به گزارش سایت خبری ساعد نیوز به نقل از فارس، هرچند که ویروس کرونا مشکلات زیادی را به وجود آورد اما برای دانش بنیان ها برکات زیادی داشت، تا قبل از مشکلات ناشی از کرونا کشورهای مختلف جرأت گرفتن دارو یا تجهیزات پزشکی از ایران را به دلیل تحریم ها نداشتند اما حالا برای گرفتن تجهیزات پزشکی همچون دستگاه تنفسی و ماسک های نانویی ایرانی التماس می کنند.
چندین ماه است که دنیا درگیر ویروس کروناست، ویروسی که باعث فلج شدن کسب وکارها، نهادها، مراکز آموزشی و حتی برخی صنایع بزرگ در جهان شده است و در این بین محققان پا به پای هم در تلاش هستند تا راهی برای مقابله با این ویروس پیدا کنند. شرکت های دانش بنیان با عزم و اراده خود موفق شدند گام های بلندی در حوزه های پیشگیری، تشخیص و درمان هدف گذاری و اجرایی کنند؛ به طوری که توانستند در بسیاری از تجهیزات و امکانات مراقبتی و درمانی ویروس کرونا خودکفا شوند و نیازی به واردات تجهیزات بیمارستانی همچون ماسک های N95، مواد ضدعفونی کننده، کیت های تشخیصی و پلاسما درمانی نداشته باشیم و این تولیدات را به سمت صادرات سوق دهند.
* در تولید انواع وسایل مورد نیاز برای پیشگیری از شیوع ویروس کرونا به اشباع رسیده ایم
اسماعیل قادری فر رئیس مرکز فناوری های راهبردی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری درباره اقدامات و دستاوردهای کرونایی این ستاد می گوید: معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری به عنوان یکی از ارکان تسهیل گر در حوزه توسعه دانش، فناوری و نوآوری در کشور وظیفه ذاتی و حاکمیتی خود را بر این مبنا قرار داده که از جامعه علمی و فناوری کشور با ایجاد و توسعه پلتفرم شرکت های دانش بنیان و کسب وکارهای نو و یا استارتاپ ها حمایت کند و بلافاصله با مواجهه با شیوع ویروس کرونا کمیته علمی کرونا با تعامل مستقیم وزارت بهداشت، درمان و آموزشی پزشکی کشور سعی کرده وظیفه خود را در حمایت از فناوران و نوآورانی که برای مقابله با شیوع گسترده و درمان این بیماری مورد نظر کشور است را انجام دهد و این مسؤولیت توسط دکتر ستاری به ستاد توسعه زیست فناوری معاونت علمی سپرده شد.
وی معتقد است که پدیده شیوع ویروس کرونا یک پدیده زیست فناورانه و بیولوژیک است؛ بنابراین ستاد توسعه فناوری های زیستی معاونت علمی ماموریت پیدا کرد به عنوان دبیرخانه کارگروه علمی از شرکت های دانش بنیانی که توانایی ارائه راهکارهای خلاقانه، هدفمند و محصولات را در سه حوزه پیشگیری، تشخیص و درمان کرونا دارند را حمایت کند.
وی اضافه می کند: در حال حاضر نخستین محموله کیت تشخیصی بر پایه الایزا که یک محموله ۴۰ هزار عددی بود به کشور آلمان صادر شده است و اوایل هفته گذشته هم یک محموله به ترکیه صادر شد و این نشان دهنده این است که ما ظرفیت های بالقوه ای در حوزه مقابله با کرونا توسط شرکت های دانش بنیان شکوفا کردیم که منجر به توسعه بازار صادراتی برا ی آنها شده است. ما حتما در عرصه صادرات محصولات دانش بنیانی که به تایید وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی رسیده باشد و مازاد تولید داشته باشیم قطعا به گسترش صادرات محصولات این فناوران خواهیم پرداخت.
اسماعیل قادری فر اضافه می کند: در حال حاضر کشور بزرگ و پرمدعایی مانند آمریکا و بعضی از کشورهای اروپایی ناله کمبود ونتیلاتور را می زنند که در این بین محققان ایرانی و شرکت های دانش بنیان با تیراژ حداقل ۳۰ دستگاه در روز و ۹۰۰ دستگاه در ماه موفق شدند این دستگاه را بر پایه آخرین استانداردهای روز دنیا تولید و فناوری ایرانی و کالای ایران ساخت پزشکی ایرانی را در خدمت درمان بیماران بر پایه استانداردهای روز دنیا قرار دهند. در حال حاضر کشور در تولید انواع وسایل مورد نیاز برای پیشگیری از شیوع ویروس کرونا به اشباع رسیده و خوشبختانه مراحل بالینی تست های پلاسمای کرونایی نیز مثبت اعلام شده است.
* تحقق هزاران تست بالینی در حوزه بیماری کرونا
سورنا ستاری معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری نیز معتقد است با تلاش های جمعی، اتفاقات بسیار خوبی در حوزه ساخت تجهیزات جدید در عرصه مبارزه با کرونا در کشور افتاده است. ما در حوزه تولید تجهیزات پزشکی معتبر نظیر ونتیلاتور و دستگاه های مختلف اتاق عمل، کیت های تشخیصی الایزا شاهد تحولات فوق العاده ای در کشور هستیم به طوری که این شرکت ها اکنون تاییدیه های لازم را دارند و می توانند محصولات خود را حتی به اروپا صادر کنند.
با تولید انبوه شرکت های دانش بنیان در زمینه ماسک، مواد ضدعفونی نیز در حال حاضر همه بخش های تولید را در داخل کشور در اختیار داریم و مشکلی در این زمینه وجود ندارد. در تولید کیت تشخیصی سلولزی ظرفیت تولید یک میلیون عدد در روز در کشور وجود دارد و در تولید کیت تشخیصی PCR نیز ماهانه ۱.۵ میلیون ظرفیت تولید فراهم است که ضمن تأمین نیازهای وزارت بهداشت بخشی از آن صادر می شود.
ستاری می گوید: در کنار تامین تجهیزات پزشکی، کیت، ماسک و دارو همزمان با اوج گیری در اسفندماه، کسب وکارهای نوپا و آنلاین شروع به ارائه خدمات گسترده در حوزه های مختلفی مانند سلامت آنلاین، ورزش، آموزش آنلاین، دورکاری، تولید محتوا، سرگرمی و گردشگری آنلاین، فروشگاه های آنلاین، حمل ونقل، نوآوری های اجتماعی آنلاین و ارائه راه حل های فناورانه برای حوزه تندرستی کردیم. توسعه این پلتفرم ها باعث شد، بخش زیادی از نیازهای مردم در دوران کرونا و در خانه بمانیم برای پاسخ به اوقات فراغت و نیازهای روزمره از طریق پلفترم های فضای مجازی پاسخ داده شود.
معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری با بیان اینکه ظرفیت شرکت های دانش بنیان موجب شده است بتوانیم به خوبی در مقابل کرونا مقاومت کنیم، می گوید: این دستاوردها حاصل کمک و فعالیت صدها مرکز پژوهشی، شرکت دانش بنیان و دانشگاهیان بوده و خوشبختانه صدها طرح پژوهشی و هزاران تست بالینی در این زمینه محقق شده است. نتیجه این طرح ها موجب شده است امروز نسبت به بیماری کرونا و راه های درمان آن به شناخت خوبی دست یابیم و علاوه بر آن، همه تجهیزات پزشکی لازم را نیز توسط شرکت های دانش بنیان در داخل تولید کنیم.
* صدور بیش از ۷۰ مجوز برای انجام مطالعات بالینی کرونا
در این بین مصطفی قانعی رئیس کمیته علمی ستاد کرونا و دبیر ستاد توسعه زیست فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری نیز معتقد است: با وجود مشکلاتی که کرونا به وجود آورد کمترین کشوری را سرغ داریم که با ورود کرونا و نیاز به اقلام حفاظتی و کیت های تشخیصی ظرف دو ماه به کشور صادرکننده کیت و اقلام حفاظتی تبدیل شود که این موضوع نوید بخش این است که در آینده نیز توسط دانشمندان حمایت می شود. تاکنون بالغ بر ۷۰ مجوز برای انجام مطالعات بالینی صادر شده است و نتایج آنها به تدریج وارد کمیته علمی می شود و کمیته تصمیم می گیرد که نتیجه نهایی چه خواهد بود.
قانعی با بیان اینکه اقدامات و مطالعات برای واکسن کرونا در حال انجام است، می گوید: اگر در دنیا واکسن تولید شود ما از دنیا عقب نخواهیم بود، برخی تحقیقات در میزان کاهش زمان بستری بیمار اثر خوبی داشته است. در بخش تحقیقات اقدامات پیشگیری کننده از پیشرفت بیماری در حال انجام است تحقیقاتی مانند سلول درمانی و پلاسما درمانی در کمیته علمی کرونا مطرح شد ولی هنوز برای وارد شدن به پروتکل کشوری نیاز به تحقیقات بیشتری داریم.
* جزو سازندگان دستگاه های نانو الیاف در ایران هستیم
همچنین سعید سرکار دبیر ستاد توسعه فناوری نانو معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری درباره دستاوردهای کرونایی این ستاد به خبرنگار فارس می گوید: در مواجهه با کرونا این ستاد در تولید ماسک های N95، مواد ضدعفونی کننده نانو و دستگاه های تصفیه هوا که با تکنولوژی پلاسما که محیط را ضدعفونی می کنند بسیار موفق عمل کرده است به طوری که در تولید ماسک ظرفیت صادرات این محصول را داریم.
وی می افزاید: تمرکز اصلی ستاد نانو روی ماسک های N۹۵ بود که برای کادر درمان بسیار حیاتی بود. در شروع فعالیت حدود ۱۰ تا ۲۰ هزار عدد ماسک در روز تولید می شد که جوابگوی کادر درمانی نبود؛ ولی با تلاش های بی وقفه ای که صورت گرفت خوشبختانه در بازه زمانی کوتاهی موفق شدیم ظرفیت تولید این طلای سفید را به بیش از ۲۵۰ هزار عدد در روز برسانیم.
ما جزو سازندگان دستگاه های نانو الیاف در ایران هستیم و ماسک های N۹۵ مبتنی بر تکنولوژی نانو الیاف برنامه ریزی شده اند، به طوری که پارچه های معمولی را با پوشش دادن نانو الیاف که ضخامتی کمتر از یک هزارم ضخامت تار مو دارند را با دستگاه هایی که ساخت ایران است پوشش می دهیم و پارچه معمولی را تبدیل به پارچه نانویی می کنیم که قابلیت فیلتراسیون ۹۵ درصد دارد.
سرکار می گوید: ۲ دستگاه آماده برای صادرات تولید ماسک N95 داشتیم که به سرعت به خط تولید اضافه کردیم؛ همچنین ۲ دستگاه دیگر که متوقف بودند را با یک برنامه فوق العاده سریع و همکاری هلال احمر به ستاد اجرایی فرمان امام (ره) واگذار کردیم که به چرخه خط تولید ماسک N۹۵ وارد شد. خوشخبتانه موفق شدیم این ماسک ها را به وزارت بهداشت و بیمارستان ها در شهرستان های مختلف برسانیم و امروزه به جایی رسیده ایم که ظرفیت صادرات این محصول را به کشورهای اروپایی داریم و کشورهای اروپایی، کشورهای همسایه و آسیای جنوبی شرقی مثل اندونزی درخواست ماسک N95 از ما دارند و امیدوارم بتوانیم با بعضی از این کشورها صادرات را شروع کنیم.
* طراحی و تولید دستگاه تصفیه هوا با تکنولوژی پلاسما
دبیر ستاد توسعه فناوری نانو معاونت علمی به تولید دستگاه های تصفیه هوا توسط دانش بنیان ها اشاره می کند و می گوید: این دستگاه ها هوا را با تکنولوژی پلاسما ضدعفونی می کنند و باکتری یا ویروسی را که در هوا معلق است را از بین می برند و در حال حاضر ۲ شرکت در حال ساخت و تولید دستگاه های تصفیه هوا هستند که در محیط های کار و بیمارستانی می توان استفاده کرد.
* تولید بومی مواد ضدعفونی کننده نانویی که تا ۷ روز ماندگاری دارد
سرکار می گوید: علاوه بر ماسک N95 و دستگاه تصفیه هوا، مواد ضدعفونی کننده نانویی را هم داشتیم که خوشبختانه در حال حاضر حدود ۱۲-۱۰ شرکت این محلول های ضدعفونی بر پایه مواد نانو را تولید می کنند. این ضدعفونی کننده های نانویی ماندگاری بالایی دارند و با توجه به اینکه شرکت های متفاوتی در این زمینه کار می کنند ماندگاری این مواد از ۱۲ ساعت تا ۷ روز است و تاییدیه این ضدعفونی کننده ها از وزارت بهداشت گرفته شده و روزانه حدود ۲۰۰ تن از این مواد بر پایه نانو تولید می شود.
اما ضدعفونی کننده های حاوی ۷۰ درصد الکل فقط سطوح را ضدعفونی می کنند، اگر باکتری ویروسی باشد آن را از بین می برند، تبخیر می شوند، ماندگاری ندارند و آلودگی های موجود را از بین می برند. اما اگر در معرض آلودگی قرار بگیرند دوباره آلوده می شوند. مردم به غیر از یک بازه زمانی ۱۴-۱۰ روزه کمبود مواد ضدعفونی کننده را حس نکردند و خوشبختانه در حال حاضر انواع ضدعفونی کننده ها با قیمت مناسب در بازار موجود است.
* فعالیت دانش بنیان ها در حوزه واکسن کرونا از طریق دست ورزی داخل سلولی MRNA
اما این تلاش ها و دستاوردها به اینجا ختم نمی شود، امیرعلی حمیدیه دبیر ستاد توسعه علوم و فناوری های سلول های بنیادی معاونت علمی و فناوری، از اقدامات یک شرکت دانش بنیان ایرانی خبر می دهد که در حوزه سلول های بنیادی موفق شده از طریق یک نوع دست ورزی داخل سلولی بر روی MRNA که در ایران سابقه نداشته در حوزه واکسن کرونا فعالیت کند؛ اما نکته مهم این است که یک شرکت آمریکایی هم در حال انجام چنین پروژه ای است و این شرکت دانش بنیان ایرانی بدون اینکه اطلاعی از مراحل و روند کار شرکت آمریکایی داشته باشد بدون هیچگونه کپی برداری از کار آنها به خوبی در حال طی کردن این مسیر است.
وی به چندین پروژه دیگر که با استفاده از سلول های بنیادی خاص به نام سلول ها بنیادی مزانشیمال در حال اجرا هستند نیز اشاره می کند و می گوید : چندین مرکز تحقیقاتی، بیمارستان ها و شرکت های دانش بنیان در حال استفاده از این سلول بنیادی مزانشیمال برای تعدیل سیستم ایمنی هستند. مشکل بیماری کرونا صرفاً خود ویروس نیست بلکه بیشتر اتفاقی است که بعد از بیماری رخ می دهد و طوفانی که در سیستم ایمنی پیش می آید. ما سعی کرده ایم براساس سلول های بنیادی مزانشیمال این مراحل را کنترل کنیم که نتایج اولیه به عنوان درمان کمکی خوب بوده و تا چند ماه آینده نتایج به صورت رسمی اعلام خواهد شد.
اما یک شرکت دانش بنیان دیگر هم که در حوزه مهندسی بافت سلول های بنیادی تخصص دارد و روی مواد مهندسی بافت کار می کرده و ماده اولیه تولید می کرده اما در مواجهه با ویروس کرونا تصمیم به ساخت یک داروی ضدویروسی کرونا می کند که پیشرفت قابل توجهی برای تولید داخلی داشته است.
* صادرات تولیدات کرونایی به کشورهای اروپایی، آسیای جنوب شرقی و همسایگان
پرویز کرمی دبیر ستاد فرهنگسازی اقتصاد دانش بنیان نیز درباره دستاوردها و فعالیت های شرکت های دانش بنیان در مواجهه با بحران کرونا می گوید: پیش بینی ها بر این است که تا پاییز این روند آرام و کند شده و وضعیت با ثباتی را در کشور داشته باشیم و بعد از آن نیز سناریوهای مختلفی پیش رویمان باشد. کرونا برای کشورها از جمله کشور ما زحمت، رنج، کسادی بازار و برای برخی از دست دادن عزیزان را باعث شد و بحران ایجاد کرد اما از جهاتی نیز این تهدید فرصت های بسیاری را پدید آورد، از اعتماد به نفس ملی گرفته تا روزآمدی پروتکل های پزشکی، از توجه به زیرساخت های کشور گرفته تا کشف استعدادهای خارق العاده در بیوتکنولوژی و هوش مصنوعی.
وی معتقد است که نباید فراموش کنیم که در دوران همه گیری کرونا شرکت های دانش بنیان و استارتاپ های بزرگ توانمندی های خود را بروز دادند و کمک های بسیار خوبی برای مردم و کشور به ارمغان آوردند؛ به طوری که موضوع دانش بنیان ها و توانمندی های آنها اصطلاحاً در این ایام نقل محافل و مجالس ویژه بود. در این ایام کرونایی شاهدیم که شرکت های دانش بنیان در دید مردم و مسؤولان بسیار جلوه گری کرده اند. به طوری که مقام معظم رهبری به واسطه شناخت دقیق و عمیقی که از دانش بنیان ها دارند ضمن توجه دادن مسؤولان و مردم به فعالیت ها و اقدامات شرکت های دانش بنیان در زمینه پیشگیری ، تشخیص، درمان، تولید و تجهیزات پزشکی و داروهای لازم فرمودند که ای بسا ایران خیلی زودتر از پیش بینی ها به واکسن کووید۱۹ دست یابد.
به گفته کرمی، شرکت های دانش بنیان ما می توانند در مدت زمان ۲۰ روز کیت تشخیص کرونا یعنی بیماری و ویروسی که تا به حال در جهان سابقه نداشته را مطابق با استانداردهای بین المللی به تولید برسانند. حال اگر شرکت های دانش بنیان، استارتاپ ها و شتاب دهنده های ما توانایی خود را در عرصه جهانی به نمایش می گذارند به واسطه پشتوانه غنی علمی و فناوری است که ایران طی این سال ها آن را درون خود پرورش داده است. ما چندین طرح را در حوزه پیشگیری، تشخیص و درمان و تولید واکسن مورد حمایت قرار دادیم و با شرکت هایی که در توسعه و تولید واکسن و داروها فعالیت می کنند، قراردادهایی بسته ایم.
دبیر ستاد فرهنگسازی اقتصاد دانش بنیان اضافه می کند: در حوزه پیشگیری ملزومات مصرفی مانند دستکش لاتکس، ماسک های سه لایه، N95، N99 و خطوط تولید نیاز بود که هرچه سریع تر مجوزهای کیفی برای این لوازم گرفته می شد، کارهای اداری، مجوزها، آیین نامه ها و بخش نامه هایی که باید پالایش می شدند و برخی نیز باید در سطح ستاد ملی کرونا بررسی می شدند که معاونت علمی در این حوزه ورود کرد؛ البته برای مواد ضدعفونی کننده دست و سطوح، طرح های کلان فناوری که در تولید خط تولید ماسک سه لایه جراحی و نانو کاربرد دارند، حمایت از ساخت چندین نوع دستگاه که در حوزه ضدعفونی چه برای بخار آب اکسیژنه پلاسمایی یا UV لازم بود نیز معاونت علمی وارد شد تا به این شرکت ها کمک کند.
وی می گوید: در حوزه تولید کیت های تشخیصی و سریع الاستخراج، سرلوژی، پلاسمایی یا کیت هایی که به هر نوعی جامعه و بخش بهداشت به آن نیاز داشت تلاش کردیم تا نیاز را شناسایی و کمک های لازم برای تولید و ساخت آنها صورت گیرد. در حوزه تجهیزات پزشکی نیز می توان به حمایت از توسعه پلتفرم های تحلیل کلان داده ها بر پایه هوش مصنوعی، دستیار هوشمند تحلیل تصاویر پزشکی و سی تی اسکن اشاره کنیم که به تولید دستگاه های آزمایشگاهی مانند سانتریفیو ژهای لازم، الایزرها، دستگاه های دوربین حرارتی، ساخت دتکتورسی تی اسکن ها و تولید دستگاه سی تی اسکن منجر شد.
کرمی می افزاید: تجهیزات هایتکی مانند ساخت ونتیلاتورها، بای پپ، دستگاه های اتاق عمل، آی سی یو، داروهای ضدویروس یا هر دارویی که در جامعه جهانی مطرح می شد زیست بوم فناوری به سرعت این تجهیزات و داروها را در داخل ایران نمونه سازی، طراحی و به تولید انبوه می رساند که اینها ثمره کار و تلاش و توان شرکت های دانش بنیان در حوزه بایوتکنولوژی است. در این حوزه، زیست فناوری به خوبی درخشید و ما متوجه توان زیست بوم حوزه بایوتکنولوژی و زیست فناوری کشور شدیم به طوری که در منطقه قدرت اول هستیم. هیچ دارو، واکسن یا الزامات مورد نیاز و پروتکلی نیست که مورد نیاز کشور باشد و این زیست بوم نتواند این کار را در کنار تولید دستگاه های تجهیزات پزشکی آماده کند و تحویل جامعه بدهد.
دبیر ستاد فرهنگسازی اقتصاد دانش بنیان یادآور شد: در این حوزه شرکت های دانش بنیانی داشتیم که در حوزه مطالعات بالینی و کارآزمایی پزشکی وارد شدند، هزاران نوع تست، هزاران ساعت تحقیق مطالعات بالینی روی موضوعات مختلف دارویی و پروتکل های بهداشتی انجام شد و تمام اینها ماحصل کمک و توان شرکت های داش بنیان در حوزه های مختلف بود.
کرمی به صادرات محصولات دانش بنیان در حوزه مقابله با کرونا، می گوید: در حوزه تولید ملزوماتی که در حوزه پیشگیری، درمان، دارویی و استارتاپ های مختلف اقدامات و فعالیت هایی را برای کشور داشتند لازم بود که در وهله اول نیاز کشور را برطرف کنند تا بعد از تولید انبوه و رفع احتیاجات جایگاه خوبی برای صادرات فراهم شود که در این بین با همکاری کارخانجات و شرکت های داش بنیان در حوزه تولید و تجهیزات این ملزومات مجوزها اخذ شد و این شرکت ها اقدام به صادرات کردند. در حوزه خط تولید ماسک، ژل ، مواد ضدعفونی کننده، تجهیزات و لوازم پزشکی و آ زمایشگاهی صادرات خوبی به کشورهای اروپایی، آسیای جنوب شرقی، همسایگان و کشورهای اطراف مانند پاکستان، فیلیپین، هند، ارمنستان، سوریه، نیجریه، قطر ، روسیه، مقدونیه، لهستان، ایتالیا، آلمان، رومانی، اتریش، اسپانیا، اکوادور، برزیل، ونزوئلا، بلاروس، عراق، ترکیه، اندونزی و عمارات داشته ایم.
دبیر ستاد فرهنگسازی اقتصاد دانش بنیان اضافه کرد: در زمینه استارتاپ هایی که در حوزه مسائل اجتماعی و آنلاین می توانند به معاونت علمی کمک کنند ورود کردیم و برنامه خوبی ارائه دادیم. آموزش و فروشگاه های آنلاین را نیز داشتیم، مسؤولیت اجتماعی و نوآوری های اجتماعی را هم در دستور کار قرار دادیم به طوری که حمایت از حمل ونقل آنلاین کالا، تولید محتوا، سرگرمی و توریسم آنلاین و ورزش آ نلاین را داشتیم که در قالب ۵ برنامه نوع این حمایت ها را افزایش دادیم و کمک کردیم در زمانی که مردم نیاز دارند در خانه بمانند و فاصله اجتماعی را رعایت کنند مشکلی نداشته باشند؛ حتی افراد می توانستند بدون اینکه به آزمایشگاه، داروخانه یا مطب بروند از طریق سلامت آنلاین رفع نیاز کنند. در حوزه آموزش های آنلاین پلتفرم های خوبی در کشور شناسایی کردیم که با کمک سخت افزاری افزایش پهنای باند، زیرساخت ها و موارد دیگر کمک کردیم که بتوانند به مدارس، دانشگاه ها و کشور خدمت رسانی کنند و در حوزه حمل و نقل آنلاین نیز به دلیل وجود زیرساخت ها تسهیل گری هایی صورت گرفت.
وی یادآور شد: شرکت هایی داشتیم که با شیوع ویروس کرونا آسیب های جدی دیدند و در کسب وکارشان دچار مشکلات عدیده ای شدند و معاونت علمی تلاش کرد تا این شرکت ها پابرجا بمانند. حمایت هایی از جمله تسهیلات مالی کم بهره، تامین زیرساخت های فنی، حمایت از تبلیغات شبکه های اجتماعی و تلویزیونی و حمایت از بازاریابی دیجیتال داشتیم، ضمن اینکه تسهیل گر در رابطه با موانع و فعالیت ها با سازمان ها و ساختارهای دولتی نیز بودیم که اگر مشکلی سد راهشان بود را تعریف و اجرایی کنیم.
ویروس کرونا هر چند که مشکلات بسیاری برای کشور عزیزمان به وجود آورد اما تیرگی هایش عزم، همت و توان شرکت های دانش بنیان و دانشگاهیان کشور را متبلور کرد.
