چرا قاسم سلیمانی اسطوره است؟

به گزارش سایت خبری ساعد نیوز به نقل از ایسنا، بامداد روز جمعه رفت، اما رفتنش مثل دیگران نبود. همه جا از عکس ها و خاطرات او پر شد. هیچ خبری نبود جز «سردار قاسم سلیمانی». رفتنش با همه فرق داشت، چون همه ی مردم دنیا از خواننده ها و فیلمسازان آمریکایی گرفته تا دولتمردان کشور ها درباره اش نوشتند و خودِ واقعی شان را آشکار کردند. فرزند شایسته ایران - عنوانی که محمود دولت آباد برای او انتخاب کرد - آینه ای شد که افراد، وجود باطنی خود را در او ببینند و موضع گیری کنند و این یکی از ویژگی های اسطوره ها است.

یکی از ویژگی های اسطوره ها این است که افراد را وادار به موضع گیری می کنند. همین موضوع و موضع گیری موجب می شود افراد خودِ واقعی شان را آشکار کنند. یکی از دلایل اسطوره بودن سردار سلیمانی این است که همه را به موضع گیری واداشته است و افراد به واسطه او، آنچه که درون خود نهان داشتند را آشکار می کنند. سردار سلیمانی برای افرادی که ضد استکبار و نفوذ آمریکا هستند و غلبه کشور های دیگر را بر منطقه نمی پذیرند، اسطوره مثبت و برای افرادی که شیفته غرب هستند و سبک زندگی غربی دارند اسطوره منفی است.

در واقع قاسم سلیمانی بُرش می زند و آدم ها را حتی برای خودشان عیان می کند. او آینه ای شده که افراد، باطن خود را در آن می بینند و مجبورند در مقابل آن موضع گیری کنند، بنابراین اسطوره ها موجب می شوند ما خودمان و موضع گیری های مان را بشناسیم و موجب آشکار شدن ضمیر ناخودآگاه ما در برابر اسطوره ها می شود.

زایش اسطوره در دوران معاصر کم شده است

بهمن نامور مطلق، اسطوره شناس، بعد از بیان این جملات ادامه می دهد: به عقیده من قاسم سلیمانی شاخصی برای خودشناسی است تا با خودمان بی پرده مواجه شویم. گاهی انسان تا مقابل اسطوره قرار نگیرد نمی تواند خودش را بشناسد. من افرادی را می شناسم که پیش از این انتقاد های بنیادین بسیاری به وضعیت داشتند و انتظار نمی رفت در برابر چنین اتفاقی موضع گیری مناسبی داشته باشند، اما سردار سلیمانی موجب شد نهان پاک این افراد متبلور شود و آن ها خود را به یک باره بازسازی کنند و به عبارتی خودشان را قاسم سلیمانی دیگری بدانند.

چرا باید یک جوان بیکار که درگیر مسائل اقتصادی است، خودش را یک قاسم سلیمانی بداند؟ زیرا این افراد احساسشان را علیه ظلم ابراز می کنند. به همین دلیل امیدوارم مسئولان ما از این هدیه یعنی خون سردار سلیمانی که گفتمان جدیدی را راه انداخته است به خوبی استفاده کنند و مثل او مردمی رفتار کنند.

شنیده ام وقتی سردار سلیمانی وارد مجلسی می شد برایش فرق نمی کرد کجا بنشیند، با همه دست می داد و روبوسی می کرد و به دلیل مردم داری و رفتار خاکی اش در دل مردم جا داشت. اسطوره، کسی است که می تواند در قلب ها نفوذ کند، نه در بخشنامه ها و سردار سلیمانی به همین دلیل مورد توجه بود.

سردار سلیمانی از این جهت با دیگر اسطوره ها متفاوت است که یک اسطوره فراجناحی در ایران بود، مورد توجه همه ی جناح ها بود و با همه ارتباط داشت. از طرفی سردار سلیمانی خودش را وارد جبهه های کوچک نمی کرد و مرد جبهه های بزرگ بود که از چپ و راست، سنتی و مدرن، حتی شیعه و سنی گذر کرده بود. به عبارتی تبلور یک انسان آزاده در مقابل استکبار جهانی بود. ارتباط او با همه خوب بود و مرز های گسترده ای داشت. برای او یک مرز بزرگ میان استکبار و استضعاف وجود داشت که آن را در عمل هم نشان داد.

این مدرس دانشگاه با بیان اینکه اسطوره ها الگو های روایت دار هستند، اضافه می کند: زندگی و فعالیت های برخی الگوها، روایت های ویژه و منحصر به فردی است و همین موضوع موجب می شود بسیاری آرزو کنند به جای آن فرد باشند، به همین دلیل آن فرد به یک اسطوره تبدیل می شود. زایش اسطوره در دوران معاصر کم شده است، زیرا سرعت حوادث زیاد است، اما هنوز هم امکان اسطوره سازی وجود دارد و امثال سردار سلیمانی نشان دادند که جامعه ما هنوز عقیم نشده است، زایا است و می تواند اسطوره بسازد.

سردار سلیمانی از نادر اسطوره هایی است که تا این اندازه فراگیر شده است. جامعه ای که نتواند اسطوره خلق کند یک جامعه افسرده و مرده است. حضور و ظهور اسطوره نشان دهنده پویایی یک جامعه است و این کاری بود که اسطوره ای به نام قاسم سلیمانی توانست به ما و جهان یادآوری کند. اسطوره هایی مثل سردار سلیمانی و شهید همت نشان دهنده این هستند که زندگی انسان های امروز خالی از قهرمان یا اسطوره نیست. اما سردار سلیمانی به دلیل فعالیت های گسترده تر و امکان ایجاد رویداد ها در تاریخ و در بین نظامی ها یگانه بود و یگانه خواهد ماند.

اسطوره ها حذف شدنی نیستند بلکه در جامعه حل می شوند

نامور مطلق می گوید: او در قامت جهانیان بود به همین دلیل استکبار جهانی مجبور است این چهره را به زعم خودش حذف کند در حالی که اسطوره ها حذف شدنی نیستند بلکه در جامعه حل و تکثیر می شوند. اسطوره ها متولد، تضعیف، شکسته و تقویت می شوند و حتی می توانند بمیرند، اما می توانند دوباره احیا و تکثیر هم شوند. اسطوره ای مثل سردار سلیمانی که خلاف خواسته های جهانی و منطقه ای ایستاده بود برای برخی افراد جنبه منفی داشت به همین دلیل هم این افراد برای اسطوره شکنی تلاش می کنند. اما در عین حال می توان اسطوره داری و اسطوره پردازی کرد.

سردار سلیمانی ویژگی های کامل یک اسطوره بزرگ را دارد و بعد از آن در دست مردم، رسانه ها و هنرمندان است که با این ویژگی های کامل بتوانند اسطوره کامل را شکل دهند. حتی محمود دولت آبادی هم پیام تسلیت خوبی برای سردار سلیمانی نوشت و این امر نشان می دهد که این نویسنده مطرح در بزنگاه تاریخی تا چه اندازه احساس مسئولیت و تعهد کرده است و به دور از همه ی دسته بندی های داخلی، فهم هنرمندانه ی اصیل خود را داشته است.

واکنش هنرمندان دیگر بعد از این اتفاق نشان دهنده این است که خون سردار سلیمانی گفتمان تازه ای را شکل می دهد و باید از این موضوع صیانت کرد. من از مردم و هنرمندان نگرانی ندارم بلکه از برخی مسئولان نگران هستم که نتوانند از گفتمانی که شکل گرفته، صیانت و آن را تکثیر و جاری کنند.

نویسنده کتاب «درآمدی بر اسطوره شناسی» با بیان اینکه باید قدر مردم که ذخیره های بشری و الهی هستند و امثال قاسم سلیمانی ها از بین آنان شکل گرفته است را دانست، ادامه می دهد: اگر مسئولان ما حصار ها را بشکنند، فاصله ها را کم کنند، با این مردم یکی شوند و از این گفتمان تازه صیانت کنند، بعد از قاسم سلیمانی وارد دوره ای تازه ای خواهیم شد، زیرا ریخته شدن خون این شهید رویداد بزرگی است که می تواند تاریخ را به پیش و بعد از خود تقسیم کند به شرط آنکه بتوانیم این موضوع را بفهمیم و با فعالیت های نابجا موجب تضعیف خون سردار نشویم.

او همچنین درباره جمله «شهید سلیمانی به مراتب قوی تر از قاسم سلیمانی است» توضیح می دهد: هیچ شکی نیست که از دست دادن سردار سلیمانی غیرقابل جبران خواهد بود، اما سردار در مقطع بسیار حساسی در منطقه، ایران، جهان اسلام و جهان معاصر شهید شد که همین امر تاثیرگذاری این شهادت را بیشتر می کند؛ بنابراین نمی توانیم به طور قطع بگوییم زندگی پر برکت سردار سلیمانی تاثیرگذارتر بوده است یا شهادتش.

از این به بعد رسالت این اتفاق در دست ما است که با شهادت او بتوانیم گفتمان تازه ای ایجاد کنیم تا مثل سیلی بنیان برافکن استکبار جهانی را از منطقه ی ما خارج کند، اما اگر توانایی برخورد درست را با آن نداشته باشیم احتمال دارد تاثیرگذاری این امر تحت الشعاع قرار بگیرد. شهید سلیمانی کار خودش را به نحو احسن انجام داد و کنش او کامل بود، از این به بعد دست مسئولان و مردم است که بتوانند از اهداف این شهید صیانت کنند و او را بسیار بزرگ تر از زمانی که زنده بود بدانند. ما باید نسبت به مسئولیت خود آگاهی کامل پیدا کنیم، زیرا فعالیت های سردار سلیمانی از این به بعد به دست ما و جوانان سپرده شده است.

مسئله قاسم سلیمانی را باید از مسائل اجتماعی و اختلاس ها جدا کرد

نامور مطلق درباره اظهار نظر های مخالف درباره سردار سلیمانی معتقد است: نباید افرادی را هم که نظرات دیگری درباره سردار سلیمانی دارند تخریب و محکوم کنیم، اما این موضوع نشان می دهد این دسته از افراد قاسم سلیمانی را نشناخته اند. آن ها وضعیت موجود را نشناخته اند. برخی از این افراد زخم خورده آسیب های اجتماعی و برخی دیگر زخم خورده رانت ها و اختلاس ها هستند در حالی که باید این موارد را از هم تفکیک کنیم.

همه ی ما در برخی موارد ضربه هایی خوردیم که باید اصلاح و ترمیم شوند، باید از ملت دلجویی و به آن ها خدمت کنیم، اما اینکه امروز یکی از اعضای خانواده ایران ناجوانمردانه توسط یک قدرت قُلدر که نمی دانیم در منطقه چه کار دارد، شهید شده است مسئله دیگری است؛ بنابراین نباید به نظرات افراد بی احترامی کرد، اما فکر می کنم برخی دچار خلط مباحث شده اند. مسئله قاسم سلیمانی از مسائل دیگر جدا است.

مسئله قاسم سلیمانی را باید از مسائل اجتماعی و اختلاس ها جدا کرد. سردار سلیمانی را باید آن طور که هست ناب و خالص بشناسیم و به آن توجه کنیم. اینکه آمریکا با ناجوانمردی و با خواری و حقارت این اسطوره بزرگ را هدف قرار می دهد نشان دهنده بزرگی بیش از حد سردار سلیمانی است.

این اسطوره شناس می گوید: به عقیده من بزرگترین مراسم تشییع پیکر یک نظامی در تمام تاریخ ایران برای سردار قاسم سلیمانی برگزار می شود و بسیاری از جمله غربی ها متوجه می شوند که باید این سردار را از نو بشناسند، چون ترامپ غربی ها را درباره قاسم سلیمانی فریب داد. ترامپ فرد آلوده ای است که برای بدست آوردن پست ریاست جمهوری حاضر است دروغ بگوید و مردم را فریب دهد و حاضر است انسان های بسیاری را قربانی کند.

مسئولان ما نیز باید در دام او نیفتند و خیلی عاقلانه و پرشور پاسخ او را بدهند. مردم ما بسیار بزرگ هستند و منتظر یک آدم بزرگ بودند تا خودشان را در آینه آن آدم بزرگ باز ببینند و سردار سلیمانی توانست شخصیتی باشد که شایستگی مردم بزرگ را داشته باشد و این مردم خودشان را به یک باره در سردار سلیمانی متجلی دیدند به همین جهت افرادی که جنبه مثبتی برای سردار سلیمانی قائل هستند تمام صفت های خوب مثل قدیس، اسطوره و کاریزما را در وجود او می بینند، زیرا هرچه بررسی می کنند متوجه می شوند او نه اختلاس کرد و نه سوء مدیریت داشت. توانمند، خالص و صادق بود و همه منتظر بودند چنین ویژگی هایی ظهور و همه ی ما را به هم متصل کند