ریزش مو، طاسی، و عقب رفتن خط رویش مو! این ها برای بسیاری از مردها یک بخش اجتناب ناپذیر از زندگی است. پدر، پدر بزرگ، و برادران آنها، همه به این مشکل دچار بودند، بنابراین آنها نیز با طاسی سر و کار خواهند داشت. درست است؟اما چه می شد اگر راه هایی برای به تاخیر انداختن طاسی وجود می داشت؟ چه می شد اگر می توانستید با تغییراتی در شیوه ی زندگی، ریزش مو را به تعویق بیندازید؟ اگر چه هیچ تضمینی در اینجا وجود ندارد، اما یک تحقیق نشان می دهد که طاسی توسط ۹ عامل بوجود می آید، که ۶ مورد از آن ها می توانند تا اندازه ای خنثی شوند. اگر کنجکاو هستید ادامه ی مطلب را بخوانید.
در سال ۲۰۱۳ مقاله ای که در مجله ی جراحی پلاستیک ترمیمی منتشر شد، عوامل موثر بر ریزش موی مردها را مورد بررسی قرار داد. محققان از یک استراتژی جالب برای مطالعه ی عوامل ژنتیکی و رفتاری استفاده کردند. آنها مجموعه ای از ۹۲ دو قلوی مرد همسان را مورد بررسی قرار دادند. هر یک از دوقلوها از چند روش مورد بررسی قرار گرفتند:
سطوح تستوسترون در بزاق آنها اندازه گیری شد.از موهای آنها عکس های دیجیتالی گرفته شد.اندازه گیری های دقیق از جلو، دو طرف و بالای خط رویش موها انجام شد.کم پشت شدن مو در هر قسمت از سر توسط متخصص بررسی شد.و پرسشنامه ای در مورد رفتارهای آنها در طول زندگی تکمیل گردید.
سپس، ریزش موی هر مردی با رفتارهایش در طول زندگی مرتبط شده و با دو قلوی همسان خود مقایسه شد. تئوری این است که هر دو قلوی همسان، ژنتیک تقریبا یکسان اما رفتارهای متفاوتی دارند، بنابراین این راهی است تا ببینیم که ژن ها در مقابل رفتارها، چقدر بر ریزش مو تاثیر می گذارند.
فقرجریان خون پوست سرنقشی در ایجاد طاسی با طرح مردانه ندارد. یکی از چیزهایی که معمولاً در ریزش مو با طرح مردانه مشاهده می گردد پوست و موی چرب می باشد. دلیل این مسئله آن است که هورمون های مردانه هم بر فولیکول مو اثرگذارهستند و هم موجب افزایش ترشح غدد چربی پوست می گردند ولی چربی زیاد مو یا شوره شدید نقشی در بروز طاسی با طرح مردانه ندارند. قبلاً معتقد بودندکه کار فکری زیاد باعث بروز ریزش مو با طرح مردانه می گردد ولی درحال حاضر این نظریه رد شده است. استفاده از هورمون های مردانه برای پرورش اندام باعث بروزآلوپسی آندروژنتیک می گردد .سه عامل در بروز ریزش مو با طرح مردانه دخالت دارند:
الف) ژنتیک
بدون زمینه ژنتیکی مثبت طاسی با طرح مردانه رخ نمی دهد. لازم به ذکر است که تعداد زیادی ژن در این بیماری دخالت داشته و ژن های مسئول این عارضه می توانند هم از پدر و هم ازمادربه ارث برده شوند ولی بدلایل ناشناخته تأثیر ژنی که از سمت مادری فرد به ارث برده شده است بیشتر از سمت پدری می باشد. نکته جالب توجه این است که متجاوز از بیست درصد افراد دارای طاسی با طرح مردانه هیچگونه سابقه ژنتیکی مثبت دال بر این عارضه ندارند.
شدت و وسعت طاسی، منطقه طاس، سرعت پیشرفت طاسی در زمان های گوناگون و سن شروع آن از خانواده ای به خانواده دیگر و در یک خانواده از عضوی به عضو دیگر متفاوت و عمدتاً غیرقابل پیش بینی است بدین معنی که صرف وجود افراد طاس در خانواده پدری و یا مادری یک فرد نشانه قطعی برای بروز طاسی در وی نیست. این عدم اطلاع دقیق از وضعیت طاسی فرد در آینده اهمیت فوق العاده زیادی از نظربرنامه ریزی پزشک برای کاشت موی فعلی و جلسات احتمالی وی درآینده دارد. بعنوان یک قانون کلی متخصص پوست و مو همیشه بیشترین و شدیدترین نوع طاسی را برای آینده بیمار تصورکرده و برمبنای آن برای جلسه فعلی و جلسات بعدی ایشان تصمیم گیری می کند هر چند ممکن است که این میزان طاسی اصلاً بوقوع نپیوندد. (اگر بیمه دیه اتومبیل شما بالا است دلیل آن نمی شود که قصدکشتن کسی را دارید بلکه فقط آینده نگری کرده اید.)از نظر علم ژنتیک ژن مسئول طاسی با طرح مردانه از نوع ژن غالب می باشد ولی با این حال صرف حضور این ژن در نقشه ژنتیکی یک مرد به معنی طاس شدن حتمی وی در آینده نبوده و به اصطلاح این ژن بایستی دارای توانایی بروز در فرد باشد. عوامل مهمی که در قابلیت بروز ژن مسئول طاسی دخالت دارند عبارتند از: وجود هورمون های مردانه و عامل زمان، اگرچه عوامل کم اثرتر دیگرمثل استرس و غیره هم در رخداد آن دارای تأثیر هستند. به زبان ساده تر ممکن است مردی دارای پدر و عموی کاملاً طاس بوده ولی دچار طاسی نشود به این دلیل که ژن طاسی را به ارث نبرده است و یا اینکه ژن را به ارث برده ولی این ژن دارای قابلیت و توانایی بروز در فرد نبوده است.
درحال حاضرهیچکدام ازژن های مسئول طاسی با طرح مردانه شناسایی نشده اندو لذا هرگونه درمان مبتنی برمهندسی ژنتیک برای درمان طاسی با طرح مردانه تا آینده نه چندان نزدیک منتفی است.
ب) هورمون مردانه
هورمون یک ملکول شیمیایی بسیار قدرتمنداست که به مقدارخیلی کم توسط غددگوناگون بدن (مانندتیروئید، تخمدان، بیضه، غده فوق کلیه و غیره) ساخته شده و وارد جریان خون می شود. هورمون ها از طریق جریان خون به سراسر بدن رسیده و اثرات خود را به طرز وسیعی دراندام های هدف (و گاهی همه بافت های بدن) اعمال می نمایند. هورمون های جنسی مسئول بروز صفات جنسی درمرد و زن در زمان بلوغ بوده و از تخمدان ها (درخانم ها)، بیضه ها (درآقایان) و غدد فوق کلیه (در هر دو جنس) ترشح می شوند.مهمترین هورمون جنسی مردانه تستوسترون می باشد. میزان تستوسترون در زمان بلوغ درآقایان به شدت افزایش یافته و موجب بروز تغییرات سن بلوغ مثل علائم مردانگی، رشد ریش و سبیل، کلفت شدن صدا، رشد دستگاه تناسلی خارجی، افزایش میل جنسی و تغییرات دیگر می گردد. تستوسترون دربرخی مناطق بدن مانند غددچربی پوست و فولیکول مو بدلیل وجودگیرنده های مخصوص تستوسترون دراین مناطق و تحت تأثیرآنزیم ۵ آلفارداکتاز تبدیل به دی هیدروتستوسترون شده و لذا باعث بروزآکنه (جوش غرورجوانی) و طاسی با طرح مردانه می شود. چون تستوسترون علاوه برآقایان درخانم ها هم موجودمی باشد (البته مقدارآن درآقایان بسیار بیشتر از خانم ها است) لذا احتمال بروزآکنه و طاسی با طرح مردانه در هر دو جنس وجوددارد.
همانطورکه گفته شد تستوسترون در افراد مستعد به طاسی با طرح مردانه در ریشه مو تبدیل به دی هیدروتستوسترون شده و این ملکول جدید موجب تغییراتی در فولیکول مو شده که در نهایت منتهی به ضعیف و نازک شدن و بالاخره ریزش و ازدست رفتن دائمی موی مذکورمی گردد. وجود گیرنده های مذکور برای اثرتستوسترون بر مو لازم بوده و تفاوت افرادی که زمینه ژنتیکی برای طاسی دارند با افراد فاقد این زمینه دروجود یا عدم وجود این گیرنده ها برروی فولیکول مو است. بدین ترتیب متوجه می شویم که میزان تستوسترون خون در افراد دارای طاسی با طرح مردانه تفاوتی با دیگران نمی کند بلکه تعدادگیرنده های تستوسترون و میزان آنزیم ۵ آلفارداکتاز آنها بیشتربوده و لذا اثرات منفی تستوسترون بر فولیکول های مو درآنها بیشتر از دیگران است.
موهای منطقه پشت و طرفین سر حتی در افرادی که دارای زمینه ژنتیکی مثبت برای طاسی با طرح مردانه هستند، دچار ریزش موی مردانه نمی شوند و دلیل آن عدم وجود گیرنده های تستوسترون در این مناطق می باشد. این موها حتی درصورت انتقال به پوست منطقه دچار طاسی باطرح مردانه، همچنان توانایی عدم ریزش خود را حفظ نموده و نمی ریزند. از این خاصیت منحصربه فرد استفاده شده و درکاشت موی طبیعی تعدادی از موهای منطقه پشت و طرفین سر را به مناطق طاس منتقل می کنند تا پوشش متوسط و معقولی از موهای طبیعی و قابل رشد درن احیه طاس بوجودآید.
جالب توجه است که بدانید رشد موهای سر ارتباطی به وجود یا عدم وجود تستوسترون نداشته بلکه فقط ریزش آنها است که بدلیل حضور این هورمون رخ می دهد. هیچ ارتباطی بین شدت ریزش موی سر با تعدادموهای بدن و یا میزان میل جنسی درفرد مبتلا به طاسی با طرح مردانه وجودندارد.
پ) زمان
وجود هورمون های مردانه و ژنتیک مثبت به تنهایی برای بروز طاسی با طرح مردانه کافی نبوده و با شروع بلوغ درفرد بایستی زمان کافی گذشته و فولیکول های مو بطور مداوم در معرض تماس با هورمون های مردانه باشندتا طاسی اتفاق بیافتد. وقتی که روند طاسی با طرح مردانه آغازشد معمولاً با سرعت ثابت به پیش نرفته و سرعت پیشرفت آن درزمان های گوناگون متغیربوده و حتی گاهی برای مدت زمانی بطورکلی متوقف می شود. سن شروع، سرعت پیشرفت و متوقف شدن طاسی با طرح مردانه در هرشخص متفاوت با دیگری است و بستگی به میزان بروز ژنتیک مثبت وی، غلظت هورمون های مردانه د رجریان خون، فاکتورهای محیطی و عوامل ناشناخته دیگردارد.
در هر صورت بایستی این نکته را درنظرداشت که اگرچه در غالب موارد شروع طاسی با طرح مردانه از سنین بلوغ و نوجوانی است ولی این مطلب قطعیت نداشته و این فرآیند ممکن است درسنین بالاتر آغازگردد. درهرصورت طاسی با طرح مردانه پس از آغازشدن، یک پروسه پیشرونده و رو به جلو بوده (هرچند ممکن است درزمان هایی سرعت آن کندشده و یا موقتاً متوقف گردد) و به همین دلیل درصورت تصمیم به کاشت موی طبیعی بایستی برای حال و آینده شخص برنامه ریزی شود.
بهترین ماسک برای جوش های سر سیاه
درمان عقب رفتن خط رویش مو در زنان
برای درمان عقب رفتن خط رویش مو روش های زیادی وجود دارد به همین دلیل در صورتی که دچار این مشکل شده اید نباید نگرانی خاصی داشته باشید. اگر تصور میکنید استفاده از روش های کاشت مو برای خانم ها نتیجه بخش نیست بهتر است بدانید کاملا در اشتباهید چون در حال حاضر درصد قابل توجهی از خانم ها از روش های کاشت مو استفاده میکنند.البته در بسیاری از مواقع ممکن است فرد بتواند با مصرف داروهای مختلف یا حتی مکمل هایی مانند قرص آهن شاهد رشد موهای خود باشد و در مدت زمانی کوتاه به نتیجه ی دلخواه دست یابد.
بنابراین برای درمان و اصلاح ریزش موی شدید و عقب نشینی خط رویش مو :
- برای تشخیص بیماری احتمالی داخلی یا پوستی به پزشک مراجعه کنید.
- از مصرف سیگار و الکل اجتناب کنید. چرا که الکل باعث خشکی و ضعیف شدن ریشه موها می شود.
- از رژیم غذایی سالم پیروی کنید. مواد مغذی مانند ماهی، تخم مرغ، گوشت، غذاهای حاوی آهن، سبزیجات و میوه جات استفاده از مکمل و ویتامین های ضروری بدن باعث رشد مجدد موها می شود.
- از شامپوهای مناسب موهای خود استفاده کنید.
- در مرحله آخر می توانید از کاشت مو استفاده کنید.
- استرس روزانه خود را کاهش دهید.
- از ورزش غافل نشوید.
- مصرف کافئین را کاهش دهید.
