چرا قیمت‌ مواداولیه در بورس ۱۰ درصد بالاتر از کف بازار است؟ / رانت‌ها به جیب چه کسانی می‌رود؟

به گزارش سایت خبری ساعدنیوز به نقل از ایسنا: احمد رضوی نیک در نشست خبری خود در غرفه انجمن مذکور در هفدهمین نمایشگاه بین اللملی ایران متافو، در رابطه با حاشیه ها اخیر مطرح شده مبنی براینکه نوردکاران شمش فولادتحویل گرفته اما محصول را در بورس کالا عرضه نکرده اند، سود حاصل و رانت موجود در زنجیره فولاد که از دست برخی مافیای این زنجیره خارج شده را عمده علت بحث های اخیر پیش آمده دانسته و معتقد است از ابتدای تاسیس انجمن نوردکاران فولادی، آمار و اطلاعاتی اشتباه از نوردکارانی که به تعهدات عرضه خود حتی بالاتر از آنچه که موظف بوده، عمل کرده اند و انگشت اتهام را به سوی نوردکاران گرفته اند که تکلیف خود برای حفظ اشتغال در بخش پایین دستی زنجیره فولاد و تامین مواداولیه موردنیاز آن ها را به درستی، انجام داده است.

رئیس انجمن نوردکاران فولادی ایران تصریح کرد: در حقیقت انجمن نوردکاران با این هدف تاسیس شد که تامین مواداولیه برای فعالان این حوزه انجام و ارزش افزوده ای که از محل خام فروشی در دست عده ای مافیا در کشور که بالغ بر ۱۸۰ هزار میلیارد تومان در سال ایجاد می شود را به انتهای زنجیره هدایت کند و صادرات و اشتغال زایی را در انتهای زنجیره داشته باشد. در این راستا اقدامات بسیاری صورت گرفت که تاسیس انجمن نوردکاران و شرکت در تمامی جلسات وزارتخانه، قوه قضاییه، نهاد ریاست جمهوری، مجلس و سایر نهادهای نظارتی، از جمله آن بوده است. اقداماتی که انجام شد، سبب شد تا بسیاری از معادن و نهادهای نظارتی به اصل ماجرا واقف شوند.

وی افزود: متاسفانه یکی از سرپرست های پیشین وزارت صنعت، معدن و تجارت صراحتا اعلام می کرد که مواد خام بایستی صادر و ارزآوری شود؛ در این زمینه انجمن در همان زمان هم به صورت کتبی و شفاهی اعلام کرد که آمادگی دارد تا محصولات نهایی با ارزش افزوده بالاتری را صادر و ۱۰۰ درصد ارز حاصل را به بانک مرکزی بازگرداند؛ اما نپذیرفتند.

رضوی نیک ضمن اشاره به اینکه در زنجیره فولاد، مواداولیه با قیمت بسیار ارزان تر و با ۴۵ درصد قیمت جهانی با رانت فولادی ها براساس مصوبه قبلی، به بنده و میانه زنجیره تزریق شده و عملا صادرات را ممنوع کرده است که بیانگر انحصارگرایی است. این در حالی است که فولادسازان مواداولیه را با قیمت ارزان تهیه کرده اما به جای آنکه بخواهند محصول تولیدی خود را با قیمت مناسب در اختیار پایین دستی ها قرار دهند تا محصول نهایی نیز در انتها با قیمت مناسب تر به دست مصرف کننده نهایی برسد، قیمت محصولات تولیدی خود که مواداولیه و پایه نوردکاران است را متناسب با نرخ دلار قیمت گذاری می کند؛ ضمن اینکه همین عرضه با نرخ دلار به صورت قطره چکانی نیز صورت می گیرد.

رئیس انجمن نوردکاران فولادی یادآور شد: صورت های مالی نشان می دهد که قیمت تمام شده شمش فولادی در کشور برای شرکت های مختلف از ۳۸۱۸ تومان برای فولاد خوزستان آغاز و با ۴۷۵۰ تومان برای ذوب آهن در ۹ ماهه سال جاری ثبت شده است؛ این در حالی است که همین شمش با حدود ۳۰۰ درصد افزایش قیمت در بورس کالا، با مهندسی عرضه و به صورت قطره چکانی به نوردسازان فروخته شده است. از خردادماه امسال قیمت شمش به یکباره حدود ۲۵۰ تا ۳۰۰ درصد افزایش پیدا کرد و به دنبال این موضوع محصولات نهایی نیز با افزایش قیمت مواجه شدند.

وی خاطر نشان کرد: برخی شرکت ها که عضو بورس کالا هستند، شاید نه بطور مستقیم و خودخواسته، اما زمینه ساز ایجاد رانت در بورس کالا می شوند. مثلث مافیایی متشکل از انجمن فولاد، بورس کالا و برخی فولادسازان است که البته بخش خصوصی در این زنجیره در کنار نوردکاران بوده است. ۱۸۰ هزار میلیارد تومان در قیمت مواداولیه فولاد رانت وجود دارد؛ در حقیقت ابتدا و انتهای زنجیره کوچک اما میانه زنجیره، دارای منافع بسیار است که حاصل این منافع جز ایجاد رانت، حاصلی نداشته است.

این مقام صنعتی ضمن اشاره به اینکه نوردکاران پول مواد اولیه را در ابتدا پرداخت و پیش خرید انجام می دهند اما محصولات را چند ماه بعد تحویل می گیرند، گفت: این موضوع تقریبا سه درصد هزینه مالی برای نوردکار ایجاد خواهد کرد؛ ضمن اینکه محصول نهایی نیز به دلیل اشباع بازار یا بایستی پس از رکود یا در قالب طرح های اعتباری فروخته شود.

رضوی نیک تاکید کرد: آمار وزارت صمت که توسط معاون بازرگانی این وزارتخانه اعلام شده است، به صراحت نشان می دهد که نوردکاران ۲۰۵ درصد از تعهدات خود را (در حالی که طبق مصوبه بایستی ۶۰ درصد مواداولیه خریداری شده، عرضه شود و الباقی می تواند به فروش در خارج از بورس و صادرات اختصاص یابد) عملی کرده اند؛ اما فولاد ۴۰ درصد به تعدات خود جامه عمل پوشانده است. اینکه نوردکار سه میلیون تن شمش تحویل گرفته و چهار میلیون و ۳۰۰ هزار تن عرضه در بورس کالا داشته است، نشان از کم فروشی یا عدم عرضه او دارد؟

چرا بورس کالا حاضر به آمار عرضه و تقاضا نیست؟

وی تصریح کرد: نوردکاران فولادی، ۱۶۰ درصد نسبت به شمش تحویل گرفته شده، محصول عرضه کرده اند؛ بدین معنا که از ۱۰۰ درصد شمشی که نوردکاران تحویل گرفته اند، ۱۶۰ درصد عرضه شده است؛ این بدان معناست که ۶۰ درصد عرضه آن ها از مواداولیه ای است که خارج از بورس کالا تهیه شده است. طبق مصوبه، بالغ بر ۲۰۵ درصد به تعهد خود عمل کرده ایم. چرا بورس کالا آمار عرضه و تقاضا را فاش نمی کند؟ آمار را ارائه دهد تا مشخص شود انگشت اتهام بایستی به کدام سو نشانه گرفته شود. طی همین هفته های اخیر شاهد بهانه های مختلفی بودیم تا مواداولیه در کشور توزیع نشود و همچنان خام فروشی و توزیع رانت ادامه داشته باشد. این روزها به لطف شمش ارزان، بسیاری از شرکت های حوزه خلیج فارس که خریدار محصول نهایی ایران بودند، نوردکار شده اند!

رئیس انجمن نوردکاران فولادی ضمن تاکید براینکه بورس کالا به مامنی امن برای مافیا تبدیل شده است؛ اظهار کرد: در تمام دنیا بورس کالا چند نوع وجود دارد و بورس های مختلف برای ایجاد رقابت در جهت ایجاد کیفیت و قیمت پایین تر شکل می گیرد اما در کشور ما، انحصارگرایی سبب شده که یک نوع بورس داشته باشیم که خود زمینه ساز ایجاد رانت در کشور خواهد بود. ما افترا نمی زنیم که آن ها رانت خوار هستند اما اعمال آن ها در بورس کالا باعث ایجاد رانت های چند صد هزار میلیارد تومانی شده است.

این مقام صنعتی اعلام کرد: از ابتدای سال جاری کمتر از چهار میلیون تن شمش عرضه و کمتر از سه میلیون و۲۰۰ هزار تن معامله شده است. نکته جالب تر اینجاست تا پایان دی ماه سال جاری بالغ بر ۲۳ میلیون تن شمش تولید محصول داخلی داشتیم که شامل نوردکاران القایی، نوردکاران خصولتی و کسانی که ادعا می کنند سهام دار بورس هستند، می شود. امروز از معضلات ما انحصارگرایی و عمل تبعیض آمیز فولادسازان و شرکت بورس کالا است. این موضوع سبب از بین رفتن ارزش افزوده و ریزش اشتغال در کشور شده است.

رضوی نیک در ادامه با بیان اینکه قیمت شمش با توجه به قیمت تمام شده آن و یارانه های دریافتی، بایستی زیر ۶۰۰۰ تومان در بورس کالا عرضه شود و قیمت نهایی آن حدود ۹۰۰۰ تومان باشد؛ تصریح کرد: از ابتدای سال جاری تا اوایل تیرماه تعادل قیمتی وجود داشت اما سپس با نادیده گرفتن مصوبات وزارت صمت و قوانین، محصولات نهایی براساس تامین مواداولیه و با تناسبی از نرخ دلار، گران شد. البته که زمانیکه نرخ دلار به ۳۰ هزار تومان رسید، قیمت شمش و میلگرد کمتر از قیمت فعلی آن که نرخ ارز بسیار پایین تر آمده، بود. قیمت پایه را ابطال کرده و افزایش قیمت ایجاد می کنند.

وی ضمن تاکید براینکه عملکرد وزارت صمت به هیچ عنوان مصداق قیمت گذاری دستوری نیست، گفت: بورس کالا انگشت اتهام را به سوی وزارتخانه با بهانه قیمت گذاری دستوری گرفت؛ در صورتی که زمانی می توان گفت قیمت دستوری که سقف قیمتی برای آن تعیین شود. وزارت صمت به کمک نوردکاران حلقه مفقوده در زنجیره فولاد را پیدا کرد.

رئیس انجمن نوردکاران فولاد ایران کلمه " فوب" را زیان شدیدی برای فولاد کشور دانسته و اظهار کرد: قیمت گذاری که براساس CIS انجام می شود، برای ما قابل قبول نیست. حوزه CIS که در جایگاه ۱۷ یا ۱۸ فولاد جهان است؛ چگونه می تواند تعیین کننده قیمت برای ایران که در جایگاه و رتبه ۹ جهان قرار دارد، باشد؟ چرا یک مجله اساس قیمت گذاری در کشور است؟ چرا باید شمش به دلار و میلگرد و سنگ آهن به ریال قیمت گذاری شود؟ چرا اجازه نمی دهند بورس های کالایی دوم و سوم، بورس هایی با مشارکت مصرف کنندگان و تولیدکنندگان نهایی ایجاد شود؟ در حالی که ایجاد بورس کالایی دوم و سوم می تواند در جهت کنترل قیمت و افزایش کیفیت محصول تاثیرگذار باشد.

رضوی نیک ادامه داد: چرا بورس کالا طی هفته های اخیر از عرضه محصولات نهایی نوردکاران جلوگیری کرده و چند روز پس از آن هم رسانه ای کرد که نوردکاران محصولات خود را در بورس عرضه نکرده اند؟ خودشان جلوی عرضه ما در بورس را گرفته اند بعد خبرسازی می کنند که ما عرضه نکرده ایم!

قیمت مواداولیه در بورس کالا گران تر از کف بازار...

رئیس انجمن نوردکاران فولاد ایران با بیان اینکه امروز با قیمت دستوری، قیمت مواد اولیه عرضه شده در بورس از محصول نهایی داخل بازار ۱۰ درصد گران تر عرضه می شود، تصریح کرد: کالا گران تر از کف بازار عرضه می کننند اما در مقابل می گویند "چرا در بورس عرضه نکردید؟ " ما نوردکاران به دنبال گرانی نیستیم اما جایی که قیمت شمش و میلگرد هریک ۲۰۰۰ تومان نسبت به قیمت بازار آزاد و کف بازار گران تر است، چرا باید عرضه محصول داشته باشیم؟ کدام قانون گفته است باید در گران فروشی تابع بورس کالا باشیم؟

رضوی نیک خاطرنشان کرد: قیمت تمام شده شمش در کشور حدود ۴۰۰۰ تومان به ازای هر کیلو است اما در بورس کالا کیلویی ۱۳ هزار تومان به فروش می رسد، چه کسی جوابگوی این رانت ۹۰۰۰ تومانی است؟ می گویند ۵۵ میلیون نفر سهامدار فولادی در بورس زیان ده شده اند؛ این زیان کجاست؟ متاسفانه سهام های خصولتی پای مردم را به بورس کشانده و سپس با کاهش قیمت، منجر به زیان مردم شدند. زیان اصلی را مردم می پردازند. از سوی دیگر زیاندهی بورس، ارتباطی با عرضه فولاد ندارد. باید مشخص شود تفاوت قیمت به جیب چه کسانی رفته است!

این مقام صنعتی در پاسخ به اینکه چه اقدامی در این جهت برای جلوگیری از گران فروشی مواداولیه از جانب انجمن صورت گرفته، گفت: ما این موضوعات را به اطلاع قوه قضاییه رسانده ایم. ضمن اینکه در جلسه کمیسیون مجلس و در جلسه هیات دولت نیز به وزیر صمت اعلام کرده ایم. اینکه ما واقعیت ها را اعلام می کنیم، به این دلیل است که عملکردی درست داشته ایم و ترسی نداریم.

با عملکردهای دوستان در داخل، نیاز به تحریم های آمریکا نداریم/محترمانه و در عمل، صادرات ممنوع است

رئیس انجمن نوردکاران فولادی در رابطه با موضوع صادرات نیز گفت: دولت از ابتدای سال به بهانه ارز آوری، تاکید بر افزایش صادرات غیرنفتی داشته است. همانطور که اشاره شد، سرپرست قبلی وزارت صمت به صراحت اعلام می کرد که بایستی از صادرات شمش یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار ارز آوری حاصل و به دولت پرداخت شود؛ این موضوع سبب شد تا عرضه شمش در بورس کالا کاهش و نوردکاران به شدت دنبال مواد اولیه باشند.

وی افزود: همان زمان انجمن نوردکاران مخالفت خود را اعلام کرده و کتبا به وزارت صمت، مجلس، قوه قضاییه، دولت و سایر نهادهای نظارتی پیشنهاد دادیم که ما حاضر هستیم محصول نهایی را با ارزش افزوده بیشتر و ارزآوری بیشتر تا سقف چهار میلیارد دلار حتی با پرداخت ۲۰ درصد پیش فروش انجام دهیم؛ اما این موضوع پذیرفته نشد. علاوه براین قیمت صادراتی محصولات فولادی برحسب قیمت های CIS و غیرواقعی تعیین شده است که خود به تنهایی منجر به قطع کامل صادرات ایران خواهد شد. اینگونه دیگر نیازی به تحریم آمریکا هم نداریم.

رضوی نیک خاطر نشان کرد: روز گذشته (دوشنبه) قیمت ارزش صادراتی کالا برروی میلگرد ۶۵۰ دلار گذاشته شده است، به عبارتی اگر میلگرد صادر کنید برای هر تن باید ۶۵۰ دلار ارز را به بانک مرکزی تحویل بدهید در غیر این صورت اخلال در نظم اقتصادی خواهد بود که در نهایت منجربه تطیلی واحد خواهد شد. این در حالی است که قیمت صادرات میلگرد درب کارخانه ۵۰۵ تا ۵۴۵ دلار و قیمت صادرات شمش هم ۵۰۵ دلار است؛ زمانیکه قیمت واقعی این است اما گمرک ۶۵۰ دلار تعیین می کند، این محصول دیگر مشتری نخواهد داشت. در حقیقت محترمانه مانع صادرات شده اند.

عراق میلگرد ایران را خریداری نمی کند؛ مگر ۱۰۰ دلار زیر قیمت جهانی

وی با بیان اینکه در تمامی دنیا برای صادرات مواد خام عوارض و برروی محصولات نهایی تعرفه ایجاد می کنند؛ گفت: اما در کشور ما به دلیل وجود مافیای فولاد و به دنبال ارزان فروشی شمش، همه کشورهای حاشیه خلیج فارس تولیدکننده محصول نهایی شده اند. شمش ارزان سبب شد دولت عراق ۱۰۰ دلار تعرفه بیشتر بر روی محصولات نهایی فولاد وضع کند. امروز میلگرد ایران در عراق به فروش نمی رسد مگر ۱۰۰ دلار پایین تر از قیمت جهانی!

رئیس انجمن نوردکاران فولاد ایران در پایان در رابطه با شیوه نامه عرضه و تقاضای فولاد، اظهار کرد: ما با ۸۰ درصد شیوه نامه موافق هستیم؛ ۲۱۰ درصد دیگر، آن چند بندی است فولادی ها اضافه کرده بودند. بطور مثال یکی از موارد، عرضه تمام محصولات فولادی در بورس کالا بود. چرا باید همه محصولات فولادی در بورس کالا عرضه شود؟ این موضوع خلاف قانون تجارت است؛ چراکه طبق ماده ۲۳ و ۳۶ احکام دائمی کشور و اصل ۴۳ و ۴۴ نقض می شود. ما نمی توانیم برای تولیدکننده تعیین تکلیف کنیم که کدام محصول خود را عرضه کند.

وی ضمن تاکید براینکه ما در مواداولیه دچار کبود هستیم و نه در محصول نهایی، تصریح کرد: زمانیکه نیاز کشور به فولاد ۹ میلیون تن است و ما ۳۰ میلیون تن تولید فولاد داریم؛ حق تولیدکننده است که برای مازاد تولید خود مشتری خود را با قیمت مصوب یا کشف شده در بورس کالا پیدا کند. در این بخش شیوه نامه دچار مشکل است؛ چرا تمام محصولات باید در بورس عرضه شود و اگر در بورس فروخته نشد، سه هفته متوالی مجدد در بورس عرضه و در نهایت با پنج درصد کاهش عرضه کنند؟ این موضوع منجر به تعطیل شدن کارخانه ها می شود.

افراد زیان دیده از بورس چه کنند؟