های عمومی که نیاز به کیفیت چندان زیادی ندارند.
مراحل ترجمه مقاله به صورت گام به گام
