ساعدنیوز
ساعدنیوز

تا که جاویدان زبان جاودان پارسی‌ست  

  جمعه، 26 شهریور 1400   زمان مطالعه 8 دقیقه
دکتر علی محمد محمودی : تا که جاویدان زبان جاودان پارسی‌ست  
ایران سرزمین شعر و شاعری است. شاعران ایرانی از هر قوم و تباری به تأسی از نام بزرگ ایران بر غنای ادبیات و شعر این سرزمین افزوده اند. از همین روست که روز 27 شهریور سالروز درگذشت شهریار تبریزی شاعر ترک زبان ایرانی روز شعر و ادب پارسی نام گرفته است. دکتر علی محمد محمودی عضو هیئت علمی دانشگاه کازرون درباره اهمیت این روز می گوید.

به اشک من گل و گلزار شعر فارسیْ خندان
منِ شوریده بخت از چشمِ گریان ابرِ نیسانم
فلک گو با من این نامردمی بس کن
که من سلطان عشق و شهریار شعر ایرانم (شهريار)

جان و دل ما ايرانيان با شعر و ادب عجين و آمُخته شده است. سخن داني، شعردوستي و شاعرانگي ايرانيان از روزگاران كهن تاكنون زبانزد همۀ جهان است. عامل وحدت ايران در بيشتر برهه هاي حساس تاريخي و آشوب هاي به وجودآمده در اعصار، مزيّت يكپارچگي مردم در به كاربستن زبان فارسي در شش گوشۀ ايران بوده است. روز 27شهريور، روز ملی شعر و ادب فارسي در تقويم رسمی ماست و روز بزرگداشت مقام شاعر معاصر، شهريار تبريزي. اين نكته آشكاراست كه براي مردماني با چنين پيشينۀ فرهنگی و ادبی، تقويم هجري شمسي بايد جايگاه تجليل از خيل شاعران و نويسندگان باشد. روز شعر و ادب فارسي، روز تجليل تمام شاعران اين مرزوبوم است؛ روز بزرگداشت خيام، فردوسي، سعدي، حافظ، مولوي، نظامي، عطار، شيخ بهايي، صائب، نيمايوشيج، سهراب سپهري، اخوان ثالث، فروغ و ده ها شاعر شاخص كهن و معاصر ديگر هم هست؛ نامگذاري اين روز با ياد و بزرگداشت استاد شهريار خالي از لطف و دليل نبوده است. البته شايسته است در تقويم رسمي نام شاعران و نويسندگان بزرگ قديم و معاصر ديگر نيز گنجانده شود؛ اینکه چرا نام شاعرانی چون سنایی، جامی و سایر حکیمان صاحب قلم در تقویم رسمی خالی است. ناگفته نماند در سال 1400، وزارت فرهنگ و ارشاد با ثبت روز بزرگداشت ابوالفضل بیهقی (1 آبان) و روز رودکی سمرقندی (4 دی) موافقت کرده و این امیدبخش ثبت روزهای دیگر به نام صاحبان قلم در آینده نزدیک خواهد بود.

تصویر

شاعران به مردم ميهن خويشْ شعر و شعور و حيات مي بخشند و مردم نيز وامدار و دوستدار اين تحفه هاي آسماني و زميني هستند. شايسته است همچون گذشته، پيوند و اُنس مردم با زبان و ادبيات فارسي بيشتر و بيشتر شود. در شعر و داستان فارسي مي توان تمام جلوه هاي زندگي، تفكر و تأمل، شور و نشاط، شادي و غم و اندوه مردم را ديد و خواند و به تماشا و تفكر در آن نشست. تفكر و احساسي كه در اشعاري چون غزليات شمس، غزل سعدي، غزل حافظ و مثنوي مولوي و رباعي خيام هست، به مخاطبِ آشنا، زندگي و فكر و فلسفۀ حيات مي بخشد.
شهريار تبریزی كه با «حيدربابايه سلام» به زبان تركي، غم انگيزترين و پرعاطفه ترين شعر تركي را سروده، غزليات فارسي او نيز سرشار از عاطفه و شور و جلوه هاي حيات عاطفي و احساسي انسان معاصر است. شاعرانگي شهريار از چندين غزل ناب و صمیمی و عاشقانۀ نوِ او نمايان است. شعر ستايشي شهريار نيز قرين زباني سخته و محتوايي عاطفي است؛ شعر پرشور و عاشقانۀ «علی ای همای رحمت تو چه آیتی خدا را/ که به ماسوا فکندی همه سایه هما را» نشان از معرفت، تعهد و ارادت شهریار می دهد. در شعر او نشانه های تفکر توحیدی نمایان است:


«دل ذرّات هستی را همه ساز و نوا دیدم

به حمد شاهد توحید هم دستان و هم آوا»

تصویر

سويۀ عاطفي و تا حدودي همسو با مكتب رمانتيك در غزل شهريار سبب شده است چنين اشعاري از او ماندگار شود و در حافظۀ مردم بماند. غزلياتي كه پرده از عشق و دلدادگي شهريار برمی دارد:


آمدی، جانم بـه قربانت ولی حالا چرا

بی وفا بی وفا حالا که من افتاده ام از پا چرا
نوشدارویی و بعد از مرگ سهـراب آمدی

سنگدل این زودتر می خواستی، حالا چرا...


شهریار با شاعران روزگار خویش انس و الفتی ناگسستنی داشت و شاعرانه می زیست و عرفانی عاشقانه ناب و نو وجودش را غرق ساخته بود. هم برای آذربایجان و مردم این خطۀ ایران حمیّت نشان می دهد و هم براي ايران و شاعران و اقشار مختلف گوشه و كنار دل مي سوزاند. شعر او در وصف شهرش چنين است:


اختلاف لهجه مليّت نسازد بهر كس

ملتي با يك زبان كمتر به ياد آزد زمان
گر بدين منطق تورا گفتند ايراني نه اي

صبح را خواندند شام و آسمان را ريِسمان
هر زياني كو قضا باشد به ايران عزيز

چون تو ايران را سري بيشت رسد سهم زيان ....

تصویر

اشعار وطني، اجتماعي و مردمي شهريار خبر از اين مي دهد كه شهريار براي آرمان هاي مردم خويش دغدغه مند بوده است. مراودۀ او با شاعراني چون ملك الشعراي بهار، نيمايوشيج، هوشنگ ابتهاج، توللی، بهبهانی و هنرمنداني چون اقبال، صبا و شهناز در غزل او تأثير گذاشته است؛ آنچنانكه ميان شهريار و ابتهاج و صبا دوستيِ ناب و منحصربه فردي برقرار شد كه يادآور عشق ميان شمس و مولانا بوده است:
شعر ابتهاج:

با من بی کس تنهاشده، یارا تو بمان

همه رفتند از این خانه، خدا را تو بمان
من بی برگ خزان دیده دگر رفتنی ام

تو همه بار و بری، تازه بهارا تو بمان


جواب شهریار :


سایه جان رفتنى استیم بمانیم كه چه؟

زنده باشیم و همه روضه بخوانیم كه چه؟
درسِ این زندگى از بهر ندانستن ماست

این همه درس بخوانیم و ندانیم كه چه؟

تصویر

غزل شهریار چندصدایی است و هرچند زبانی کلاسیک و وام گرفته از شعر کهن دارد، دارای عاطفه ای تازه و متفاوت است. مضامین غزل و قصاید این شاعر شامل اجتماعیات، اخوانیه، عاشقانه ها، توصیف، شکواییه و ... با زبانی غالباً اندوهناک و غمگنانه همراه است. رنگ شادی و امید در برخی غزلیات این شاعر نیز دیده می شود. تعداد اشعار اين شاعر بسيار درخور توجه و نسبتاً زياد است. اين حجم اشعار در شعر معاصر پس از نيما كمتر ديده مي شود. اين مهم ناشي از علاقۀ شهريار به شعر و زبان فارسي است. اشعار شعريار در قالب شعر نيمايي نيز روح و طراوتي تازه دارد. شهريار بر ديوان خويش مقدمه اي نوشته كه برخي سخنان و نظرات او تأمل برانگيز است.
«به شعراي جوان توصيه مي كنم عوض اينكه اينهمه متوجه مكتب هاي ادبي دنيا بشوند، شاهكارهاي ادبي دنيا را بخوانند و شعر خودشان را بگويند و خاطرجمع باشند ذوق و قريحۀ خداداد شاعر قوّۀ خلاقه اي است كه مي داند شاهد شعر را چه جور خلق کند و چه لباسی به تنش بکند و فرم و رنگ لباسش هم چه باشد».
«شعر شاعر نمونه و مظهری است از کیهان اعظم، خداوند در خود موج می زند و جهان عقل را به وجود می آورد، از جهان عقل جهان روح و از جهان روح جهان ماده زاییده می شود. انسان اگر در خود شروع به مطالعه کند به خدا می رسد».

تصویر

روز ملی شعر و ادب فارسی و روز بزرگداشت مقام شهریار تبریزی، باید دست مایه ای برای پیمان دوباره و میثاقی وثیق میان مردم ایران زمین و شعر و زبان فارسی باشد. عصری که دگرگونی های روزافزون فناوری، رفته رفته آسیب هایی جدی را به زبان و شکل نوشتاری و گفتاری آن وارد می کند، وظیفۀ ماست که در حفظ و ترویج شعر و زبان فارسی به شکل شایسته گام برداریم. مطالعۀ درزماني تاریخ زبان فارسی و تلاش ایرانیان برای پاسداشت زبان فارسی چنین خبر می دهد که فرهنگ اين مرز و بوم به دليل نعمت زبان پوياي فارسي، در برابر ناملایمات فرهنگی متزلزل و منفعل نبوده و راه توليد و آفرينش ادبي را همواره در انديشه و عمل پيموده و به فراخناي دنياي زبان فارسي افزوده است.
در عصر كنوني براي استمرار و تقويت زبان فارسي و بيشتر و بهتر و ماندگار جلوه دادن آن در ذهن و زبان مردم ايران و فارسي آموزان جهان- كه روز به روز زبان فارسي در دانشگاه ها و ميان مردم جهان هواه خواه دارتر مي شود- شايسته است راهبردها و كنش هاي انديشيد و به كار بست. ازجمله كارهاي مهم اينهاست:
1) دعوت به مطالعۀ همگانی داستان های کوتاه فارسي در دبستان ها و دبیرستان ها؛
2) دعوت به شعرخوانی شاعران در رسانه ها؛
3) نقد شعر و داستان های برجسته و مهم برای مردم؛
4) ؛ بازنویسی متون کهن برای کودکان؛
5) پیونددادن شعر و داستان كودك و نوجوان برای آموزش درست نويسي و زبان فارسی دستورمند؛
6) آموزش ويرايش به شكل فراگير در رسانه ها و نشان دادن غلط هاي نوشتاري موجود در فضاي مجازي؛
7) تشويق دانش آموزان مستع و دانشجويان علاقه مند به داستان نويسي و خلق دنياي ادبي براي مردم؛
8) اجازۀ نشر ندادن به کتاب ها و مقالات و مجلات ویراستاری نشده؛
9) استخدام دبير و كارشناس درست نويسي زبان و ادبيات فارسي در تمام اداره ها و شركت ها.

تصویر

وضعیت نگارش و ویرایش در تألیفات و آثار منتشرشده رضایت بخش نیست؛ در دفتر شاعران غلط های نگارشی و ویرایشی زیادی دیده می شود؛ صفحات شخصی و کانال های هنرمندان، نوشاعران، نویسندگان و مترجمان تازه کار و... به دلیل داشتن مخاطبان و دنبال کنندگان بسیارزیاد نباید حاوی غلط یا بدنویسی و هنجارشکنی در رسم الخط فارسی باشد. همچنين شايسته است صفحه كليد داراي نشانه هاي مختص الفباي فارسي (ء/ أ/ ؤ/ ّ/ گ/ پ/ ژ/ چ/ و ...) را براي همه معرفي كنيم تا در نوشتن پيام و پيامك، خطاهاي نوشتاري ملكۀ ذهن و چشم فرزندان و نوجوانان و دانش آموزان و اوليا و ... نشود. پیشنهاد مي شود صفحه كليدهاي سرتاسر فارسي در گوشي همراه استفاده شود.


آنچه از توفان و از باران نمی یابد گزند

کاخ فردوسی، خدای شاعران پارسی ست
بر سر یاران افغان و بلوچ و آذری

شاخ پربار زبان پرتوان پارسی ست
وحدت کرد و لر و تاجیک در ایران زمین

از زبان مشترک با دودمان پارسی ست
خانۀ ایرانیان پاینده و جاوید باد

تا که جاویدان زبان جاودان پارسی ست


ما نیز به نوبۀ خویش روز 27 شهریور، روز ملی شعر و ادب فارسی و روز بزرگداشت شهریار تبریزی را گرامی و پرارج می داریم.

پایگاه خبری ساعدنیوز را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید.

دیدگاه ها
  دیدگاه ها
پربحث های هفته   
چیدمان مفصل و پر زرق و برق سفره هفت سین شاه و فرح در کاخ مجلل شان+عکس/بریز و بپاش زمانی که مردم پولی برای خرید عید نداشتند... (1128 نظر) سفره غذای ساده و بدون تجملات محمود احمدی نژاد در خانه اش +عکس/فرش ماشینی معمولی و ... (1023 نظر) افطار کردن ساده رهبر معظم انقلاب با خرما و چای در کنار مردم و تعارف کردن خرما به روزه داران توسط ایشان+ویدئو (689 نظر) سجاده رهبر ساده زیست انقلاب در بیت رهبری/ زیبایی و معنویت در اوج سادگی + عکس (431 نظر) شرط علی دایی برای بخشش آقای کمدین: دفعه آخرت باشد که ادای من را درآوردی! (394 نظر) دکوراسیون منزل ساده و میز هفت سین همسر باسلیقه محمود احمدی نژاد در تهران (356 نظر) رونمایی از سبک زندگی لوکس و مرفه گونه حسن روحانی در زمان ریاست جمهوری‌اش+ویدئو/ از عادت به خوردن آب پرتقال طبیعی تا استفاده از مارک خاص تشک (262 نظر) تصویری از آخرین افطاری سردار قاسم سلیمانی در منزل محسن رضایی (217 نظر) خلاقیت منحصر بفرد پزشک خوش ذوق در همراهی کردن بیماران تا اتاق عمل حماسه ساز شد+فیلم/ سلطان روحیه دهی در سطح خاورمیانه! (196 نظر) مدل مانتو خوش رنگ لیلا اوتادی برای عید 1403/خانوما ایده بگیرین + عکس (174 نظر) چیدمان میز کنسول شیک و خاص خونه فوق العاده زیبای علیرضا بیرانوند با لوازم آنتیک/ ماشالا به سلیقه اکرم بانو (151 نظر) دورهمی صمیمانه باربد بابایی با دختران جوانش سر میز ناهار ایتالیایی/ ماشالا یکی خوشگل تر از دیگری+عکس (145 نظر) اولین روز ازدواج حامد سلطانی مجری برنامه سال تحویل با سلطان قلبش همسر دومش/ ماشالا چه عروس ماهی😍 (143 نظر) کیک تولد خاص با شکلات 3 بعدی اکرم بانو همسر علیرضا بیرانوند/ مبارکا باشه + عکس (141 نظر) اتاق خواب اروپایی و امروزی پناه و نبات استخری در بلژیک/ چقدر سلیقه مامانشون شیک و خاصه+ویدیو (122 نظر)
دیگران می‌خوانند   
آیا می توان با خوابیدن هم لاغر شد؟! / 6 ترفند کاهش وزن با خوابیدن (ویدئو) وقتی نیکخواه تو برنامه به مدیری میگه ازت متنفرم / مهران مدیری هنگ کرد ماه رمضان ماه رهایی از عادت های بد / در این ماه از فرصت استفاده کن و عادت های بدت رو ترک کن ویدئو دیده نشده از کنسرت بی نظیر مهران مدیری / مدیری واقعا تو همه چیز استعداد داره جدیدترین عکس گردش شاهرخ استخری و دخترش پناه / پدر دختری چه قلبی درست کردند (عکس) مینا مختاری در حال چیدن سفره هفت سین نوروز / همسر بهرام رادان از هر دستش یه هنر میباره (عکس) جشن تولد محمدرضا گلزار در کنار دوستانش / چه تولد ساده و شیکی براش گرفتن (فیلم) پخش زنده صحبت های عاشقانه و زن و شوهری آقا ماشالا و ناهید خانمِ سریال خانه به دوش در خیابان های تهران! / چرا دیگه از این سریال ها نمیسازن؟! ویدئویی جنجالی و دیده نشده از ستارگان محبوب و دوستداشتنی تیم ملی ایران، انصاری فرد و جهانبخش و عزت اللهی در قطر/ شماهم به تور افتادین؛ فقط نگاه اخر سعید😉👌🏻+ ویدئو ویدیویی جالب از ابراز علاقه یک بازیگر به نجم الدین شریعتی +ویدئو/ فقط اونجاش که میگه بدجور کراشمی در سمت توام 🤣 دورهمی ساده و صمیمی مرد پرحاشیه پرسپولیس، حسین کنعانی زادگان با سرمایه های زندگی اش + تصویر خادر روستای 1000 ساله‌ی اسرارآمیز در خراسان رضوی؛ مکانی زیبا برای تعطیلات نوروز (ویدئو)اتفاقی جنجالی و بی تکرار در پخش زنده تلویزیونی/شهرت و آوازه آذربایجان از زبان ستاره هلندی؛ دمت شما هم گرم واقعا هنرنمایی یک زن خوش‌ذوق با سازدهنی در کنار یک زوج جوان به مناسبت عقدشان! +ویدئو (ویدئو) زن شیرازی که به تمام لهجه‌های ایران صحبت می‌کند! رونمایی از سفره هفت سین بسیار شیک و مختصر و زیبای خانه سید حسین حسینی، دروازه بان استقلال و تیم ملی/ چه آهنگ دلنشین و نوستالژی + فیلم افطار متفاوت رونالدو و تبریک ویژه به مسلمانان به مناسبت ماه رمضان +ویدئو تعجب مجری تلویزیون از تسلط مرتضی امینی‌تبار به زبان انگلیسی روی آنتن زنده! +ویدئو (فیلم) رونمایی از خواننده های مورد علاقه علی آقا پروین و حسن روشن در تلویزیون! 😳/ خودتون ببینید تا باورتون بشه! / شوکه شدن محمدحسین میثاقی و حامد سلطانی! شباهت عجیب لوگوی دانشگاه تهران با نماد دوره ساسانیان+عکس قیمت زمین خریداری شده برای ایران در مریخ چند دلار است+ فیلم مقبره مبله یک شاهزاده چینی خبرساز شد/ ضیافتی برای بعد از مرگ! سکانس خنده دار برنامه عصر جدید: وقتیکه شرکت کننده هر چی میگه احسان علیخانی بد برداشت می‌کنه و میگه بخاطر ذهن مریضمه😂 شئ نقره ای مرموزی روی زمین که هیچ کس آن را گردن نمی گیرد! / کار فرازمینی هاست؟!! سکانسی خنده دار دورهمی: وقتی سحردولتشاهی با جدیت خاصی میگه عاشق شدم توضیح هم نمیدم/فقط حرف آخر مدیری😂 (تصاویر) عکس‌های شخصی بازیگر نقش «آی جونگ» در سریال دونگ‌یی (عکس) سفره هفت سین یحیی گل محمدی و همسرش و دخترشان در لب ساحل / پیراهن قرمز یحیی کلی معنی داره ... حیاط باصفا و دلباز خانه زیبای بیرانوند و اکرم بانو / خونه نگو باغ بگو!+عکس (تصویر) سخت کار کردن همیشه جواب نمیده، گاهی کافیه که باهوش باشی! (ویدئو) نکات کلیدی برای آمادگی مصاحبهٔ دکتری مقایسه سفره افطار ساده رهبر معظم انقلاب با سفره پر زرق و برق پادشاهان عرب+عکس (فیلم) یادآوری جالب رهبر معظم انقلاب به حسن روحانی که خنده حضار را در پی داشت دانشجویان برای دریافت وام فقط تا 15 اردیبهشت سال جدید فرصت دارند فراخوان جذب هیئت علمی دانشگاه علم و هنر یزد به صورت پیمانی در سال 1403 دلتنگی دختر حاج قاسم برای پدرش سر سفره افطار +عکس (فیلم) لطیفه گویی جالب رهبر انقلاب با لهجه مشهدی در حسینیه امام خمینی / با خنده خود به درد ما خاتمه ای ... وقتی حمید استیلی مانع خواب رهبر انقلاب شد !!! شهادت یک سرباز در مرز سیستان و بلوچستان درخواست یاریِ افغان‌ها از ایرانی‌ها برای یافتن بودای کوچک 1200 ساله/ طالبان این اثر تاریخی گرانبها را فروخته است؟ عروسی جنگی در خوزستان 13 نفر را بیمارستانی کرد
تیتر امروز   
آیا می توان با خوابیدن هم لاغر شد؟! / 6 ترفند کاهش وزن با خوابیدن ماه رمضان ماه رهایی از عادت های بد / در این ماه از فرصت استفاده کن و عادت های بدت رو ترک کن خادر روستای 1000 ساله‌ی اسرارآمیز در خراسان رضوی؛ مکانی زیبا برای تعطیلات نوروز مقبره مبله یک شاهزاده چینی خبرساز شد/ ضیافتی برای بعد از مرگ! شئ نقره ای مرموزی روی زمین که هیچ کس آن را گردن نمی گیرد! / کار فرازمینی هاست؟!! فراخوان جذب هیئت علمی دانشگاه علم و هنر یزد به صورت پیمانی در سال 1403 دانشجویان برای دریافت وام فقط تا 15 اردیبهشت سال جدید فرصت دارند درخواست یاریِ افغان‌ها از ایرانی‌ها برای یافتن بودای کوچک 1200 ساله/ طالبان این اثر تاریخی گرانبها را فروخته است؟ شهادت یک سرباز در مرز سیستان و بلوچستان عروسی جنگی در خوزستان 13 نفر را بیمارستانی کرد این هشدار جدی است؛ از سفر به این استان‌ها حذر کنید! حداقل حقوق کارگران چقدر شد؟ / تعیین تکلیف پایه حقوق 1403 حواشی داغ امروز سه شنبه 29 اسفند 1402/ رونمایی از موبایل و سیم کارت 7 میلیاردی سلطان علی پروین روی آنتن زنده تلویزیون تهیه و انتشار فیلم از دانش‌آموزان ممنوع است / معلم های بلاگر به هوش، خانواده ها به گوش! شورای نگهبان صحت انتخابات مجلس در کل کشور را تایید کرد
منتخب روز   
(ویدئو) سورپرایز تولد یک پسر تُرک توسط مادرش در محل کار با کیک/ تو این شرایط هم دست از کار نمیکشه😍 سید محمد خاتمی پرسپولیسی است یا استقلالی؟ (فیلم) به وجد آمدن رهبر معظم انقلاب از اجرای هنری نوجوانان ایرانی در حسینیه بیت رهبری / عشق یعنی لافتی الا علی، عشق یعنی رهبرم سید علی ... (فیلم) ویدئویی دیده نشده از نظر صریح رهبر معظم انقلاب درباره حمله به بدحجاب‌ها کوبیدن صورت دختر جوان روی کیک تولد جان او را گرفت/ ویدئو را تا انتها تماشا کنید خطر از بیخ گوش مسافران گذشت/ هر دو خلبان با هم به خواب رفتند (ویدئو)وحشتناک‌ترین حادثه جاده‌ای/ همه داخل خودرو، بلا از آسمان نازل شد! لحظات دلهره آور در حیات وحش/ کمین مار چند 10 متری برای شکار میمون + فیلم (ویدئو) شکستن دکور برنامه تلویزیونی و سقوط مجری صداوسیما در برنامه زنده حرکت زشت و دور از انسانیت یک تازه به دوران رسیده نو کیسه در جایگاه سوخت+ فیلم/ با اینا باید چیکار کرد؟ (فیلم) رونمایی از یک وسیله آتیش بازی خطرناک / اینا دست چهارشنبه سوری ما رو از پشت بستن! (عکس) تصاویر دیده نشده از پسران رهبر انقلاب در مراسم ختم دایی‌شان با رعایت دقیق پروتکل های بهداشتی کرونا / از دست ندادن با میهمانان تا گذاشتن ماسک دوتایی