تنش در مرزهای شمالغربی با آذربایجان در اصل طرح مشترک علیف و اردوغان برای فرار از بحران های داخلی خودشان است/ اردوغان روزی هوای ردای سلطان عثمانی را داشت و امروز پان تورک شده است!
ساعدنیوز: در مورد بحران مرزی در شمالغرب تحلیل های مختلفی ارائه می شود و هر تحلیلگری به بُعدی از موضوع می پردازد. برخی معتقدند که این بحران ریشه های منطقه ای دارد در حالی که برخی دیگر از تحلیلگران بر فرامنطقه ای بودن عوامل ایجاد این بحران تأکید دارند. حضرتعالی چه تحلیلی درباره علل و عواملی که منجر به تنش در مرزهای شمالغربی ما با جمهوری آذربایجان شده است دارید؟
دکتر سید جعفر قنادباشی: اگر بخواهیم دقیق تر صحبت کنیم، باید بگوئیم که این مسأله هم ریشه های منطقه ای دارد هم ریشه های فرامنطقه ای. البته شاید هنوز این مسأله به یک بحران تبدیل نشده باشد چرا که بحران چیزی است که ابعاد اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی هم دارد ولی چنین چیزی فعلاً در کار نیست. بنابراین از نظر من، به کار بردن واژه بحران برای اشاره به مسأله مرزی ما با آذربایجان، واژه دقیقی نباشد. شاید بهتر باشد که بگوئیم، مناقشه! این مناقشه مرزی جوری بوده است که خب، یک سری از بازیگران فرامنطقه ای نیز موج سواری را شروع کرده اند و به دنبال گرفتن ماهی خودشان از این ماجرا هستند! این نیروهای فرامنطقه ای می خواهند به تناسب زمان و مکان، بهره های خودشان را از این رویداد ببرند.
حقیقت ماجرا این است که در مقطع کنونی، برخی از ابعاد این مناقشه به دلیل نو بودن آن، هنوز روشن نیست. ولی چیزی که هست، و باید هم مورد اشاره قرار بگیرد و در بسیاری از تحلیل ها نیز مغفول می ماند، وضعیت کنونی حاکمان آذربایجان و ترکیه در داخل کشورشان است. علیف و اردوغان در آذربایجان و ترکیه مشکلات عدیده حاکمیتی دارند. قول هایی به ملت شان داده اند که به خاطر ضعف حاکمیتی قادر به اجرا آنها نبوده اند و اعتراضات داخلی هر روز پر رنگ تر می شود. اینها 17 سال است که در قدرت هستند و عملاً کار چندانی برای مردم خودشان نتوانستند انجام دهند و زیر فشار افکار عمومی اند. اردوغان در سوریه طرح های بزرگی را دنبال می کرد که با شکست مواجه شد. او می خواست در مسجد دمشق نماز بخواند و با ردای سلطان عثمانی سوریه را نیز به خاک ترکیه منضم کند ولی شکست خورد! هزینه هایی که اردوغان در شمال آفریقا و در لیبی کرده نتیجه ای نداشت. وقتی دید که این نئوعثمانی گری به جایی نرسید امروز از مسیر پان تورکیسم وارد شده است و از ایده ترکستان بزرگ می گوید.
علیف 4 دوره رئیس جمهور شده است. در داخل آذربایجان و در میان مردم پایگاه اجتماعی سیاسی خوبی ندارد. وی نیز می خواهد با ایجاد تنش این بحران های داخلی را لاپوشانی کند. همیشه برای چنین وضعیت هایی ایجاد تنش جواب می دهد یعنی مردم در حالت اضطرار باقی می مانند و طبیعتاً اعتراضات هم به جایی نمی رسد. بنابراین، مسائل شخصی در اینجا برجسته تر است. علیف و اردوغان هر دو به لحاظ جسمانی و سلامتی در وضعیت خوبی قرار ندارند و ادامه حضور آنها در قدرت با اما و اگرهای فراوانی همراه است. این ائتلافی که امروز ما شاهدش هستیم به خاطر برخی مسائل مشترک شخصی علیف و اردوغان است.
مثلث عبری، عربی و غربی بر علیه ایران نتوانست پروژه براندازی جمهوری اسلامی ایران را عملی کند. آنها انتظار داشتند که در همان سال 97 این براندازی تحقق پیدا کند به خاطر موج شدید تحریم ها. ولی این اتفاق نیفتاد.
ساعدنیوز: استقرار رژیم صهیونیستی در خاک آذربایجان و استفاده از خاک این کشور برای ضربه زدن به جمهوری اسلامی ایران و داشتن پایگاه نظامی در این کشور مورد اعتراض مسئولان کشورمان بوده است. طبق اسناد اطلاعاتی و امنیتی، بسیاری از ترورهای اخیر شخصیت های علمی توسط موساد از طریق خاک آذربایجان صورت گرفته است. حتی اسناد هسته ای کشورمان هم از طریق آذربایجان به اسرائیل انتقال داده شده است. خصوصاً در بحبوحه ی بحث احیای برجام و بازگشت ایران به گفتگوهای وین این تنش ایجاد شده است. در خصوص نقش رژیم صهیونیستی در این موضوع چه تحلیلی دارید؟
دکتر سید جعفر قنادباشی: این حقیقتی است که رژیم صهیونیستی از هر طریقی تلاش می کند که به ایران ضربه وارد کند و توانمندی جمهوری اسلامی ایران را کاهش دهد. چون ایران را به عنوان موتور محرک حرکت های ضداشغال گری تاب نمی آورد. از تمام مسیرها برای این کار استفاده می کند. بعد از انقلاب اسلامی ایران، جنبش آزادسازی فلسطین اشغالی کلید خورد و اسرائیل می داند که ایران نقشی کلیدی در حرکت های مقاومت اسلامی فلسطین بر علیه اشغال صهیونیست ها دارد. اسرائیل می داند که اگر برجام احیاء شود، تحریم ها برداشته خواهد شد و ایران قویتر به کار خودش ادامه خواهد داد. و این دو معنا خواهد داشت شکست فشار اقتصادی غرب که در تاریخ بی مانند بوده که یک کشور با چنین فشار تحریمی روبرو بوده باشد، و دیگری، صعود اقتصادی ایران و تسریع این صعود! آنها می دانند که ایران در مسیر صعود اقتصادی قرار دارد و برداشته شدن تحریم ها این مسیر را تسهیل خواهد کرد و نمی خواهند این مسأله به سرانجام برسد. مثلث عبری، عربی و غربی بر علیه ایران نتوانست پروژه براندازی جمهوری اسلامی ایران را عملی کند. آنها انتظار داشتند که در همان سال 97 این براندازی تحقق پیدا کند به خاطر موج شدید تحریم ها. ولی این اتفاق نیفتاد.
اسناد اطلاعاتی نشان می دهد که علیف ریشه کوردی دارد و از این باب هم مشکلاتی برای او می تواند ایجاد شود.
رژیم صهیونیستی می داند که امنیت اسرائیل در گرو تضعیف جمهوری اسلامی ایران است. از طریق نظامی از طریق اطلاعاتی می خواهند این موضوع را پیگیری کنند. از هر مسیر ممکنی آنها این پروژه را دنبال می کنند. از طریق همکاری با پاکستان، با عراق و حتی طالبان! عادی سازی روابط با امارات و بحرین هم در همین راستا بود. می خواهند موقعیت خودشان در منطقه را عادی جلوه دهند در حالی که این طور نیست. در مورد مسأله آذربایجان هم، استقرار این رژیم در مرز ایران، هدفش رهگیری موشکی ایران است تا توان نظامی ما را خنثی کند. البته همه این فعالیت ها با شکست مواجه شده است. در عرصه سیاسی آنها باخته اند. 83 درصد امارات مردم غیربومی هستند؛ به رسمیت شناخته شدن اسرائیل توسط کشوری با این ظرفیت جمعیتی چه ثمری برای رژیم صهیونیستی دارد! در مورد آذربایجان هم، حضور اسرائیل به دلیل مشکلات و ضعف علیف است. مردم آذربایجان شیعه هستند و به هیچ وجه با افکار صهیونیستی همدلی ندارند. حتی اسناد اطلاعاتی نشان می دهد که علیف ریشه کوردی دارد و از این باب هم مشکلاتی برای او می تواند ایجاد شود.
رژیم صهیونیستی از بیماری علیف و اردوغان خبر داشته و از همین مسیر وارد شده است. در مورد ملک حسین در اردن هم همین کار را کردند و او را بعد از درمان، به مشارکت در فرایند صلح ترغیب کردند. اردوغان ده سال است که مریض است. اینها در زمان سلامتی، هیچگاه این نوع مواضع را نداشته اند. وقتی شما برای بهبود و به دست آوردن سلامتی تان به کمک نیاز دارید و در داخل کشورتان هم هیچ نوع پایگاهی ندارید خب به همکاری به رژیم صهیونیستی روی می آورید. کوشنر داماد ترامپ دلالی رژیم صهیونیستی را در عربستان به همین شیوه انجام داد. اوبه آل سعود گفت که شما فرصت تان تمام شده و نیاز به حمایت دارید و کلی برای اسرائیل از سعودی ها امتیاز گرفت. بنابراین، این مسائل شخصی نقش اساسی در ایجاد این بحران داشته است. اردوغان امروز ناسیونالیست و قوم گرا شده است و این موضوع بسیار خنده دار است! او روزی از تجدید حیات امپراطوری عثمانی صحبت می کرد! امروز شده پان تورک! این ها با همدیگر در تناقض هستند. اگر او واقعاً پان تورک است چرا به حضور آمریکایی ها در کشورش تن می دهد! اگر می خواهد ردای سلطانی را بپوشد، چرا عضویت اتحادیه اروپا را گدایی می کند؟! مگر نمی خواهد امپراطور باشد؟!
شما علیف را ببینید! بزرگترین همایش همجنس گرایان را در باکو برگزار کرد. تمدن پاک تورک ها به هیچ وجه با این مسائل همخوانی ندارد. آنها مسلمان هستند.
شما علیف را ببینید! بزرگترین همایش همجنس گرایان را در باکو برگزار کرد. تمدن پاک تورک ها به هیچ وجه با این مسائل همخوانی ندارد. آنها مسلمان هستند. کسی واقعاً پان تورک است که به فرهنگ مردم تورک زبان ارزش قائل باشد. آیا همجنس گرایی و لواط بخشی از فرهنگ مردم تورک است؟! حاشا! این طور نیست. این خوش رقصی ها برای رژیم صهیونیستی است. در حالی که مردم آذربایجان با یهودیت و صهیونیست ها مشکل دارند.
وجه خطرناک تر داستان، گسترش ناتو به سمت شرق و استقرار ناتو در حوزه خزر است! این موضوع از همه موضوعات دیگر خطرناکتر است. با سقوط شوروی، ناتو چتر خودش را به سمت شرق گسترده تر کرد. امروز لتونی، لهستان و کشورهای دیگری از شرق عضو پیمان نظامی آتلانتیک شمالی هستند. ناتو با تطمیع علیف می خواهد در خزر مستقر شود و تنش مرزی هم بخشی از این موضوع است.
آقای اردوغان اگر راست می گوید که من یک نئوعثمانی و پان تورک هستم چرا روسپی خانه های آنتالیا را تعطیل نمی کند؟! روسپی گری کجای فرهنگ پاک مردم ترکیه جای دارد؟! اردوغان نگران است. او در داخل کشورش با مشکلات عدیده ای روبرو است. 16 استان ترکیه کورد نشین هستند و او با کوردها مشکلات اساسی دارد. وقتی پروژه احیای قلمرو تاریخی عثمانی با شکست مواجه شد و بعد از فتنه انگیزی در سوریه نتوانست به جایی برسد امروز پان تورک شده است برای مقابله با حریف سیاسی داخلی اش که پان تورک هستند! بحث ترکستان بزرگ هم در همین سیاق مطرح شده است.
ما هر اندازه در میدان قوی باشیم در عرصه دیپلماسی هم قدرت چانه زنی بالایی خواهیم داشت/ رزمایش فاتحان خیبر قوت قلب دیپلمات های ما بود!
ساعدنیوز: برخی از واکنش نظامی ایران در قضیه تنش با آذربایجان گلایه می کنند که آقا این کشور اصلاً به لحاظ وزنی و اندازه ژئواستراتژیک هم وزن و اندازه جمهوری اسلامی ایران نیست. به هیچ وجه نیازی به رزمایشی با این وسعت نبود و نیروهای محلی کافی بودند چرا که جمهوری آذربایجان و ترکیه استفاده تبلیغاتی برای بزرگنمایی خودشان از این موضوع می کنند. نظر شما در این باره چیست؟
دکتر سید جعفر قنادباشی: رزمایش همیشه برای تهاجم نیست. رزمایش سه چیز را دنبال می کند. اول این که به دشمن بفهماند که هر نوع تحرکی علیه کشور، با کوبنده ترین پاسخ مواجه خواهد شد و باید حد و اندازه خودش را بداند. این رزمایش، توانمندی نظامی فوق العاده ایران را نشان داد. مسأله دوم، قوت قلبی بود که به مردم ایران داده شد و اعتماد به نفس پیدا کردند و به هیچ وجه این تنش نتوانست در بازار تأثیر بگذارد و قیمت ها دچار تشنج نشد. و آرامش را به کشور هدیه داد. سومین موضوع آمادگی نیروهای نظامی است. سپاه و ارتش ما جنگ دیده هستند و یک نیروی نظامی قوی داریم. ولی ما به تحرک بدنی و تحرک سازمانی نیاز داشتیم. این مانوور و مانوورهای دیگر، کمک می کنند که این آمادگی حاصل شود. ظرف 48 ساعت، نیرویی که نیاز بود در منطقه مورد نظر پیاده شد و این یک مسأله مهم است. رزمایش برای آشنایی با سلاح های جدید و تمرین نبردهای دفاعی است. ما هر اندازه در میدان قوی باشیم در عرصه دیپلماسی هم قدرت چانه زنی بالایی خواهیم داشت.
تنش مرزی با آذربایجان واکنش معاندان جمهوری اسلامی ایران به پیوستن ایران به سازمان شانگهای است/ آنها می خواهند مسیر دسترسی ما به حوزه شانگهای و جاده ابریشم را سد کنند!
ساعدنیوز: برخی از حضور نظامی جمهوری اسلامی ایران در استان سیونیک ارمنستان صحبت می کنند تا ترکیه و آذربایجان نتوانند طرح صهیونیستی دالان زنگزور را اجرا کنند. چه اندازه این حضور نظامی محتمل است و چه تأثیرات ژئواستراتژیک دارد؟
دکتر سید جعفر قنادباشی: در اظهارات دیپلماتیک خواسته ها بیان می شود ولی توانمندی ها متفاوت است. همین ارمنستان می گفت که قره باغ مال ماست و ما به آذربایجان پس نمی دهیم. ولی چه اتفاقی افتاد؟ ایران به آذربایجان کمک کرد تا مناطق اشغالی را آزاد کند. امروز ارمنی ها یک شعارهایی می دهند و البته نباید به حرف های این آقایون هم چندان اعتماد کنیم. وقتی نخست وزیر ارمنستان می گوید که ما در هیچ توطئه ای علیه ایران شرکت نمی کنیم! آذربایجان هم پیشتر همین موضوعات را مطرح کرد. ولی بعد از آزادی قره باغ امروز تبدیل شده است به حیات خلوت آمریکا و اسرائیل. البته ما به درستی از آذربایجان حمایت کردیم چرا که اسرائیل نمی خواست مناطق اشغالی آذربایجان آزاد شود چرا که اشغال فلسطین توجیه می شد. امروز با آزاد شدن قره باغ بحث آزادی کرانه باختری و بخشی از بیت المقدس که طبق اسناد سازمان ملل مناطق اشغالی محسوب می شوند. خود جولان. این ها هم باید آزاد شوند. رهبر انقلاب اسلامی به صورتی داهیانه تصمیم به حمایت از آذربایجان گرفتند و گفتند که اشغال باید پایان پذیرد. شرایط متفاوت بود. امروز ما مخالف تغییر مرزها هستیم. سفر وزیر امور خارجه ارمنستان برای ایران، جهت تکمیل آن بخشی از راه ترانزیتی است که از مرز ما و از قسمت ارمنی قره باغ می تواند مسیر ترانزیت ما به اروپا باشد. به هر صورت، بعد از پیوستن ایران به سازمان شانگهای، این تنش قرار بود که مسیر دسترسی ما به کشورهای حوزه شانگهای را سد کند و همکاری دو جانبه ما با ارمنستان می تواند این طرح را خنثی کند.
ارتش پاکستان اساساً مزدور است/ امروز فاکتورهای پاکستان روی میز آقای اردوغان است و طبیعتاً این موضوع خنده داری است!
ساعدنیوز: شرکت پاکستان در رزمایش مشترک ترکیه و آذربایجان بسیار تعجب برانگیز است. پاکستان عملاً در افغانستان حوزه نفوذ ایران را با مشکل مواجه کرده و در شمالغرب هم فتنه انگیزی می کند. تحلیل شما از این موضوع چیست؟
دکتر سید جعفر قنادباشی: پاکستان مثل مصر به دلیل این که اقتصادشان قوی نیست، ارتش های مزدور دارند. حاضرند برای کشتن پول بگیرند و طبیعتاً هر جایی که سفارش کار دارند، حاضر می شوند. امروز جمهوری آذربایجان و ترکیه به ارتش پاکستان نیاز دارند و مزدورها در این میدان حاضر می شوند. عربستان در حمله به یمن از نیروهای مصری استفاده کرد. حتی به پاکستان هم برای مشارکت در این جنگ پیشنهاد داد. البته مصر بعداً نیروهایش را از اینجا برد. ارتش پاکستان و مصر تحت تعلیم آمریکا قرار دارند و طبیعتاً از منافع استکبار حمایت می کنند. نکته دیگر دوگانگی موجود در پاکستان است. بین سیستم اطلاعاتی و ارتش این کشور و حتی نظام سیاسی یک سری تعارضاتی است که در روابط با ایران هم این تعارضات آشکار است. به هر صورت این موضوع بحث مزدوری است. همان طور که آمریکا برای عربستان عملیات انجام میدهد و پنتاگون فاکتورها را برای بن سلمان ارسال می کند. امروز فاکتورهای پاکستان روی میز آقای اردوغان است و طبیعتاً این موضوع خنده داری است!
دکتر شهرام فتاحی : آذربایجان جان جاویدان ایران بزرگ
