نشست بررسی اهداف حضور اسرائیل در جمهوری آذربایجان به همت انجمن اسلامی دانشجویان مستقل دانشگاه تهران، با سخنرانی برهان حشمتی، کارشناس ارشد مسائل قفقاز، در اتحادیه انجمن های اسلامی دانشجویان مستقل، برگزار شد.
حشمتی در ابتدای این نشست درباره آغاز حضور اسرائیل در آذربایجان گفت: روابط جمهوری آذربایجان و اسرائیل ابتدا ظاهرا با اقدامات کوچک شروع شد.طرح هایی از سوی سازمان مارشال در آذربایجان برگزار شد و در آنجا تعدادی از فعالان را به این طرحها جذب کردند و به اسرائیل بردند و آموزش دادند. بسیاری از این افراد آموزش دیده، در حال حاضر در جمهوری آذربایجان در مجلس یا دولت مسئولیت گرفته اند.
وی در ادامه افزود: این اقدامات و طرحها قبل از الهام علی اف، یعنی در زمان حیدر علی اف، گسترده و آشکارا نبود ولی بعد از رئیس جمهور شدن الهام علی اف شرایط گسترده ای برای فعالیت های اسرائیل فراهم شد.
حشمتی درباره روابط اسرائیل و آذربایجان در دوران الهام علی اف خاطرنشان کرد: در دوران علی اف روابط با اسرائیل به سمتی رفت که حتی در سال 2016 نتانیاهو به باکو آمد و خود الهام تاکید کرد که 5 میلیارد دلار تسلیحات خریدیم و معاملات دیگری هم داشتیم.حتی در سال 2011 هم، صحبت این بود که آذربایجان پایگاه هایی در اختیار اسرائیل قرار داده که از آنجا می تواند ایران را مورد هدف قرار دهد اما در آن سال علی اف این خبر را تکذیب کرد.
حشمتی در بخشی از جلسه در پاسخ به سوال حاضران در مورد دلیل کتمان حضور اسرائیل در آذربایجان توسط الهام علی اف گفت: در حال حاضر آذربایجان فقط وجود پایگاههای نظامی اسرائیل را کتمان می کند اما در گذشته این کتمان بیش از این مقدار بود و بقیه ابعاد را هم شامل می شد تا جایی که حتی برخی سفرای ما فکر می کردند در مورد اتفاقات آذربایجان بزرگنمایی صورت می گیرد. البته در مورد مسائلی که بعد قره باغ بین آذربایجان و ارمنستان رخ داد، و پرچم نیروهای اسرائیلی در حمایت از آذربایجان دیده شد، مشخص شد که واقعا اسرائیل در آذربایجان پایگاه داشته است.
وی تاکید کرد: دلیل مخفی کاری علی اف نیز این است که اسرائیل نه تنها در بدنه مذهبی آذربایجان بلکه در بین لایه ها هم بدنام بوده و به مرور در حال اصلاح چهره خود است. یهودیت به طور کلی در بین آذری ها همیشه بدنام بوده و چهره ای بهتر از ارامنه نداشته است.
وی در ادامه افزود: در حال حاضر نیز رسانه های آذربایجان به تدریج در حال نشان دادن یک چهره اثر گذار و مثبت از یهودیان هستند و از آنها به عنوان یک قومیت که ارتباط با آنها به نفع آذربایجان تمام می شود، یاد می کنند.
حشمتی خاطر نشان کرد؛ الهام علی اف نیز این ایده را مطرح کرد که اگر نفت ما به اسرائیل برسد و از طرف دیگر با سازمان های آمریکایی و غربی تعامل داشته باشیم می توانیم از کمک آن ها برای سازماندهی روند بازگرداندن قره باغ استفاده کنیم. البته با پیروزی آذربایجان در جنگ اخیر و تسلط بر قسمت هایی از منطقه قره باغ متاسفانه این ایده که استدلالی پشت آن نبود به اثبات رسیده است.
وی در بخش دیگری از این جلسه پیرامون ارتباطات تاریخی مردم آذربایجان و جمهوری اسلامی ایران بعد از سقوط شوروی گفت: در اواخر عمر شوروی تعداد زیادی از مردم جمهوری آذربایجان با عقاید مختلف به سمت ایران آمدند. بعضی به طور سازماندهی شده و با شعار "آذربایجان واحد" و طرفدار پان ترکیسم که دولت اولیه را به دست گرفتند.اما اکثریت این مردم با عشق و علاقه و طرفدار امام و رهبری بودند. رهبری به ارگانهای ذی ربط دستور می دهند که اگر این مردم به سمت مرزها آمدند به هیچ وجه درگیری به وجود نیاید و اجازه عبور داده شود که همین اتفاق افتاد و استقبال گرمی از آنها شد اما از این علاقه فقط در همین حد استفاده شد.
این کارشناس در ادامه افزود: کمکی دیگری که ایران به آذربایجان کرد و آنها نیز به این کمک بزرگ اذعان دارند، در جنگ با ارمنی ها بود که ایران از طریق اسکان آواره های آذربایجانی در چادرهای هلال احمر و کمیته ی امداد 400 هزار آذربایجانی را از قتل عام نجات داد.
وی در مورد تبلیغات ضد ایرانی دولت علی اف بیان کرد: آذربایجان کشوری است که حاکمیت در آن از کودکستان، جدا شدن شان از آذربایجان ایران را به عنوان ظلمی از جانب ایران به فرزندان شان معرفی می کنند و این اعتقاد را در ذهن آنها شکل می دهند که باید یک روز از این ظلم به پایان رسیده و هر دو قسمت آذربایجان به هم بپیوندند.
وی افزود: بنابراین جامعه ای که با تزریق این ذهنیت در کتاب های درسی تربیت می شود طبیعتاً باید بخش اعظمی از آن نیز ضد ایران پرورش یابد. اما نکته جالب توجه این است که علیرغم این پمپاژ منفی فرصتی وجود دارد که در چنین فضای تربیتی غلطی افراد زیادی هم این تفکر را نپذیرفتند و در ارتباطی که با برخی از مردم این کشور دارم گاهاً حتی افرادی که دیندار هم نیستند اظهار می کنند که این تفکر القایی حاکمیت را نپذیرفته اند.
حشمتی خاطر نشان کرد: باید توجه داشت که جمهوری آذربایجان را باید آنطور که واقعیت دارد دید و نه مطابق تصورات. به هر حال یک جریان مخالف ایران در آذربایجان حاکم است اما اینکه تصور کنیم این حاکمیت می تواند به طور کامل و در همه مقاطع توانسته جامعه را علیه ایران بسیج بکند درست نیست.
حشمتی در پایان این نشست در پاسخ به سوال دانشجویی پیرامون احتمال قطع روابط میان ایران و آذربایجان بعد از مناقشات اخیر اضافه کرد: در این باره نکته ای که وجود دارد این است که در سالهای گذشته بر سر دخالت و حضور اسرائیل در آذربایجان روابط بین دو کشور سرد شد به طوری که احتمال داشت سفرای دو کشور به کشور خودشان برگردند اما اینطور نشد و آذربایجان و ایران توانستند مسائل را بین خودشان حل کنند.
وی گفت: در حال حاضر نیز بیشتر از تمام اتفاقات گذشته، رابطه ایران و آذربایجان بر سر گسترش حضور اسرائیل سرد شده است.
حشمتی افزود: در حال حاضر آذربایجان در وضعیتی است که خط و خطوط اصلی تعاملات و ارکان دولت و رسانه اش را اسرائیل تعیین می کند یعنی ما با خود اسرائیل روبرو هستیم و برای تصمیم گیری در رابطه با آذربایجان باید بر این مسئله آگاهی داشته باشیم و سیاستگذاری مان بر این اساس باشد.
واکنش نوبخت به ادعای خالی بودن خزانه دولت روحانی
