چرا وعده ارزان شدن خودرو عملی نشد؟

تغییرات قیمت ها در بازار خودرو بسیار قابل توجه بوده است؛ تا جایی که تنها در پرطرفدارترین خودرو، یعنی پراید، شاهد رشد ۳۳ درصدی قیمت ها بوده ایم. این در شرایطی است که هم رییس دولت سیزدهم و هم وزیر صمت دولت، بارها وعده ارزانی قیمت خودرو را داده بودند، اما روند بازار برخلاف این وعده ها، مسیر دیگری را دنبال کرد و خودروسازان نیز آذرماه به طور رسمی، ۱۸ درصد بر قیمت های خود افزودند.

ابراهیم رییسی در دوران تبلیغات انتخابات سیزدهمین دوره ریاست جهوری، از امکان افزایش تولید خودرو به بیش از دو میلیون دستگاه سخن گفته و عنوان کرده بود: «در شرایط فعلی هم خودروساز و هم مشتری ناراضی و دغدغه مند است و به همین دلیل، عادلانه شدن زنجیره قیمت گذاری خودرو مهم است.» براساس تاکید وی، «اشکال کار دولت این است که با مردم سخن نمی گوید و مسایل و حقایق را با آنها در میان نمی گذارد.»

سید رضا فاطمی امین، وزیر صمت نیز در عین این که چندین بار درباره برنامه خودرویی خود سخن گفته بود، در آبان ماه پس از بازدید از خط تولید خودروی تارا اتوماتیک، از روند نزولی قیمت خودرو در بازار آزاد تا پایان سال خبر داد. به گفته وی، «تا پایان سال بالغ بر ۱۰۰ هزار دستگاه خودرو بیش از برنامه پیش بینی شده تولید می شود؛ ضمن این که سال آینده تولید خودرو توسط خودروسازان به بیش از یک میلیون و ۶۰۰ هزار دستگاه خواهد رسید که در آن مقطع دیگر قرعه کشی برای خودرو نخواهیم داشت و قیمت ها نیز کاهش می یابد.» فاطمی امین حتی در آبان ماه در توییتی وعده داده بود که «خیلی زود قیمت ها کاهش پیدا می کند.»

چرا وعده ها شکست خورد؟

روند بازار و حتی قیمت های اعلامی خودروسازان، این روزها از شکست وعده های دولتی ها خبر می دهد. اواسط آذرماه براساس مجوز رسمی وزارت صمت، قیمت خودرو ۱۸ درصد گران شد و در این فضا، وزیر صمت از موضع قبلی خود عقب نشست و در اظهارنظری، عنوان کرد: «اصلاحات در قیمت بسیار کمتر از تورم بوده است.» به گفته وی، «تورم کشور ما بالای ۴۰ درصد است، ولی از ابتدای سال تاکنون تنها ۱۸ درصد افزایش قیمت خودرو را شاهد بودیم. به عبارتی اصلاح قیمت خودرو به میزان نصف مقدار تورمی بوده که در بازار و کالاها وجود دارد.»

فربد زاوه، کارشناس صنعت خودرو در گفت وگو با خبرگزاری خبرآنلاین در واکنش به این موضوع که چرا دولت نتوانست قیمت خودرو را ارزان کند؟ گفت: ساده ترین تعریفی که دولتمردان ایرانی از علم اقتصاد نمی دانند، رابطه علت و معلولی تورم و افزایش قیمت است؛ این که تورم عامل افزایش قیمت است، نه افزایش قیمت علت تورم. همین موضوع را در دستور عجیب ایشان در درج قیمت تولیدکننده می بینید. جدولی غیرقابل اجرا که اصرار بر اجرای آن تنها به کمبود کالا و ممانعت توزیع کنندگان از فعالیت منجر خواهد شد.

وی عنوان کرد: نمی توان در زمانی که کسری بودجه بسیار زیاد است و دولت اصرار دارد با مالیات های غیرقابل وصول بدون حذف بخشودگی و معافیت مالیاتی، هزینه های گزاف سازمان های ناکارآمد و موازی را پرداخت کرد و قیمت کالاها را کاهش داد.

این کارشناس صنعت خودرو با ذکر این نکته که متاسفانه افزایش تیراژ تولید در شرایط بانکی فعلی حتی ممکن است برعکس عمل کند و سبب افزایش تورم هم شود، تصریح کرد: رابطه ساده آدامز اسمیت در خصوص تناسب قیمت با تیراژ در شرایطی درست کار می کند که میزان پول تولید شده و در گردش در جامعه تحت کنترل درستی باشد؛ وگرنه هرچند افزایش تیراژ می تواند تورم بخشی را کم کند، ولی تورم عمومی ممکن است ناشی از دوره طولانی چرخش پول و حبس منابع به صورت دارایی های غیرقابل چرخش مانند خودروی ناقص و اضافه برداشت از شبکه بانکی افزایش یابد.

زاوه درباره این که در شرایط کنونی، کاهش قیمت خودرو دیگر مفهومی ندارد، متذکر شد: چطور انتظار دارند در حالی که رشد اقتصادی پایدار نیست، هزینه های تولید و دوره چرخش پول بسیار طولانی است و کسری بودجه کشنده است، تورم منفی شود؟

وی یادآور شد: برای کاهش قیمت، تورم باید منفی شود، نه اینکه از ۵۰ به ۲۰ برسد! اگر تورم به فرض خوشبینانه کنترل شود و تا ۲۰ درصد کاهش یابد، همچنان روند قیمت ها را صعودی می کند. برای نزولی شدن قیمت ها، تورم منفی نیاز است که قطعا اقتصاد ایران چنین چیزی را نخواهد دید.

خودرو ۷ تا ۴۰ درصد گران شد

بررسی روند بازار خودرو نشان می دهد که در بازه ۱۵۸ روز گذشته، شاهد رشد ۷ تا حدود ۴۰ درصدی قیمت خودرو بودیم. آن طور که در میان قیمت ها دیده می شود، در حالی امروز در بازار پراید با قیمت ۱۸۸ میلیون تومان به فروش می رود که دوازدهم مردادماه امسال ۱۴۲ تومان قیمت داشت. همچنین پژو۲۰۰۸ امروز در بازار یک میلیارد و ۱۰۰ هزار تومان، پژو۲۰۶ تیپ دو ۲۷۳ میلیون تومان، پژو۲۰۷ اتوماتیک ۵۵۸ میلیون تومان، پژو۴۰۵ بنزینی ۲۷۵ میلیون تومان و پژوپارس اتوماتیک ۴۲۳ میلیون تومان قیمت دارد و این در حالی است که ۱۲ مردادماه پژو۲۰۰۸ با قیمت ۹۱۵ میلیون تومان، پژو۲۰۶ تیپ دو ۲۳۲ میلیون تومان، پژو۲۰۷ اتوماتیک ۴۰۰ میلیون تومان، پژو۴۰۵ بنزینی ۲۲۰ میلیون تومان و پژوپارس اتوماتیک ۳۷۰ میلیون تومان به فروش می رفت.

گزارش ها حاکی از آن است که در بازه ۱۵۸ روز گذشته تیبا هاچ بک۳۷ میلیون تومان، چانگان (مونتاژ) ۱۲۵ میلیون تومان، دنا معمولی ۵۵ میلیون تومان، دناپلاس توربو ۶۰ میلیون تومان، راناپلاس ۱۸ میلیون تومان، ساینا EX ۴۴ میلیون تومان، سمند LX EF۷ ۲۰ میلیون تومان و کوییک دنده ای ۳۸ میلیون تومان گران شده است.

تیبا هاچ بک در حال حاضر در بازار ۱۸۷ میلیون تومان، چانگان (مونتاژ) ۶۱۵ میلیون تومان، دنا معمولی ۳۶۵ میلیون تومان، دناپلاس توربو ۵۳۰ میلیون تومان، راناپلاس ۲۷۳ میلیون تومان، ساینا EX دنده ای ۱۹۴ میلیون تومان، سمند LX EF۷ در حدود ۲۸۰ میلیون تومان و کوییک دنده ای ۱۹۷ میلیون تومان قیمت دارد.

چرا ابراهیم رئیسی در جلسه رای اعتماد به «یوسف نوری» حاضر نشد؟